یک بام و صدهوای غربی‌ها  در افغانستان

بررسی آخرین تحولات افغانستان در گفت‌وگو با نمایندگان پارلمان این کشور و کارشناسان مسائل بین‌الملل

یک بام و صدهوای غربی‌ها در افغانستان

طالبان به پیشروی سریع خود در مناطق مختلف افغانستان ادامه می‌دهد. دیروز مرکز ولایت تخار افغانستان نیز پس از مراکز ولایات جوزجان، سرپل، قندوز و نیمروز، به دست طالبان سقوط کرد؛ در حالی که درگیری‌ها در مرکز استان هلمند و غزنی به‌شدت ادامه دارد و به گفته ژنرال سمیع سادات، فرمانده ارتش در استان هلمند طی ۱۱روز 1400 نفر از افراد طالبان در اطراف شهر لشکرگاه کشته و 2000 نفر دیگر هم زخمی شده‌اند. همزمان، مذاکرات طالبان و دولت افغانستان بدون هیچ‌گونه دستاوردی وارد مرحله‌ای فرسایشی شده است. سوال اصلی اینجاست که رویکرد فعلی کاخ‌سفید به عنوان بازیگر فرامنطقه‌ای مداخله‌گر در افغانستان، چه تاثیری بر معادلات امنیتی این کشور و منطقه شبه قاره هند گذاشته است؟ در این خصوص روزنامه جام‌جم با برخی نمایندگان پارلمان افغانستان و تحلیلگران مسائل این کشور به گفت‌وگو پرداخته است.

مردم ما
وحشت‌زده هستند


سیدمحمد جمال بهشتی‌فکوری، نماینده پارلمان افغانستان در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: هرگونه تلاشی برای ایجاد صلح و ثبات با افغانستان باید معطوف به نتیجه باشد. ما در اینجا از نیاز کشورمان به ثبات و آرامش و پرهیز از تشدید خشونت‌ها سخن می‌گوییم. بنابراین باید در این خصوص راهکاری ارائه کرد که قابلیت اجرایی و عملیاتی شدن داشته باشد. این‌که از یک سو نشست‌ها ادامه دارد و از سوی دیگر، در عرصه میدانی تاثیر این رایزنی‌ها قابل مشاهده نیست، یعنی این‌که مشکلی در این روند وجود دارد. ما در این برهه زمانی و با توجه به وضعیتی که طی سال‌های گذشته و اخیر تحمل کرده‌ایم، نباید از راهکارهای موقت و نشست‌های مقطعی سخن بگوییم. ما باید به دنبال یک راهکار بنیادین و محکم برای ایجاد ثبات در کشورمان باشیم. اکنون مشاهده می‌کنیم در افغانستان اوضاع بحرانی است و مردم نسبت به آنچه در کشورمان می‌گذرد نگران و وحشت‌زده هستند.


فرار از افغانستان
نماد زوال قدرت آمریکا بود


علی‌اکبر جمشیدی، نماینده ولایت دایکندی در پارلمان افغانستان، خروج آمریکا از این کشور را غیرمسؤولانه دانسته و آن را نماد پشت‌پازدن واشنگتن به معاهدات امنیتی با کابل می‌داند. رئیس‌جمهور جدید آمریکا در قبال افغانستان درمانده به نظر می‌رسد. آمریکایی که مدعی بود 20سال قبل با هدف ایجاد دموکراسی، آزادی و مبارزه با تروریسم به کشور ما پا گذاشته، اکنون افغانستان را ترک کرده است. در این میان حتی آمریکا برای معاهدات امنیتی با کابل نیز اهمیتی قائل نشده است. بهتر است در چنین شرایطی مقامات آمریکایی دیگر از قدرت خود در نظام بین‌الملل سخنی به میان نیاورند. اکنون زمان آن رسیده است تا حکومت افغانستان با سایر بازیگران در منطقه و نظام بین‌الملل وارد رایزنی شود و نظامی مبتنی بر آزادی واقعی را در کشورمان پایه‌گذاری کند.



جنگ یا صلح در افغانستان
موضوعیتی برای آمریکا ندارد


دکتر هادی آجیلی، عضو هیات علمی دانشکده روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی(ره) در گفت‌وگو با جام‌جم، از منظر دیگری به بررسی تحولات جاری در افغانستان می‌پردازد: اساسا برای دو حزب دموکرات یا جمهوریخواه در آمریکا، صلح یا جنگ در افغانستان موضوعیت و اصالتی ندارد. آنها درصدد عملیاتی‌سازی اهدافی در افغانستان و شبه قاره هند هستند که ناظر بر اهداف و استراتژی‌های کلان حوزه سیاست خارجی آمریکا تعریف می‌شود. اگر آنها (آمریکایی‌ها) به نتیجه برسند که باید در قالب یک صلح ساختگی به این اهداف برسند، این کار را صورت خواهند داد و در غیر این صورت، سیاست ناامن‌سازی و خلق بحران‌های مزمن امنیتی در افغانستان را در دستور کار قرار می‌دهند؛ مانند آنچه دقیقا تاکنون جریان داشته و اکنون نیز ادامه دارد.
دیگر اعضای پیمان آتلانتیک شمالی نیز در چینش این تصویر، همراه و همگام با آمریکا حرکت می‌کنند؛ به این معنا که اهداف آنها در افغانستان نیز هم‌راستا و حتی در ذیل اهداف آمریکا تعریف می‌شود.



رفتارهای آمریکا در افغانستان دوگانه است

عارف رحمانی، نماینده پارلمان افغانستان در خصوص رویکرد آمریکا نسبت به رخدادهای خونین و منازعات مستمری که میان ارتش و طالبان وجود دارد، می‌گوید: بدیهی است رفتارهای دولت بایدن در قبال آنچه در افغانستان می‌گذرد، دوگانه و متناقض با یکدیگر است. این کشور از یک سو از همه گروه‌ها می‌خواهد تا در شکل‌دهی یک روند مسالمت‌آمیز انتقال قدرت در کابل نقش ایفا کنند و از سوی دیگر، خود پس از ناکامی در نبرد با طالبان و وادارسازی آن به تسلیم، افغانستان را ترک کرده است. آیا مشخص است آمریکا دقیقا در این معادله به دنبال چیست؟! آیا این رفتار آمریکا و این دوگانگی آشکار از سوی مقامات این کشور قابل توجیه است؟



آمریکا اساسا از صلح
در افغانستان گریزان است


محمد قادری، تحلیلگر مسائل افغانستان نیز در گفت‌وگو با جام‌جم بیان کرده است: اگر در افغانستان صلحی واقعی و
بر اساس مشارکت همه بازیگران برقرار شود، واشنگتن قدرت مانور خود را در افغانستان و شبه قاره هند از دست خواهد داد. از سوی دیگر، تنها بهانه کسانی که خواستار حضور آمریکا در افغانستان بوده و هستند، وجود شرایط بحرانی در این کشور است. این در حالی است که مولد این بحران‌ها بازیگری جز آمریکا و اعضای ناتو نبوده‌اند. بدون شک، آمریکا و متحدانش از ایجاد صلح در افغانستان وحشت دارند. گرچه مقامات آمریکایی در اظهارات و مواضع رسمی خود سعی دارند به صورت مستمر از واژگانی مانند صلح و دیپلماسی و مذاکره در قبال افغانستان استفاده کنند اما در پشت پرده، ایجاد ثبات در افغانستان و شبه قاره هند را خط قرمز خود می‌دانند.