تلویزیون، خانه مستندسازان است
محسن یزدی پس از رونمایی از پوستر بیان كرد: تلویزیون، خانه مستند و مستندسازان است. این سخنی است كه معمولا هم گفته می‌شود، اما متاسفانه مستند تلویزیونی شأنی را كه باید داشته باشد، ندارد. فضای تبلیغات عمدتا در اختیار مستندهای جشنواره‌ای است. در صورتی كه مستند تلویزیونی كار سختی است و مختصات خودش را دارد. انصافا مستندهای خوب و درجه یكی در تلویزیون داریم و فارغ از هر اختلاف نظر و سلیقه‌ای با مستندسازهای حرفه‌ای كار می‌كنیم. چون بحث ما فقط اشتراكات و خط قرمز ما، منافع ملی است. اما متاسفانه مستندهایی كه بی‌كیفیت است، به عنوان مستند تلویزیونی شناخته می‌شود. مستندساز حتی گاهی می‌گوید مستند من تلویزیونی نیست تا نشان دهد از كیفیت لازم برخوردار است.
وی همچنین افزود: البته نسبت به گذشته اتفاق بهتری برای مستند رخ داده است. از هر گرایشی امروز در حوزه مستند كار می‌كنند. فرض كنید من به یكی رای داده باشم و آن شخص به دیگری رای داده باشد، اما با هم كار می‌كنیم، چون بحث ما سیاسی نیست. بحث بر سر اشتراكات است. اختلاف سلیقه‌ها را كنار گذاشته‌ایم و سر آنها كه اشتراك داریم، به نتیجه می‌رسیم. اكنون لیست بلند بالایی از مستندسازان درجه یك كشور با تلویزیون كار می‌كنند و این را امتیاز می‌دانیم.
یزدی همچنین توضیح داد: امروز تلویزیون به جهت تولید، پخش و دیده شدن در كشور رقیب ندارد. مراكز متعددی در كشور، در راستای تولید كار می‌كنند و تلویزیون از آنها بالاتر است. تلویزیون قدرت پخش و دیده شدن دارد. این قدرت را پلتفرم‌ها بافاصله ندارند. به همین دلیل دوست داریم بسته به بضاعتی كه داریم، با مستندسازان دیگر هم كار كنیم. البته كرونا به شرایط ما و به مستندسازها لطمه وارد كرده است.
وی با اشاره به مستند‌های حیات وحش هم تاكید كرد:ما در تلویزیون گونه‌ای از مستند را كه قبلا وجود نداشت، به نام حیات وحش ایرانی ایجاد كردیم و دوست داریم آن را گسترش دهیم. حتما با مستندسازان حیات وحش ارتباط بهتری خواهیم گرفت. به دلیل شرایط سخت تولید و عدد و رقم‌هایی كه بالاتر است و ویژگی‌های اقلیمی، توجه كمتری به مستند شده است. با این‌حال باز هم تلویزیون در این زمینه پیشرو است.
بخش ویژه كرونا
وی در بخش دیگری از این مراسم با اشاره به مستندهای آرشیوی عنوان كرد: «به نظرم به مستندهای آرشیوی ظلم شده است، آرشیو پدیده جذابی است، گونه مستند آرشیوی در تلویزیون طرفدار دارد و ما هم پیگیری‌های زیادی برای تولید این مستندها داشته‌ایم که بازخورد خوبی هم گرفته است. همچنین مجموعه مستندها كه امیدواریم سال بعد و در جشنواره، به مجموعه‌ مستندها هم توجه بیشتری كنیم.
یزدی درباره جوایز هم عنوان كرد: این اطمینان برای شركت‌كننده‌ها وجود دارد كه حق تالیف برای یك بار پخش هم پرداخت می‌شود. همچنین به مستندهای كوتاه تا دو میلیون، مستندهای نیمه‌بلند چهار میلیون و مستند بلند هفت میلیون اهدا می‌شود. امسال جایزه‌ها هم افزایش یافته و مستند كوتاه شش میلیون، نیمه‌بلند ۱۵ میلیون و مستند بلند ۲۰ میلیون تومان شده است. همچنین امسال بخش ویژه كرونا را داریم كه هفت میلیون تومان جایزه نقدی برای آن تعیین شده است. پیش از این، كارهای جشنواره‌ای زیادی وجود داشته و حالا در این جشنواره ویژه‌تر خواهد بود. در سه بخش فیلم، عكس و مستندنگاری جایزه ارائه خواهد شد كه در بخش فیلم هفت میلیون، عكس پنج میلیون و مستندنگاری سه میلیون خواهد بود.
مدیر شبكه مستند همچنین با اشاره به همكاری و تعامل با نهادهای مختلف در حوزه مستند عنوان كرد: «دوستان ما در سازمان اوج و حوزه هنری از ابتدا كمك كردند. گرچه ما دوست داریم همه مراكز تولید، دور یك میز همراه تلویزیون باشند و یك روند درست تولید و پخش شكل بگیرد. دوستان حوزه هنری همچنین شرایطی را برای آثار برتر جشنواره ایجاد كرده‌اند و طی آن پنج فیلم برتر در سینما سپیده یا سینما آزادی نمایش داده می‌شود كه فرصت خوبی است. نمایش مستند در سینما شكلی از تجربه است كه باید در ادامه تكمیل شده و دائم تراشیده شود، ولی به نظرم امكان مناسبی است.
امروز ما در حوزه مستند، وضعیت خیلی خوبی داریم و هر شكلی از مستند را كه بخواهیم، می‌توانیم تولید كنیم. این جمله دیگر تكراری شده است كه بخش مستند با بخش داستانی رقابت می‌كند. اگر بشود همه ما مراكز دوستدار منافع كشور و منافع ملی، دور هم جمع شویم و ارتباط منسجم‌تری در تولید داشته باشیم، اتفاق بهتری محقق خواهد شد.
مدیر شبكه مستند در پاسخ به سوالی درباره آرشیوی كه بسیاری از مستندسازان در دسترسی به آن محدودیت دارند، بیان كرد: تلویزیون اداره‌كل آرشیو را دارد كه جداگانه تصمیم می‌گیرند. گرچه مشكلات‌شان را هم می‌دانم و زیرساخت‌هایی برای در اختیار گذاشتن این آرشیو، مورد نیاز است. اگر آرشیو را بدهند و یك نفر به شبكه‌ای مثل من و تو ببرد، مسأله می‌شود. این مشكلات هست که لطمه‌اش را می‌خوریم و البته آقایان هم نكته‌های خود را دارند.
وی در پاسخ به سوالی درباره صراحت داشتن مستندها بیان كرد: ما در این زمینه مشكل سخت‌افزاری نداریم، مشكل پخش داریم. مشكل تولید نداریم، بلكه مشكل دیده شدن و پخش داریم. من معتقدم آزادی بیان در جمهوری اسلامی وجود دارد و برخی چیزها هم كه این آزادی را تهدید می‌كند، حاكمیتی نیست. چون این مسائل برای خودم مهم است. وقتی نگاه می‌كنم، می‌بینم ممكن است كسی از حرفی كه می‌خواهیم بزنیم، خوشش نیاید. از این حیث تلویزیون خیلی تحت فشار مشكلات بیرون است. اما در عین حال معتقد نیستم كه صراحت نداریم و برعكس، فكر می‌كنم صراحت داریم. من خودم راضی نیستم، ولی سعی كرده‌ایم صراحت داشته باشیم. از طرفی باید نیت، اصلاح باشد، نه جناحی و فردی و صادقانه مشكل را بگویند. از این نگاه، شبكه مستند را غیرصریح نمی‌دانم، ولی باید بهتر شود.



كیفیت فرمی خط قرمز ماست
محسن یزدی در پاسخ به سوال جام‌جم در خصوص تفاوت این جشنواره با جشنواره‌های گذشته و موضوعاتی كه در آثار ارائه‌شده به آنها پرداخته‌شده است و همچنین معیارهای انتخاب آثار گفت: به هر حال هر جشنواره‌ای هیات انتخاب دارد كه اثر را بر حسب كیفیت، به جهت فرم و محتوا انتخاب می‌کند. البته باید به گونه‌ای باشد كه افكار عمومی را جریحه دار نكند و قابل پخش از تلویزیون باشد. ممیزی ما خیلی سختگیرانه‌ نیست و به نسبت شبكه‌ای كه داریم، باز نگاه می‌كنیم. مگر صحنه قتلی باشد یا تصاویر منزجركننده‌ای باشد كه نتوانیم پخش كنیم. درواقع خط قرمز ما كیفیت فرمی است. یعنی كیفیت برای ما خیلی مهم است. درباره تفاوت هم خیلی با دوره‌های قبل تفاوت نداریم. فقط سعی می‌كنیم هر سال براساس فرم و محتوا، سختگیری را بیشتر كنیم تا آثار بهتری روانه آنتن شود و در معرض دید مخاطبان قرار بگیرد.