حافظههاي SSD چطور خراب ميشود؟
۵ نشانه مرگ حافظه
حافظههاي حالت جامد يا SSDها به نسبت هاردديسكهاي مكانيكي سريعتر، كممصرفتر، كم حرارتتر، بسيار پايدارتر و البته بيصدا هستند. ضعيفترين حلقه زنجير رايانهها در دهه اخير، پهناي باند حافظه بود كه باعث عدم امكان استفاده از توان بالقوه سختافزارها شده بود، اما حافظههاي SSD اين نقيصه بزرگ را برطرف و به نقطه قوت رايانههاي نسل جديد تبديل كردهاند. البته تمام اينها بهمعني خرابنشدن آنها نيست؛ حافظههاي SSD هم ممكن است پيش از به پايان رسيدن عمر كاري پنج تا هفت سال خود خراب شوند. اين حافظهها مثل فلشها در صورت خرابي ممكن است اطلاعات شما را آلوده و غيرقابل بازيابي كنند، پس بهتر است براي خرابي احتمالي حافظه SSD خود از قبل آمادگي داشته باشيد. اگر نشانههاي خرابي اين حافظهها را بدانيد، ميتوانيد اطلاعات خود را از هرگونه حادثه ناگوار احتمالي نجات دهيد و قرباني خرابيهاي نادر ولي ممكن SSDها نباشيد.
همانطور كه از نامشان مشخص است، حافظههاي SSD برخلاف HDDهاي قديمي هيچ قطعه متحركي ندارند و اطلاعات را بهصورت الكترونيكي خوانده يا مينويسند. در نتيجه نسبت به آسيبهاي رايج حافظههاي HDD بهخصوص از بين رفتن اطلاعات در اثر ضربه يا خرابي در اثر جابهجايي در زمان فعاليت مصون هستند. هرچند امكان بروز نقص مكانيكي براي خود بخش اصلي حافظه وجود ندارد، اما ديگر قطعات يك حافظه SSD ممكن است خراب شوند.
اين حافظهها مثل ديگر قطعات الكترونيكي سطح بالا توان ورودي با خصوصيات مشخصي دارند و در ساختار خود از خازن و مدارهاي مجتمعي (IC) استفاده ميكنند كه در اثر نوسان جريان ممكن است خراب شوند. درواقع، همانطور كه ابتداي مطلب هم اشاره كرديم، حافظههاي SSD در صورت خرابي ناشي از نوسان جريان برق حتي اگر كاملا غيرقابل استفاده نشوند، معمولا دادههاي موجود را آلوده و غيرقابل بازيابي ميكنند كه ميتواند بسيار خطرناك باشد.
مشكل ديگر اين حافظهها، محدود بودن سيكلهاي خواندن ــ نوشتن اطلاعات روي آنهاست و در تمام حافظههاي حالت جامد از جمله فلشهاي جيبي هم ديده ميشود. گرچه با وجود تمام اين موارد، حافظههاي SSD حتي در كاركردهاي سنگين معمولا سالها كار ميكنند و نيازي نيست هميشه نگران خراب شدن آنها باشيد. درواقع اگر حافظه SSD خود را در يكي دو سال اخير تهيه كرده باشيد، خيالتان راحت باشد چون تحقيقات نشان داده نسل جديد حافظههاي حالت جامد احتمال خرابي ناشي از استفاده بسيار كمتري دارند. درنهايت به اين نكته هم بايد توجه كنيم محدوديت سيكلهاي خواندن ــ نوشتن تنها توانايي شما براي نوشتن اطلاعات جديد روي حافظه را تحت تاثير قرار ميدهد و در نهايت همه اطلاعات موجود قابل خواندن و درنتيجه بازيابي خواهند بود. با تمام اينها دانستن نشانههاي خرابي حافظههاي SSD براي واكنش بهموقع شما ضروري است.
چطور تشخیص دهیم؟
ناقوس مرگ هاردديسكهاي قديمي، دائمي شدن صداي خرخر آشنايشان بود، اما حافظههاي SSD صدايي توليد نميكنند تا بدانيد چيزي خراب شده است. البته براي اطلاع از وضعيت عملكردي حافظههاي حالت جامد راههاي راحتتر و البته دقيقتري هست؛ علاوهبر نرمافزارهاي اختصاصي مديريت حافظه كه معمولا توسط سازنده ارائه ميشود، نرمافزارهاي ديگري مثل CrystalDiskMark براي ويندوز يا
SmartReportLite براي مك هم ميتواند اطلاعات مفيدي درباره وضعيت، سلامتي و طول عمر تخميني SSD به شما بدهد. اما در كنار اينها، برخي نشانههاي ديگر هم ميتواند شما را از وجود مشكل احتمالي در حافظه حالت جامد سيستمتان مطلع كند:
وجود خطاهاي Bad Block
درست مثل Bad Sector در هاردديسكها، حافظههاي SSD هم گاه بخشهاي كوچكي از حافظه قابل دسترس خود را به دلايل مختلف از دست ميدهند كه Bad Blocks يا بلوكهاي خراب ناميده ميشوند. در اين شرايط سيستم اقدام به خواندن يا نوشتن فايل ميكند، اما اين كار زمان زيادي ميبرد يا با موفقيت انجام نميشود و در نهايت با نمايش يك پيام خطا بهپايان ميرسد.
نشانههای معمول وجود بلوكهاي خراب عبارتاند از:
قادر به خواندن يا نوشتن دادهها نيستيد.
برنامهها فريز شده يا كرش ميكنند
هنگام انتقال فايل با پيامهاي خطاي مكرر مواجه ميشويد.
سرعت سيستم بهخصوص در زمان خواندن فايلهاي حجيم خيلي پايين ميآيد.
درصورت مشاهده هريك از اين علائم، در اولين فرصت با استفاده از نرمافزارهايي مثل آنهايي كه معرفي كرديم، حافظه را از نظر وجود مشكلات فيزيكي بررسي كنيد. درصورت مثبت بودن جواب در اسرع وقت از فايلهاي مهم نسخه پشتيبان تهيه كنيد و دنبال خريد يك حافظه جديد باشيد.
نبود قابليت خواندن ــ ذخيرهسازي فايلها
بلوكهاي خراب به دو صورت روي فايلهاي شما اثر ميگذارند: سيستم در زمان نوشتن اطلاعات با يك بلوك خراب مواجه ميشود و در نتيجه از نوشتن ادامه فايل خودداري ميكند.
سيستم پس از نوشتن اطلاعات متوجه وجود بلوك خراب ميشود و در نتيجه از خواندن اطلاعات خودداري ميكند.
در حالت اول، دادههاي شما اصلا ذخيره نمیشود، پس آلوده نشدهاند. معمولا سيستم بهصورت خودكار اين مشكلات را حل ميكند، اما در صورتي كه نتواند، اصولا خودتان ميتوانيد با ذخيره فايل در آدرسي ديگر يا با ذخيرهسازي آن در فضاي ابري و سپس رياستارت كردن سيستم و ذخيره مجدد روي درايو اين مشكل را برطرف كنيد. متاسفانه در حالت دوم، بازيابي دادهها آنقدر ساده نيست. روشهايي براي بازيابي اطلاعات از SSDها وجود دارد، اما خيلي كامل و كاربردي نيستند و نبايد خيلي اميدي به آنها داشته باشيد. وجود بلوك خراب به اين معني است كه اطلاعاتي كه در آن بلوكها بوده براي هميشه غيرقابل دسترسي خواهد ماند.
مشاهده پيام نياز به تعمير سيستم فايل
هرگز با پيامي مشابه اين در ويندوز يا مك مواجه شدهايد؟ اين خطا گاهي در اثر خاموشنكردن درست سيستم نمايش داده ميشود، اما ميتواند نشانه بهوجود آمدن بلوكهاي خراب در حافظه SSD شما يا خرابي پورت اتصال آن باشد.
خوشبختانه راهحل ساده است: ويندوز،
مک و لينوكس همگي به ابزارهاي داخلي براي شناسايي و تعمير خرابيهاي سيستم فايل مجهز هستند. درصورت بروز چنين مشكلي، معمولا با پيامي براي دادن اجازه اجراي ابزار عيبيابي و تعمير سيستمعامل مواجه ميشويد، قدمهاي آن را دنبال كرده و سيستم فايل را تعمير كنيد. گرچه ممكن است در حين اين كار مقداري از اطلاعات خود را هم از دست بدهيد و بازيابي آنها كار سادهاي نباشد كه نشاندهنده اهميت تهيه نسخه پشتيبان از اطلاعات بهصورت دورهاي است.
كرش كردن مداوم موقع روشن شدن
اگر سيستم شما هنگام روشن شدن كرش ميكند، ولي با چند بار ريست كردن مشكل رفع ميشود، احتمالا بايد به فكر يك درايو جديد باشيد. مشكل ميتواند وجود بلوكهاي خراب يا رسيدن درايو به پايان عمر مفيدش باشد، در هر صورت بهترين كار تهيه نسخه پشتيبان از اطلاعات شخصي در اولين فرصت است. براي اين كه مطمئن شويد مشكل از درايو است، يكي از ابزارهاي عيبيابي ذكرشده را نصب و اجرا كنيد. اگر از دادههايتان نسخه پشتيبان داريد، يك بار درايو را فرمت كرده و دوباره سيستمعامل را نصب كنيد.
Read - Only شدن حافظه سيستم
اين مشكل خيلي ديده نميشود، اما غيرممكن نيست! شايد بهجايي برسيد كه ديگر SSD سيستم به شما اجازه نوشتن هيچ اطلاعات جديدي را ندهد. دليل آن رسيدن درايو به نهايت عمر كاري خواندن ــ نوشتن در سلولهاي حافظه است و خوشبختانه هنوز ميتوانيد همه اطلاعات موجود روي درايو را بخوانيد. درايو خراب شده، اما اطلاعات شما بدون هيچ مشكلي قابل بازيابي خواهد بود. كافي است تمام اطلاعات را خارج كرده و درايو را براي بار آخر پاك كنيد.
چند نكته براي افزايش عمر SSDها
از قرارگرفتن آنها در معرض حرارت بسيار شديد اجتناب كنيد. هميشه به تهويه مناسب دسكتاپ يا لپتاپ خود اهميت بدهيد. از قطعي يكباره برق سيستم يا قرار گرفتن آن در معرض نوسان ولتاژ و جريان خودداري كنيد.كمي فضاي خالي در درايو باقي بگذاريد تا بتواند بهصورت خودكار دادهها را از بلوكهاي خراب به آنها انتقال دهد.
-
۵ نشانه مرگ حافظه
-
با عمو قناد «بیدار شو»
-
سفره مردم یک ماه پساز سهمیهبندی
-
جدال با برف و گرگ
-
ناشناخته ای به نام گردشگری رویداد
-
بمباران در رستوران
-
پروژه استعفاطلبان چیست؟
-
قراردادهای نجومی به مجلس میرسند؟
-
تعظیم به روایت ایرانی از میکونوس
-
و مرد خود مرده بود...
-
سورنا 4؛ نسل چهارم ربات انساننمای ملی ایران
-
تعظیم به روایت ایرانی از میکونوس
-
نامآشنای دیروز و امروز