جامجم سهم نهادها و دستگاههای اجتماعی از لایحه بودجه 99 کشور را بررسی کرده است
حاشیهنشینی مسائل اجتماعی در بودجه
«بودجه استقامت» عنوانی است كه از همان لحظه تقدیم در مجلس به بودجه اختصاصی سال آینده اطلاق شد، بودجهای كه حسن روحانی اعلام كرد «مبنای طراحی آن طبق فشار حداكثری و ادامه تحریمهاست». همین پیشفرض رئیسجمهور در استقامتی خواندن بودجه سال آینده همراه با اظهارنظر محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه كشور كه اعلام كرده بود «امروز وظیفه شهروندان این است كه مسؤولان را دعا كنند» كافی بود تا پیش از در دسترس قرار گرفتن جزئیات بودجه متوجه شویم دولت و شهروندان از منظر رقم بودجه پیشنهادی سال سختی را در پیش خواهند داشت. هرسال پس از ارائه بودجه توسط دولت، نهادها و سازمانها نظرات مختلفی درباره سقف اختصاص یافته به خودشان را دارند و حالا با انتشار جزئیات آن باید منتظر اظهارنظر كارشناسانه و صریحی از سوی مسؤولان امر باشیم.
در حالی یارانه ۵۴۵ میلیارد تومانی برای دارو و شیرخشك در سال آینده پیشنهاد شده كه این رقم در سال گذشته بالغ بر ۵۰۰ میلیارد تومان در بودجه سالانه بوده است. بنا بر اعلام سازمان غذا و دارو، یارانه دارو و شیرخشك در سال ۹۹ حدود ۹ درصد افزایش خواهد داشت. همچنین ارز در نظر گرفته شده برای دارو همچنان ۴۲۰۰ تومانی است. این درحالی است كه صاحبان صنایع دارویی خواستار آزاد شدن ارز دارو بودند. این در شرایطی است كه بنابر اعلام وزیر بهداشت در حال حاضر ۹۷ درصد داروهای مورد نیازمان را در داخل كشور تولید میكنیم و حدود ۳ درصد آن وارداتی است.
تیر خلاص به آموزش و پرورش
نگاهی به ارقام تخصیصی بودجه سال 99 به نهادهای اجتماعی نشان میدهد فارغ از مبلغ پیشنهادی خود این نهادها ارقام در نظر گرفته شده نسبت به بودجه سال گذشته افزایش داشته، اما این ماجرا درباره وزارت آموزش و پرورش شكل دیگری است و بودجه این وزارت در سال 99 كاهش چشمگیری نسبت به سال گذشته دارد. ارقام ذكر شده برای بودجه سال آینده، به معنای كاهش بیش از پیش قدرت خرید معلمان و كاهش رضایت شغلی است و به نظر میرسد تنها راهكار حل و فصل اختلاف نظرها در زمینه بودجه، تشكیل جلسه شورایعالی آموزش و پرورش با ریاست رئیسجمهور باشد. در حالی كه بودجه پیشنهادی این وزارتخانه برای سال 99، 74 هزار میلیارد تومان بوده اما دولت رقم 54 هزار میلیارد تومان را در بودجه سال آینده این وزارتخانه در نظر گرفته است. این تغییر در فعالیتهایی همچون فعالیتهای ورزشی و پرورشی كاهشی 30درصدی داشته است! به باور بسیاری از كارشناسان حوزه آموزش نخستین تأثیر كسری 20 هزار میلیارد تومانی بودجه آن هم در وزارتخانهای كه 98درصد اعتباراتش صرف پرداخت حقوق میشود، حركت سریعتر در مسیر «پولیسازی» آموزش و كاهش كیفیت مدارس دولتی در سال 99 باشد.
علی الهیار تركمن، معاون برنامهریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش هم پیشتر بودجه پیشنهادی این وزارتخانه را برای سال آینده ۷۴ هزار میلیارد تومان عنوان كرده و گفته بود: اگر بودجه با رقم امسال ۵۴ هزار میلیارد تومان بسته شود در درجه اول ۲۰ درصد از پوشش تحصیلی در معرض خطر قرار میگیرد.
به همین منظور وزارت آموزش و پرورش گزارش كاملی را مبتنی بر نیازهای این وزارتخانه، الزامات سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و حداقل نیازهای اعتباری مشخص كرد كه رقم آن ۷۴ هزار میلیارد تومان است.
مشكلات آموزش و پرورش یكی دو تا نیست و سالهاست كه انباشتی از مشكلات را به دوش میكشد اما حالا رقم اختصاصی بودجه به نوعی تیر خلاصی است بر پیكره بیجان آموزش و پرورش. البته كه این تنها وزارتخانه آموزش و پرورش نیست كه از بودجه ضربه میخورد بلكه بسیاری از مشكلات كسری بودجه امسال روی دوش خانوادههاست.
آنطور كه محمدرضا نیكنژاد، فعال صنفی معلمان نیز درباره تأثیرات منفی تصویب چنین بودجهای برای وزارت آموزشوپرورش به تسنیم میگوید: هماكنون مدتهاست كه بار مالی مدارس دولتی روی دوش آموزشوپرورش نیست و این خانوادهها هستند كه هزینهها را متحمل میشوند و تأثیر مستقیم كاهش بودجه روی مدارس دولتی خواهد بود؛ وقتی بودجه آموزشوپرورش كم بیاید، مدرسه دولتی كه بهعنوان مثال 500 هزار تومان شهریه دریافت میكند تحت فشار مالی قرار میگیرد.
بنابراین یا باید این فشار را به خانوادهها تحمیل و پول بیشتری را از آنها دریافت كند یا اینكه وضعیتش بدتر از قبل شود؛ كسری بودجه نهتنها در سطح امكانات و كیفیت مدارس دولتی تأثیرگذار است بلكه گام گذاشتن در مسیر پولیسازی آموزش است.
بنیاد شهید
دولت امسال هم برای بنیاد شهید و امور ایثارگران همچون سالهای گذشته، رقم بودجه پیشنهادی را افزایش داده است. بودجه مصوب دولت برای بنیاد شهید و امور ایثارگران در سال 1398 یعنی دومین بودجه دولت دوازدهم مبلغ 13 هزار و 937 میلیارد تومان بوده است.
رقم پیشنهادی دولت برای بنیاد شهید و امور ایثارگران در سال 1399 در واقع 16 هزار و 72 میلیارد و 528 میلیون و صد هزار تومان است كه این مبلغ نسبت به بودجه پیشنهادی سال گذشته، 2000 میلیارد تومان افزایش داشته است.
با توجه به جدول شماره 7 بودجه دستگاههای سیاستگذار در سالهای 1399 و 1400، جزئیات بودجههای عنوان شده برای ریز برنامههای بنیاد شهید عنوان شده است. طبق این جدول دولت بیشترین مبلغ بودجه را برای بخش توسعه خدمات حمایتی ایثارگران اختصاص داده كه مبلغ 14 هزار میلیارد تومان است و كمترین مبلغ را برای بخش پژوهشهای كاربردی در حوزه ایثارگران با مبلغ سه میلیار تومان در نظر گرفته است. با توجه به دغدغه ایثارگران برای موضوع بیمه تكمیلی ایثارگری كه در دو سال گذشته با كمبود بودجه فراوانی روبهرو بوده است، مبلغی كه دولت برای بخش بیمه ایثارگران در نظر گرفته، باید از رقمهای مهم بودجه امسال باشد.
سازمان تامین اجتماعی
بودجه مصوب سال ۹۸، سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگترین ارگان اجتماعی ۶۲۳ میلیارد تومان بود كه در سال ۹۹، هزار میلیارد تومان بودجه برای این سازمان برآورد شده و ۷۰۰ میلیارد تومان نیز از محل هدفمند كردن یارانهها به سازمان تامین اجتماعی تخصیص داده شده است. سازمان تامیناجتماعی هم سالهاست با چالشهای بسیاری روبهروست و شاید مهمترین آن طی همه این سالها توسعه بیمههای حمایتی باشد. آنطور كه مصطفی سالاری، مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی هم میگوید: « در سال جاری حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان بابت بیمههای حمایتی به مطالبات سازمان از دولت اضافه میشود.» در رابطه با اهمیت و جایگاه سازمان تامین اجتماعی همین نكته بس كه سازمان تامین اجتماعی بیش از ۴۳ میلیون بیمهشده در كشور را تحت پوشش دارد و از این جمعیت سه میلیون مستمریبگیر اصلی را تحت پوشش دارد كه هر ماه از این سازمان مستمری دریافت میكنند.
سازمان بهزیستی
براساس جدول بودجه ارائه شده به مجلس شورای اسلامی بودجه مصوب سازمان بهزیستی در سال جاری، ۲۹۲۶ میلیارد تومان بوده كه در سال آینده، ۵۲۱ میلیارد تومان اعتبارات هزینهای و ۲۶۰۰ میلیارد تومان اعتبار از محل هدفمند كردن یارانهها برای سازمان بهزیستی در نظر گرفته شده است. افزایش قابل توجه بودجه سازمان بهزیستی آن هم در سالی كه مشكلات معیشتی فراوانی به مردم تحمیل شده است هم قابل توجه است، البته كه مشكلات و چالشهای این سازمان هم تمامی ندارد و این در حالی است كه همواره سیاست كاهش آسیبهای اجتماعی یكی از دغدغههای مسؤولان ردهبالای نظام بوده است. این افزایش رقم بودجه برای سال آینده در حالی صورت گرفته است كه بودجه امسال سازمان بهزیستی كشور حتی كفاف هزینههای روزمره معلولان را نمیدهد و باعث شده است كه بسیاری از مراكز توانبخشی كشور در آستانه ورشكستگی قرار بگیرند. اگر وضعیت معلولان را در پیكره سازمان بهزیستی نمونهای برای دیگر چالشهای این سازمان هم در نظر بگیریم متوجه وضعیت كنونی آنها خواهیم شد. به عنوان مثال در بودجه سال گذشته بودجه برای هر معلول ۶۲۷ هزار تومان شده، اما حتی این مبلغ هم پرداخت نشده است. براساس جدول بودجه ارائه شده به مجلس شورای اسلامی بودجه قانون حمایت از معلولان امسال ۱۳۰۰میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.
كمیته امداد امام خمینی (ره)
بودجه مصوب سال ۹۸ كمیته امداد امام خمینی (ره) در بخش كمك، ۴۹۲۸میلیارد تومان بود كه در سال ۹۹، ۱۶۴۵ میلیارد تومان بودجه هزینهای و ۳۴۳۲میلیارد تومان از محل یارانهها به این نهاد اختصاص پیدا كرده است. با توجه به جدول بودجه سال 99 كمیته امداد میتوان متوجه شد كه بودجه این نهاد تفاوت محسوسی نسبت به سال گذشته نداشته است. مرتضی بختیاری، رئیس كمیته امداد اما معتقد است با توجه به تورم و نوسانات بازار، باید مستمری مددجویان تحت پوشش كمیته امداد افزایش یابد. او چند روز پیش اعلام كرده بود مددجویان علاوه بر دریافت مستمری، نیازمند حدود ۴۰ خدمت از جمله تحصیل و كرایه خانه هستند و در شرایط كنونی، مستمری به تنهایی نمیتواند كمككننده مددجویان باشد و تقاضا داریم كه در بودجه سال آینده، دولت و مجلس در افزایش بودجه به ما كمك كنند.
سال گذشته مستمری مددجویان كمیته امداد افزایش یافت و بر این اساس برای خانوار یك نفره ۱۷۲ هزار تومان و خانوادههای پنج نفره به بالا ۵۳۶ هزار و ۵۰۰تومان پرداخت شد. اما رئیس كمیته امداد پیش از تقدیم بودجه 99 به مجلس اعلام كرده بود «تبصره ۱۴ از محل هدفمندی یارانههاست و از محل بودجه كمیته امداد نیست و برای سال آینده نیز تبصره ۱۴ به جای خود محفوظ است و در بودجه عمومی ما كه باید به مجلس برود تقاضای افزایش بودجه برای مستمری مددجویان را كردهایم.»
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
افزایش 10 درصدی بودجه وزارت علوم در سال آینده هم صدای بسیاری از مسؤولان این حوزه را درآورده است. آنها معتقدند این میزان افزایش كفاف پرداخت حقوق و دستمزد را نمیدهد. محمدتقی نظرپور معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم میگوید: ما معتقدیم این میزان نیاز دانشگاهها و مراكز پژوهشی ما را برطرف نمیكند چرا كه نیازهای این مراكز صرفا بخش پرداخت حقوق نیست بلكه فعالیتهای پژوهشی و تحقیقی را نیز شامل میشود. بودجه پیشنهادی فوق یك مبلغ متوسط است و ممكن است برای برخی دانشگاهها افزایش یا كاهش داشته باشد. دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی در لایحه پیشنهادی بودجه ۹۹ در مجموع با كاهش ۱۸ درصدی مواجه شده است. بر این اساس، مجموع اعتبارات پیشنهاد شده دولت به مجلس در سال ۹۹ برای این شورا ۴۱۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال است. بودجه مصوب سال ۹۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی مبلغ ۵۰۵ هزار میلیون ریال بود كه در مقایسه با بودجه سال آینده، این شورا با كاهش ۱۸ درصدی اعتبارات مواجه خواهد بود.
سازمان حفاظت محیط زیست
در حالی كه سال جاری بودجه سازمان حفاظت محیط زیست ۳۹۳ میلیارد و ۷۴۸میلیون تومان است، دولت این بودجه را برای سال آینده ۶۳۸ میلیارد و ۵۷۲میلیون و ۵۰۰هزار تومان در نظر گرفته است كه در حوزههایی مانند پالایش و مدیریت آلایندهها، حفاظت و بهرهبرداری پایدار زیستبومهای آبی، حفاظت، احیا و بهسازی زیستبومهای خشكی، حفاظت از مناطق تحت مدیریت و حمایت از محیط بانان، فرهنگسازی و ارتقای مشاركتهای مردمی در بهسازی محیطزیست و ... صرف میشود. بودجه سازمان جنگلها نیز در سال جاری ۱۸۹میلیارد و ۸۱۹ میلیون تومان است و برای سال آینده ۲۸۳ میلیارد و ۲۳۵میلیون و صد هزار تومان در نظر گرفته شده است. از مصارف این بودجه میتوان به برنامههای آبخیزداری و حفاظت خاك، احیا، توسعه و بهرهبرداری اصولی از جنگلهای كشور، احیا، توسعه و بهرهبرداری اصولی از مراتع كشور، ترویج و توانمندسازی جوامع محلی و بهرهبرداران، حفاظت و حمایت از منابع طبیعی كشور و .... اشاره كرد. البته در میانه همه این ارقام چیزی كه دستمایه بسیاری از انتقادها شد، اختصاص رقم بودجه برای مهار بیابانزدایی بود. چرا كه بودجه برنامه مقابله با بیابانزایی در كشوری كه یكسوم مساحت آن بیابان و كویر است فقط چهار میلیارد تومان در سال
است!
-
پروندهای کوچک برای داستاننویس خراسانی
-
خاموشی مرغ سحر
-
حاشیهنشینی مسائل اجتماعی در بودجه
-
نساجی قائمشهر احیا شد
-
اثر هنری که خورده شد!
-
پیمان حفظ جان مردم در جادهها
-
حمایت ارزی از «برون مرزی »
-
هنر مدیـــریـــت!
-
شنا در بیابان
-
بیپرده با رئیسجمهور
-
در ستایش چشمان به راه مانده «مشدی آلام»
-
چشم اقشار آسیب پذیر به بودجه 99
-
برای «عبدی» عشق استقلال
-
آقا حشمت قیمت هنر را یادش نیست!
-
پوتین و زلنسکی برای نخستین بار دیدار کردند
-
دموکراتها از ترامپ خواستند مشاور «نژادپرست» خود را برکنار کند
-
بغداد: هیچ کشوری نمیتواند از خاک عراق به همسایگان تعرض کند