محور اصلی سفر آقای عبدا...عبدا...، رئیس شورای‌عالی مصالحه به تهران، مذاکره درباره روند صلحی است که در قطر جریان دارد.
روند مذاکرات صلح بیش از یک ماه است با بن‌بست مواجه شده و طالبان از اهرم ناامن‌سازی و ابزار نظامی علیه دولت استفاده می‌کند و اکنون جنگ در منطقه هلمند ادامه دارد. اگر این مذاکرات کاملا به بن‌بست برسد با توجه به این‌که آمریکایی‌ها نیز در حال ترک افغانستان هستند، قطعا شاهد پیامدهای زیادی در صحنه این کشور خواهیم بود که محیط پیرامونی و کشورهای همسایه را نیز متاثر خواهد کرد.
یکی از دلایل اصلی که مذاکرات صلح، امروز به بن‌بست خورده این است که طرف اصلی، یعنی دولت و ملت افغانستان، در مهندسی مذاکرات حضور ندارند و مساله صرفا بین طالبان و آمریکاست.
دلیل ایجاد بن‌بست در مذاکرات این است که طالبان هرگونه مبنا برای توافق با دولت افغانستان را توافق‌نامه دوحه(یعنی توافق با آمریکایی‌ها) می‌داند و می‌گوید اگر آمریکایی‌ها در آینده از توافق دوحه عدول کنند آنها نیز هیچ پایبندی به تعهدات‌شان در توافق دوحه نخواهند داشت.
شرایط فعلی بسیار حساس است و اگرچه نام آن را صلح گذاشته‌اند، اما به نظر می‌رسد دور جدیدی از بحران افغانستان در حال شکل‌گیری است به‌خصوص این‌که آمریکایی‌ها بدون این‌که به تعهدات خود عمل کرده باشند سراسیمه در حال ترک صحنه افغانستان هستند.
آقای عبدا... بعد از این‌که مذاکرات به بن‌بست رسید راه رایزنی با کشورهای پیرامونی را در پیش گرفت و در این مذاکرات ضمن تشریح دلایل بن‌بست در مذاکرات، پیامدهای فروپاشی این روند را توضیح می‌دهد. زیرا اگر مذاکرات کاملا شکست بخورد و آمریکایی‌ها نیز سراسیمه افغانستان را ترک کنند، دور جدیدی از بحران به‌وجود می‌آید و منطقه با سیلی از مهاجران و گرفتاری‌های متعدد مواجه خواهد شد و حکومت افغانستان ناچار است دست یاری به سوی همسایگان دراز کند.
در حال حاضر بیش از 60درصد کشور افغانستان در کنترل طالبان است که این اتفاق، محصول نهایی کار آمریکایی‌ها در منطقه است و آقای عبدا... چاره‌ای جز رایزنی با همسایگان ندارد. زیرا ایران، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان کشورهایی هستند که نمی‌توان آنها را از افغانستان جدا دانست و هر اتفاقی در هر یک از این کشورها بیفتد، سایر همسایگان را متاثر می‌کند و در هم تنیدگی ژئو پلیتیکی است که باعث شده کشورها نسبت به هم بی‌تفاوت نباشند.
اولین تاثیرات منطقه‌ای تحولات افغانستان می‌تواند این باشد که افغانستان و منطقه، طالبانیزه شود. مردم افغانستان حاضر نیستند به شرایط گذشته طالبان برگردند و این وضعیت موجب خواهد شد صف‌بندی جدیدی میان حامیان طالبان و مخالفان طالبان که در راس آن دولت افغانستان است، به‌وجود بیاید. دولت افغانستان در بهترین حالت حاضر است طالبان را در دولت مشارکت دهد، اما طالبان می‌گوید طرف حساب ما ترامپ و دولت آمریکاست و ما می‌خواهیم امارت اسلامی را سامان دهیم. بنابراین با دو دنیای متضاد روبه‌رو هستیم. اگر همین روند ادامه یابد به شرایط دهه70 برمی‌گردیم که نتیجه آن شکل‌گیری جریانی از مهاجران به سمت مرزها خواهد بود و این اتفاق، نقطه پایان منازعات و اغتشاشاتی خواهد بود که روند فعلی در حال ایجاد آن است.
مشکل اصلی در حال حاضر این است که منافع مردم افغانستان و مواضع دولت این کشور از سوی آمریکا و برخی کشورهای منطقه نادیده گرفته شده و منافع خودشان را اولویت داده‌اند. آمریکا نباید مستقیم با طالبان مذاکره می‌کرد و با این اقدام خود عملا حضور خود در افغانستان را زیر سوال برد، زیرا یا حمله آنها تحت عنوان مبارزه با تروریسم به افغانستان غلط بوده یا مذاکره آنها با تروریست‌ها؛ بنابراین یکی از این اقدامات غلط است و این کشور به‌خاطر یک اشتباه، 20سال است که یک ملت را از روندهای طبیعی خودش دور کرده است. آمریکا یک تریلیون دلار برای سرکوب و ویرانی و کشتار مردم افغانستان هزینه کرده و اکنون باید پاسخگو باشند. اما حاضر به این کار نیست و اکنون نیز دولت اشرف غنی را دور زده و مستقیم با طالبان به مذاکره نشسته و اکنون طالبان به دلیل همین مذاکرات و توافق با آمریکا و خروج آمریکا از افغانستان، خود را پیروز معادلات افغانستان می‌داند.
آمریکایی‌ها با این اقدامات در حال حاکم کردن تفکر طالبانی در منطقه هستند و این وضعیت، ماجرا را پیچیده کرده است.
مهندسی‌ای که اتفاق افتاده یک مهندسی کاملا غلط و اشتباه است و همین مهندسی غلط کار را به بن‌بست رسانده و اتفاقاتی در حال رخ دادن است که کل ژئوپلیتیک منطقه را متاثر خواهد کرد. در حال حاضر یک سوژه صوری و پوپولیستی به نام صلح وجود دارد، اما باید دانست صلح از مسیر طالبان و آمریکا اتفاق نخواهد افتاد. صلح در سایه اراده و تصمیم و انسجام ملت افغانستان اتفاق خواهد افتاد.
البته شاید عبدا... بتواند در سفرهای خود به یک راهکار منطقه‌ای برسد که این راهکار ختم به صلح شود. این راهکار و توافق باید با محوریت دولت و ملت افغانستان و مشارکت همه کشورهای منطقه باشد و منافع همه اقوام و طوایف افغانستان را در بر بگیرد.
تجربه خوب ایران در گذشته که سند آن کنفرانس بن و مذاکرات بین الافغانی است نشان‌دهنده راهی است که مجدد باید در افغانستان اتفاق بیفتد بدون این‌که آقای ترامپ یا هر فرد دیگری بخواهد منافع فردی خود را به افغانستان تحمیل کند.