گفت‌وگوی جام‌جم با مدیر پیام‌رسان«بله»که معتقد است نهادهای دولتی چندان دل خوشی از پیام‌رسان‌های داخلی ندارند
خود ما هم نمی‌توانیم پیام‌های مردم را بخوانیم!
داستان دنباله‌دار پیام‌رسان‌های داخلی و استقبال از آنها كه بعد از فیلترینگ تلگرام بالا گرفت، هر چند كمرنگ‌تر اما همچنان ادامه دارد. برنامه‌هایی كه هركدام فضای خاص خود را دارد و تلاش می‌كنند مخاطب جذب كنند. اما با نگاهی به كاربران هر كدام از این برنامه‌ها متوجه خواهید شد این تلاش‌ها هنوز هم چندان فایده‌ای نداشته و هر كدام از آنها اغلب حدود سه میلیون كاربر دارند. با این حال چند برنامه موجود این روزهای دنیای مجازی همچنان با اضافه كردن امكانات و بخش‌های مختلف بیكار ننشسته‌اند و در حال ارتقای خود هستند. «بله» یكی از این برنامه‌هاست كه نزدیك به 5/3 میلیون كاربر دارد و در دایره رقابت داخلی‌هایی چون سروش، آی‌گپ، گپ، ایتا و... قرار دارد. امین تجملیان مدیر نرم‌افزار بله گفت‌وگویی با جام‌جم داشت كه در ادامه آن را می‌خوانید. او یكی از ضعف‌های بزرگ مدیریتی این حوزه را عدم اختصاص همكاری و امكانات یكنواخت به همه برنامه‌ها می‌داند و معتقد است كه اكثر بخش‌های دولتی حاضر نیستند سرویسی به نرمافزارهای داخلی بدهند و دنبال ایجاد كسب و كارهای خود هستند.
از شكل‌گیری بله شروع كنیم، این كه ابتدا با چه رویكردی فعالیت‌تان را شروع كردید؟
چهار سال پیش به پلتفرمی فكر می‌كردیم كه بتواند ارتباط مردم را با كسب‌وكارها و یكدیگر راحت‌تر كند. در آن زمان در بین نرمافزارها، پیام‌رسان‌ها و شبكه‌های اجتماعی جایگاه ویژه‌ای داشتند و بسیاری از سرویس‌های كاربردی مانند خرید محصول، كمك به افراد و ... در این بستر ارائه میشد؛ در ایران این امكان وجود نداشت، زیرا پیام‌رسان یا شبكه اجتماعی داخلی گسترده‌ای نداشتیم و خارجی‌ها هم از دو جهت محدودیت داشتند؛ یكی این‌كه حاكمیت علاقه نداشت خیلی از سرویس‌ها را روی ابزارهای خارجی عرضه كند و دوم این‌كه سیستم مالی ما خیلی به سیستم مالی دنیا متصل نبود. به همین دلیل خیلی از كاربردها كه میشد روی شبكه‌های اجتماعی عرضه شود، مانند خرید و فروش، انتقال پول، پرداخت‌های اجتماعی و... در ایران رایج نبود و شبكه‌های اجتماعی پیام‌رسان به یك سری كارهای محتوایی و ارتباطی كه خیلی رسمی و كاربردی نبودند، محدود شده بود. به همین دلیل به دنبال پلتفرمی رفتیم كه علاوه بر این‌كه ارتباطات لحظه‌ای افراد را راحت می‌كند، ابزار مناسبی برای ارتباطات لحظه‌ای مالی مردم با مردم و مردم با كسب‌وكارها باشد.
اول فقط پیام‌رسان بودید یا امكانات دیگری هم داشتید؟
بله از همان ابتدای كار در كنار ویژگی‌های پیام‌رسانی، امكانات مالی را هم ارائه می‌كرد. ما بستری را به وجود آوردیم كه علاوه‌بر قابلیت‌های اجتماعی مثل گفت‌وگو، ایجاد گروه، كانال و ارسال انواع پیام‌های متنی، صوتی، تصویری و ویدئویی؛ قابلیت‌های مالی را هم در دل خود جای داده بود. مثلا ما دو نوع جدید پیام را ابداع كردیم كه انتقال پول و درخواست پول نام دارد. با استفاده از انتقال پول شما به همان راحتی كه می‌توانید پیام متنی ارسال كنید، این امكان را دارید كه پول بفرستید و با درخواست پول هم می‌توانید از مخاطبان خود در گروه یا كانال، پول درخواست كنید. ما این ویژگی‌ها را در ابتدا با بانك ملی ایران شروع كردیم، ولی حالا 20 بانك دیگر را هم پشتیبانی می‌كنیم كه بانك‌های بزرگی مثل صادرات، ملت، كشاورزی، سپه، تجارت، انصار، پارسیان و ... هم جزو آنها هستند.
درباره بخش‌ها و خدماتی كه امروز در بله دارید، توضیح دهید.
علاوه‌بر ویژگی‌هایی كه قبلا گفتم ما امكانات مالی گسترده دیگری را هم به كاربران‌مان ارائه می‌كنیم. كارت به كارت، پرداخت اقساط، نوبت گرفتن از بانك‌ها، دریافت موجودی و موارد دیگر هم بخش‌هایی از این برنامه هستند. همچنین مدیریت و امكان پرداخت اقساط صندوق‌های قرض‌الحسنه خانواده و... یكی دیگر از اتفاقات مالی بله است. وجود بات‌های متنوع، دانلود سریع و ارزان فایل‌ها نسبت به پیام رسان‌های خارجی از اتفاقاتی است كه در بله وجود دارد. همچنین ما اخیرا قابلیت «ویترین بله» را معرفی كرده‌ایم كه در ماه بیش از دو میلیون بار بازدید دارد و در آن بات‌ها و كانال‌های جدید و جذاب به كاربران معرفی می‌شوند.
برخی‌ها معتقدند اضافه شدن بخش‌های مختلف كه چندان به پیام‌رسانی مرتبط نیستند، آن برنامه را از رسالت اصلی‌اش یعنی همان پیام‌رسان بودن دور می‌كند، شما چه نظری در این باره دارید؟
ما به دنبال ارائه خدمات جذاب و كاربردی به كاربران هستیم. به همین دلیل سعی كرده‌ایم برای آنان بهترین ویژگی‌ها در حوزه پیام‌رسانی و نقل و انتقالات پول را فراهم كنیم. باید توجه كنیم كاربران برای حضور در یك شبكه اجتماعی جدید مایلند به چیزی بیشتر از آنچه در شبكه‌های فعلی دارند دسترسی داشته باشند. بنابراین ما باید همیشه به دنبال ایجاد نوآوری در خدمات باشیم و به نظر ما این موضوع خارج از رسالت اصلی بله نیست.
در حال حاضر آماری از كاربران‌تان دارید؟
ما الان حدود 5/3 میلیون كاربر داریم كه بخش زیادی از آنها فعالند. روزانه حدود پنج‌میلیون پیام در بله ارسال می‌شود، همچنین روزانه بیش از ۱۵۰ هزار تراكنش مالی به ارزش بیش از ۴۰ میلیارد تومان در بله انجام می‌شود.
به طور كلی تعداد كاربران پیام رسان‌های داخلی اغلب از سه‌میلیون نفر بالاتر نمی‌روند، فكر می‌كنید مشكل كجاست كه مردم همچنان در واتس‌اپ و تلگرام هستند و كمتر سراغ داخلی‌ها می‌آیند؟
ببینید در موضوعات مرتبط با پیام‌رسان‌ها یا نرم‌افزار‌هایی كه «اثر شبكه‌ای بالایی» دارند قاعده‌ای برقرار است كه می‌گوید: «برنده، همه كیك را می‌خورد». وقتی پیام‌رسانی در یك كشور همه‌گیر شد، شكست دادن آن كار خیلی دشواری است. چرا كه تمام شبكه و اطرافیان شما كه خواهان صحبت و تعامل با آنها هستید در این شبكه وجود دارند و منتقل كردن آنها به جای دیگر تقریبا نشدنی است. همین الان اگر نگاه كنید در بسیاری از كشورها واتس‌اپ پیام‌رسان غالب است و در آنها تلگرام حرفی برای گفتن ندارد و در برخی كشورها هم برعكس است.
اساسا ما در بله به همین دلیل به دنبال رقابت با این پیام‌رسان‌ها نیستیم. ما مدعی هستیم ویژگی‌هایی داریم كه كاربران در صورت استفاده از بله در هیچ جای دیگری مشابه آن را نخواهند دید. به عبارتی از عنصر نوآوری و خلاقیت برای جذب مخاطب استفاده می‌كنیم و به همین دلیل است كه رشد خود را حدود دو سال و نیمی كه به طور رسمی در اختیار مردم قرار گرفته‌ایم همواره حفظ كرده‌ایم.
و در مورد مدیریت این حوزه چطور؟
در این باره به نظر ما كاری كه تاكنون انجام شده بیشتر شبیه یك رفع تكلیف است. آن كاری كه بیشتر نمود داشت، فیلتر تلگرام بود كه گفتیم برای ما ضررش خیلی بیشتر از فایده‌اش بود. موضوع دیگری كه روی آن مانور داده شد موضوع پرداخت وام بود كه البته بله از آن استفاده نكرد. ما معتقدیم اگر حمایت هوشمندانه از تولیدكننده دانش‌بنیان در صنعت نرم‌افزار انجام شود می‌توان انتظار رشد اقتصادی بالایی برای كشور داشت. البته اگر دولت و باقی بخش‌های حاكمیت به این موضوع عمیق‌تر نگاه كنند و مثلا با ایجاد بازار برای نرمافزارها یا اعطای دسترسی به سرویس‌های كاربردی عمومی، به اصطلاح به رونق تولید كمك كنند. این درصورتی است كه شما می‌بینید در همین فضا كه نرمافزارها، از جمله پیام‌رسان‌ها، تشنه سرویس هستند تا خدمات كاربردی برای مردم فراهم كنند، دولت خودش یك نرم‌افزار مجزا به نام «دولت همراه» ایجادكرده و این خدمات در قالب نرمافزارهای موجود عرضه نمی‌شود! یا این‌كه اكثر سازمان‌ها مثل بانك‌ها، سازمان‌های دولتی و... حاضر نیستند خدماتشان را در قالب نرمافزارهای داخلی موجود عرضه كنند یا به صورت خاص‌تر در تعامل با ارباب‌رجوع از پیام‌رسان داخلی استفاده كنند. یعنی اكثر بخش‌های حاكمیت حاضر نیستند سرویسی به نرمافزارهای داخلی بدهند و دنبال ایجاد كسب و كارهای خودشان هستند. این یعنی سازمان‌های عمومی ما در زمینه سرویس‌های الكترونیكی به دنبال نفع جمعی جامعه نیستند و این موضوع به تولید خصوصی داخلی ضربه می‌زند.
تعدد پیام‌رسان‌ها هم از آن مواردی است كه باعث می‌شود تا من مخاطب كمی گیج شوم كه سراغ كدام برنامه بروم، فكر نمی‌كنید اگر همه اینها در یك برنامه جامع ادغام می‌شدند، اتفاق بهتری می‌افتاد؟
موضوع تعدد در همه جای جهان وجود دارد. ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم برای یك موضوع تنها یك تیم یا شركت وارد رقابت شوند. این نه‌تنها به نفع مردم نیست كه به نفع خود آن كسب و كار هم نیست. ما در حال تلاش هستیم و دوستان دیگری هم تلاش می‌كنند. مردم هم قاضی هستند و هرچه را بپسندند حق دارند.
یكی از موضوعاتی كه همیشه درباره پیام‌رسان‌ها مطرح است، بحث امنیت به‌خصوص در حوزه اطلاعات كاربران است. در مورد پیام‌رسان‌های داخلی و خود بله این موضوع به چه شكل است و برای آن چه كرده‌اید؟
فعالیت بله در شركت داده‌ورزی سداد صورت می‌گیرد كه آن هم یك سابقه 20 ساله در ارائه سرویس‌های بانكی ملی دارد، این نشان می‌دهد كه امنیتمان در سطح امنیت بانكی است. همان‌طور كه در كشور مردم مثلاً به موبایل بانك‌ها یا نرمافزارهای پرداختی و ATMها اعتماد كرده‌اند و می‌دانند كه اگر امروز پولشان در حسابشان است تا سال‌ها همان مقدار خواهد ماند و این دچار اختلال نمی‌شود، یعنی امنیت خیلی بالایی دارد و تا الان به خاطر سطح امنیت و رمزنگاری‌های پیچیده و لایه‌ای كه وجود دارد، گزارش خیلی خاصی درخصوص نفوذ به سیستم‌های بانكی در ایران منتشر نشده است. ما در بله به خاطر سرویس مالی‌ای كه ارائه می‌كنیم مجبور بودیم این استانداردها را از جمله شتاب و شاپرك رعایت كنیم و در نتیجه هم از این نظر و هم از نظر انتقال اطلاعات و ذخیره‌سازی آن امنیت خیلی بالایی داریم و به لطف خدا تا الآن گزارش تأیید‌شده‌ای در این زمینه در بله نداشته‌ایم.
و در آخر این كه مثلا امكان چك كردن اطلاعات اشخاص توسط نهادهای نظارتی مختلف وجود دارد؟ و دایره دسترسی به این اطلاعات به چه صورت است؟
در بحث حریم خصوصی، ما بر اساس قوانینی كه موجود است موظف هستیم از حریم خصوصی كاربرانی كه از بله استفاده می‌كنند صیانت كنیم و فرد ثالثی حتی خود ما هم هیچ دسترسی‌ای نداریم و با توجه به استانداردهای امنیتی بالایی كه لحاظ كرده ایم، این اطمینان را می‌توانیم بدهیم كه افراد ثالث نیز به حریم خصوصی كاربران دسترسی ندارند. با خوانش ما از قانون، نهادهای امنیتی و انتظامی حق درخواست داده را ندارند. چون در قانون به این مسأله تصریح نشده و درخواست اطلاعات از سرویس فقط در صورتی قانونی است كه از طرف قاضی مربوطه بوده و تشكیل پرونده صورت گرفته باشد. قاضی هم باید این درخواست را دقیق بیان كند.
یعنی دقیقا مثل فضای واقعی است و به حكم قاضی احتیاج دارد و غیر از آن كسی نمی‌تواند به اطلاعات كاربران دسترسی پیدا كند و این یك فرآیند پیچیده‌ای دارد، مانند این‌كه حكم آن باید شرایط خاصی داشته باشد و منوط به یك بازه زمانی خاص و یك شاكی خاص باشد تا آن اطلاعات خاص كاربران بتواند افشا شود.
چهار سال پیش به پلتفرمی فكر می‌كردیم كه بتواند ارتباط مردم را با كسب‌وكارها و یكدیگر راحت‌تر كند. در آن زمان در بین نرمافزارها، پیام‌رسان‌ها و شبكه‌های اجتماعی جایگاه ویژه‌ای داشتند و بسیاری از سرویس‌های كاربردی مانند خرید محصول، كمك به افراد و ... در این بستر ارائه میشد؛ در ایران این امكان وجود نداشت، زیرا پیام‌رسان یا شبكه اجتماعی داخلی گسترده‌ای نداشتیم و خارجی‌ها هم از دو جهت محدودیت داشتند؛ یكی این‌كه حاكمیت علاقه نداشت خیلی از سرویس‌ها را روی ابزارهای خارجی عرضه كند و دوم این‌كه سیستم مالی ما خیلی به سیستم مالی دنیا متصل نبود. به همین دلیل خیلی از كاربردها كه میشد روی شبكه‌های اجتماعی عرضه شود، مانند خرید و فروش، انتقال پول، پرداخت‌های اجتماعی و... در ایران رایج نبود و شبكه‌های اجتماعی پیام‌رسان به یك سری كارهای محتوایی و ارتباطی كه خیلی رسمی و كاربردی نبودند، محدود شده بود. به همین دلیل به دنبال پلتفرمی رفتیم كه علاوه بر این‌كه ارتباطات لحظه‌ای افراد را راحت می‌كند، ابزار مناسبی برای ارتباطات لحظه‌ای مالی مردم با مردم و مردم با كسب‌وكارها باشد.
اول فقط پیام‌رسان بودید یا امكانات دیگری هم داشتید؟
بله از همان ابتدای كار در كنار ویژگی‌های پیام‌رسانی، امكانات مالی را هم ارائه می‌كرد. ما بستری را به وجود آوردیم كه علاوه‌بر قابلیت‌های اجتماعی مثل گفت‌وگو، ایجاد گروه، كانال و ارسال انواع پیام‌های متنی، صوتی، تصویری و ویدئویی؛ قابلیت‌های مالی را هم در دل خود جای داده بود. مثلا ما دو نوع جدید پیام را ابداع كردیم كه انتقال پول و درخواست پول نام دارد. با استفاده از انتقال پول شما به همان راحتی كه می‌توانید پیام متنی ارسال كنید، این امكان را دارید كه پول بفرستید و با درخواست پول هم می‌توانید از مخاطبان خود در گروه یا كانال، پول درخواست كنید. ما این ویژگی‌ها را در ابتدا با بانك ملی ایران شروع كردیم، ولی حالا 20 بانك دیگر را هم پشتیبانی می‌كنیم كه بانك‌های بزرگی مثل صادرات، ملت، كشاورزی، سپه، تجارت، انصار، پارسیان و ... هم جزو آنها هستند.
درباره بخش‌ها و خدماتی كه امروز در بله دارید، توضیح دهید.
علاوه‌بر ویژگی‌هایی كه قبلا گفتم ما امكانات مالی گسترده دیگری را هم به كاربران‌مان ارائه می‌كنیم. كارت به كارت، پرداخت اقساط، نوبت گرفتن از بانك‌ها، دریافت موجودی و موارد دیگر هم بخش‌هایی از این برنامه هستند. همچنین مدیریت و امكان پرداخت اقساط صندوق‌های قرض‌الحسنه خانواده و... یكی دیگر از اتفاقات مالی بله است. وجود بات‌های متنوع، دانلود سریع و ارزان فایل‌ها نسبت به پیام رسان‌های خارجی از اتفاقاتی است كه در بله وجود دارد. همچنین ما اخیرا قابلیت «ویترین بله» را معرفی كرده‌ایم كه در ماه بیش از دو میلیون بار بازدید دارد و در آن بات‌ها و كانال‌های جدید و جذاب به كاربران معرفی می‌شوند.
برخی‌ها معتقدند اضافه شدن بخش‌های مختلف كه چندان به پیام‌رسانی مرتبط نیستند، آن برنامه را از رسالت اصلی‌اش یعنی همان پیام‌رسان بودن دور می‌كند، شما چه نظری در این باره دارید؟
ما به دنبال ارائه خدمات جذاب و كاربردی به كاربران هستیم. به همین دلیل سعی كرده‌ایم برای آنان بهترین ویژگی‌ها در حوزه پیام‌رسانی و نقل و انتقالات پول را فراهم كنیم. باید توجه كنیم كاربران برای حضور در یك شبكه اجتماعی جدید مایلند به چیزی بیشتر از آنچه در شبكه‌های فعلی دارند دسترسی داشته باشند. بنابراین ما باید همیشه به دنبال ایجاد نوآوری در خدمات باشیم و به نظر ما این موضوع خارج از رسالت اصلی بله نیست.
در حال حاضر آماری از كاربران‌تان دارید؟
ما الان حدود 5/3 میلیون كاربر داریم كه بخش زیادی از آنها فعالند. روزانه حدود پنج‌میلیون پیام در بله ارسال می‌شود، همچنین روزانه بیش از ۱۵۰ هزار تراكنش مالی به ارزش بیش از ۴۰ میلیارد تومان در بله انجام می‌شود.
به طور كلی تعداد كاربران پیام رسان‌های داخلی اغلب از سه‌میلیون نفر بالاتر نمی‌روند، فكر می‌كنید مشكل كجاست كه مردم همچنان در واتس‌اپ و تلگرام هستند و كمتر سراغ داخلی‌ها می‌آیند؟
ببینید در موضوعات مرتبط با پیام‌رسان‌ها یا نرم‌افزار‌هایی كه «اثر شبكه‌ای بالایی» دارند قاعده‌ای برقرار است كه می‌گوید: «برنده، همه كیك را می‌خورد». وقتی پیام‌رسانی در یك كشور همه‌گیر شد، شكست دادن آن كار خیلی دشواری است. چرا كه تمام شبكه و اطرافیان شما كه خواهان صحبت و تعامل با آنها هستید در این شبكه وجود دارند و منتقل كردن آنها به جای دیگر تقریبا نشدنی است. همین الان اگر نگاه كنید در بسیاری از كشورها واتس‌اپ پیام‌رسان غالب است و در آنها تلگرام حرفی برای گفتن ندارد و در برخی كشورها هم برعكس است.
اساسا ما در بله به همین دلیل به دنبال رقابت با این پیام‌رسان‌ها نیستیم. ما مدعی هستیم ویژگی‌هایی داریم كه كاربران در صورت استفاده از بله در هیچ جای دیگری مشابه آن را نخواهند دید. به عبارتی از عنصر نوآوری و خلاقیت برای جذب مخاطب استفاده می‌كنیم و به همین دلیل است كه رشد خود را حدود دو سال و نیمی كه به طور رسمی در اختیار مردم قرار گرفته‌ایم همواره حفظ كرده‌ایم.
و در مورد مدیریت این حوزه چطور؟
در این باره به نظر ما كاری كه تاكنون انجام شده بیشتر شبیه یك رفع تكلیف است. آن كاری كه بیشتر نمود داشت، فیلتر تلگرام بود كه گفتیم برای ما ضررش خیلی بیشتر از فایده‌اش بود. موضوع دیگری كه روی آن مانور داده شد موضوع پرداخت وام بود كه البته بله از آن استفاده نكرد. ما معتقدیم اگر حمایت هوشمندانه از تولیدكننده دانش‌بنیان در صنعت نرم‌افزار انجام شود می‌توان انتظار رشد اقتصادی بالایی برای كشور داشت. البته اگر دولت و باقی بخش‌های حاكمیت به این موضوع عمیق‌تر نگاه كنند و مثلا با ایجاد بازار برای نرمافزارها یا اعطای دسترسی به سرویس‌های كاربردی عمومی، به اصطلاح به رونق تولید كمك كنند. این درصورتی است كه شما می‌بینید در همین فضا كه نرمافزارها، از جمله پیام‌رسان‌ها، تشنه سرویس هستند تا خدمات كاربردی برای مردم فراهم كنند، دولت خودش یك نرم‌افزار مجزا به نام «دولت همراه» ایجادكرده و این خدمات در قالب نرمافزارهای موجود عرضه نمی‌شود! یا این‌كه اكثر سازمان‌ها مثل بانك‌ها، سازمان‌های دولتی و... حاضر نیستند خدماتشان را در قالب نرمافزارهای داخلی موجود عرضه كنند یا به صورت خاص‌تر در تعامل با ارباب‌رجوع از پیام‌رسان داخلی استفاده كنند. یعنی اكثر بخش‌های حاكمیت حاضر نیستند سرویسی به نرمافزارهای داخلی بدهند و دنبال ایجاد كسب و كارهای خودشان هستند. این یعنی سازمان‌های عمومی ما در زمینه سرویس‌های الكترونیكی به دنبال نفع جمعی جامعه نیستند و این موضوع به تولید خصوصی داخلی ضربه می‌زند.
تعدد پیام‌رسان‌ها هم از آن مواردی است كه باعث می‌شود تا من مخاطب كمی گیج شوم كه سراغ كدام برنامه بروم، فكر نمی‌كنید اگر همه اینها در یك برنامه جامع ادغام می‌شدند، اتفاق بهتری می‌افتاد؟
موضوع تعدد در همه جای جهان وجود دارد. ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم برای یك موضوع تنها یك تیم یا شركت وارد رقابت شوند. این نه‌تنها به نفع مردم نیست كه به نفع خود آن كسب و كار هم نیست. ما در حال تلاش هستیم و دوستان دیگری هم تلاش می‌كنند. مردم هم قاضی هستند و هرچه را بپسندند حق دارند.
یكی از موضوعاتی كه همیشه درباره پیام‌رسان‌ها مطرح است، بحث امنیت به‌خصوص در حوزه اطلاعات كاربران است. در مورد پیام‌رسان‌های داخلی و خود بله این موضوع به چه شكل است و برای آن چه كرده‌اید؟
فعالیت بله در شركت داده‌ورزی سداد صورت می‌گیرد كه آن هم یك سابقه 20 ساله در ارائه سرویس‌های بانكی ملی دارد، این نشان می‌دهد كه امنیتمان در سطح امنیت بانكی است. همان‌طور كه در كشور مردم مثلاً به موبایل بانك‌ها یا نرمافزارهای پرداختی و ATMها اعتماد كرده‌اند و می‌دانند كه اگر امروز پولشان در حسابشان است تا سال‌ها همان مقدار خواهد ماند و این دچار اختلال نمی‌شود، یعنی امنیت خیلی بالایی دارد و تا الان به خاطر سطح امنیت و رمزنگاری‌های پیچیده و لایه‌ای كه وجود دارد، گزارش خیلی خاصی درخصوص نفوذ به سیستم‌های بانكی در ایران منتشر نشده است. ما در بله به خاطر سرویس مالی‌ای كه ارائه می‌كنیم مجبور بودیم این استانداردها را از جمله شتاب و شاپرك رعایت كنیم و در نتیجه هم از این نظر و هم از نظر انتقال اطلاعات و ذخیره‌سازی آن امنیت خیلی بالایی داریم و به لطف خدا تا الآن گزارش تأیید‌شده‌ای در این زمینه در بله نداشته‌ایم.
و در آخر این كه مثلا امكان چك كردن اطلاعات اشخاص توسط نهادهای نظارتی مختلف وجود دارد؟ و دایره دسترسی به این اطلاعات به چه صورت است؟
در بحث حریم خصوصی، ما بر اساس قوانینی كه موجود است موظف هستیم از حریم خصوصی كاربرانی كه از بله استفاده می‌كنند صیانت كنیم و فرد ثالثی حتی خود ما هم هیچ دسترسی‌ای نداریم و با توجه به استانداردهای امنیتی بالایی كه لحاظ كرده ایم، این اطمینان را می‌توانیم بدهیم كه افراد ثالث نیز به حریم خصوصی كاربران دسترسی ندارند. با خوانش ما از قانون، نهادهای امنیتی و انتظامی حق درخواست داده را ندارند. چون در قانون به این مسأله تصریح نشده و درخواست اطلاعات از سرویس فقط در صورتی قانونی است كه از طرف قاضی مربوطه بوده و تشكیل پرونده صورت گرفته باشد. قاضی هم باید این درخواست را دقیق بیان كند.
یعنی دقیقا مثل فضای واقعی است و به حكم قاضی احتیاج دارد و غیر از آن كسی نمی‌تواند به اطلاعات كاربران دسترسی پیدا كند و این یك فرآیند پیچیده‌ای دارد، مانند این‌كه حكم آن باید شرایط خاصی داشته باشد و منوط به یك بازه زمانی خاص و یك شاكی خاص باشد تا آن اطلاعات خاص كاربران بتواند افشا شود.
