خودروسازی با ماسك و دستكش!

نگاهی به مهم‌ترین تاثیراتی كه شیوع بیماری كووید ــ 19 بر صنعت خودروسازی و بازار جهانی خودرو گذاشت

خودروسازی با ماسك و دستكش!

ویروس كرونا، این مهمان ناخوانده و نامیمون چند ماه اخیر روی زندگی ما و میلیاردها انسان در سراسر جهان تاثیرات محسوسی از خود برجای گذاشته است. اكثر كسب‌وكارها در این مدت در ركود رفته‌اند و معدودی هم البته شرایط موجود باعث سودآوری‌شان شده است. همان‌طور كه ابتدای پیدایش این اپیدمی نیز انتظار می‌رفت، صنعت خودرو نیز از آسیب‌های شیوع كرونا در امان نماند و در این مدت اتفاقات ریز و درشت متعدد و متنوعی در صنعت و بازار جهانی خودرو رخ داد. در ادامه نیم‌نگاهی به مهم‌ترین تحولات كرونایی در دنیای خودروها خواهیم داشت.

از لغو بزرگ‌ترین رویداد خودرویی جهان
تا آنلاین‌شدن رونمایی‌ها
نمایشگاه بین‌المللی خودروی ژنو (Geneva Motor Show)  به عنوان یكی از معتبرترین رویدادهای خودرویی در سراسر دنیا و بزرگ‌ترین نمایشگاه خودروی جهان نخستین بار در سال 1284 شمسی/ 1905 میلادی برگزار شد. این نمایشگاه سال‌هاست میزبان مراسم رونمایی بسیاری از مهم‌ترین خودروهای جهان است. نودمین دوره این نمایشگاه خودرو قرار بود از 13 تا 25 اسفند 98 در محل همیشگی آن (نزدیك به فرودگاه بین‌المللی ژنو) برگزار شود. اما چند هفته پیش از افتتاح و برگزاری با توجه به انصراف بسیاری از برندهای خودروسازی از شركت در این نمایشگاه و همچنین تصمیم دولت سوئد در آن زمان مبنی بر لغو هرگونه برنامه عمومی با تجمع بیش از هزار نفر تا 25 اسفند، بزرگ‌ترین رویداد خودرویی در دنیا لغو شد. گفته می‌شود پس از جنگ جهانی دوم، این نخستین بار است كه نمایشگاه خودروی ژنو رنگ تعطیلی را به خود می‌بیند.
خودروهای مهمی همچون ب‌ام‌و آی4 كه محصول الكتریكی آینده این خودروساز خواهد بود، نسخه جدیدی از بوگاتی شیرون تحت عنوان «پور اسپرت»، محصول مفهومی و آینده نگرانه جدید هیوندای با نام پرافسی (Prophecy به معنی رسالت)، خودروی جدید كمپانی فیسكر كه یك شاسی‌بلند الكتریكی با دامنه پیمایش بیش از هزار كیلومتر است، نسخه‌های متفاوت نسل جدید فولكس واگن گلف و... از جمله محصولاتی بودند كه قرار بود در نمایشگاه ژنو 2020 رونمایی شوند. با این حال بسیاری از خودروسازان آرام ننشستند و محصولات تازه خود را به صورت آنلاین و اینترنتی رونمایی كردند تا این كه پس از ختم به خیر شدن غائله كرونا، رونمایی حضوری و عمومی محصولاتشان را از سر گیرند.



‌  اقدام خودروسازان در حمایت از سلامت
همان‌طور كه گفته شد، در دوران كرونا بسیاری از خودروسازان خطوط تولید محصولات عادی خود را تعطیل كردند اما به دلیل نیاز وافر مردم به وسایل بهداشتی و درمانی، بخش قابل توجهی از شركت‌های خودروسازی در سراسر جهان با تغییر وضعیت اضطراری خطوط تولیدشان، درصدد تامین محصولات پزشكی و بهداشتی بودند و هستند. برای مثال جنرال موتورز با همكاری كمپانی ونتك لایف سیستمز در خط تولید ایالت ایندیانا و كارخانه تولید قطعات الكتریكی‌اش به تولید ونتیلاتور مشغول است.
در كنار جنرال موتورز، فورد نیز با همكاری كمپانی جنرال الكتریك به تولید ونتیلاتور مشغول شده و البته در گوشه دیگری از خطوط تولیدش با ظرفیت صد هزار عدد در هفته، ماسك ان95 تولید می‌كند. تسلا نیز با بازگشایی یكی از كارخانجاتش به تولید ونتیلاتورهای شركت «مِدترونیك» مشغول است. فیات كرایسلر هم از این قافله عقب نیفتاده و این اتحاد ایتالیایی ــ آمریكایی ماهانه بیش از یك میلیون ماسك تولید و به بیمارستان‌ها عرضه ‌می‌كند.
اما در ژاپن، تویوتا به‌تازگی تولید ونتیلاتور و رسپیراتور و چاپ سه‌بعدی سپر صورت و ماسك‌ را آغاز كرده است. بی‌وای‌دی هم بزرگ‌ترین كارخانه تولید ماسك در جهان را افتتاح كرد و روزانه پنج میلیون ماسك و 300 هزار بطری مواد ضدعفونی تولید می‌كند.
فولكس واگن نیز امكانات پرینت سه‌بعدی خود را به تولید قطعات ونتیلاتور اختصاص داد و جالب است بدانید كه خودروسازی مثل لامبورگینی كه به تولید خودروهای سریع و خاص مشهور است نیز در بخش تودوزی خود ماسك‌های شیك نارنجی‌رنگ با لوگوی جذابش را تولید می‌‎كند.



تعطیلی كارخانجات خودروسازی؛ مارس سیاه!
همان‌طور كه در مقدمه هم اشاره شد، با شروع عالمگیری كرونا، تاثیرات آن بر روی صنعت خودرو كاملا قابل پیش‌بینی بود و در هفته‌های گذشته دیدیم بسیاری از خودروسازان خطوط تولید خود در نقاط مختلف دنیا را تعطیل كردند و حتی برخی به صورت اضطراری و موقت به خط تولید محصولات درمانی و بهداشتی تبدیل شدند (كه در ادامه خواهیم خواند). این موضوع دو دلیل كلی دارد. نخست این‌كه سالانه بیش از 34 میلیارد دلار (نزدیك به 80 درصد) از قطعات محصولات شركت‌های خودروسازی مختلف را صنعتگران چینی تولید می‌كنند كه با توجه به تعطیلی بسیاری از واحدهای تولید این كشور در ماه‌های اخیر، بسیاری از شركت‌ها از جمله هیوندای، نیسان و... با مشكلات تامین قطعات مواجه شدند. برای روشن‌تر شدن ماجرا باید گفت كارخانجات هوبی به‌عنوان یكی از چهار پایگاه اصلی تولید خودرو و قطعات مربوطه در چین، تا 21 اسفند 98 در تعطیلی كامل به‌سر می‌برد.
اما وجه دیگر این موضوع، نكات بهداشتی و ایمنی فردی است كه خودروسازان برای جلوگیری از گسترش زنجیره شیوع، خطوط تولید خود را تعطیل كردند. برای مثال در اوایل شروع این اپیدمی در دنیا، ب‌ام‌و كه پیش از این خطوط تولیدش در چین را تعطیل كرده بود، با شناسایی اولین موارد مشكوك به كرونا در یكی از خطوط تولیدش در ایالت باواریا (زادگاه ب‌ام‌و و كارخانه اصلی این خودروساز)، بیش از صد كارمند آن خط را مرخص كرد و چندی بعد از شروع گسترش برای جلوگیری از پیشرفت این زنجیره، بخش عمده‌ای از خطوط تولید، موزه و شركت‌ها و دپارتمان‌های خود را تعطیل كرد. هموطنش پورشه نیز تمامی كارخانجاتش را از 28 اسفند 98 به حالت تعلیق در آورد و شركت فولكس واگن به عنوان خودروساز مادر پورشه، از 27 اسفند خطوط تولیدش در اروپا و از دوم فروردین 99 در آمریكا فعالیتی نداشت.
كرونا حتی روی خودروسازی مثل بوگاتی كه خط تولیدی كاملا ایزوله و خلوت در مولزهایم فرانسه دارد نیز تاثیر گذاشت و با این‌كه تمامی مراحل ساخت محصولات این خودروساز با استفاده از دست و با رعایت فواصل ایمن صورت می‌گرفت، به طور كامل در حالت تعلیق قرار گرفت. بنتلی در یكم فروردین 99، گروه پی‌اس‌اِی (شامل پژو، سیتروئن، اوپل، دی‌اس و واكسهال) از 27 اسفند، رولزرویس از 23 اسفند، هوندا از 18 اسفند، جنرال موتورز از 18 اسفند، فورد از 19 اسفند، تویوتا، دایملر (شركت مادر مرسدس بنز) و... از دیگر خودروسازانی بودند كه بخش عمده یا تمام خط تولید خود را به حالت تعلیق درآوردند كه این موضوع منجر به كاهش درآمد ماهانه، فصلی و سالانه این شركت‌ها و همچنین تاخیر در اجرای تعهدات به مشتریان و به تبعیت از آن كاهش رضایتمندی خریداران در نمودار‌های آینده شده و خواهد شد.
به غیر از این، آمارها حاكی از آن است كه در دوران كرونا، بیش از یك میلیون كارمند اروپایی (از مجموع 6/2 میلیون كارمند) كه به صورت مستقیم با صنعت خودرو درگیر هستند خانه‌نشین شده‌اند. اما این‌كه با گذر از این دوران و در روزگار پساكرونا چه تعداد از كارمندان این شركت‌ها به دلیل ضرر مالی و اوضاع نابه‌سامان صنعت بیكار خواهند شد، موضوعی است كه برای بسیاری از كارشناسان جای نگرانی دارد.



‌ كاهش محسوس فروش خودروهای سبك و سنگین
توصیه سازمان بهداشت جهانی مبنی بر رعایت فاصله اجتماعی و ماندن در خانه، تعطیلی بسیاری از نمایندگی‌های فروش در سراسر دنیا و بسته شدن سیستم ثبت سفارش با توجه به نامشخص بودن برنامه تولید محصولات شركت‌های بزرگ و كوچك در شرایط فعلی و مسائلی از این قبیل باعث كاهش محسوس میزان فروش خودرو در سراسر دنیا شده است. ویروس كرونا از چین شروع شد و طبیعی است كه نخستین تاثیراتش را نیز بر روی بازار چین گذاشته باشد؛ به همین خاطر خیلی پیش از اینها و در دی 1398/ ژانویه 2020، فروش خودروهای چینی با 18 درصد كاهش مواجه شد و طبق گزارش انجمن اتومبیل‌های سواری چینی نیز فروش دو ماهه اول 2020 نسبت به سال گذشته 40 درصد كاهش فروش را تجربه كرده است.
اما در بازارهای بزرگ دیگری مثل ایالات متحده پیش‌بینی می‌شود میزان فروش خودرو برای امسال چیزی بین 5/14 تا 16 میلیون دستگاه باشد كه در مقایسه با عدد 17 میلیون دستگاه سال گذشته، كاهش چشمگیری خواهد داشت. ضمنا این اعداد در صورتی است كه پس از سفید شدن اوضاع، خودروسازان و بازاریابان بتوانند برنامه‌ریزی بسیار مناسب برای تولید و فروش داشته باشند. اما كمی از اروپا بدانیم! طبق اعلام انجمن تولیدكنندگان خودروی اروپا، آمار تولید در ماه مارس با 8/51 درصد كاهش نسبت به گذشته به 853هزار و 77 دستگاه رسیده است. همچنین در ایتالیا با توجه به شرایط بحرانی، تولید خودرو 4/85 درصد افت را داشته كه عددی بسیار چشمگیر است. همچنین فرانسه با 2/72 درصد رتبه بعدی را در دست دارد كه البته با توجه به شیب نه چندان مناسب شیوع بیماری كووید-19 در اروپا و تمدید شرایط ویژه، این ماه هم اوضاع تولید خودرو در اروپا به همین صورت خواهد بود. نكته بسیار مهم این كه برخی از كارشناسان این شرایط را بزرگ‌ترین بحران پس از جنگ جهانی دوم می‌دانند و معتقدند آسیب‌های مالی آن به مراتب بیشتر از بحران مالی سال 2008 خواهد بود؛ به این ترتیب معلوم نیست تا پایان سال چه بلایی بر سر صنعت خودروسازی و صنایع وابسته خواهد آمد.
اما جالب است بدانید پس از پایان قرنطینه در چین و شروع مجدد تقاضای خرید خودرو در این كشور، در جریان نظرسنجی یك شركت پژوهشی، 41 درصد مشتریان جدید تمایل دارند خودروی بعدی‌شان الكتریكی باشد كه مهم‌ترین دلیل برای این موضوع، درك بهتر و بیشتر اهمیت جلوگیری از آلودگی هوا در شرایط فعلی و آینده است. در همین راستا، فروش محصولات تسلا از 3900 دستگاه در اواسط بهمن 98 به ده هزار خودرو در اسفند سال گذشته رسید. همچنین شركت بی‌وای‌دی در ماه مارس (اواسط اسفند 98 تا اواسط فروردین 99) ده هزار و 500 دستگاه محصول الكتریكی و 1300 دستگاه پلاگین هیبرید فروخت كه این آمار برای ماه گذشته‌اش، به ترتیب چیزی در حدود 2500 و 200 دستگاه بود.



لوگوهای فاصله‌گذاری شده!
در یك اقدام بشردوستانه و همگام با توصیه‌های بهداشتی، برخی از خودروسازان همچون مرسدس بنز، آئودی، فولكس واگن، هیوندای و... تغییرات هوشمندانه‌ای روی لوگوهای خود انجام دادند و عناصر اصلی آن را از هم جدا كردند. برای مثال آئودی حلقه‌های درهم‌تنیده چهارگانه را از هم جدا كرد و در فاصله قرار داد، مرسدس بنز ستاره میانی را از حلقه جدا كرد، لوگوی هیوندای كه به منزله دست دادن خریدار و فروشنده است با دستانی از هم جدا شده در معرض دید قرار گرفت و به این ترتیب خودروسازان پیام بسیار مهم «رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی» را به گوش علاقه‌مندان‌شان رساندند.