مهارتآموزی نیمبند
از حدود یك میلیون نفری كه هرسال موفق به دریافت دیپلم میشوند فقط تعداد اندكی میتوانند با اطمینان و دل قرص بگویند یك مهارت خاص دارند و تعداد كمتری میتوانند اعلام كنند این مهارت را بهواسطه تحصیل در مدرسه آموختهاند. این مشكل همان است كه در دانشگاهها نیز تكرار میشود و مدركبهدستهای كمی را میتوان یافت كه آموزش عالی به آنها مهارتی آموخته باشد؛ مهارتی كه افراد را از در به در دنبال كار گشتن نجات دهد و دست درسخواندهها برای امرارمعاش را در جیب خودشان قرار دهد.
این مشكل همیشگی سیستم آموزشی كشورمان است كه البته از سال تحصیلی 97-96 با كلید خوردن طرح «ایران مهارت» در برخی مدارس دوره اول متوسطه كشور آغاز شد تا شروعی بر پایان بیمهارتی میان دانشآموزان باشد. طرح ایران مهارت در مرحله نخست و در مرحله آزمایش در استانهای تهران، البرز، قزوین، سمنان و گلستان اجرا شد كه مسؤولان گفتند چون نتایجش مطلوب بوده ازمهر97 به سراسر كشور تعمیم خواهد یافت.
به این ترتیب از یك سال و نیم پیش همه استانهای كشور در طرح ایران مهارت فعال شدهاند و برای دانشآموزان دوره اول متوسطه (راهنمایی سابق) در34 گروه شغلی كه مشتمل بر حدود 300 رشته مهارتی است، دورههای آموزشی برگزار میكنند. تا اینجای كار همه چیز خوب و چشمگیر است اما سر زدن به چند آمار رسمی و واكاوی چند عدد و رقم روی دیگر ایران مهارت را نشان میدهد. آمارها میگوید درسال تحصیلی گذشته كه تا شهریور98 ادامه داشت، 5296مدرسه و ۴۴۷ هزار و ۳۳۴دانشآموز تحت پوشش این طرح قرار گرفتند، دانشآموزانی كه باید روزهای پنجشنبه یا تابستانها60 ساعت آموزش ببینند و بعد از اتمام دوره، گواهینامه مهارتی دریافت كنند. دو عدد 5296 و 447 هزار و 334 در نگاه اول بزرگ به نظر میرسند ولی وقتی این دو عدد كنار دو عدد دیگر قرار میگیرند به طرز واضحی رنگ میبازند. ماجرا این است كه 5296 مدرسهای كه تحت پوشش طرح ایران مهارت قرار گرفته اند 21 درصد از مدارس دوره متوسطه اول هستند و 447 هزار و 334دانشآموز حاضر در این طرح نیز چیزی حدود 7/13 درصد دانشآموزانیاند كه دو دوره اول متوسطه تحصیل میكنند. بنابراین عیان است كه طرح ایران مهارت در سومین سال فعالیتش حدود یك پنجم مدارس و نزدیك به یك ششم دانشآموزان دوره اول متوسطه را تحت پوشش قرار داده كه پوشش فراگیر و موثری نیست تازه اگر نخواهیم به كیفیت آموزشهای مهارتی كه به اینها ارائه میشود، بپردازیم. گفته میشود طرح ایران مهارت برای توسعه و تقویت، گرفتار تنگناهای اعتباری و تجهیزاتی است، دو نقیصهای كه از این طرح ملی قابل پذیرش نیست، مخصوصا كه میخواست استعدادهای مهارتی دانشآموزان را شناسایی و زمینه كسب شایستگیهای پایه فنی مورد نیاز نیروی كار را ایجاد كند و دانشآموزانی خلاق، نوآور و كارآفرین تربیت كند.