هوشمندی فناوری، لازمه تصمیم‌گیری درست

هوشمندی فناوری، لازمه تصمیم‌گیری درست

دكتر محمدصادق خیاطیان یزدی رئیس پارك علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی

 این روزها سازمان‌ها و كسب‌وكارهای مختلف با تغییراتی اساسی روبه‌رو هستند. رشد جهانی‌شدن، توسعه و پیشرفت فناوری، نفوذ رو به رشد فناوری در بخش‌های مختلف تولید و خدمات و انقلاب علمی را می‌توان از جمله مهم‌ترین این تحولات در فضای علم و فناوری برشمرد. در این بین، مراحل نخستین مدیریت فناوری اعم از شناسایی، ارزیابی و انتخاب فناوری به عنوان سنگ بنای این فرآیند بسیار حائز اهمیت خواهد بود. از طرفی در فضای مدیریت فناوری، تصمیم‌گیری‌های بجا، به‌موقع و صحیح نیازمند اطلاعاتی به‌هنگام و دقیق است كه گاه یافتن آنها خود موضوع فعالیت‌های زمانبر، هزینه‌بر و مستقل خواهد بود. بنابراین لازم است اقداماتی یكپارچه و نظام‌مند در جهت جمع‌آوری، تحلیل، ارزیابی و تبادل این اطلاعات صورت بگیرد. از این اقدامات در ادبیات مدیریت فناوری
تحت عنوان «هوشمندی فناوری» یاد می‌شود.
هوشمندی فناوری عبارت است از فرآیند جمع‌آوری اطلاعات به‌هنگام و مرتبط در زمینه فناوری‌های راهبردی و شناسایی و تحلیل تهدیدها و فرصت‌های محیط فناورانه به منظور پشتیبانی از فرآیند تصمیم‌گیری در سازمان. پژوهشگران و صاحب‌نظران، تعاریف متفاوتی را از هوشمندی فناوری ارائه داده‌اند. برخی آن را اطلاعات و دانش نسبت به محیط فناورانه قلمداد كرده‌
و برخی دیگر آن را فرآیند جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات فناورانه دانسته‌اند.
صرف‌نظر از نوع نگرش در تعریف این مفهوم، روی موارد كلیدی اتفاق نظر وجود دارد: فرآیند مداوم و مستمر جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات و دانش كسب شده از این فرآیند كه آگاهی لازم را برای اخذ تصمیمات در حوزه فناوری فراهم آورده و دستیابی به مزیت رقابتی را ممكن می‌سازد. ارزش نهایی هوشمندی فناوری در بهبود فرآیند تصمیم‌گیری سازمان، نمود یافته و در واقع این امر به عنوان هدف اصلی فرآیند كسب هوشمندی فناوری مورد توجه است.
اهمیت موضوع هوشمندی فناوری در بهبود فرآیندهای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی راهبردی در زمینه فناوری، سازمان‌ها را به سمت شناخت بیشتر مفاهیم، ساختارها، فرآیندها، بازیگران، روش‌ها و ابزارها سوق می‌دهد تا قادر باشند تصمیم‌های مناسب و به موقع در زمینه انتخاب، روش اكتساب و بهره‌برداری از فناوری‌ها را اتخاذ كنند و به این ترتیب بتوانند واكنش به موقع به فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در محیط از خود نشان دهند.