چرا تصویر روی جلد هفتهنامه صدا ما را یاد شخصیت برونكا میاندازد؟
یه خبر بد یه خبر بد
ساعات اولیه روز شنبه این هفته برخلاف هفتههای گذشته، اما خیلی توفانی و حاشیهای شروع شد. تصویری كه یكی از نشریات داخلی روی جلد برده بود، شده بود سوژه. هفتهنامه «صدا» در پروندهای كه برای حاشیههای اخیر جنگ كار كرده بود، تصویری را روی جلد خود برده بود كه بخشی از ناوگان نظامی ایالات متحده را به رخ كشیده و در وسط تصویر هم تیتر بزرگ «دو راهی جنگ و صلح» را گذاشته بود در ویترین مجله. واكنشی رسانهای به حاشیههای اخیر سیاسی با این تفاوت كه ظاهرا سركنگبین صفرا افزوده و معنایی كاملا عكس معنایی را در ذهن مخاطب ایرانی تداعی میكرد. مفهومی از در پیش بودن جنگ و ناوگان سهمگینی كه راهی ایران است. در این گزارش رفتهایم سراغ رمزگشایی از این عكس. در ادامه هم به نتایج جالبی درباره منبع این عكس و چگونگی پیدا كردن آن رسیدهایم. خلاصه اگر طالب شنیدن حرف حساب درباره این عكس و این جلد هستید، خواندن این سطرها را از دست ندهید. البته اینها را به حساب از خود متشكر بودن ما نگذارید. ناسلامتی خبرنگار فرهنگی هستیم و حداقل مهارتهای این شكلی را باید بلد باشیم دیگر!
نفس همین عكس هم از نظر ارتباطی و زیباییشناسی و قواعد حرفهای عكاسی و تصویربرداری، معانی جدی و قابل توجهی با خودش حمل میكند. حالا اینكه آیا كسانی كه آن را استفاده كردهاند هم به این معانی پیدا و پنهان فكر كرده و آن را متوجه شدهاند بحث دیگری است، اما اجمالا در جریان باشید معنای اولی كه در ذهن متبادر میشود، القای ابهت و بزرگی از سوژهای است كه در قاب دوربین عكاسی نشسته است. این را بگذارید كنار زاویه دید مخاطب نسبت به هواپیماهایی كه در آسمان قرار دارند. شبیه همان تصویری كه از برونكا در كارتون چوبین میدیدیم.
به استقبال وحشت
زاویه دید، یك زاویه پایین به بالاست. احتمالا اگر پایه دیدن فیلمهای ژانر وحشت باشید با این زاویه دید خیلی آشنا هستید. این زاویه دید برای پدید آوردن حالت رعب و وحشت در مخاطب مورد استفاده قرار میگیرد. معنای دیگر این زاویه دید، بزرگ نشان دادن سوژهای است كه در بالای زاویه دید مخاطب قرار دارد. در هر حال فصل مشترك این دو تفسیر آن است، سوژهای كه بالای نگاه مخاطب قرار دارد، مهیب و بزرگ و رعبآور است. برگردیم سراغ شخصیت برونكا كه در چوبین دیده بودیم؟! معمولا چیزی كه ما از برونكا میدیدیم از زاویه دید چوبین و از پایین به بالا بود و همین هم باعث شده بود كه در همان عالم بچگی، ترسمان از برونكا تقویت شود!
حالا كه تا اینجا گفتیم حیفمان آمد كه از نحوه سرچ و جستوجوی عكس چیزی نگوییم. تصویری كه مجله صدا استفاده كرده یك تصویر برش خورده است. اصل تصویر، همین قابی است كه ما در عكس بالای این صفحه قرار دادهایم. صفحهآرای محترم دو ناوهواپیمابر چپ و راست را برش زده تا حداقل یك ناو در تصویر باشد. پیدا كردن چنین تصویری در گوگل چندان سخت نیست. كافی است عبارت «US Navy Fleet» را سرچ كنید تا تصاویر مشابه این تصویر بالا بیاید. جالب توجه آنكه این تصویر برای آمریكاییها دارای چنان درجه از عظمت و قدرت و وطنپرستی است كه آن را در یك سایت آرشیو والپیپر (تصاویر پسزمینه رایانه) هم قرار دادهاند كه ملت بیایند و دانلود كرده و آن را در پسزمینه رایانهشان قرار دهند و از مرور قدرت و عظمت ارتش ایالات متحده حظ وافر ببرند. حالا تصور كنید یك مجله ایرانی این تصویر را روی جلد خودش برده! خلاصه كه یعنی كه یعنی!