رابرت شاپیرو رئیس سابق دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه کلمبیا در گفتوگو با جامجم:
آمریکا برجام موشکی و منطقهای را فراموش کند
گرچه مذاکرات وین 7 با هدف احیای برجام هنوز آغاز نشده است، اما تجربه شش دور مذاکره در پایتخت اتریش نشان میدهد آمریکا و تروییکای اروپایی کماکان نیتی واقعی برای بازگشت به تعهدات خود در توافق هستهای ندارند. فراتر از آن، مقامات کاخ سفید در صدد آن هستند تا ضمن عدم ارائه تضمین در خصوص آینده برجام، کشورمان را وادار به پذیرش مذاکره بر سر مسائل موشکی و منطقهای کنند. همین مساله منجر به توقف مذاکرات شده است. در خصوص آخرین مسائل مطرح شده در این مذاکرات، گفتوگویی با رابرت شاپیرو استاد مشهور حوزه روابط بینالملل و مدیر سابق دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه کلمبیا در ایالات متحده صورت داده ایم :
طی شش دور مذاکرات برگزار شده در وین، مقامات آمریکایی علیرغم اذعان نسبت به مغایرت تحریمهای وضع شده در دوران ترامپ با اصالت و سند برجام، از تعلیق آنها خودداری کردهاند. مقاومت دولت دموکرات بایدن در قبال رفع تحریمهای ضد ایرانی را چگونه تحلیل و ارزیابی میکنید؟
تأخیر در مذاکرات وین میتواند رسیدن به نتیجه را سخت و دشوار کند. هر چقدر زمان بگذرد و ایران برنامه هستهای خود را گسترش دهد و تحریمها نیز توسط آمریکا رفع نشود و اقتصاد ایران تحت فشار باشد شاهد پیچیده تر شدن مذاکرات خواهیم بود. باید توجه داشت که بایدن به راحتی تحریمها علیه ایران را بر نمیدارد. تحریم در سیستم سیاسی آمریکا ابزار فشار به شمار میرود. بر این اساس بایدن به راحتی این ابزار فشار را از دست نخواهد داد. با توجه به همین نکته است که دولت بایدن عجلهای برای پیشبرد مذاکرات هستهای نداشته و سعی دارد فشار( استراتژی فشار حداکثری ) علیه ایران را حفظ کند.
به نظر میرسد واشنگتن و پاریس سعی دارند پای متحدین منطقهای خود مانند عربستان سعودی را به صحنه مذاکرات وین باز کنند. موضوعی که با مخالفت صریح جمهوری اسلامی ایران و حتی برخی دیگر اعضای کمیته مشترک برجام مواجه شده است. نظر شما در این خصوص چیست؟
رفع تحریمها و موضوع هستهای موضعی مربوط به ایران است و نه عربستان. بحث ورود عربستان به مذاکرات نیز اخیرا توسط فرانسویها مطرح شده است که میتواند مذاکرات هستهای را با خطری جدی مواجه سازد. باید توجه داشت هر چه زمان مذاکرات به تاخیر بیفتد باعث خشنودی عربستان و اسرائیل خواهد بود چرا که آنان با مذاکرات هستهای مخالف هستند و از اینکه مذاکرات به نتیجه نرسد خرسند خواهند شد.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند طرح موضوعاتی مانند لزوم ارائه تضمین در خصوص آینده برجام یا لزوم راستیآزمایی بازگشت آمریکا به برجام، ناشی از بیتعهدی و عدول رسمی واشنگتن از سند توافق هستهای و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد بوده است. نظرشما در این خصوص چیست؟
در این خصوص موضوعی وجود دارد که نمیتوان آن را نادیده گرفت. آمریکا در دوره ترامپ ار برجام خارج شد و این به بیاعتمادی بیشتر ایران نسبت به اقدامات آمریکا منجر شد. اقدامات ترامپ در خصوص برجام باعث شد تا بدبینی ایران به آمریکا تقویت شود و باعث شود تا ایران نسبت به احیای برجام از سوی دولت آمریکا خوشبینی نداشته باشد. اظهارات مقامات ایرانی نشان میدهد برای مذاکرات وین ارزشی قائل نیستند که این موضوع ناشی از تقویت بیاعتمادی ایران به دولت آمریکا در نتیجه خروج از برجام است. برای رفع این فضای بیاعتمادی اروپا میتواند نقش مهمی ایفا کند. در حال حاضر ایجاد اطمینان بین طرفین بسیار حائز اهمیت است و شانس حصول به توافق را افزایش داد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران در یکی از تازهترین سخنان خود تاکید کردهاند که طرف مقابل به دنبال گنجاندن بندی در خصوص تسری مذاکرات به حوزههای منطقهای و موشکی در مذاکرات هستهای است و این موضوع به هیچ عنوان امکانپذیر نیست. موضعگیری قاطعانه رهبر جمهوری اسلامی ایران در این خصوص را چگونه تحلیل میکنید؟
بدیهی است که ایران گنجاندن چنین بندی را در توافق نخواهد پذیرفت. پافشاری بر مرتبط ساختن احیای برجام به مذاکرات منطقهای و موشکی باعث میشود تا مذاکرات پیچیدهتر از قبل شود و احتمال حصول توافق کاهش یابد. در شرایط فعلی نمیتوان نسبت به مذاکرات وین خوشبین بود. در حال حاضر هم دو طرف مذاکرات را دنبال میکنند و حاضر به دادن امتیاز نیستند و سعی میکنند ابزارهای چانهزنی خود را در اختیار داشته باشند و به راحتی آنها را از دست ندهند. بنابراین مذاکرات بسیار پیچیده است.
اکثر تحلیلگران حوزه سیاست داخلی و خارجی آمریکا معتقدند این کشور با چالشهای بیسابقهای در حوزههای گوناگون دست و پنجه نرم میکند که حضور بایدن نیز نتوانسته است بر آنها تاثیرگذار باشد. نظر شما در این خصوص چیست؟
باید تاکید کنم که اختلافات اجتماعی و داخلی عمیق، از مدتها قبل بر جامعه آمریکا حاکم بوده و مختص به این دوران نیست. با این حال معتقدم شیوع ویروس کرونا منجر به آشکارسازی بیشتر و کاملتر این بحرانها شد. در این مجال، شهروندان آمریکایی تاثیر عواملی مانند ثروت، نژاد و در نهایت نابرابریهای اجتماعی و مالی را در دسترسی به خدمات درمانی در ایالات متحده مشاهده کردند. بنابراین،پاندمی کرونا بسیاری از بحرانهای نهفته را در حوزههای اجتماعی و اقتصادی عیان ساخته است. مطمئن نیستیم که ساختار سیاسی آمریکا بتواند خود را با این بحرانها و معضلات آشکار شده انطباق دهد یا خیر.
تأخیر در مذاکرات وین میتواند رسیدن به نتیجه را سخت و دشوار کند. هر چقدر زمان بگذرد و ایران برنامه هستهای خود را گسترش دهد و تحریمها نیز توسط آمریکا رفع نشود و اقتصاد ایران تحت فشار باشد شاهد پیچیده تر شدن مذاکرات خواهیم بود. باید توجه داشت که بایدن به راحتی تحریمها علیه ایران را بر نمیدارد. تحریم در سیستم سیاسی آمریکا ابزار فشار به شمار میرود. بر این اساس بایدن به راحتی این ابزار فشار را از دست نخواهد داد. با توجه به همین نکته است که دولت بایدن عجلهای برای پیشبرد مذاکرات هستهای نداشته و سعی دارد فشار( استراتژی فشار حداکثری ) علیه ایران را حفظ کند.
به نظر میرسد واشنگتن و پاریس سعی دارند پای متحدین منطقهای خود مانند عربستان سعودی را به صحنه مذاکرات وین باز کنند. موضوعی که با مخالفت صریح جمهوری اسلامی ایران و حتی برخی دیگر اعضای کمیته مشترک برجام مواجه شده است. نظر شما در این خصوص چیست؟
رفع تحریمها و موضوع هستهای موضعی مربوط به ایران است و نه عربستان. بحث ورود عربستان به مذاکرات نیز اخیرا توسط فرانسویها مطرح شده است که میتواند مذاکرات هستهای را با خطری جدی مواجه سازد. باید توجه داشت هر چه زمان مذاکرات به تاخیر بیفتد باعث خشنودی عربستان و اسرائیل خواهد بود چرا که آنان با مذاکرات هستهای مخالف هستند و از اینکه مذاکرات به نتیجه نرسد خرسند خواهند شد.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند طرح موضوعاتی مانند لزوم ارائه تضمین در خصوص آینده برجام یا لزوم راستیآزمایی بازگشت آمریکا به برجام، ناشی از بیتعهدی و عدول رسمی واشنگتن از سند توافق هستهای و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد بوده است. نظرشما در این خصوص چیست؟
در این خصوص موضوعی وجود دارد که نمیتوان آن را نادیده گرفت. آمریکا در دوره ترامپ ار برجام خارج شد و این به بیاعتمادی بیشتر ایران نسبت به اقدامات آمریکا منجر شد. اقدامات ترامپ در خصوص برجام باعث شد تا بدبینی ایران به آمریکا تقویت شود و باعث شود تا ایران نسبت به احیای برجام از سوی دولت آمریکا خوشبینی نداشته باشد. اظهارات مقامات ایرانی نشان میدهد برای مذاکرات وین ارزشی قائل نیستند که این موضوع ناشی از تقویت بیاعتمادی ایران به دولت آمریکا در نتیجه خروج از برجام است. برای رفع این فضای بیاعتمادی اروپا میتواند نقش مهمی ایفا کند. در حال حاضر ایجاد اطمینان بین طرفین بسیار حائز اهمیت است و شانس حصول به توافق را افزایش داد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران در یکی از تازهترین سخنان خود تاکید کردهاند که طرف مقابل به دنبال گنجاندن بندی در خصوص تسری مذاکرات به حوزههای منطقهای و موشکی در مذاکرات هستهای است و این موضوع به هیچ عنوان امکانپذیر نیست. موضعگیری قاطعانه رهبر جمهوری اسلامی ایران در این خصوص را چگونه تحلیل میکنید؟
بدیهی است که ایران گنجاندن چنین بندی را در توافق نخواهد پذیرفت. پافشاری بر مرتبط ساختن احیای برجام به مذاکرات منطقهای و موشکی باعث میشود تا مذاکرات پیچیدهتر از قبل شود و احتمال حصول توافق کاهش یابد. در شرایط فعلی نمیتوان نسبت به مذاکرات وین خوشبین بود. در حال حاضر هم دو طرف مذاکرات را دنبال میکنند و حاضر به دادن امتیاز نیستند و سعی میکنند ابزارهای چانهزنی خود را در اختیار داشته باشند و به راحتی آنها را از دست ندهند. بنابراین مذاکرات بسیار پیچیده است.
اکثر تحلیلگران حوزه سیاست داخلی و خارجی آمریکا معتقدند این کشور با چالشهای بیسابقهای در حوزههای گوناگون دست و پنجه نرم میکند که حضور بایدن نیز نتوانسته است بر آنها تاثیرگذار باشد. نظر شما در این خصوص چیست؟
باید تاکید کنم که اختلافات اجتماعی و داخلی عمیق، از مدتها قبل بر جامعه آمریکا حاکم بوده و مختص به این دوران نیست. با این حال معتقدم شیوع ویروس کرونا منجر به آشکارسازی بیشتر و کاملتر این بحرانها شد. در این مجال، شهروندان آمریکایی تاثیر عواملی مانند ثروت، نژاد و در نهایت نابرابریهای اجتماعی و مالی را در دسترسی به خدمات درمانی در ایالات متحده مشاهده کردند. بنابراین،پاندمی کرونا بسیاری از بحرانهای نهفته را در حوزههای اجتماعی و اقتصادی عیان ساخته است. مطمئن نیستیم که ساختار سیاسی آمریکا بتواند خود را با این بحرانها و معضلات آشکار شده انطباق دهد یا خیر.
تیتر خبرها
-
باید عاشق باشید که حرفم را بفهمید
-
نفس اقتصاد تازه میشود؟
-
آمریکا برجام موشکی و منطقهای را فراموش کند
-
رخصت بده که خیمه ماتم به پا کنیم
-
آرایش جنگی در برابر طغیان کرونا
-
روضههای کهن
-
همه مردان رئیسجمهور
-
کتابخانه من حراج!
-
یه ذره مهربان شو!
-
همه با هم در برابر بحران
-
آرایش جنگی در برابر طغیان کرونا
-
به ایرانیها سلام برسان