نماد اعتماد

نماد اعتماد

محمدصادق کوشکی عضو هیات‌علمی دانشگاه‌تهران


سیره مجتهدین و فقهای شیعه ازجمله رهبر انقلاب به‌عنوان یکی از فقهای شیعه همواره این‌گونه بوده که به‌نظر کارشناسان و متخصصان به‌ویژه در عرصه‌های مربوط به سلامت که با جان انسان‌ها در ارتباط است، احترام بگذارند و این موضوع جزو تأکید همه فقهای شیعه قرار داشته است؛ یعنی هنگامی که جان انسانها در میان باشد، این توجه اولویت محسوب می‌شود و در این عرصه مجتهدین و فقها، تابع نظرات متخصصان، کارشناسان و پزشکان هستند. بنابراین رهبر انقلاب برای آنکه روش مورد تاکید فقهای شیعه را در این حوزه جا بیندازند تا در مواردی که به سلامت و جان انسان‌ها مربوط است، همه افراد تابع نظر متخصصان باشند و از خوددرمانی و خود اجتهادی پرهیز کنند و توصیه‌های پزشکی را سرلوحه خود قرار دهند، در این زمینه پیشگام شدند تا از این طریق جامعه به‌تدریج این فرهنگ غلط را کنار بگذارد؛ البته این موضوع فقط به بیماری کرونا اختصاص ندارد چرا که وقتی در هر مقطعی به مجتهدان رجوع کنید، خواهید دید آنها حتی در مواردی مانند روزه‌گرفتن و واجبات دین به نظر متخصصان و پزشکان ارجاع می‌دهند لذا این نکته بسیار مهمی است و بیماری کرونا نیز از این مقوله مستثنا نیست؛ بر همین اساس رهبر انقلاب براساس فقه شیعه یک اقدام کاملا اصولی و نمادین در این زمینه انجام داده‌ و براساس نظر پزشکان رفتار کرده‌اند. از سوی دیگر انقلاب اسلامی از ابتدا به‌عنوان یک حرکت تمدنی از سوی حضرت امام(ره) آغاز شد و سیاست فقط بخش کوچکی از این حرکت تمدنی بوده از این‌رو رهبر انقلاب نیز در امتداد مسیر حضرت امام که برای انقلاب اسلامی ترسیم کردند از یک نگاه تمدنی برخوردار هستند؛ ما به خاطر داریم امام در پیام استقامت یا اصطلاحا پیام قطعنامه۵۹۸ فرمودند: «من از همه جوانان می‌خواهم خود را برای یک مبارزه علمی و عملی بزرگ تا تحقق آرمان‌های انقلاب آماده کنند؛ مبارزه علمی برای جوانان، زنده‌کردن روح جست‌وجو و کشف واقعیت‌هاست.» بنابراین تعبیر امام نیز در واقع همان متدولوژی تولید علم یعنی زنده‌کردن روح جست‌وجو و کشف واقعیت‌ها بوده و یک بحث کاملا تمدنی است.  به هرحال چنانچه نسل‌جوان یک جامعه به سمت پژوهش، جست‌وجو و کشف واقعیت‌ها برود قطعا چنین جامعه‌ای تولیدکننده علم، فرهنگ و فکر خواهد بود؛ البته امام و رهبری به‌عنوان رهبران انقلاب اسلامی در این مسیر تمدنی درصدد تکثیر انسان‌های مولد بوده‌اند طوری که آنها حلّال مسائل باشند و این نگاه را نیز از دین گرفته‌اند؛ بنابراین تاکید حضرت امام بر خودکفایی در مسیر انقلاب اسلامی یا توجه رهبر انقلاب به واکسن ایرانی درواقع به نوعی برگرفته از دین و نگاه فقهای شیعه بوده است.