معلم دینی بچه‌ها

تمركز و تداوم سیدمهدی شجاعی در نوشتن داستان مذهبی برای كودكان و نوجوانان از او نویسنده‌ای منحصر‌به‌فرد ساخته است

معلم دینی بچه‌ها

كارنامه شگفت‌انگیزی است این كارنامه سید‌مهدی شجاعی. تداوم او بر مسیری كه سه دهه است می‌پیماید، تحسین‌برانگیز است. كمتر نویسنده‌ای با چنین تمركزی بر حوزه‌ای مشخص سراغ داریم كه تا این حد تمركز را با تدارم جمع ببندد و محصول این رفتار بشود ده‌ها كتاب. شجاعی را به‌عنوان خالق بخشی از زیباترین‌ نثرهای ادبی و داستانی در حوزه ادبیات دینی می‌شناسیم. آثاری كه ممكن است نمونه‌های مشابه داشته باشند؛ اما نكته‌ای كه شجاعی را در این مسیر از دیگران جدا می‌كند، همان تمركز و تداوم در عین تولید باكیفیت‌است. او سال‌هاست آثار بسیاری را برای مخاطبان كودك و نوجوان با مضامین دینی منتشر كرده و در این راه شیوه‌های مختلفی را آزموده‌است. همه نویسنده‌ها و اهالی كلمه می‌دانند كه سر و كار داشتن با كودكان و نوجوانان با ابزار كلمه چه پیچیدگی‌هایی دارد. این پیچیدگی را علاوه كنید با این ملاحظه كه نویسنده‌ای بخواهد از دین برای كودكان و نوجوانان بنویسد. بدیهی است كه كارش سخت‌تر می‌شود، چراكه باید از مقوله‌ای كلان برای كسانی بنویسد كه شاید آمادگی مواجهه با امور كلان را نداشته باشند. سیدمهدی شجاعی از این لحاظ، یعنی از این لحاظ كه توانسته دهه‌ها نویسنده آثار مذهبی برای كودكان و نوجوانان باشد و آنها را با دین مانوس كند و چه‌بسا آشتی دهد، استثناست. همه اینها را بگذارید كنار این‌كه او، راهپیمایی مداومش در این مسیر را سازماندهی هم كرده و سال‌هاست در انتشاراتی معتبر «نیستان» به صورت متمركز آثارش را منتشر می‌‌كند. از شجاعی اخیرا كتاب «دین به چه درد می‌خورد؟» منتشر شده‌است. مثل همیشه آقای نویسنده رفته سراغ یافتن پاسخ برای پرسشی اساسی. او بلد است كی كدام سوال را بپرسد و پاسخش را بیابد. می‌داند كه باید همین‌قدر سرراست با ماجرا برخورد كند. ما اینجا اما عجالتا رفته‌ایم سراغ كتاب‌های داستانی سیدمهدی شجاعی كه مضامین مذهبی را برای بچه‌ها پرورده‌اند. او تعداد بسیاری كتاب غیرداستانی با مضامین مذهبی هم برای بچه‌ها و هم برای بزرگسالان منتشر كرده است، اما در اینجا صرفا بر آثار مذهبی او برای كودكان و نوجوانان متمركز شده‌ایم؛ بر برخی‌شان.

سلام بر وحی
از صدر اسلام

بگذارید از تازه‌ترین اثر داستانی سیدمهدی شجاعی برای بچه‌ها شروع كنیم كه مضمونی مذهبی دارد؛ «سلام بر وحی». شجاعی كه پیش از این به عنوان نویسنده‌ای با توانایی كشف و بسط و در عین حال بیان ساده انواع مضامین دینی و اجتماعی برای مخاطبان كودك و نوجوان شناخته‌شده‌است؛ در آثار جدید خود سعی كرده تا با تلفیق نوشتار ساده شیوا و داستانی خود با هنر تصویرگران برجسته بر پویایی اثر خلق‌شده توسط خود افزوده و كتاب حاصل از این همكاری را نه به عنوان یك اثر نوشتاری محض، كه به‌عنوان یك اثر هنری چند منظوره ارائه كند. متن داستان بازنویسی ساده‌ای از یك داستان مشهور در صدر اسلام است. داستان سه روز روزه‌داری خانواده حضرت‌علی(ع) و بخشیدن افطار به نیازمندان كه درنهایت و در سومین روز با همراهی رسول‌خدا(ص) و پذیرایی بهشتی از این خاندان گرانقدر همراه می‌شود.



ماجرای یك نامه
به ایران با عشق

این بار هم قصه، قصه‌ای است كه بارها شنیده‌ایم اما خب مثل همیشه انتظار داریم سیدمهدی شجاعی آن را طوری روایت كند كه بخوانیمش. او این داستان را به شكلی قلم‌زده كه خواندنش برای كودك و بزرگسال جذاب است.
در این سبك كتاب‌ها شجاعی به نكاتی اشاره می‌كند كه در كمتر جایی خوانده یا شنیده‌ایم. كتاب ماجرای یك نامه از همین دست است.
ماجرای یك نامه را از زمانی روایت می‌كند كه پیامبر اسلام برای خسرو پرویز پادشاه ایران نامه می‌نویسد. همه‌مان این ماجرا را در كتاب‌های تاریخ و حتی در كتاب‌های درسی‌مان شنیده‌ایم، اما بروید ببینید سیدمهدی شجاعی با آن چه كرده
است.
شجاعی این داستان را با بیانی شیرین برای گروه سنی ب و ج نوشته است و سید‌حسام‌الدین طباطبایی تصویرگری آن را بر عهده داشته
است.



در راه مانده
پیامبر مهربانی‌ها

سید‌مهدی شجاعی كتاب «در راه مانده» را با این هدف نوشته تا گوشه‌ای از سخاوت پیامبر‌(ص) و خاندانش را در قالب قصه‌ای شیرین به همراه نقاش‌های زیبایی از فرهاد جمشیدی به كودكان و نوجوانان
عرضه كند.
در راه مانده، داستان پیرمردی را روایت می‌كند كه در سفری تمام دارایی‌اش و حتی كفش‌هایش را از دست می‌دهد و در راه مدینه از بیابان‌ها و مسیر‌های صعب‌العبور با گرسنگی، تشنگی، زخم و خستگی خود را به پیامبر مهربانی‌ها می‌رساند.
بخشندگی و سخاوت پیامبر شهره بود. پیرمرد با دلی
پر امید راهی مسجد می‌شود و احوالات خود را بیان می‌كند، پیامبر كه خود گرسنه و بدون دارایی بود او را راهی خانه حضرت فاطمه‌(ع) می‌كند. حضرت گردنبندی را به او می‌دهد و این گردنبند آغاز خیر و بركتی در زندگی چندین نفر می‌شود... . اما خب می‌دانید كه باید خود قصه را بخوانید. این كه ما برایتان تعریف می‌كنیم، فرسخ‌ها فاصله دارد با قلم شیرین آقای شجاعی.



با تو سخن گفتن
اپراتور خدا

در این كتاب هم هدف سیدمهدی شجاعی، صرفا قصه‌تعریف‌كردن نیست. او مثل همیشه می‌خواهد طی یك قصه، به پرسشی بنیادین در مقولات مذهبی برای كودكان و نوجوانان پاسخ گوید؛ پرسشی كه دغدغه بسیاری از والدین هم هست: آیا می‌توانند با فرزندانشان درباره موضوع پیچیده‌ای چون خدا صحبت كنند؟ آیا بچه‌ها را می‌توان با مفاهیمی چون خدا، پیامبر، جهان آخرت، آفرینش و هستی، تكلیف، عبادت و مانند آن آشنا كرد و درباره آنها بحث كرد؟
اما شجاعی خوب می‌داند كه حرف زدن درباره خدا از این جهت حائز اهمیت است كه می‌تواند بهترین راه برآوردن مهم‌ترین نیازهای كودكان باشد؛ زیرا كودكان بیش از بزرگسالان خود و اطرافیانشان را نیازمند به تكیه‌گاه قوی و مهربانی می‌بینند كه قادر است همه آرزوهای آنها را برآورده سازد. در كتاب «با تو سخن گفتن» خداداد پسری است كه به دنبال راه ارتباط صحیح با خداوند مسیری را طی می‌كند تا به جواب برسد...



 شانه؛ علی نشانه؛ شجاعت
سفر به عادیات

شجاعی خوب می‌داند كه داستان‌ها و قصه‌ها نقش سازنده‌ای را در تربیت و شكل‌گیری شخصیت كودكان و نوجوانان ایفا می‌كند. قصه این كتاب او، شأن نزول یكی از سوره‌های مباركه قرآن كریم است. سوره والعادیات كه از سوره‌های كوچك قرآن است.
این سوره را عادیات نیز می‌نامند، زیرا خداوند در آیه اول، به آنها سوگند یاد كرده و از آنها سخن گفته است.
سوره عادیات با توصیف جهادگران و ترسیم صحنه نبرد، به ناسپاس بودن انسان در برابر پروردگارش و بخیل بودن او به‌دلیل مال‌دوستی و دنیاپرستی‌اش اشاره می‌كند و احوال روز قیامت و چگونگی روز جزا را یادآور می‌شود. این سوره بعد از جنگ «ذات السلاسل» نازل شد. تصویرگری این كتاب هم كه به‌عهده فرهاد جمشیدی بوده به‌خاطر همسو بودن و توجه به جزئیات جذابیت آن را دو چندان كرده است.