راهنمای مراجعه کمتر به مراکز درمانی

راهنمای مراجعه کمتر به مراکز درمانی

هر طرف که سر می‌چرخانی، خبری از شدت گرفتن قدرت سرایت ویروس کرونا و پر بودن بیمارستان‌ها و تخت‌ها از بیماران مبتلا به این ویروس می‌شنویم؛ اتفاقی که از نظر بسیاری از کادر درمان و پرستاران باعث شده بعضی از آدم‌ها، دور بسیاری از برنامه‌های غیر ضروری مانند چکاپ سلامتی و آزمایش دادن و عمل‌های زیبایی را خط بکشند و آن را به وقتی آرام‌تر و بیمارستان‌هایی خلوت‌تر و ایمن‌تر موکول کنند. اما واقعا در چنین شرایطی چطور می‌شود بیشتر مراقب سلامتی بود و ریسک نیاز به بیمارستان و مراجعه به آن را کاهش داد؟ موضوعی که آن را با یکی از پرستاران شاغل در بیمارستان‌های اصفهان در میان گذاشتیم و او از رعایت مواردی گفت که باعث می‌شود در این روزهای پرخطر، پایمان به بیمارستان و اورژانس و دکتر باز نشود؛ آن‌وقت شاید عادت کردیم و در روزهای پسا‌کرونا هم بیشتر از همیشه مراقب سلامت‌مان بودیم.

مسمومیت غذایی
در این روزها بیشتر از همیشه حواستان به خورد و خوراک خود و اعضای خانواده‌تان باشد که نکند مصرف یک غذای نابجا، شما را به درمانگاه و سرم برساند. مثلا مصرف غذاهای نیمه‌پخته شده و یا نگهداری‌شده در جای نامناسب، می‌تواند علتی بر دل‌درد، حالت‌تهوع و دیگر مشکلات ناشی از مسمومیت غذایی باشد. شاید بهتر باشد در این روزها، دور غذاهای رستورانی، غذاهای نیمه‌پخته مانند سوشی یا شیر و ماست‌های محلی و غیرپاستوریزه را هم خط بکشید که جای اما و اگری برای اتفاقات بعدی نمانده باشد. واقعیت این است که اگر قبلا بی‌پرواتر هرچیزی را مصرف می‌کردیم، باید بدانیم که امروز شرایط فرق می‌کند و بهتر است کمی برای دفع خطر احتمالی، هشیارتر باشیم تا نکند که بابت یک مسمومیت غذایی، آن هم از سر بی‌احتیاطی و هوس کردن، مجبور شویم وارد بیمارستان و دایره نا امنی شویم که حتما در بین بیمارانش، عده‌ای زیادی از آنها مبتلا به ویروس کرونا هستند. البته غلامرضا گوگونانی، پرستار بیمارستان فریدون‌شهر اصفهان از آمار جالب و شاید خوشحال‌کننده‌ای خبر می‌دهد؛ این‌که در این مدت شیوع بیماری کرونا، مراجعینی که برای مسمومیت غذایی خودشان و از آن مهمتر اطفال به بیمارستان مراجعه می‌کردند، بسیار کم شده است: «شاید برای بالا بردن سیستم ایمنی بدنشان، مواد غذایی مقوی را با درصد خطر بسیار پایین مصرف می‌کنند و مراقبت غذایی بیشتری انجام می‌دهند وگرنه در روزهای پیش از کرونا، بیمارانی که با علائم مسمومیت به بیمارستان مراجعه می‌کردند، بسیار زیاد بود.» همین می‌تواند نشانه خوبی باشد که اگر کمی بیشتر به خورد و خوراک خانواده نظارت داشته باشیم، می‌توانیم درصد مسمومیت‌های غذایی را به اندازه قابل توجهی پایین بیاوریم. 

حادثه‌های شکننده
طبیعتا هیچ‌کس دلش نمی‌خواهد مریض یا مسموم شود، دست و پایش بشکند و یا اتفاقی بیفتد که راهی بیمارستان شود؛ اما پرستار بیمارستان فریدون شهر معتقد است که گاهی دلمان چیز دیگری می‌خواهد و خودمان کار دیگری انجام می‌دهیم:« مثلا همین روزها من در بعضی از کوچه‌ها، بازی فوتبال نوجوان‌هایی را می‌بینم که خیلی بی‌پروا به هم تکل می‌زنند؛ همین اتفاق ممکن است خدایی نکرده باعث شود که بالاخره یکی از آنها بر اثر آسیب به زانوهایش راهی بیمارستان شود.» منظور این است که ریسک رخ‌دادن اتفاقات را پایین بیاوریم؛ مثلا این‌که بار خیلی سنگین بلند نکنیم که باعث در رفتن دست‌مان شود، در بازی‌های ورزشی حواسمان به حرکات پرخطر باشد و از آنها دوری کنیم یا این‌که در عبور و مرور در شهر، دقت‌مان بیشتر از همیشه باشد تا مبادا سرمان به لوله‌گازی و هر چیزی که جایش در مبلمان شهری نیست، برخورد کند و با یک سرشکستگی نابهنگام روبه‌رو شویم. در یک کلام این‌که بیشتر از همیشه مراقب خودتان باشید تا درصد مراجعه به بیمارستان‌تان کم باشد. 

رسیدگی به دندان
«ضروری‌ها را دریابید.» این را آقای گوگونانی برای مراجعان دندانپزشکی می‌گوید؛ این‌که برای کارهای زیبایی وقت هست و اگر دردی ندارید، احساس ناراحتی نمی‌کنید و یا دندانتان، زبان و لثه‌تان را زخم نکرده است، به دندانپزشکی مراجعه نکنید. البته درست است که بسیاری از مطب‌های دندانپزشکی ارتباطی با بیماران کرونایی ندارد اما به هر حال بهتر است کارهای غیر‌ضروری که صرفا برای زیبایی است را به وقت بهتری موکول کنیم تا نکند روزهای بعدی، خیالمان بابت کاری کرده‌ایم آرام نباشد:« چطور این روزها همه تاکیدمان بر انجام رفت و آمدهای ضروری است؟ این موضوع درباره دندانپزشکی هم صدق می‌کند و اگر دندان‌های تقریبا سالمی داریم، بهتر است رسیدگی‌های زیبایی را به تعویق بیندازیم.» آن‌وقت هیچ‌وقت خودتان را برای درمان و رسیدگی ضروری دندانتان، سرزنش نمی‌کنید. البته غلامرضا گوگونانی، یادآوری می‌کند که نه فقط در این شرایط که در همه روزهای دیگر هم، مراقب دندان‌های ارزشمندتان باشید و از آنها به عنوان ابزاری برای باز کردن تنقلات با در بسته استفاده نکنید.

تغییر الگوی سبک زندگی
اما آقای گوگونانی می‌گوید همین‌حالا هم اکثر کسانی که به بیمارستان مراجعه می‌کنند، تنها بیماران مبتلا به کرونا هستند و حضور بیمارانی با دیگر بیماری‌ها بسیار کم شده است؛ یعنی پیش از این بدون دلیل به بیمارستان می‌آمدند؟:« انگار این در خانه ماندن مردم و کم شدن مسافرت‌ها، آمار برخی بیماری‌های واگیردار و تصادفات را کاهش داده و باعث شده مردم از بسیاری از حادثه‌ها و بیماری‌ها فاصله بگیرند.» 
اینطور که به نظر می‌رسد، یکی از علل بیماری‌های مختلف، در تماس بودن افراد، با اقشار مختلف در جامعه بوده است که این روزها به نسبت ماه‌های قبل کمتر شده است؛ در غیر این صورت به قول آقای گوگونانی، کاهش مراجعه بیماران به بیمارستان جز خودمراقبتی، علت دیگری نمی‌تواند داشته باشد:« البته بسیاری از آسیب‌ها هم در کاهش سفر و تصادفات رخ داده و خب سفر نرفتن هم راهی برای جلوگیری از آسیب‌ها و بیماری‌های جسمی شده است.» انگار خانه همان جای امنی است که می‌تواند آدم‌ها را از بسیاری از اتفاقات ناخوشایند دور کند و بهتر است در این روزها بیشتر از همیشه در خانه بمانیم.

بیماری‌های زمینه‌ای
شاید در معرض خطرترین گروه‌ها، افرادی با بیماری زمینه‌ای مانند فشار خون، دیابت و...هستند که نوسان حال خوب و بدشان گاهی دست خودشان نیست و زمینه‌ساز مراجعه به دکتر می‌شود اما در چنین شرایطی هم باز می‌شود بی‌پروایی‌های قبل را نداشت و کمی حواس‌جمع‌تر رفتار کرد:« مثلا بهتر است بیماران دیابتی، رژیم غذایی خودشان را سفت و سخت‌تر ادامه بدهند، از کفش‌های راحت برای جلوگیری از آسیب‌های دیابت به پاهایشان استفاده کنند؛ ضمن این‌که قند خونشان را به‌طور مداوم کنترل کنند تا شرایط به آن مرزی نرسد که به دکتر و بیمارستان نیازی باشد.» یک‌جور پیشگیری قبل از حادثه:« این شرایط برای بیماران با فشار خون بالا هم صدق می‌کند. در واقع با روزانه 30 دقیقه تا یک ساعت ورزش، می‌شود روند صعودی فشار خون را کنترل کرد.»
 البته فشار خونی‌ها بهتر است خیلی اخبار مربوط به این روزها را هم نخوانند  تا استرس بر مقدار فشار‌خون‌شان تاثیرگذار نباشد. چیزی شبیه به شعار پیشگیری بهتر از درمان است؛ شعاری که بهتر است این روزها واقعی‌تر به آن نگاه کنیم و نگذاریم سلامت‌مان در گرو درمان قرار بگیرد.