پیام مهم مانور دریایی ارتش در خزر و اجلاس فرماندهان نیروی دریایی کشورهای اقیانوس هند چه بود؟
پیام اقتدار دریایی از خزر تا ماداگاسکار
تابستان داغ امسال را شاید با نگارش و مطالعه یک گزارش دریایی بتوان کمی قابل تحمل‌تر کرد، از این رو بنا داریم در این گزارش به مهم‌ترین رویدادهای نظامی کشور در روزهای اخیر که برگزاری تمرین دریایی امنیت پایدار۱۴۰۰ در دریای خزر و حضور امیر دریادار خانزادی، فرمانده نیروی دریایی ارتش در هفتمین نشست فرماندهان نیروی دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند (عضو آیونز) است، بپردازیم.
تمرین دریایی امنیت پایدار ۱۴۰۰ نیروی دریایی ارتش با رمز مقدس یا حسین(ع) در آب‌های دریای خزر آغاز و پیام آن صلح و دوستی در این دریا بود.
منطقه اجرای این تمرین دریایی در محدوده ۲۰درصدی حاکمیت جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر و محیطی به وسعت حدود ۷۷هزار کیلومترمربع اجرا شد.
دریای خزر دارای پنج همسایه از جمله ایران، ترکمنستان، آذربایجان، روسیه و قزاقستان است که تمام این همسایگان آن را دریای صلح و دوستی می‌دانند.
این ویژگی فقط پنج همسایه داشتن دریای خزر باعث شده تا مانند دیگر آب‌های بین‌المللی که همه کشورها حق حضور در آن را دارند، نباشد و فقط این پنج کشور بتوانند در آن تردد کنند. از سوی دیگر آب‌های آزاد، قوانین بین‌المللی خود را دارند اما در دریای خزر این پنج کشور فقط می‌توانند با هماهنگی یکدیگر تصمیم گیری و قوانین وضع کنند.
لذا تا کنون این کشورها بنا را بر این گذاشته‌اند که در کمال آرامش کنار یکدیگر در خزر حضور داشته باشند.
اما از طرفی به دلیل وجود منابع طبیعی فراوان نفت و گاز در این دریا و لزوم حفاظت از این منابع، همسایگان را بر آن می‌دارد تا در جهت حفظ منافع خود حضور قدرتمند در این دریا البته با حفظ اصول همجواری مصلحت آمیز داشته باشند.
برای این‌که کمی با وسعت و حجم دریای خزر آشنا شوید، بهتر است بدانید وسعت دریای خزر به اندازه وسعت خلیج فارس و دریای عمان در کنار هم است، از این رو منطقه وسیعی را شامل می‌شود. همچنین از لحاظ عمق آن نیز در حالی که نهایت عمق آب در خلیج فارس به کمتر از 100متر می‌رسد اما در نقاطی در دریای خزر عمق آب به بالای 1000 متر هم می‌رسد.
نکته دیگر امنیت هوایی دریای خزر است که می‌توان گفت امن‌ترین مسیر هوایی بر فراز آن وجود دارد و در آسمان دریای خزر کریدوری امن و پرتردد به سمت غرب و شرق را داریم.
با وجود این همان‌طور که می‌دانید علاوه بر مناطق جنوبی نیروی دریایی ارتش برای حفاظت از آب‌های جنوبی کشور، منطقه چهارم نیروی دریایی ارتش نیز با استقرار در ساحل شمالی و به مرکزیت بندرانزلی وظیفه محافظت از سهم 20درصدی ایران در دریای خزر را دارد و بار اصلی این وظیفه مهم در ایران بر دوش ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش قرار دارد.
از همین رو ارتش و نیروی دریایی تصمیم گرفتند با هدف ارتقای امنیت جمعی در دریا، اعلام پیام صلح و دوستی در سایه اقتدار، توانمندی و آمادگی رزمی و اشراف اطلاعاتی، همچنین تمرین آموزش‌ها و انتقال تجارب به نسل جوان خود، تمرین دریایی امنیت پایدار ۱۴۰۰ را در بزرگ‌ترین دریاچه بسته جهان(خزر) برگزار کنند.
نیروی دریایی ارتش در دریای خزر مراکز آموزشی افسری و درجه داری دارد و قطعا برگزاری چنین مانورهایی برای این مراکز آموزشی و علمی لازم و موجب نزدیک‌تر شدن مباحث آموزشی تئوری با صحنه عمل می‌شود.
یکی از مهم‌ترین اهداف برگزاری این رزمایش هماهنگی بین تجهیزات مختلف نیروی دریایی از جمله شناورهای سطحی، پروازی بالگردی، بال ثابت و بدون سرنشین و نیروهای عملیات ویژه، تکاوران و تفنگداران دریایی بود که در این رزمایش به‌صورت همزمان در عملیات شرکت می‌کردند.
در این تمرین دریایی علاوه بر یگان‌های نیروی دریایی ارتش، یگان‌های پدافند هوایی و هوایی ارتش هم بود و وظیفه پوشش و پشتیبانی نزدیک هوایی و تامین امنیت هوایی منطقه تمرین را به عهده داشتند.
اگر بخواهیم کمی جزئی‌تر نیروهای شرکت‌کننده در این تمرین دریایی امنیت پایدار ۱۴۰۰ را مطرح کنیم باید به ناوهای موشک‌انداز، هواپیماهای بال‌ثابت، بالگرد، پهپادهای دریاپایه، سامانه‌های جنگ الکترونیک و یگان‌های تفنگدار و تکاور نیروی دریایی ارتش اشاره کنیم.
بی‌شک در دنیای رزم جدید، پهپادها نقش بی‌بدیلی را ایفا کرده و با حضور خود دید و قدرت فزاینده‌ای به هر یگان رزم اضافه می‌کنند.
یکی دیگر از مراحل این تمرین دریایی، عملیات رزمی تفنگداران و تکاوران نیروی دریایی ارتش بود که این نیروها با به‌کارگیری تجهیزات و سلاح‌های خود و با پشتیبانی بالگردهای ۲۱۲ نداجا و ناوهای موشک‌انداز و به‌کارگیری سامانه‌های اخلالگر راداری به انجام ماموریت خود پرداختند.
بخش دیگر این تمرین دریایی عملیات ویژه نیروی دریایی با اجرای عملیات‌های هلی‌برن و تصرف شناور و عملیات‌های چریک و ضدچریک و نفوذ به ساحل و کنترل منطقه سرزمینی و اطلاعاتی بود که به‌خوبی انجام شد.
از دیگر مواردی که در این تمرین مورد توجه قرار گرفت، تیراندازی به اهداف سطحی و هوایی بود، به گونه‌ای که در این تمرین پیشکسوتان و افسران سابقه‌دار نداجا تجربیات خود را به افسران جوان منتقل می‌کردند.
در این رزمایش از تاکتیک‌ها و انواع سامانه‌های داخلی ازجمله سامانه‌های جنگ الکترونیک و الکترواپتیکی موجود در شناورهای ارتش استفاده شد و در میدان عمل مورد آزمایش قرار گرفتند.
اما به مانند دیگر رزمایش‌ها و تمرین‌های نظامی، پایان‌بخش تمرین دریایی امنیت پایدار ۱۴۰۰ نیروی دریایی ارتش در دریای خزر، رژه یگان‌های شناور دریایی و پروازی بود که به زیبایی و با موفقیت صورت گرفت.
نیروی دریایی ارتش در این رزمایش خود از تمامی یگان‌های ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش ازجمله منطقه چهارم دریایی امام‌رضا(ع)، دانشگاه علوم دریایی امام‌خمینی(ره)، مرکز آموزش تخصص‌های دریایی باقرالعلوم(ع)، مرکز آموزش تکاوران دریایی قمربنی‌هاشم(ع) و پایگاه‌های دریایی امیرآباد و آستارا بهره برد تا بتواند نمایش خوبی از آمادگی این نیروها در آب‌های شمالی کشور به نمایش بگذارد.
از طرفی برگزاری این تمرین به نوعی یک اعلام آمادگی برای همکاری مشترک با سایر کشورهای حاشیه دریای خزر برای تداوم امنیت و صلح در این گستره آبی بود.
نکته جالب دیگر تمرین این بود که بدون حضور فرمانده نیروی دریایی ارتش برگزار شد. امیر دریادار حسین خانزادی چند روز قبل از این رزمایش به‌منظور حضور در هفتمین نشست فرماندهان نیروی دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند (عضو آیونز) عازم جزیره ریونیون واقع در غرب جزیره ماداگاسکار در اقیانوس هند جنوبی شده بود.
گفتنی است که امیر خانزادی، فرمانده نیروی دریایی ارتش، به‌عنوان رئیس دوره‌ای اجلاس فرماندهان نیروی دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند در این نشست به میزبانی کشور فرانسه عازم جزیره ریونیون - از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه - واقع در غرب جزیره ماداگاسکار در اقیانوس هند جنوبی شد.
اجلاس کشورهای حاشیه اقیانوس هند (IONS) شامل ۲۳ عضو دائم و ۹ عضو ناظر است که نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۱۸ تاکنون و به مدت سه سال به‌عنوان رئیس دوره‌ای این اجلاس و از اعضای دائم آن است و این نشان‌دهنده تاثیرگذاری نقش ایران در امنیت آب‌های منطقه است.
امیر دریادار خانزادی همچنین در حاشیه اجلاس کشورهای حاشیه اقیانوس هند (IONS) با دریاسالار وندایر، فرمانده نیروی دریایی ارتش فرانسه دیدار کرد و گفت: با وجود امنیتی که در آب‌های جنوبی ایران برقرار است، وجود نیروهای ائتلاف در منطقه خلیج‌فارس را درک نمی‌کنیم و معتقدیم دلیل اصلی این حضور آن است که گفت‌وگوی بین نیروهای دریایی موثر در منطقه کمرنگ شود.
فرمانده نیروی دریایی ارتش کشورمان همچنین خطاب به فرمانده فرانسوی گفت: امروز مجموعه‌ای از شناورهای آمریکایی و اروپایی و همین‌طور کشور فرانسه در منطقه خلیج‌فارس حضور دارند و ما تمام حرکات و شناورهای آنها را حتی از فواصل دور رصد و رهگیری می‌کنیم و تحت مراقبت داریم. اما شاید نقطه اوج سخنان اعتراضی دریادار خانزادی به همتای فرانسوی خود اینجا بود که مطرح کرد: این‌که شناورهای اتحادیه اروپا و همین‌طور آمریکایی‌ها در نزدیکی سواحل ما هستند نمی‌تواند بدون اعتراض بماند و ما معتقدیم این ترکیبات امنیتی نامطلوب، امنیت جمعی را تقویت نمی‌کند و باید به حالت تعلیق درآید. فرمانده دریایی فرانسه نیز وقتی با این سخنان مواجه شد در پایان این دیدار گفت: پیام ایران را شنیدم و به دولت فرانسه منتقل خواهم کرد.
منطقه اجرای این تمرین دریایی در محدوده ۲۰درصدی حاکمیت جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر و محیطی به وسعت حدود ۷۷هزار کیلومترمربع اجرا شد.
دریای خزر دارای پنج همسایه از جمله ایران، ترکمنستان، آذربایجان، روسیه و قزاقستان است که تمام این همسایگان آن را دریای صلح و دوستی می‌دانند.
این ویژگی فقط پنج همسایه داشتن دریای خزر باعث شده تا مانند دیگر آب‌های بین‌المللی که همه کشورها حق حضور در آن را دارند، نباشد و فقط این پنج کشور بتوانند در آن تردد کنند. از سوی دیگر آب‌های آزاد، قوانین بین‌المللی خود را دارند اما در دریای خزر این پنج کشور فقط می‌توانند با هماهنگی یکدیگر تصمیم گیری و قوانین وضع کنند.
لذا تا کنون این کشورها بنا را بر این گذاشته‌اند که در کمال آرامش کنار یکدیگر در خزر حضور داشته باشند.
اما از طرفی به دلیل وجود منابع طبیعی فراوان نفت و گاز در این دریا و لزوم حفاظت از این منابع، همسایگان را بر آن می‌دارد تا در جهت حفظ منافع خود حضور قدرتمند در این دریا البته با حفظ اصول همجواری مصلحت آمیز داشته باشند.
برای این‌که کمی با وسعت و حجم دریای خزر آشنا شوید، بهتر است بدانید وسعت دریای خزر به اندازه وسعت خلیج فارس و دریای عمان در کنار هم است، از این رو منطقه وسیعی را شامل می‌شود. همچنین از لحاظ عمق آن نیز در حالی که نهایت عمق آب در خلیج فارس به کمتر از 100متر می‌رسد اما در نقاطی در دریای خزر عمق آب به بالای 1000 متر هم می‌رسد.
نکته دیگر امنیت هوایی دریای خزر است که می‌توان گفت امن‌ترین مسیر هوایی بر فراز آن وجود دارد و در آسمان دریای خزر کریدوری امن و پرتردد به سمت غرب و شرق را داریم.
با وجود این همان‌طور که می‌دانید علاوه بر مناطق جنوبی نیروی دریایی ارتش برای حفاظت از آب‌های جنوبی کشور، منطقه چهارم نیروی دریایی ارتش نیز با استقرار در ساحل شمالی و به مرکزیت بندرانزلی وظیفه محافظت از سهم 20درصدی ایران در دریای خزر را دارد و بار اصلی این وظیفه مهم در ایران بر دوش ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش قرار دارد.
از همین رو ارتش و نیروی دریایی تصمیم گرفتند با هدف ارتقای امنیت جمعی در دریا، اعلام پیام صلح و دوستی در سایه اقتدار، توانمندی و آمادگی رزمی و اشراف اطلاعاتی، همچنین تمرین آموزش‌ها و انتقال تجارب به نسل جوان خود، تمرین دریایی امنیت پایدار ۱۴۰۰ را در بزرگ‌ترین دریاچه بسته جهان(خزر) برگزار کنند.
نیروی دریایی ارتش در دریای خزر مراکز آموزشی افسری و درجه داری دارد و قطعا برگزاری چنین مانورهایی برای این مراکز آموزشی و علمی لازم و موجب نزدیک‌تر شدن مباحث آموزشی تئوری با صحنه عمل می‌شود.
یکی از مهم‌ترین اهداف برگزاری این رزمایش هماهنگی بین تجهیزات مختلف نیروی دریایی از جمله شناورهای سطحی، پروازی بالگردی، بال ثابت و بدون سرنشین و نیروهای عملیات ویژه، تکاوران و تفنگداران دریایی بود که در این رزمایش به‌صورت همزمان در عملیات شرکت می‌کردند.
در این تمرین دریایی علاوه بر یگان‌های نیروی دریایی ارتش، یگان‌های پدافند هوایی و هوایی ارتش هم بود و وظیفه پوشش و پشتیبانی نزدیک هوایی و تامین امنیت هوایی منطقه تمرین را به عهده داشتند.
اگر بخواهیم کمی جزئی‌تر نیروهای شرکت‌کننده در این تمرین دریایی امنیت پایدار ۱۴۰۰ را مطرح کنیم باید به ناوهای موشک‌انداز، هواپیماهای بال‌ثابت، بالگرد، پهپادهای دریاپایه، سامانه‌های جنگ الکترونیک و یگان‌های تفنگدار و تکاور نیروی دریایی ارتش اشاره کنیم.
بی‌شک در دنیای رزم جدید، پهپادها نقش بی‌بدیلی را ایفا کرده و با حضور خود دید و قدرت فزاینده‌ای به هر یگان رزم اضافه می‌کنند.
یکی دیگر از مراحل این تمرین دریایی، عملیات رزمی تفنگداران و تکاوران نیروی دریایی ارتش بود که این نیروها با به‌کارگیری تجهیزات و سلاح‌های خود و با پشتیبانی بالگردهای ۲۱۲ نداجا و ناوهای موشک‌انداز و به‌کارگیری سامانه‌های اخلالگر راداری به انجام ماموریت خود پرداختند.
بخش دیگر این تمرین دریایی عملیات ویژه نیروی دریایی با اجرای عملیات‌های هلی‌برن و تصرف شناور و عملیات‌های چریک و ضدچریک و نفوذ به ساحل و کنترل منطقه سرزمینی و اطلاعاتی بود که به‌خوبی انجام شد.
از دیگر مواردی که در این تمرین مورد توجه قرار گرفت، تیراندازی به اهداف سطحی و هوایی بود، به گونه‌ای که در این تمرین پیشکسوتان و افسران سابقه‌دار نداجا تجربیات خود را به افسران جوان منتقل می‌کردند.
در این رزمایش از تاکتیک‌ها و انواع سامانه‌های داخلی ازجمله سامانه‌های جنگ الکترونیک و الکترواپتیکی موجود در شناورهای ارتش استفاده شد و در میدان عمل مورد آزمایش قرار گرفتند.
اما به مانند دیگر رزمایش‌ها و تمرین‌های نظامی، پایان‌بخش تمرین دریایی امنیت پایدار ۱۴۰۰ نیروی دریایی ارتش در دریای خزر، رژه یگان‌های شناور دریایی و پروازی بود که به زیبایی و با موفقیت صورت گرفت.
نیروی دریایی ارتش در این رزمایش خود از تمامی یگان‌های ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش ازجمله منطقه چهارم دریایی امام‌رضا(ع)، دانشگاه علوم دریایی امام‌خمینی(ره)، مرکز آموزش تخصص‌های دریایی باقرالعلوم(ع)، مرکز آموزش تکاوران دریایی قمربنی‌هاشم(ع) و پایگاه‌های دریایی امیرآباد و آستارا بهره برد تا بتواند نمایش خوبی از آمادگی این نیروها در آب‌های شمالی کشور به نمایش بگذارد.
از طرفی برگزاری این تمرین به نوعی یک اعلام آمادگی برای همکاری مشترک با سایر کشورهای حاشیه دریای خزر برای تداوم امنیت و صلح در این گستره آبی بود.
نکته جالب دیگر تمرین این بود که بدون حضور فرمانده نیروی دریایی ارتش برگزار شد. امیر دریادار حسین خانزادی چند روز قبل از این رزمایش به‌منظور حضور در هفتمین نشست فرماندهان نیروی دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند (عضو آیونز) عازم جزیره ریونیون واقع در غرب جزیره ماداگاسکار در اقیانوس هند جنوبی شده بود.
گفتنی است که امیر خانزادی، فرمانده نیروی دریایی ارتش، به‌عنوان رئیس دوره‌ای اجلاس فرماندهان نیروی دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند در این نشست به میزبانی کشور فرانسه عازم جزیره ریونیون - از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه - واقع در غرب جزیره ماداگاسکار در اقیانوس هند جنوبی شد.
اجلاس کشورهای حاشیه اقیانوس هند (IONS) شامل ۲۳ عضو دائم و ۹ عضو ناظر است که نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۱۸ تاکنون و به مدت سه سال به‌عنوان رئیس دوره‌ای این اجلاس و از اعضای دائم آن است و این نشان‌دهنده تاثیرگذاری نقش ایران در امنیت آب‌های منطقه است.
امیر دریادار خانزادی همچنین در حاشیه اجلاس کشورهای حاشیه اقیانوس هند (IONS) با دریاسالار وندایر، فرمانده نیروی دریایی ارتش فرانسه دیدار کرد و گفت: با وجود امنیتی که در آب‌های جنوبی ایران برقرار است، وجود نیروهای ائتلاف در منطقه خلیج‌فارس را درک نمی‌کنیم و معتقدیم دلیل اصلی این حضور آن است که گفت‌وگوی بین نیروهای دریایی موثر در منطقه کمرنگ شود.
فرمانده نیروی دریایی ارتش کشورمان همچنین خطاب به فرمانده فرانسوی گفت: امروز مجموعه‌ای از شناورهای آمریکایی و اروپایی و همین‌طور کشور فرانسه در منطقه خلیج‌فارس حضور دارند و ما تمام حرکات و شناورهای آنها را حتی از فواصل دور رصد و رهگیری می‌کنیم و تحت مراقبت داریم. اما شاید نقطه اوج سخنان اعتراضی دریادار خانزادی به همتای فرانسوی خود اینجا بود که مطرح کرد: این‌که شناورهای اتحادیه اروپا و همین‌طور آمریکایی‌ها در نزدیکی سواحل ما هستند نمی‌تواند بدون اعتراض بماند و ما معتقدیم این ترکیبات امنیتی نامطلوب، امنیت جمعی را تقویت نمی‌کند و باید به حالت تعلیق درآید. فرمانده دریایی فرانسه نیز وقتی با این سخنان مواجه شد در پایان این دیدار گفت: پیام ایران را شنیدم و به دولت فرانسه منتقل خواهم کرد.
