ارمغان گرانی  برای روزه‌داران

گزارش جام‌جم از وضعیت بازار کالاهای‌اساسی در آستانه ماه مبارک رمضان

ارمغان گرانی برای روزه‌داران

تنظیم بازار مایحتاج ضروری ماه مبارک رمضان همواره کار دشواری بوده که امسال به جهت حاکم بودن شرایط خاص در کشور به علت شیوع بیماری کرونا، این کار دشوارتر هم شده است. مشکلی که امسال مردم با آن مواجهند، کمبود کالاهای اساسی نیست بلکه گرانی آنها است. ستاد تنظیم بازار در جهت تأمین مایحتاج ضروری ویژه ماه مبارک، کالاهای اساسی از قبیل برنج، شکر، مرغ منجمد، گوشت قرمز منجمد، روغن و خرما به سراسر استان‌های کشور تخصیص داده است. با این حال، نگاهی به قیمت‌ها در بازار نشان می‌دهد با گرانی قابل توجهی مواجه هستیم.

فعالان بازار، گران شدن نرخ ارز در ماه‌های اخیر را دلیل اصلی افزایش قیمت کالاهای اساسی می‌دانند. با این که بسیاری از مواد غذایی با ارز 4200 تومانی وارد می‌شود، اما به دلیل نبود نظارت بر نحوه توزیع آنها، همچنان این کالاها با ارز آزاد قیمت‌گذاری شده و به دست مردم می‌رسد. همچنین در شرایط فعلی کشور و درگیری جامعه با ویروس کرونا محدودیت‌هایی در فعالیت برخی از واحدهای صنفی، تولیدی و توزیعی وجود دارد که طبیعتاً در قیمت برخی مواد اثرگذار است.
با این‌که افزایش قیمت کالاهای اساسی یک داستان تکراری در آستانه ماه مبارک رمضان هر سال است ولی امسال با توجه به شرایط کرونایی کشور و درگیر بودن تمام بخش‌ها با ویروس کرونا پیش‌بینی می‌شد مسؤولان امر جدی‌تر از گذشته با گرانی کالاها برخورد کنند. هرچند خانواده‌ها انتظار می‌کشیدند تا امسال در این روزگار کرونایی قیمت ارزاق عمومی افزایش نیابد و مسؤولان نظارتی جلوی رشد قیمت‌ها را بگیرند ولی این‌چنین نشد و شاهد گرانی مواد غذایی هستیم. مردم این روزها از افزایش قیمت کالاهای پرمصرف همچون برنج، گوشت قرمز، گوشت مرغ، خرما، پنیر، حبوبات، قند و شکر خبر می‌دهند و این گرانی‌ها به یکی از دغدغه‌های اصلی آنها تبدیل شده است.
 قیمت‌های مصوب برای ماه رمضان
دولت در مقابل گرانی‌های خزنده در بازار مواد غذایی در روزهای اخیر، قصد دارد برخی کالاها را با قیمت مصوب عرضه کند. در همین زمینه، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در هفته جاری قیمت کالاهای اساسی که برای تنظیم بازار ماه رمضان عرضه می‌شود را اعلام کرد. طرح نظارتی ویژه ماه مبارک رمضان از ۳۰ فروردین تا سوم خرداد در سراسر کشور با مشارکت سازمان تعزیرات حکومتی، سازمان‌های صنعت استان‌ها و اتاق‌های اصناف به صورت هماهنگ اجرا خواهد شد. این طرح در حقیقت استمرار طرح نظارتی نوروز برای تهیه و تأمین کالاهای اساسی است. در این طرح کلیه کالاهای اساسی مایحتاج روزانه شهروندان مانند گوشت، تخم‌مرغ، برنج، روغن، شکر و نظایر آن بیش از نیاز کشور تدارک و در انبار و سردخانه‌های استان‌ها ذخیره‌سازی شده است. بنا بر اعلام سازمان حمایت، برنج هندی با قیمت کیلویی حداکثر ۸۰۰۰ تومان، شکر با قیمت کیلویی حداکثر ۵۹۰۰ تومان، مرغ منجمد با قیمت کیلویی حداکثر ۱۲ هزار تومان و گوشت قرمز منجمد با قیمت مصوب کیلویی حداکثر ۴۲هزار تومان، برای ماه رمضان عرضه خواهد شد.
ناگفته نماند که تجربه ثابت کرده قیمت‌های مصوب، معمولاً روی کاغذ می‌ماند و مردم مجبور به خرید این کالاها با قیمت‌های بالاتری خواهند بود. ضمن آن که گوشت و مرغ یخی، تقاضای ناچیزی در بازار دارد و مردم از آن استقبال نمی‌کنند. به همین دلیل با وجود عرضه انبوه گوشت و مرغ یخی در ماه‌های اخیر، قیمت گوشت و مرغ همچنان بالا مانده است. یکی دیگر از برنامه‌های مرسوم دولت برای تنظیم بازار ویژه ماه مبارک رمضان، برگزاری نمایشگاه‌های طرح ضیافت بود اما امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا برخلاف سال‌های گذشته نمایشگاه طرح ضیافت ویژه ماه رمضان برگزار نمی‌شود.
 بازار گوشت قرمز
گوشت گوسفندی که سال گذشته همین موقع کیلویی 101 هزار تومان بود هم‌اکنون به بالای 110هزار تومان افزایش یافته است. البته قیمت‌های فعلی گوشت قرمز نسبت به چند هفته قبل، پایین‌تر آمده اما همچنان بسیار بالاتر از قدرت خرید اکثر خانوارها است.
 علی‌اصغر ملکی رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی با بیان این‌که عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت در بازار است، گفت: در حال حاضر بازار گوشت گوسفندی کم‌رمق و خریدار کم است البته شاید طی روزهای آینده وضعیت فروش بهتر شود؛ اما برای ماه مبارک رمضان افزایش قیمت نخواهیم داشت. رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی با بیان این‌که مشکلی در تأمین گوشت قرمز نداریم، افزود: محدودیت‌هایی در صدور مجوز انتقال دام از استان‌ها به‌ویژه از استان آذربایجان غربی به تهران وجود دارد که امیدواریم نسبت به صدور این مجوزها تسریع گردد تا موجب کاهش بیشتر قیمت شود. وی گفت: با توجه به بارش‌هایی که وجود داشته دامداران از نظر تهیه علوفه با مشکلی مواجه نیستند به همین دلیل وضعیت دام کشور مناسب است که به مرور در حال عرضه به بازار هستند. ملکی با بیان این‌که عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت در بازار است، بیان کرد: عرضه گوشت توسط دولت موجب شده بازار با کمبود مواجه نباشد درنتیجه برای ماه مبارک رمضان افزایش قیمت نخواهیم داشت.
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی تصریح کرد: در حال حاضر هر کیلوگرم شقه گوسفندی بدون دنبه بسته به کیفیت آن از کیلویی ۹۴هزار تومان تا ۹۷ هزار تومان به واحدهای صنفی عرضه می‌شود که با احتساب سود ۱۰درصد، هر کیلوگرم گوشت با قیمت حدود ۱۱۰ هزار تومان به خریدار عرضه می‌شود در حالی که در اسفندماه حدود ۱۲۰ هزار تومان تا ۱۲۵ هزار تومان است.
وی درباره تأثیر کرونا بر میزان مصرف گوشت گوسفندی خاطرنشان کرد: کرونا بر فروش گوشت گوسفندی تاثیری نداشته و حتی تقاضا بیشتر شده است. ملکی درباره قیمت دام زنده نیز گفت: قیمت هر کیلوگرم دام زنده در بازار بین ۴۰ هزار تومان تا ۴۳ هزار تومان عرضه می‌شود که ۲ هزار تومان با کاهش مواجه بوده است.
علی خندان‌رو جوان، رئیس اتحادیه گوشت گاوی هم در‌این‌باره گفت: قیمت هر کیلو گوشت گوساله (مغز ران و سردست تمیز) 85 هزار تومان است و کمبودی در بازار نداریم. با توجه به شیوه ویروس کرونا و تولید مناسبی که در کشور داریم، عرضه گوشت همچنان ادامه دارد و کمبودی در هیچ جای کشور نداریم.
 گرانی برنج به بهانه بنزین
در ماه رمضان سال گذشته قیمت هر کیلو برنج ایرانی به طور متوسط کمتر از 18000 تومان بود اما اکنون در بازار، برنج ایرانی با قیمت کمتر از 30هزار تومان گیر نمی‌آید.
جمیل علیزاده شایق، دبیر انجمن برنج ایران درباره دلیل افزایش قیمت برنج گفت: قیمت برنج در شهرهای بزرگی مانند تهران بدون دلیل افزایش می‌یابد و این در حالی است که از کیفیت لازم برخوردار نیست. وی افزود: روند تولید تغییری نکرده و ماه رمضان، محرم و نوروز تاثیری در عرضه برنج ندارد. مردادماه برنج به ارزان‌ترین قیمت خود می‌رسد و دلیل آن هم برداشت در شالیزارهای کشور است و در پاییز که هیچ برداشتی نیست احتمال دارد قیمت نوسانی را تجربه کند.
علیزاده شایق با بیان این‌که در کلانشهرها با وجود افزایش قیمت، کیفیت برنج پایین است تصریح کرد: برنج در شمال ایران با حداکثر 2درصد خرده بین 20 تا 23 هزار تومان قیمت دارد اما بنکداران تهرانی زمانی که سفارش برنج می‌دهند می‌گویند برنج را یک الکه می‌خواهیم که 8درصد خرده دارد. از سوی دیگر به دلیل کنترلی که بر واردات برنج نیست و از نظر اندازه شبیه برنج ایرانی است اختلاط صورت می‌گیرد اما به نام برنج ایرانی باکیفیت فروخته می‌شود.
به گفته دبیر انجمن برنج ایران، از زمانی که بنزین گران شده فروشندگان در کلان‌شهرها بهانه می‌آوردند که کرایه حمل گران شده اما هر وانت حدود 2500 کیلو برنج از شمال به تهران می‌آورد که اگر کرایه حمل به قیمت هر کیلو تقسیم شود قیمت بسیار ناچیز است اما بهانه‌ای شده برای افزایش قیمت. در پایان باید گفت ماه مهمانی خدا امسال با رمضان تمام سال‌های گذشته متفاوت است. مسؤولان وعده تنظیم بازار و نظارت جدی بر قیمت‌ها و بعضاً کاهشی بودن نرخ اقلام را داده‌اند و حال باید منتظر بمانیم و ببینیم که این وعده تا چه حد محقق خواهد شد. فعلاً که بازار با رشد قیمت‌ها مواجه است و خبری از ارزانی نیست.