ادعاهای شركتهای نوپا را همیشه باور نكنید
4 نوپای دغلكار!
نگین یشمی دانش
فریبهای كسبوكاری اتفاقات رایجی است كه ممكن است در دنیای شركتهای نوپا (استارتآپها) نیز رخ دهد. ساختار بهظاهر شفاف شركتهای نوپا ممكن است با دادهسازی یا كلاهبرداری توأم شود و سرمایهگذاران را در دام كسب وكارهای دروغین بیندازد. در ستون قبلی و پیش از تعطیلات نوروز به معرفی چند شركت نوپا پرداختیم كه با كلاهبرداری موفق به جذب سرمایه شده بودند. در ادامه به بعضی دیگر از این شركتهای نوپا كه پایگاه سیبیاینسایت (CB Insights) آنها را معرفی كرده است، اشاره میكنیم:
بوتای (Bouxtie): كارآفرین كروات، رناتو لیبریك (Renato Libric) كارت هدیههایی را به مشتریان پیشنهاد میداد كه قابلیت شخصیسازی داشت و امكان درج تصاویر گرافیكی و پیامهای تبریك در آنها دیده شده بود. پلتفرمی كه لیبریك ایجاد كرده بود از چشم سرمایهگذاران بسیار جذاب به نظر میرسید و باعث شد 5/2 میلیون دلار سرمایه جذب كند. كمی بعدتر مشخص شد لیبریك اسناد و چكهای زیادی را برای فریب سرمایهگذاران جعل كرده است. او با جعل امضای اعضای هیات مدیره توانسته بود وامهای كلان بگیرد و سندسازیهای زیادی برای نمایش موفقیت كسب وكارش انجام داده بود. در نهایت دادگاه وی را به سه سال زندان و پرداخت 5/1 میلیون دلار غرامت محكوم كرد.
آسنكا ونچور (Asenqua Ventures): این صندوق سرمایهگذاری را یكی از فارغالتحصیلان دانشگاه امآیتی به نام آلبرت هو (Albert Hu) تأسیس و ادعا كرد كه راهبرد پوشش سرمایهای (hedge ــ fund strategy) دارد. هو توانست چند سرمایهگذار را بهصورت جداگانه متقاعد كند كه در تأمین بودجه این صندوق همكاری كنند و پنج میلیون دلار در شركتهای مختلف فناوری سرمایهگذاری كرد. پس از گذشت چهار سال، هو ادعا كرد باید شركت را به سنگاپور منتقل كند و مستنداتی برای این موضوع ارائه كرد. اما كمی بعد از هنگكنگ به آمریكا فراخوانده و به جرم هفت فقره كلاهبرداری به ۱۲ سال زندان محكوم شد.
اتونومی (Autonomy): این شركت را مایك لینچ (Mike Lynch) در سال 1375/۱۹۹۶ پایهگذاری كرد و میتوانست اطلاعات ساختارنیافته مثل ایمیل، اسناد، پیامهای فوری و... را در قالبی ساختاریافته ارائه كند. بعدا طیف وسیعی از شركتها بر اساس این تكنیكهای تشخیص الگوی تطبیقی در كلانداده از آن استفاده كردند. این شركت رشد خیلی سریعی داشت و در سال 1390/۲۰۱۱ لینچ اعلام كرد اتونومی بیش از ۱۱ میلیارد دلار ارزش دارد. پس از فروش اتونومی به شركت اچپی (HP) مشكلات جدی برای لینچ به وجود آمد. ابتدا اعلام كرد به دلیل مشكلات فرهنگی/ سازمانی از اتونومی جدا میشود اما كمی بعدتر به دلیل جعل اسناد برای نمایش موفقیت اتونومی كه منجر به فروش آن به شركت اچپی شده بود، محكوم شد. به نظر میرسد لینچ با اتهام كلاهبرداری به ۲۵ سال زندان محكوم شود.
وركریوت (WrkRiot): این شركت نوپا در سال 1394/ ۲۰۱۵ در حوزه كاریابی با استفاده از هوش مصنوعی فعالیت خود را آغاز كرد و توانست 1/1 میلیون دلار سرمایه جذب كند. بنیانگذار این كسب وكار، ایزاك چوی (Isaac Choi)، پیشتر شركتهای وانفور.وان و جاب سونیك را تأسیس كرده بود و فردی موفق به نظر میرسید اما كمی بعد در پی انتشار پستی از پنی كیم، از كارمندان سابق این شركت كه به كلاهبرداری وركریوت و چوی میپرداخت مشكلات وی شروع شد. انتشار این پست باعث شد پلیس افبیآی تحقیق درباره چوی را آغاز كند و مشخص شد او به دروغ ادعا كرده است مدرك معتبر كسبوكار را از نیویورك دریافت كرده و تحلیلگر ارشد یك موسسه مالی بزرگ نبوده است. سایر ادعاهای دروغ چوی و اثبات كلاهبرداریهای وی باعث شد كه در سال 1397/ ۲۰۱۸ به ۲۰ سال زندان محكوم شود.