پولی كه بركت داشت

گفت‌وگوی جام‌جم با 2 سینماگر درباره حال و هوای عید غدیر خم

پولی كه بركت داشت


جایگاه هجدهمین روز از ماه ذی‌الحجه به قدری والا و ارزشمند است كه به آن عیدا... اكبر و عید آل‌محمد(ص) هم می‌گویند. روزی كه فرا رسیدنش در بین شیعیان رسم و رسومات شیرینی هم با خود به‌همراه می‌آورد. شب عید غدیر و صبح روز عید كه می‌شود مردم برای ادای احترام به دیدار سادات می‌روند و سادات با شربت و شیرینی از آنها پذیرایی می‌كنند و سكه یا اسكناسی به آنها هدیه می‌دهند. البته مرسوم است پولی كه به عنوان هدیه در روز عید غدیر از دست سادات گرفته می‌شود خرج نشود و آن را به عنوان تبرك و بركت نزد خود نگه دارند.
قدیم‌ترها البته رنگ اسكناس‌ها براساس نسبت دور و نزدیك یا حتی نام‌كوچك تغییر می‌كرد. تغییر از این جهت كه مثلا دخترانی كه نامشان فاطمه و پسرانی كه نامشان علی بود یا نوزادان یا عروس‌ها و دامادها كه نزدیك‌تر محسوب می‌شدند اسكناس‌های خوش‌رنگ و لعاب‌تری می‌گرفتند.
از دیگر رسم و رسوماتی كه معمولا در این روز برگزار می‌شود آذین‌بندی شهری و معابر است. به شكلی كه اگر مثلا گردشگری به طور اتفاقی در‌این‌روز گذرش به یكی از شهرهای ایران افتاد از ریسه‌ها و چراغانی‌های رنگی پشت پنجره خانه‌ها ‌متوجه شود كه اتفاق نشاط‌آوری در جریان است.
به هر حال كه سادات و غیرسادات ندارد در این روز دل تمام شیعیان شاد است.
در ادامه این گزارش سراغ دو نفر از سینماگران رفتیم تا حال و هوای روزهای خجسته عید غدیر را جویا شویم.
عیدی‌های پربرکت مامان اتی
رضا داوودنژاد، بازیگر سینمای ایران كه در فیلم‌های سینمایی چون «هوو»، «چپ دست»، «نیش زنبور»، «مرهم» و «خیابان‌های آرام» بازی كرده است در گفت‌وگو با جام‌جم از دورهمی‌های فامیلی در روز عید غدیر می‌گوید. او با اشاره به این‌كه امسال اولین سالی است كه در این روز «مامان اتی» (احترام سادات حبیبیان) كنارشان نیست، ادامه می‌دهد: ما از هر بهانه‌ای استفاده می‌كردیم برای این‌كه به خانه مادربزرگم، مامان اتی برویم و او را ببینیم. عید و غیر عید هم نداشت، در خانه‌اش همیشه به روی ما باز بود. این اواخر البته به قدری درگیر كار می‌شدیم كه كمتر فرصت می‌شد به دیدارش برویم و الان حسرتش را می‌خوریم.
داوودنژاد، از مادربزرگش به عنوان ستون خانواده یاد می‌كند و ادامه می‌دهد: مامان اتی خیلی مهربان بود و حواسش به تمام بچه‌ها و عروس‌ها و دامادها و نوه‌ها بود. هركدام از ما هروقت حالمان بد بود پیش او می‌رفتیم و او با انرژی مثبتی كه داشت حالمان را خوب می‌كرد.
او می‌گوید: مادربزرگم سادات بود. روز عید غدیر كه می‌شد همه ما به خانه‌اش می‌رفتیم و او اسكناسی را از لای قرآن در می‌آورد و به ما می‌داد و اگر هم پیش می‌آمد عیدی در منزلشان نباشیم حتما تلفن می‌زدیم و تبریك می‌گفتیم.
داوودنژاد می‌افزاید: یادم هست اسكناس‌هایی را كه مادربزرگم در این روز هدیه می‌داد در زمان بچگی خرج می‌كردم، اما بزرگ كه شدم نگهش می‌داشتم. آن زمان‌ها وقتی دور هم جمع می‌شدیم من ادای همه اعضای خانواده را درمی‌آوردم و مادربزرگم نه‌تنها ناراحت نمی‌شد بلكه می‌خندید. مادربزرگم زن بسیار متدینی بود و در تمام اعیاد و عزاداری‌ها
قرآن می‌خواند.
«مصائب شیرین»، فیلمی بود كه نام رضا داوودنژاد را بر سر زبان‌ها انداخت و نامزدی بهترین بازیگر نقش اول مرد هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر و دعوت برای حضور در جشنواره سینمایی فوكوئوكای ژاپن را برای او به ارمغان آورد. داوودنژاد درباره فعالیت‌های كاری امروزش توضیح می‌دهد: پنج سالم بود كه نخستین فیلم سینمایی‌ام «بی‌پناه»، را همراه با فریماه فرجامی و دیگر دوستان بازی كردم، اما از سال 76 به طور حرفه‌ای وارد این حوزه شدم و تا امروز این حرفه را با عشق ادامه دادم. الان هم مشغول سریال «پس از آزادی» به كارگردانی محمدعلی باشه آهنگر هستم.
او در پاسخ به این‌كه چرا خودش را محدود به ژانر كمدی كرده، پاسخ می‌دهد: محدود به این گونه نیستم و در فیلم‌های سینمایی مثل «فراری»
 «مصائب شیرین 2» (قرار است آبان ماه اكران شود) و... كه فیلم‌هایی اجتماعی بودند نقش جدی داشتم.
عیدی‌ام را درجا خرج می‌كردم
در ادامه سراغ سید جمال ساداتیان، تهیه‌كننده پیشكسوت سینما رفتیم.
ساداتیان كه تهیه‌كنندگی آثاری چون «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران»، «چهارشنبه‌سوری»، «به رنگ ارغوان» و «برف روی كاج‌ها» را در كارنامه كاری خود دارد، درباره رسم و رسومات عید غدیر در قدیم توضیح می‌دهد: مرحوم پدرم در این روز جشنی می‌گرفتند و اقوام و دوستان را دعوت می‌كردند و هدیه‌ای هم به عنوان تبرك می‌دادند.
او می‌افزاید: خاطرم هست آن زمان‌ها وقتی از پدرم در روز عید غدیر عیدی می‌گرفتم درجا آن را خرج می‌كردم.
حواشی اخیر انتخاب فیلم ایرانی برای حضور در اسکار هم باعث شد که گوشه‌ای به این مساله بزنیم. هرچند ساداتیان سعی می‌کند دیپلماتیک با این مساله برخورد کند و از کنار آن بگذرد. او كه این روزها فیلم «متری شیش و نیم» را در مقام تهیه‌كننده دارد در پاسخ به این‌كه چرا فیلمش را از ورود به آكادمی اسكار كنار گذاشتند، می‌گوید: نمی‌دانم، از هیات انتخاب بپرسید كه چرا «متری شیش و نیم» را انتخاب نكردند!