کشتارگاه صنعتی دام ایلام، یکی از واحدهای تولیدی این استان است که سال گذشته و بعد از دو سال تعطیلی به عرصه‌ فعالیت بازگشت. بازگشایی‌ای که البته مسؤولان نقشی در آن نداشتند و با پیدا شدن یک سرمایه‌گذار جدید، اشتغال و رونق برای مدتی مهمان کارگران این کشتارگاه شد. کشتارگاهی که بعد از بازگشایی، بیش از 150 نفر در آن مشغول به کار بودند. اما به دلیل ذبح غیرمجاز دام در این استان، دوباره در آستانه تعطیلی قرار گرفته است.
چند ماه پیش بود که خبری از استان ایلام منتشر شد که براساس آن تنها شرکت تولیدکننده ادوات کشاورزی که سابقه اختراع چند مورد از ادوات کشاورزی جهت مکانیزه شدن کشاورزی را نیز در کارنامه دارد، در آستانه تعطیلی قرار گرفته‌است. محمد حربی‎زاده، مدیر شرکت تولید‌کننده ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی کشت‌گستر دینارکوه در این‌باره گفته بود: «سال۸۷ این شرکت به طور رسمی تولید وسایل کشاورزی را آغاز کرد، آن زمان قرار شد ازطریق سازمان صنایع و معادن و یکی از بانک‌ها، ۳۱۴میلیون تومان تسهیلات جهت تکمیل زیرساخت‌های تولیدی به این شرکت اختصاص یابد. موضوعی که البته محقق نشد و فقط رقم ۱۸۱میلیون تومان آن تخصیص یافت. در ابتدای کار، خرید ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی تولیدی این شرکت با استقبال بسیاری از مشتریان استانی همراه بود، اما متاسفانه به علت خشکسالی‌های پی‌در‌پی و خسارات زیادی که به کشاورزان وارد شد، خرید ادوات توسط کشاورزان کاهش یافته و رفته‌رفته فروش محصولات این شرکت با رکود مواجه شد.»
مدیر شرکت تولید‌کننده ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی کشت‌گستر دینارکوه، در این‌باره می‌گوید: «در این مدت که با مشکل تولید همراه بودیم، بارها به سرپرستی بانک عامل استان و دیگر بانک‌ها، دفتر استانداری، دفتر رئیس‌جمهور و حتی ستاد تسهیل استان و ... مراجعه کردیم اما هیچ نتیجه‌ای حاصل نشد.»
ادامه تعطیلی‌ها
اوایل اردیبهشت بود که خبر تعطیلی یک شرکت بسته‌بندی مرغ و ماهی در استان ایلام منتشر شد. به دنبال انتشار این خبر، اعلام شد که 27 کارگر ایلامی خانه‌نشین شده‌اند. در آن زمان اسد‌وطنی، مدیرعامل شرکت بسته‌بندی مرغ و ماهی اعلام کرد: «سال ۹۶ با آورده شخصی و دریافت تسهیلات، فعالیت این شرکت را آغاز کردم، اما به دلیل عدم حمایت مدیران استان و بانک‌ها، بعد از پنج ماه فعالیت، چرخه تولید متوقف شد.» وی افزود: «درخواست دریافت تسهیلات در ستاد رفع موانع تولید استان، مطرح و مقرر شد مبلغی جهت فعالیت مجدد شرکت اختصاص یابد که متاسفانه عدم همکاری بانک عامل سبب شد این شرکت همچنان تعطیل باشد.»
بازگشت 13 واحد تعطیل‌شده به چرخه تولید
اقبال اسماعیلی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان ایلام در گفت‌و‌گویی که با خبرنگار جام‌جم داشت، به مشکلات واحدهای صنعتی تعطیل‌شده اشاره و تصریح کرد: «دلیل تعطیلی 95درصد از واحدهای صنعتی تعطیل‌شده این شهرک، ناشی از مشکلات مالی و بانکی است.» وی افزود: «در این راستا کارگروهی زیر نظر ستاد هماهنگی اقتصادی و معاونت اقتصادی دادستانی کل کشور تشکیل شده تا برای واحدهای تعطیل صنعتی راهکاری بیابند.» اسماعیلی با بیان این‌که در حال حاضر فقط 60درصد واحدهای تولیدی در شهرک‌های صنعتی استلان ایلام فعال هستند، تصریح کرد: «40درصد واحدهای صنعتی غیرفعال هستند که مشکل اصلی آنها تسهیلات و رسوب اقساط و بحث سود مرکب و... است که قرار است به این موضوع رسیدگی و راهکاری برای ادامه فعالیت آنها پیدا شود.» وی ادامه داد: «380 واحد صنعتی و 505 قرارداد صنعتی در استان منعقد شده که 60درصد از این قراردادها فعال و در مرحله تولید قرار داشته و متاسفانه 40درصد نیز به صورت غیرفعال هستند.» اسماعیلی با اشاره به این‌که ستاد تسهیل و رفع موانع تولید نیز برای جلوگیری از تعطیلی واحدها، اقداماتی انجام داده است، تصریح کرد: «استاندار ایلام به عنوان رئیس و مدیرکل اداره صمت استان به عنوان دبیر ستاد تسهیل و رفع موانع تولید، در حال رایزنی با بانک‌ها برای اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت دارای تنفس به واحدهای تولیدی است و در طول شش ماه گذشته، 13 واحد تعطیل‌شده به چرخه فعالیت بازگشته‌اند. از سوی دیگر معاونت اقتصادی دادستانی کل کشور طی بخشنامه‌ای به اداره‌کل صنعت، معدن و تجارت، استانداری و شهرک‌های صنعتی اعلام کرده است از پایان شهریور از تملیک واحدهای صنعتی توسط بانک‌ها جلوگیری شده و راهکارهای دیگری برای رفع این مشکل در نظر گرفته خواهد شد.» به گفته وی، صاحبان برخی واحدهای صنعتی اعلام کردند دیگر توانایی اداره آن واحد را ندارند و این واحد را به بانک واگذار کردند و بانک نیز با برگزاری مزایده‌ای، واحد صنعتی را به سرمایه‌گذار و فعال اقتصادی دیگری سپرده است. مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی در ایلام به تشکیل چند کمیته به منظور رفع مشکلات واحدهای غیرفعال اشاره کرد و گفت: «طی بررسی‌های به‌عمل آمده 95درصد این واحدها، به دلیل مشکلات مالی و بدهی، 3 تا 4درصد به دلیل مشکلاتی از قبیل؛ بازاریابی، بازار شناسی، تولید و فروش و 1 تا 2درصد نیز به دلیل بحث مدیریتی غیرفعال هستند.» اسماعیلی به برخی واحدهای صنعتی فعال با اشتغال‌زایی بسیار بالا اشاره کرد و افزود: «کارخانه نوشابه در بخش شباب شهرستان چرداول با تولید روزانه هزار بطری نوشابه، کارخانه استیل کورد دره‌شهر و کارخانه لوله‌های پلی‌اتیلن که در شهرستان‌های مهران، دره‌شهر و ایلام وجود دارد، جزو بهترین کارخانه‌های موجود در استان ایلام و دارای ظرفیت صادراتی هستند. عمده کار شرکت شهرک‌های صنعتی، تامین آب، برق، گاز، تلفن و به طور کلی تامین بخش‌های زیرساختی مورد نیاز این واحدهای تولیدی است؛ در واقع شهرک‌های صنعتی واحدهای تولیدی را از حالت عمومی خارج و آنها را تخصصی می‌کنند.» مدیر شهرک‌های صنعتی ایلام تاکید کرد: «ورود قوه قضاییه برای رفع مشکلات اقتصادی باعث شده تا بانک‌ها از رفتارهای سلیقه‌ای فاصله بگیرند. ضمن این‌که واحدهای تعطیل‌شده در استان ایلام در حوزه‌های مختلف فعالیت داشتند که کارخانه نورد، آب معدنی و پروفیل بخشی از آن را تشکیل می‌دهد.»
قوه قضاییه به کمک دولت آمد
رضا محمد رحیمی، معاون اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان ایلام نیز در این زمینه به خبرنگار ما گفت: «در طول دو‌سال گذشته تعدادی از واحدهای کوچک صنعتی به دلیل مشکلات اقتصادی به وجود آمده و پایین بودن تاب‌آوری اقتصادی، تعطیل شدند که با همکاری قوه قضاییه پیگیر بازگشایی و رفع مشکلات این بنگاه‌ها هستیم.  رحیمی تاکید کرد: «واحدهای بزرگ صنعتی تاب‌آوری بیشتری در اقتصاد دارند و با بروز مشکل بهتر می‌توانند خودشان را مدیریت کنند، اما واحدهای کوچک از این ظرفیت محروم هستند و با کمترین فشار مجبور به تعطیلی می‌شوند. از آنجایی که واحدهای کوچک برای راه‌اندازی و سرمایه در گردش از بانک‌ها تسهیلات گرفته‌اند، با کاهش ظرفیت تولید قادر به بازپرداخت بدهی به شبکه بانکی نبوده و بانک‌ها به اجبار اقدام به تملیک این کارخانه‌ها می‌کنند که برای حل این موضوع دولت و قوه قضاییه به دنبال راهکارهای مناسب هستند.» این مقام مسؤول به عمده مشکلات واحدهای صنعتی استان اشاره کرده و گفت: «انباشت بدهی‌های بانکی با سود و جرایم، منسوخ شدن فناوری برخی واحدها، نبود سرمایه در گردش، فرسودگی برخی از دستگاه‌ها، بدهی‌های مالیاتی و بیمه‌ای و.... از عمده دلایل راکد شدن این واحدهای صنعتی است. این‌ مشکلات پس از درخواست متقاضی در جلسات کارشناسی، ذیل کارگروه تسهیل و رفع‌موانع تولید بررسی و پس از زمان کوتاهی به جلسه اصلی این کارگروه با حضور استاندار، مدیران دستگاه‌ها و بانک‌ها ارجاع و در این کارگروه تعیین تکلیف می‌شود.» 



هنوز تسهیلات ابلاغ نشده
مدیر کارخانه صنایع‌شیر ایلام زاگرس در این باره به خبرنگار جام‌جم گفت: فعالیت این کارخانه از سال 1383 آغاز شد و  تا سال 1395 ادامه داشت؛ اما در این سال به دلیل کمبود مواد اولیه فعالیت‌های این شرکت تعلیق شد.
تورج اسفندمند افزود: مهم‌ترین ماده اولیه شرکت، شیر خام است و از آنجا که شیر خام از استان‌های تهران و اصفهان به ایلام می‌آمد، هزینه حمل‌ونقل آن بسیار سنگین بود. موضوعی که باعث شد فعالیت کارخانه با مشکلاتی مواجه‌شود. وی ادامه‌داد: متاسفانه استان‌ایلام برای فروش محصولات تولیدشده استان کوچکی است و محصولات در خود استان خریدار چندانی ندارد به همین خاطر محصولات شرکت بازار فروش چندانی در استان نداشت. موضوعی که در نهایت باعث شد هیات مدیره شرکت را در اواسط سال 1395 تعطیل اعلام کند. اسفندمند عنوان کرد: بالاخره با پیگیری مسؤولان استان، کارخانه گاوداری ایوان راه‌اندازی شد که روزانه 30 تن شیر تولید می‌کرد و این امر باعث شد کارخانه مجددا با ظرفیت 20درصدی شروع به فعالیت کند.  وی افزود: از اواخر سال 1398 کارخانه مجددا با ظرفیت 20درصدی شروع به فعالیت کرد و ما هم‌اکنون پیگیر گرفتن تسهیلات از طریق سازمان صمت هستیم؛ اما به‌دلیل این‌که هنوز تسهیلات تبصره ماده 18 ابلاغ نشده، کارخانه نمی‌تواند به طور کامل راه‌اندازی شود.


بانک عامل همکاری نمی‌کند
خسرو رضاپور، سهامدار شرکت ایلام داور به خبرنگار جام‌جم گفت: این شرکت سال 1379 با استفاده از تسهیلات 47 میلیون تومانی از بانک تاسیس شد. رضا پور افزود: متاسفانه در آن زمان حمایت مالی از ما نشد و نبود نقدینگی باعث شد شرکت تعطیل شود.
 وی عنوان کرد: در سال 1389 قصد داشتیم مجددا شروع به کار کنیم اما به‌دلیل بدهی به بانک و نا توانی در بازپرداخت تسهیلات، بانک کارخانه را تملیک کرد.
رضاپور ادامه می‌دهد: خوشبختانه سال 96، تبصره ماده 35 توسط مجلس تصویب شد که بر اساس آن قرار شد فقط اصل وام‌های زیر 100 میلیون پرداخت شود و ما توانستیم با پرداخت اصل پول کارخانه را از تملیک بانک خارج کنیم. وی اضافه می‌کند: سال‌گذشته دوباره درخواست تسهیلات دادیم ولی دوباره بانک عامل ایراد گرفت و از فروردین امسال دوباره به بانک توسعه تعاون معرفی شدیم و قرار است به‌زودی شروع به کار کنیم.



بخشودگی جرائم 15میلیارد تومانی
افشار خسروی زاد، دادستان عمومی وانقلاب مرکز ایلام در گفت‌وگو با جام‌جم تصریح کرد: از سال 97 که مشغول فعالیت شدیم مطالبه از بانک‌ها اولویت اصلی حقوق عامه مرکز ایلام بود. بعد از انجام بررسی‌ها متوجه شدیم مشکلاتی چون جریمه بانک‌ها به عنوان دلیل اصلی این تعطیلی‌ها مطرح است.  خسروی زاد افزود: در همان سال با مصوبات و پیگیری کارگروهی که تشکیل شد بیش از 15 میلیارد تومان بخشودگی جرایم داشتیم. بلافاصله با حضور یکی از معاونان و دادیار مرکز استان کارگروه را به طور جدی فعال نگه داشتیم و مصوباتی را نیز پیگیری کردیم. پس از تاکید حضرت آیت‌ا... رئیسی، مساله احیای حقوق عامه و جلوگیری از تعدیل کارگرها به طور مثال در یک فقره در سال گذشته بیش از 600 کارگر به کار بازگشتند. ضمن این‌که با راه‌اندازی چند کارگاه و خط تولید دیگر 400 کارگر دیگر نیز وارد چرخه اشتغال شدند.  دادستان مرکز ایلام افزود: مثلا یکی از کارخانه‌های تولید نوشیدنی ما که صادرات مناسبی نیز داشت به سبب مشکلات ارز و تامین آن دچار مشکلات فراوانی شد که با پیگیری‌های این کارگروه از تعطیلی آن جلوگیری به عمل آمد. خسروی زاد ادامه داد:  در یک سال اخیر بیش از 1200 نفر اشتغال زایی در موضوعات مختلف صورت گرفته است. البته شهرک صنعتی ایلام در حال حاضر با ظرفیتی کمتر از 50درصد فعال است و بیش از 50درصد آن تعطیل شده که این تعطیلی ربطی به یکی دو سال اخیر ندارد و مربوط به حدود یک دهه گذشته است.