گفتوگو با علیرضا افخمی، نویسنده و کارگردان تلویزیون
«پرستاران» را درک کنیم
امروز را به میمنت زادروز حضرت زینب (س) روز پرستار نامگذاری کردهاند؛ خانمی که بعد از واقعه عاشورا نام خود را به عنوان بهترین و فداکارترین خواهر و همراه در تاریخ بشریت ثبت کرد.ظهر عاشورا، دختر علی (ع) و فاطمه (س) ماند و جمعی زن و کودک آسیبدیده، عزادار، پریشان و وامانده از روزگار و یک پسربچه بیمار که عزیز برادر شهیدش بود.حضرت زینب( س) همه جرات پدر و صبوری مادر را به درون خود فراخواند و شد پرستار و حامی اهل بیت برادران شهید. روح او از روزی که تصمیم گرفت با برادر همراه شود و به صحرای کربلا برسد تا ظهر عاشورا که آن واقعه اساطیری را با چشم دید، آنقدر بزرگ شد که سراسر عالم را گرفت و نامش در ردیف انسانهای بزرگ نوشته شد. یکی از بهترین اتفاقات همین بود که روز میلاد این بانوی بزرگ برای بزرگداشت روز پرستار در نظر گرفته شود.منش و سبک زندگی حضرت زینب ( س) میتواند الگویی باشد برای همه انسانهایی که میخواهند حامی دیگران باشند، بدون چشمداشت و بدون این که سختیها آنها را دچار تردید کند. همراهی و پرستاری در هر شکلی که باشد، ویژگیهایی لازم دارد که حضرت زینب (س) همه آنها را دارا بود؛ صبوری، هوشیاری، دانش و آگاهی برخی از این صفاتند.
حالا پرستار میخواهد اعضای خانواده باشند یا پرستاری که حرفه و شغلش این است باید در قدم اول روحش پرستار باشد؛ یعنی باید و نبایدها را بداند. بیمار یعنی کسی که سلامت ندارد، کسی که درد دارد، درد جسمی یا درد روانی. درد برای این که یک آدم را زمینگیر و ناتوان کند، کافی است و کسی که تصمیم میگیرد همراه بیمار باشد و از او مراقبت کند باید روح خود را آنقدر تادیب کرده و به او ادب آموخته باشد که از درد بکاهد نه این که درد را اضافه کند، با کلامی یا رفتاری یا حتی حرکت چشمی و...
همه اینها را گفتم که برسم به این نکته که پرستار خودش هم به پرستار نیاز دارد ! او که روزها و شبها از بیماران تیمارداری میکند باید خارج از محیط کار شرایط بهتری داشته باشد تا اگر دیگران و اطرافیان تیمارداریش نمیکنند، مشکلات آنقدر زیاد نباشد که روح و جسم او را بیمار کند.اتفاقی که همیشه درباره آن صحبت میشود و در اخبار و رسانهها زیاد میشنویم از کمکاری برای پرستاران و کمبودهای معیشتی و رفاهی آنها. امروز زادروز حضرت زینب(س) است و روز پرستار، خجسته انتخابی است، اما این را هم بدانیم پرستاران، آدمیانی هستند مانند دیگر انسانها، آنها معصوم نیستند که خطا نکنند یا صبرشان به صبر ایوب گره خورده باشد.
شوکران در شوکران
ایرانیها در کنار سریالهایی مانند یانگوم و جومونگ سریال دیگری را نیز به خاطر دارند بهنام پرستاران محصول کشور استرالیا که در نزدیک به 200 قسمت در دهه 70 و 80 از تلویزیون پخش میشد و مخاطبان زیادی داشت.این سریال هنوز هم از برخی از شبکههای تلویزیون بازپخش میشود و همچنان مخاطب دارد.سال 96 هم علیرضا افخمی سریالی بهنام پرستاران را نوشت و بخشهایی از آن را کارگردانی کرد.فاطمه گودرزی و لیندا کیانی، دو تا از نقشهای اصلی آن را بازی میکردند.سریالی که تلاش میکرد بخشی از مشکلاتی که پرستاران در محیط کار و زندگی شخصی خود سپری میکنند را به تصویر کشد.در سال 79 بهروز افخمی، برادر علیرضا فیلم شوکران را برای سینما کارگردانی کرد که شخصیت اصلی زن آن یک پرستار بود با بازی درخشان هدیه تهرانی.در زمان اکران فیلم شوکران، گروهی از پرستاران به این فیلم اعتراض کردند، اما فیلم به اکران خود ادامه داد و حالا علیرضا افخمی میگوید حتی این اعتراضها به فروش بالای فیلم کمک کرد و گردانندگان سینما آنقدر هوشمند بودند که اکران فیلم را متوقف نکردند، چون میدانستند اگر بخواهند به هر گونه واکنشی به شغل یا لهجه و قوم بیش از اندازه لازم حساسیت نشان داده و عقبنشینی کرده، باید سینما را تعطیل کنند.
اینها را علیرضا افخمی در تکمیل صحبتهایش میگوید وقتی از او میپرسم آیا ساخت سریالهایی مانند پرستاران میتواند بخشی از مطالبات پرستاران را مطرح کرده و در رفع آنها موثر باشد؟
این کارگردان میگوید: راستش را بخواهید در تلویزیون ما نمیتوانیم درباره اصناف و مشاغل مختلف فیلم و سریالسازی کنیم.نزدیک هر شغلی که میشوی گروهی معترض میشوند.صاحبان حرفههای مختلف توقع دارند فقط از آنها تعریف و تمجید شود و هیچ انتقادی به آنها نشود. در زمان ساخت سریال پرستاران آنقدر اما و اگرها زیاد شد که جایی از کار احساس کردم باید سریالی در تمجید پرستاران بسازم و آنها را فرشتههایی نشان دهم که اصلا زمینی نیستند! درحالیکه پرستاران هم آدمیزادهایی هستند مثل دیگر انسانها.آنها همانقدر که خوب و دوستداشتنی هستند بنا به ذات انسان بودنشان میتوانند اشتباه هم داشته باشند،گاهی وظیفه خود را درست انجام ندهند یا در محل کار و زندگی خود مشکلاتی داشته باشند که برای حل آنها گاهی درست عمل میکنند و گاهی نه.
تفاوت تاثیرگذاری با فرمایشی
این کارگردان که سریالی مانند او یک فرشته بود را در کارنامه خود دارد، میگوید: اگر صاحب حرفههای مختلف توقع دارند سریالهای تلویزیونی در حل مشکلات آنها موثر باشد باید به این نکته توجه داشته باشند که یک سریال وقتی موثر است که مخاطب داشته باشد، وقتی سازنده و مدیران تلویزیون تحت فشار تشکلهای شغلی اثر خنثی بسازند و پخش کنند، آن فیلم یا سریال به اثری فرمایشی تبدیل میشود که مخاطب چندانی نخواهد داشت و نخواهد توانست افکار عمومی را با خود همراه کند.نمیتوان سریالی درباره مثلا پرستاران یا پزشکان ساخت و آنها را فرشته نشان داد.مردم به مراکز درمانی مراجعه میکنند و بهتر از ما میدانند اتفاقات واقعی چیست و دقیقا ما را رصد میکنند که چقدر از این واقعیت را و به چه شکلی نشان میدهیم.اگر اثر را باور نکنند آن را پس میزنند و کلا همه کار زیر سوال میرود.متاسفانه مدتهاست فضای جامعه بهشدت منتقد آثار تلویزیون شده و این نقدها که به نظرم بیشتر آنها از سوی چند تشکل محدود شکل میگیرد، زیاد شده که مدیران تلویزیون را حساس کرده و آنها را به سمتی برده که نه لهجهای در آثار دیده میشود و نه شغل و قومی و به نظرم این انفعال نه برای آثار تلویزیونی خوب است و نه برای مردم که دوست دارند آثار متنوعی را تماشا کنند.
حالا پرستار میخواهد اعضای خانواده باشند یا پرستاری که حرفه و شغلش این است باید در قدم اول روحش پرستار باشد؛ یعنی باید و نبایدها را بداند. بیمار یعنی کسی که سلامت ندارد، کسی که درد دارد، درد جسمی یا درد روانی. درد برای این که یک آدم را زمینگیر و ناتوان کند، کافی است و کسی که تصمیم میگیرد همراه بیمار باشد و از او مراقبت کند باید روح خود را آنقدر تادیب کرده و به او ادب آموخته باشد که از درد بکاهد نه این که درد را اضافه کند، با کلامی یا رفتاری یا حتی حرکت چشمی و...
همه اینها را گفتم که برسم به این نکته که پرستار خودش هم به پرستار نیاز دارد ! او که روزها و شبها از بیماران تیمارداری میکند باید خارج از محیط کار شرایط بهتری داشته باشد تا اگر دیگران و اطرافیان تیمارداریش نمیکنند، مشکلات آنقدر زیاد نباشد که روح و جسم او را بیمار کند.اتفاقی که همیشه درباره آن صحبت میشود و در اخبار و رسانهها زیاد میشنویم از کمکاری برای پرستاران و کمبودهای معیشتی و رفاهی آنها. امروز زادروز حضرت زینب(س) است و روز پرستار، خجسته انتخابی است، اما این را هم بدانیم پرستاران، آدمیانی هستند مانند دیگر انسانها، آنها معصوم نیستند که خطا نکنند یا صبرشان به صبر ایوب گره خورده باشد.
شوکران در شوکران
ایرانیها در کنار سریالهایی مانند یانگوم و جومونگ سریال دیگری را نیز به خاطر دارند بهنام پرستاران محصول کشور استرالیا که در نزدیک به 200 قسمت در دهه 70 و 80 از تلویزیون پخش میشد و مخاطبان زیادی داشت.این سریال هنوز هم از برخی از شبکههای تلویزیون بازپخش میشود و همچنان مخاطب دارد.سال 96 هم علیرضا افخمی سریالی بهنام پرستاران را نوشت و بخشهایی از آن را کارگردانی کرد.فاطمه گودرزی و لیندا کیانی، دو تا از نقشهای اصلی آن را بازی میکردند.سریالی که تلاش میکرد بخشی از مشکلاتی که پرستاران در محیط کار و زندگی شخصی خود سپری میکنند را به تصویر کشد.در سال 79 بهروز افخمی، برادر علیرضا فیلم شوکران را برای سینما کارگردانی کرد که شخصیت اصلی زن آن یک پرستار بود با بازی درخشان هدیه تهرانی.در زمان اکران فیلم شوکران، گروهی از پرستاران به این فیلم اعتراض کردند، اما فیلم به اکران خود ادامه داد و حالا علیرضا افخمی میگوید حتی این اعتراضها به فروش بالای فیلم کمک کرد و گردانندگان سینما آنقدر هوشمند بودند که اکران فیلم را متوقف نکردند، چون میدانستند اگر بخواهند به هر گونه واکنشی به شغل یا لهجه و قوم بیش از اندازه لازم حساسیت نشان داده و عقبنشینی کرده، باید سینما را تعطیل کنند.
اینها را علیرضا افخمی در تکمیل صحبتهایش میگوید وقتی از او میپرسم آیا ساخت سریالهایی مانند پرستاران میتواند بخشی از مطالبات پرستاران را مطرح کرده و در رفع آنها موثر باشد؟
این کارگردان میگوید: راستش را بخواهید در تلویزیون ما نمیتوانیم درباره اصناف و مشاغل مختلف فیلم و سریالسازی کنیم.نزدیک هر شغلی که میشوی گروهی معترض میشوند.صاحبان حرفههای مختلف توقع دارند فقط از آنها تعریف و تمجید شود و هیچ انتقادی به آنها نشود. در زمان ساخت سریال پرستاران آنقدر اما و اگرها زیاد شد که جایی از کار احساس کردم باید سریالی در تمجید پرستاران بسازم و آنها را فرشتههایی نشان دهم که اصلا زمینی نیستند! درحالیکه پرستاران هم آدمیزادهایی هستند مثل دیگر انسانها.آنها همانقدر که خوب و دوستداشتنی هستند بنا به ذات انسان بودنشان میتوانند اشتباه هم داشته باشند،گاهی وظیفه خود را درست انجام ندهند یا در محل کار و زندگی خود مشکلاتی داشته باشند که برای حل آنها گاهی درست عمل میکنند و گاهی نه.
تفاوت تاثیرگذاری با فرمایشی
این کارگردان که سریالی مانند او یک فرشته بود را در کارنامه خود دارد، میگوید: اگر صاحب حرفههای مختلف توقع دارند سریالهای تلویزیونی در حل مشکلات آنها موثر باشد باید به این نکته توجه داشته باشند که یک سریال وقتی موثر است که مخاطب داشته باشد، وقتی سازنده و مدیران تلویزیون تحت فشار تشکلهای شغلی اثر خنثی بسازند و پخش کنند، آن فیلم یا سریال به اثری فرمایشی تبدیل میشود که مخاطب چندانی نخواهد داشت و نخواهد توانست افکار عمومی را با خود همراه کند.نمیتوان سریالی درباره مثلا پرستاران یا پزشکان ساخت و آنها را فرشته نشان داد.مردم به مراکز درمانی مراجعه میکنند و بهتر از ما میدانند اتفاقات واقعی چیست و دقیقا ما را رصد میکنند که چقدر از این واقعیت را و به چه شکلی نشان میدهیم.اگر اثر را باور نکنند آن را پس میزنند و کلا همه کار زیر سوال میرود.متاسفانه مدتهاست فضای جامعه بهشدت منتقد آثار تلویزیون شده و این نقدها که به نظرم بیشتر آنها از سوی چند تشکل محدود شکل میگیرد، زیاد شده که مدیران تلویزیون را حساس کرده و آنها را به سمتی برده که نه لهجهای در آثار دیده میشود و نه شغل و قومی و به نظرم این انفعال نه برای آثار تلویزیونی خوب است و نه برای مردم که دوست دارند آثار متنوعی را تماشا کنند.
تیتر خبرها
-
امداد برای نجات هلالاحمر
-
دلم نمیخواهد برای پول بازی کنم
-
بازداشت شهرداران رکورد زد
-
رقابت داخلیها با قاچاقیها
-
برای همه آرزوی صلح دارم
-
خوشههای خشم
-
این اسم زینت بخش
-
خانوادهای اهل «بیت»
-
مقاومت سینمایی
-
«پرستاران» را درک کنیم
-
گواراتر از شربت تمرهندی...
-
خوشههای خشم
-
نشانی لانه را درست آمدید!
-
مهمترین داراییاش، کتابخانهاش بود