تهران میزبان چهار هیات افغانستان

درست در همین شرایط تهران به‌طور همزمان میزبان چهار هیات افغانستان از جمله هیات سیاسی طالبان شده البته این هیات‌ها شامل «هیات کمیسیون فرهنگی پارلمان افغانستان»، «هیات عالی‌رتبه سیاسی طالبان»، «هیات عالی‌رتبه سیاسی جمهوریت» و «هیات عالی ناظر بر روند تثبیت هویت اتباع افغانستانی مقیم ایران» هستند که نگاهی به این ترکیب نشان می‌دهد این گروه‌ها تقریبا تمام اقوام را نمایندگی کرده و همین نکته می‌تواند تسهیل‌گر خوبی برای ادامه این گفت‌وگوهای صلح در آینده باشد. البته آنطور که «محمد نعیم» سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر هم اعلام کرد یک هیات بلندپایه این گروه به سرپرستی «شیرمحمد عباس استانکزی» معاون دفتر سیاسی طالبان به تهران سفر کرده است.
این تحولات نشان می‌دهد تهران با دعوت از شماری از رهبران و چهره‌های سیاسی افغانستان و به ویژه میزبانی از رهبران ارشد سیاسی گروه طالبان، زمینه را برای آغاز همگرایی میان گروه‌های مختلف افغانستان فراهم کرده و تمام تلاش خود را برای جلوگیری از بروز تنش‌های سیاسی و نظامی در افغانستان به کار بسته است. البته جمهوری اسلامی ایران از همان زمان آغاز مذاکرات بین‌الافغانی که بین دولت افغانستان و طالبان در دوحه برگزار می‌شد، اعلام ‌کرد تنها در مذاکراتی شرکت می‌کند که دولت افغانستان محوریت آن مذاکره باشد بنابراین این اولین بار نیست که هیات طالبان به تهران می‌آید. علاوه بر حضور این هیات، آمدن نمایندگان دولت افغانستان از جمله محمد یونس قانونی، وزیر پیشین کشور افغانستان در رأس این هیات به تهران آمده نیز برای پیشبرد مذاکرات بسیار مهم است.
البته موضع نظام جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا گفت‌و‌گو و مذاکره بین گروه طالبان و نمایندگان دولت افغانستان بود کما این‌که مذاکرات قبلی هم که با هیات طالبان در تهران برگزار شد،‌ کاملا با اطلاع و خبر قبلی به دولت افغانستان صورت گرفت و حتی نتایج آن نیز به اطلاع دولت افغانستان رسید؛‌ بنابراین تهران همیشه از این‌که مواضع درگیر در افغانستان از طریق راه حل‌های سیاسی و مذاکرات بین‌الافغانی حل و فصل شود، حمایت کرده و امنیت افغانستان را امنیت خود دانسته است؛‌ تهران همیشه و در هر برهه‌ای ‌نگرانی خود را از نا‌آرامی و گسترش جنگ در افغانستان ابراز کرده و دقیقا به همین دلیل است که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان هم در مراسم گفت‌وگوهای بین‌الافغانی بر تعهد ایران برای کمک به توسعه همه‌جانبه افغانستان پس از برقراری صلح تاکید کرده است.  بی‌شک تهران به عنوان یکی از بازیگران اصلی منطقه می‌تواند در روند صلح افغانستان نقش موثری داشته باشد به همین دلیل ایران تا زمانی که جنگ در افغانستان جریان دارد تنها راه حل پایان آن را گفت‌و‌گوی بین‌الافغانی می‌داند.



امیدواریم به آتش‌بس برسیم

سیدمحمد جمال بهشتی فكوری، نماینده پارلمان افغانستان در گفت‌و‌گو با جام‌جم با اشاره به برگزاری اجلاس سیاسی نمایندگان دولت افغانستان، شخصیت‌های عالی جمهوریت و هیات عالی سیاسی طالبان به میزبانی جمهوری اسلامی ایران گفت: نفس برگزاری این اجلاس با وساطت و میزبانی جمهوری اسلامی بسیار خوب است و امیدواریم این نشست‌ها نتیجه‌ای مطلوب برای مردم افغانستان داشته باشد.
وی ادامه داد: اگر نتیجه این نشست‌ها آتش‌بس نباشد ولو موقت فایده‌ای ندارد، چراكه اوضاع افغانستان به شدت جنگی است و مردم درگیر مشكلات زیادی شده‌اند.




اقناع طالبان برای بازگشت بر سر میز مذاکره

در شرایطی که نیروهای آمریکایی در حال خروج از افغانستان هستند و ارتش افغانستان دچار نوعی تزلزل شده و شهرستان‌های افغانستان یکی پس از دیگری سقوط می‌کنند،‌ قطعا وضعیت امنیتی به شرایط ایده‌آل نخواهد رسید و خطر سقوط دولت افغانستان هم طی هفته‌های آینده دور از ذهن نیست اما نکته مهم این است که باید طالبان را به بازگشت بر سر میز مذاکره اقناع کرد و این موضوع جز با همکاری کشورهای منطقه از جمله ایران میسر نخواهد شد.
به عنوان جمع‌بندی می‌توان گفت برگزاری این نشست بین‌الافغانی در تهران، ابتکار عمل بسیار خوبی است و در مقطعی که از یک طرف آمریکایی‌ها از افغانستان فرار کرده و از سوی دیگر طالبان ۸۰ ولسوالی (شهرستان) را گرفته و از خلأ خروج نیروهای امنیتی استفاده کرده، ادامه جنگ و درگیری و کشتار و ویرانی هیچ توجیهی ندارد.
مردم در شهرهای بزرگ افغانستان از جمله کابل، مزارشریف، هرات، قندهار و جلال‌آباد نگران آینده شهرهای خود هستند و معتقدند نفس حضور طالبان مبارزه با حضور بیگانگان بوده اما حالا که عملا حضور بیگانگان به نوعی تمام شده دیگر این حضور بی‌معناست؛ به هرحال همان‌طور که موضع رسمی ایران هم بوده، با توجه به مصالح ملت افغانستان، ایران آمادگی دارد که طرفین این مناقشه یعنی دولت افغانستان و طالبان را در قالب نشست بین‌الافغانی گرد آورد تا مسائل خود را با یکدیگر حل کنند، ضمن این‌که دولت افغانستان نیز که ایران همواره از آن هم حمایت کرده، برای انجام صلح و دادن سهم مناسب به طرف افغانی برای شرکت در اداره دولت اعلام آمادگی کرده است؛ در هرصورت این نشست شروع یک راه موثر برای انجام صلح در افغانستان است. آن‌طور که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه  کشورمان هم در افتتاحیه این نشست گفته «شکست ایالات متحده آمریکا در افغانستان و حضور بیش از دو دهه در این کشور موجب خرابی‌های بسیاری شده است و امروز مردم و رهبران سیاسی افغانستان باید برای آینده کشورشان تصمیمات دشوار اتخاذ کنند.» البته وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به نتایج نامطلوب ادامه منازعات در افغانستان، بازگشت به میز مذاکرات بین‌الافغانی و تعهد به راهکارهای سیاسی را بهترین انتخاب از سوی رهبران و جریان‌های سیاسی افغانستان مطرح کرده و در عین حال بر آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای کمک به روند گفت‌وگوها میان جناح‌های موجود به منظور حل و فصل مناقشات و بحران‌های جاری در این کشور هم تاکید کرده است. ظریف همچنین بر «تعهد جمهوری اسلامی ایران جهت کمک به توسعه همه‌جانبه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی افغانستان پس از برقراری صلح» هم اشاره کرده است.




نقش تهران در پیشبرد نشست صلح

فارغ از نقش دولت‌ها، نقش تهران به عنوان پایتخت جمهوری اسلامی در گفت‌وگوهای بین‌الافغانی بسیار حائز اهمیت است، از سویی ایران به عنوان یک کشور مرجع برای ملت افغانستان شناخته شده است که این به دلیل موقعیت خاص ایران در رابطه با افغانستان و از سوی دیگر به دلیل برخورداری از هویت، تاریخ، زبان، فرهنگ، دین و مذهب مشترک است، این اشتراکات به قدری پررنگ است که از ایران و افغانستان به عنوان یک روح در دو جسم یاد می‌شود، از این رو قطعا نظر و نقش ایران در صلح افغانستان بسیار کلیدی است و مردم این کشور به رویکردهای ایران توجه و اتکا دارند.
ایران طبق سیاست کلی نظام، همواره پشتیبان ملت و دولت افغانستان بوده و با این نقطه اتکا طرف‌های افغانی می‌توانند سر میز مذاکره آمده و بیرون از بازیگری قدرت‌هایی مثل آمریکا و کشورهایی که منافع خود را مقدم بر منافع ملت افغانستان می‌دانند، به راه‌حل برسند.
موضع ایران قطعا بین نخبگان و الیت‌های جامعه افغانستانی نیز پذیرفته شده است، چراکه مرجع بسیاری از نخبگان در افغانستان، ایران است و آنها در ایران تحصیل کرده‌اند و منابعی که در حوزه ادبیات، زبان فارسی و علوم دانشگاهی دارند از ایران است و همین امر موجب شده جایگاه ایران نسبت به هر کشور دیگری در افغانستان متفاوت باشد.



ایران، طالبان را مجبور به صلح كند

عبدالبصیر عثمانی، نماینده پارلمان افغانستان در گفت‌و‌گو با جام‌جم با اشاره به برگزاری اجلاس سیاسی نمایندگان دولت افغانستان، شخصیت‌های عالی جمهوریت و هیات عالی سیاسی طالبان به میزبانی جمهوری اسلامی ایران گفت: از برگزاری چنین نشست‌هایی استقبال می‌كنیم، چراكه نفس و روند چنین نشست‌هایی دوری و پرهیز از جنگ است.
وی در ادامه با بیان این‌كه البته نتیجه برگزاری چنین نشست‌هایی مهم است ادامه داد: از كشورهای منطقه به ویژه ایران و پاكستان كه به نوعی از قدرت و نفوذ خوبی برخوردارند می‌خواهیم طالبان را مجبور به صلح كند.