از سال گذشته که ویروس کرونا، در حال جولان است تا همین حالا که داریم راه‌های همزیستی با این ویروس را تمرین می‌کنیم، کتابخانه‌های عمومی کشور سه بار تعطیل و بازگشایی شده‌اند. آخرین بازگشایی به تیرماه امسال برمی‌گردد که تاکنون ادامه داشته و طی این مدت تلاش شده، پروتکل‌های بهداشتی در کتابخانه‌های کشور رعایت شود.
نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با ابلاغیه‌ای دستورالعمل‌های ارائه خدمت به اعضای کتابخانه‌ها را مشخص کرده و حتی زمان عضویت و نیز بازه امانت منابع کتابخانه به اعضا را نیز افزایش داده‌است. البته تعطیلی بخش نابینایان و ناشنوایان و ممنوعیت حضور کودکان و امانت‌سپاری کتاب‌های کودک به والدین از جمله دستورالعمل‌های سومین بازگشایی کتابخانه‌های عمومی کشور بود.
 تداوم جشنواره‌های کتابخوانی
هر سال نهاد کتابخانه‌های عمومی جشنواره‌های کتابخوانی برگزار می‌کند و به نظر می‌رسد شیوع کرونا مثل بسیاری از اتفاقات سال‌های دیگر این جشنواره‌ها را تعطیل نکرد. برگزاری مسابقات الکترونیک استانی و مناسبتی کتابخوانی در سماک یا همان سامانه مسابقات الکترونیک کتابخوانی از جمله برنامه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در این ایام بود.
برگزاری جشنواره ملی کتابخوانی رضوی هم مانند سال‌های قبل برگزار شد و در دهمین دوره‌اش تا پایان تیرماه بیش از
یک میلیون و یکصد نفر در آن شرکت کردند.. آمار میزان مشارکت در این جشنواره نشان می‌دهد بیشترین استقبال از رشته‌های جشنواره به ترتیب شامل مسابقات چهارگزینه‌ای، داستانک نویسی، نقاشی، پویش و فعالیت گروهی بوده‌است.
تیرماه امسال همزمان با سالروز ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه(س) و روز حجاب و عفاف در سامانه سماک، چهار مسابقه کتابخوانی توسط سه استان قزوین ، کردستان و اصفهان برگزار شد.
امسال یک جشنواره تازه هم در نهاد کتابخانه‌های عمومی برگزار می‌شود که کتابخوان و رسانه نام دارد و به تازگی فراخوانش منتشر شده‌است. این جشنواره به کام اهالی رسانه برگزار می‌شود اما دبیر جشنواره می‌گوید، اقدامی است در خدمت به اعضای کتابخانه‌ها. با مهدی توکلیان هم در این باره گفت‌وگو کرده‌ایم که در همین صفحه آمده‌است.
 6000 برنامه فرهنگی در فضای مجازی
طرح فاصله‌گذاری اجتماعی، بخشی از فعالیت‌های ما را به جهان مجازی کشانده و این اتفاق درباره کتابخانه‌های عمومی هم رخ داده‌است. بر اساس آمار منتشر شده در روابط عمومی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور 6059 برنامه فرهنگی در فضای مجازی برگزار شده‌است.  نشست‌های کتابخوان، جلسات نقد و رونمایی، نمایشنامه‌خوانی، کلاس‌های آنلاین و آموزش کاربران، مسابقات کتابخوانی، جلسات مطالعاتی، محاقل ادبی و مشاوره از جمله سرفصل‌های این برنامه‌های فرهنگی هستند.
شبکه مجازی کتابخوانان بیش از 10 هزار نفر عضو دارد و در این دوره فعالیت‌های متنوعی داشته‌اند که از مهم‌ترین‌آنها می‌توان به فعالیت‌های ترویجی و فرهنگی برای کتابخوانان و کتاب دوستان در رده‌های سنی مختلف، ترویج کتابخوانی از کلام رهبر معظم انقلاب، معرفی کتاب که توسط کتابداران و اعضا انجام می‌شود، قصه‌گویی، قصه‌خوانی، شعرخوانی، شاهنامه‌خوانی، مثنوی‌خوانی، آشنایی با فعالیت‌های کتابخانه‌های عمومی، نمایش‌خوانی، معرفی کتابخانه‌های عمومی مطرح، معرفی و نقد کتاب اشاره کرد.
امسال و به موازات شیوع ویروس کرونا،‌ به تاریخ 14 تیر و همزمان با روز قلم، مراسم آغاز به کار رسمی محافل ادبی با حضور شورای ادبی و مدیران نهاد ادبی برگزار شد. دبیران منتخب هر استان، محافل استانی را در فضای مجازی در جمع شاعران بومی و علاقه‌مندان معرفی کردند و مراسم افتتاحیه گرفتند. استان‌های قزوین، همدان، زنجان، البرز و آذربایجان غرقی از جمله استان‌های فعال در زمینه برگزاری محافل ادبی بودند.در حالی كه برخی جشنواره‌ها در این ماه‌های شیوع ویروس كرونا لغو شده یا به تعویق افتاده‌اند، اداره كل روابط عمومی و امور بین‌الملل نهاد كتابخانه‌های عمومی كشور یك جشنواره برگزار كرده به نام «كتابخوان و رسانه» كه هدفش اطلاع‌رسانی مناسب از فعالیت كتابخانه‌های عمومی سراسر كشور و تقدیر از فعالان رسانه‌ای در حوزه كتاب و كتابخانه‌ها است.  این جشنواره از 11 موضوع محوری تشکیل شده که کم توجهی به کتابخانه، کتابدار و مطالعه در آثار سینمایی تولید داخل، تمرکز کتابخانه های بر فعالیت‌های فرهنگی از جمله تشکیل محافل ادبی، نقش کتابخانه های عمومی در توسعه و ترویج فرهنگ مقاومت، نقش کتابخانه های عمومی در رفع نیازهای گروه‌های خاص، تمرکز بر توسعه فعالیت‌های فرهنگی کتابخانه ها از جمله راه اندازی بخش کودک و نوجوان در کتابخانه های عمومی سراسر کشور،  نقش نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی در ایجاد زیرساخت‌های مناسب و ریل گذاری در جهت توسعه فعالیت‌های فرهنگی در کتابخانه های عمومی، اهمیت نقش پژوهش در ایجاد تحول و تغییر کتابخانه‌های عمومی کشور از پایگاه‌های امانت کتاب به مراکز فرهنگی و اجتماعی با محور کتاب، نقش کتابخانه های عمومی در حفظ و تقویت هویت ایرانی و همدلی و همراهی کتابخانه های عمومی با آسیب دیدگان حوادث طبیعی،  توجه به کتابداران و کتابخوان‌های ادیان و غیرمسلمانان در کتابخانه های عمومی و نقش کتابخانه های عمومی در توسعه و ترویج فرهنگ اصیل انقلاب اسلامی را شامل می‌شود.  
همچنین این جشنواره شش بخش اصلی، دو بخش فرعی و یک بخش ویژه دارد و شیوه ارسال اثر به  جشنواره کتابخوان و رسانه
به زودی اعلام می‌شود.   درباره اولین جشنواره کتابخوان و رسانه با مهدی توکلیان مدیر روابط عمومی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و دبیر این جشنواره گفت و گو کرده‌ایم.

 چطور شد یك جشنواره رسانه‌ای درباره كتابخانه‌‌های عمومی طراحی كردید؟
جشنواره «كتاب‌خوان و رسانه» با توجه به رویكرد جدید نهاد كتابخانه‌های عمومی كشور در دوره مدیریت جدید، طراحی شده چون در رسانه‌های ما تا حد قابل قبولی به كتاب پرداخته می‌شود اما به كتابخانه‌های عمومی كمتر توجه شده و رویكرد، برنامه‌ها و اهداف آنها به اندازه كافی مطرح نمی‌شود. هدف آرمانی نهاد كتابخانه‌های عمومی كشور این است كه ماموریت‌ها، چشم‌انداز و ارزش‌هایش برای فرهیختگان و توده مردم روشن شود چون این نهاد ماموریت‌های متعددی دارد كه ابعاد قانونی، آموزشی، پیش‌ساختی، علمی و اقتصادی را شامل می‌شود.
 كمی بیشتر درباره این ابعاد توضیح می‌دهید؟
كتابخانه‌های مركزی 44 نوع خدمات ارائه می‌كنند. یعنی كتابخانه‌های مركزی ما سال‌هاست از موقعیت كلیشه‌ای امانت‌دادن و پس‌گرفتن كتاب دور شده‌اند. بنابراین نهاد كتابخانه‌های عمومی به بهبود خدمات كتابخانه‌ای بر اساس كار ویژه آموزش و آگاهی و آفرینش فعالیت می‌كند و از همین بابت در بعد قانونی با رویكرد تنظیم‌گری و نظارت روبه‌رو هستیم، در بعد ماموریت آموزشی روی افزایش سطح  دانش و مهارت اعضا فعالیت داریم و در بعد زیرساختی به مجموعه فناوری، تجهیزات فنی و امكانات می‌پردازیم و در بعد علمی، استانداردسازی و حل مسائل مد نظر قرار می‌گیرد و بعد اقتصادی هم به توسعه و پایدارسازی منابع و بهینه‌سازی مصارف اختصاص دارد كه در تمام این زمینه‌ها با چشم‌انداز حمایت مستمر از كتابخانه‌های عمومی فعالیت داریم.
این مجموعه فعالیت‌ها ما را بر آن داشته كه برای معرفی بهتر فعالیت‌های نهاد كتابخانه‌های عمومی به جامعه جشنواره برگزار كرده و همه رسانه‌های استانی، محلی، مكتوب، خبرگزاری‌ها و صدا و سیما را در بخش‌های مختلف جشنواره سهیم كنیم. به این منظور یك بازه زمانی برای مشاركت اصحاب رسانه در نظر گرفته‌ایم كه از روز خبرنگار یعنی 17 مرداد آغاز می‌شود و تا 17 اسفند- كه سالروز تاسیس نهاد كتابخانه‌های عمومی است- ادامه دارد. تلاش ما این است كه جشنواره‌ای فعال داشته باشیم كه همه فعالیت‌های متنوع نهاد را در بر بگیرد. در نهایت آثار رسیده داوری می‌شوند و بهترین‌ها را معرفی می‌كنیم. این جشنواره فرصتی است كه از دوستان رسانه‌ای هم تشكر شود.
 استقبال چطور بود؟
یك ماه است كه فراخوان جشنواره منتشر شده و تا امروز استقبال خوب بود به‌خصوص در استان‌های مختلف، خبرنگاران دارند مطالب را می‌فرستند و همزمان ما هم در تلاش هستیم كه یك فضای زیرساختی را برای دریافت اطلاعات فراهم می‌كنیم. تا پایان مهر با افتتاح پرتال ارسال مطالب، پوستر جشنواره هم رونمایی خواهد شد.
 به نظر می‌رسد فقط رسانه‌ها از جشنواره سود می‌برند. آیا برای مردم و اعضای كتابخانه‌ها برنامه‌ای ندارید؟
وقتی رسانه‌ها درگیر جشنواره می‌شوند یعنی اطلاعات بیشتری درباره فعالیت نهاد كتابخانه‌های عمومی به مردم منتقل می‌شود. در واقع اصل خدمت به مردم برمی‌گردد، اما با تلاش و همت اهالی رسانه. در واقع این جشنواره چند كاركرد دارد؛ هم از طریق رسانه‌ها  برنامه‌های نهاد را بهتر و بیشتر به اطلاع مردم می‌رسانیم و هم از تلاش اهالی رسانه تقدیر می‌كنیم.  
 چه جوایزی برای برگزیدگان این جشنواره در نظر گرفته‌اید؟
جوایز درنظر گرفته شده برای نخستین جشنواره «كتابخوان و رسانه» شامل جایزه نقدی ۳۰ میلیون ریالی به همراه تندیس و لوح تقدیر برای نفرات اول هر رشته، جایزه نقدی۲۰ میلیون ریالی به همراه لوح تقدیر برای نفرات دوم هر رشته و جایزه نقدی ۱۰ میلیون ریالی به همراه لوح تقدیر برای نفرات سوم هر رشته خواهد بود. همچنین ۱۱ جایزه نقدی ۳۰ میلیون ریالی به برگزیدگان بخش‌های جنبی و سه جایزه نقدی ۳۰ میلیون ریالی نیز به برگزیدگان اول تا سوم بخش ویژه جشنواره اهدا خواهد شد.
 نتایج را اسفندماه اعلام می‌كنید؟
اگر كرونا رفع شده باشد، در سالروز تاسیس نهاد كتابخانه‌های عمومی مراسم بزرگی برگزار خواهیم كرد و از دوستان برگزیده تقدیر خواهیم كرد. امیدواریم فضا تا آن زمان مساعد شود و بتوانیم خدمتی به اصحاب رسانه داشته باشیم.