نبود صنایع تبدیلی، سورت و بستهبندی حلقه گمشده اقتصاد كشاورزی بیمار آذربایجانغربی
آذربایجانغربی با تولید بیش از ششمیلیون تن محصول زراعی و باغی یكی از قطبهای مهم كشاورزی كشور محسوب میشود، ضمن اینكه اقتصاد خود استان نیز حول محور كشاورزی درگردش است. بااینحال شرایط اقتصادی آذربایجانغربی متناسب با این ظرفیت بزرگ نیست و بهرهای از این ثروت خدادادی نصیب مردم منطقه نمیشود كه دلیل عمده آن نداشتن مجالی برای راهیافتن به بازارهای پرسود جهانی است؛ بازاری كه وسیله رسیدن به آن وجود صنعت سورت و بستهبندی و صنایع تبدیلی و فرآوری است و ما از آن بیبهرهایم.
بازار جهانی نمیپسندد
نبود صنایع تبدیلی تكمیلی و صنعت سورت و بستهبندی یكی از مهمترین كمبودهای آذربایجانغربی در راستای صادرات محصولات كشاورزی به سایر كشورها بهخصوص كشورهای اروپایی است كه البته تاثیر تحریمها را هم نباید نادیده گرفت. چه بسیار محصولات و فرآوردههای مرغوب و منحصربهفرد استان نظیر سیب، مركبات، گیلاس، توتفرنگی، انواع خشكبار (میوههای خشك، برگههای میوه، كشمش و ...) كه بهدلیل رعایتنکردن اصول و استانداردهای سورتینگ، بستهبندی و عرضه به صورت فلهای، توانایی و اجازه نفوذ و رقابت در بازارهای خارجی را نداشته و بخش قابلتوجهی از آنها نیز تبدیل به ضایعات میشود. شاید اگر كشاورزان و صادركنندگان میتوانستند با سورتینگ و بستهبندیهای روز و بازارپسند محصولات خود را به بازار عرضه كنند، امروز كشور درگیر اقتصاد نفتی نبود و چهبسا آذربایجانغربی بهجای محرومیت، در اقتصاد كشاورزی حرفی برای گفتن داشت.
سعید جعفری، یكی از باغداران ارومیه بالابودن هزینه سورتینگ و بستهبندی را از دلایل فروش فلهای محصولات كشاورزی توسط كشاورزان اعلام كرده و میگوید: بستهبندی محصولات درحالحاضر مناسب شرایط بازار جهانی و حتی گاهی داخلی نیست.
جعفری خواستار حمایتی غیر از تسهیلات بانكی جهت سورت و بستهبندی و فراهمكردن زمینه فروش بیشتر و مقرونبهصرفهتر محصولات كشاورزی از سوی مسؤولان میشود.
باید فرهنگسازی شود
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صمت آذربایجانغربی اما صنعت سورتینگ و بستهبندی محصولات كشاورزی در استان را نسبت به سالهای گذشته قابلقبول دانسته و میگوید: سالهای قبل بستهبندی میوهها در جعبههای ۶ و ۱۰ كیلویی انجام میشد، اما اكنون جعبههای دو كیلویی و كمتر جهت حملونقل راحت مصرفكنندگان جهت سورت و بستهبندی در اختیار كشاورزان و تاجران قرار دارد.
محمد دهقان با بیان اینكه فرهنگسازی صحیحی در خصوص صنعت سورت و بستهبندی در بین كشاورزان انجام نگرفتهاست، میافزاید: متاسفانه كشاورز در بستهبندی محصولات چینش منظم و یكنواخت را كه یكی از اصول مهم این صنعت است رعایت نمیكند، چراكه هر كشور ذائقه خاص خود را در مصرف میوه و سبزیجات دارد، بهطورمثال كشورهای آسیای میانه برخلاف كشورهای عربی كه میوه درشت مصرف میكنند، محصولات ریز را ترجیح میدهند.
وی با بیان اینكه به درخواست بخش خصوصی دولت از صنعت سورت و بستهبندی حمایت میكند، یادآور میشود: سورت و بستهبندی محصولات ارزش افزوده بالایی را عاید صادركننده و كشاورز میکند؛ لذا سرمایهگذاری بخش خصوصی در ایجاد این صنعت بسیار سودآور است، بنابراین كشاورز باید فواید و نحوه سورت را بیاموزد و بداند فروش بیشتر و تكرار آن نیازمند چینش دقیق و دور از كمفروشی است.
به گفته دهقان، هماكنون محصولات استان عمدتا به دو كشور عراق به میزان ۷۰ درصد و تركیه ۲۰ درصد و سایر كشورها ۱۰ درصد صادر میشود.
متقاضیان تسهیلات بسما...
پرویز تومرایی، مدیر صنایع تبدیلی و غذایی جهاد كشاورزی آذربایجانغربی تعداد واحدهای بستهبندی را در استان ۱۷ مورد با ظرفیت ۴۶هزار و ۵۰۰ تن اعلام میكند كه در شهرستانهای تابعه استان در جوار سردخانهها مستقر هستند.
به گفته وی، در سال ۹۸ بیش از ۴۰۰هزار تن صادرات میوه تازه اعم از سیب، انگور، آلو و سایر میوههای هستهدار با سورت و بستهبندی مناسب به كشورهای عراق، روسیه، ارمنستان، افغانستان، پاكستان و كشورهای حوزه خلیجفارس و روسیه صادر شدهاست.
تومرایی در خصوص نحوه درخواست تسهیلات مربوط به سورت و بستهبندی هم میگوید: تسهیلات از طریق سامانه سیتا به آدرس www.cita.maj.ir كارسازی میشود، به این صورت كه متقاضیان پس از اخذ جواز تاسیس اقدام به ثبتنام در سامانه مذكور میكنند. سپس درخواست آنها طی فرآیند تعریفشده از طریق مدیریت جهادكشاورزی شهرستان بررسی و تایید و به بخش تخصصی سازمان یعنی مدیریت صنایعتبدیلی و غذایی ارجاع میشود. در ادامه و پس از تایید مدیریت صنایع به كارگروه استانی ارجاع شده و پس از طرح در كارگروه، بررسیهای نهایی انجام شده و به بانك عامل كه عبارتند از بانك كشاورزی یا پستبانك معرفی میشوند. درنهایت متقاضیان میتوانند با مراجعه به بانك مربوط و طی تشكیل پرونده و تامین وثایق لازم به اخذ تسهیلات اقدام كنند.
بازار جهانی نمیپسندد
نبود صنایع تبدیلی تكمیلی و صنعت سورت و بستهبندی یكی از مهمترین كمبودهای آذربایجانغربی در راستای صادرات محصولات كشاورزی به سایر كشورها بهخصوص كشورهای اروپایی است كه البته تاثیر تحریمها را هم نباید نادیده گرفت. چه بسیار محصولات و فرآوردههای مرغوب و منحصربهفرد استان نظیر سیب، مركبات، گیلاس، توتفرنگی، انواع خشكبار (میوههای خشك، برگههای میوه، كشمش و ...) كه بهدلیل رعایتنکردن اصول و استانداردهای سورتینگ، بستهبندی و عرضه به صورت فلهای، توانایی و اجازه نفوذ و رقابت در بازارهای خارجی را نداشته و بخش قابلتوجهی از آنها نیز تبدیل به ضایعات میشود. شاید اگر كشاورزان و صادركنندگان میتوانستند با سورتینگ و بستهبندیهای روز و بازارپسند محصولات خود را به بازار عرضه كنند، امروز كشور درگیر اقتصاد نفتی نبود و چهبسا آذربایجانغربی بهجای محرومیت، در اقتصاد كشاورزی حرفی برای گفتن داشت.
سعید جعفری، یكی از باغداران ارومیه بالابودن هزینه سورتینگ و بستهبندی را از دلایل فروش فلهای محصولات كشاورزی توسط كشاورزان اعلام كرده و میگوید: بستهبندی محصولات درحالحاضر مناسب شرایط بازار جهانی و حتی گاهی داخلی نیست.
جعفری خواستار حمایتی غیر از تسهیلات بانكی جهت سورت و بستهبندی و فراهمكردن زمینه فروش بیشتر و مقرونبهصرفهتر محصولات كشاورزی از سوی مسؤولان میشود.
باید فرهنگسازی شود
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صمت آذربایجانغربی اما صنعت سورتینگ و بستهبندی محصولات كشاورزی در استان را نسبت به سالهای گذشته قابلقبول دانسته و میگوید: سالهای قبل بستهبندی میوهها در جعبههای ۶ و ۱۰ كیلویی انجام میشد، اما اكنون جعبههای دو كیلویی و كمتر جهت حملونقل راحت مصرفكنندگان جهت سورت و بستهبندی در اختیار كشاورزان و تاجران قرار دارد.
محمد دهقان با بیان اینكه فرهنگسازی صحیحی در خصوص صنعت سورت و بستهبندی در بین كشاورزان انجام نگرفتهاست، میافزاید: متاسفانه كشاورز در بستهبندی محصولات چینش منظم و یكنواخت را كه یكی از اصول مهم این صنعت است رعایت نمیكند، چراكه هر كشور ذائقه خاص خود را در مصرف میوه و سبزیجات دارد، بهطورمثال كشورهای آسیای میانه برخلاف كشورهای عربی كه میوه درشت مصرف میكنند، محصولات ریز را ترجیح میدهند.
وی با بیان اینكه به درخواست بخش خصوصی دولت از صنعت سورت و بستهبندی حمایت میكند، یادآور میشود: سورت و بستهبندی محصولات ارزش افزوده بالایی را عاید صادركننده و كشاورز میکند؛ لذا سرمایهگذاری بخش خصوصی در ایجاد این صنعت بسیار سودآور است، بنابراین كشاورز باید فواید و نحوه سورت را بیاموزد و بداند فروش بیشتر و تكرار آن نیازمند چینش دقیق و دور از كمفروشی است.
به گفته دهقان، هماكنون محصولات استان عمدتا به دو كشور عراق به میزان ۷۰ درصد و تركیه ۲۰ درصد و سایر كشورها ۱۰ درصد صادر میشود.
متقاضیان تسهیلات بسما...
پرویز تومرایی، مدیر صنایع تبدیلی و غذایی جهاد كشاورزی آذربایجانغربی تعداد واحدهای بستهبندی را در استان ۱۷ مورد با ظرفیت ۴۶هزار و ۵۰۰ تن اعلام میكند كه در شهرستانهای تابعه استان در جوار سردخانهها مستقر هستند.
به گفته وی، در سال ۹۸ بیش از ۴۰۰هزار تن صادرات میوه تازه اعم از سیب، انگور، آلو و سایر میوههای هستهدار با سورت و بستهبندی مناسب به كشورهای عراق، روسیه، ارمنستان، افغانستان، پاكستان و كشورهای حوزه خلیجفارس و روسیه صادر شدهاست.
تومرایی در خصوص نحوه درخواست تسهیلات مربوط به سورت و بستهبندی هم میگوید: تسهیلات از طریق سامانه سیتا به آدرس www.cita.maj.ir كارسازی میشود، به این صورت كه متقاضیان پس از اخذ جواز تاسیس اقدام به ثبتنام در سامانه مذكور میكنند. سپس درخواست آنها طی فرآیند تعریفشده از طریق مدیریت جهادكشاورزی شهرستان بررسی و تایید و به بخش تخصصی سازمان یعنی مدیریت صنایعتبدیلی و غذایی ارجاع میشود. در ادامه و پس از تایید مدیریت صنایع به كارگروه استانی ارجاع شده و پس از طرح در كارگروه، بررسیهای نهایی انجام شده و به بانك عامل كه عبارتند از بانك كشاورزی یا پستبانك معرفی میشوند. درنهایت متقاضیان میتوانند با مراجعه به بانك مربوط و طی تشكیل پرونده و تامین وثایق لازم به اخذ تسهیلات اقدام كنند.