سواس؛ از اولین پاپوشهای بشر
سهراب بناوند، معاون صنایعدستی و هنرهای سنتی استان هرمزگان، مسؤولی است که به ما از قدمت این پاپوش سنتی در منطقه بشاگرد میگوید؛ به گفته بناوند، سواس در گذشته بیشترین استفاده را بین مردم داشته و بین زنان و مردان مورد استفاده قرار میگرفته:« به جرات میتوانیم بگوییم که سواس جزو اولین پاپوشهای بشری است و طریقه بافت خاصی هم دارد. به این شکل که، سواسبافها، اول از الیاف برگهای داز، طنابی به اسم چیلک درست میکنند، بعد این طناب را به خاطر خشک بودن و سفتیاش، داخل آب میگذارند و با یک چکش چوبی یا یک تکه سنگ، به صورت سرتاسری و ملایم به روی آن ضربه میزنند. این کار با این هدف انجام میشود که بافت سواس نرم شود و از آن حالت خشکی دربیاید. در مرحله بعدی، این طنابها را روی یک چهارچوب اولیه بندکشی میکنند و بعد شروع به بافتن میکنند.«
این حصیرهای ساده وقتی به هنر دست هنرمندان صنایعدستی کنار هم قرار میگیرند به پاپوشی مقاوم دربرابر گرما و سنگ و کلوخ و... تبدیل میشوند. معاون صنایعدستی استان هرمزگان با اشاره به اینکه استفاده از سواس هنوز در بعضی روستاهای بشاگرد رواج دارد، میگوید:« متاسفانه با گذر زمان و آمدن کفشهای نو و جدید به بازار و دسترسی همگانی به این کفشها، بازار سواسبافی از رونق افتاده اما هنوز هم هستند کسانی که بهخاطر خاصیتهای طبیعی این کفش حصیری، از آن استفاده میکنند.»
به گفته بناوند، تعداد این هنرمندان در استان هرمزگان حالا 50 نفر است؛ هنرمندانی که با وجود سختیهای زیاد، هنوز به حصیر به چشم یک ماده اولیه مثالزدنی نگاه میکنند؛ ماده اولیهای که در دسترس است و تهیه آن هزینهبر نیست؛ فقط یک همت عالی میخواهد و یک مهارت خوب.