خنثیسازی تحریم، الگوواره کلان داخلی و بینالمللی
سجاد ریحانینژاد استاد دانشگاه
گذار از اقتصاد تحریممحور، از همین ابتدای دولت سیزدهم، از یک روش به یک مطالبه عمومی تبدیل شده است. این موضوع پدیده مبارکی است و مهمترین پیششرط در خصوص تبلور اضلاع و ارکان اقتصاد تولیدمحور در کشور تلقی میشود.
در چنین شرایطی، استراتژی رفع تحریمها در ذیل استراتژی کلانتری به نام خنثیسازی تحریمها تعریف میشود. در حالی که دشمنان این مرز و بوم، بهخصوص آمریکا، هزینه زیادی صرف عدم تثبیت استراتژی خنثیسازی تحریمها در ایران کردهاند. سال 2016 پس از اجرایی شدن توافق هستهای میان ایران و اعضای 1+5، واشنگتن درصدد آن برآمد تا با قرار دادن نقطه ثقل اقتصادی کشور بر مبنای برجام، مانع تحقق ظرفیتهای بالقوه نهفته در حوزه اقتصاد و صنعت کشور شود. به عبارت بهتر، غرب روزنه نفوذ اقتصادی خود درکشور را بر مبنای جا انداختن اقتصاد متاثر از تحریم در حوزه مالی و اعتباری کشور قرار داد. متأسفانه نگاه ایستا، غیرپویا و بازدارندهای که در دولت قبل حاکم بود و خود را در بیتوجهی به اصول اقتصاد مقاومتی نشان داد، مسیر غرب را در پیشبرد این بازی غیرانسانی هموار کرد.
بارها تاکید شده بود برجام توسط غرب و حتی دیگر اعضای ۱+۵ قابل نقض است؛ بنابراین نمیتوان از یک توافق ابطالپذیر و پدیدههای مشابه آن، به عنوان نقطه ثقل معادلات اقتصادی کشور بهره برد. بدیهی است در این برهه تعیینکننده، باید نسبت به مقوله اقتصاد درونزا یا همان اقتصاد مقاومتی به مثابه تنها نسخه مقابله با نفوذ اقتصادی غرب در دوران پسابرجام نگریست. در این میان، بیاعتمادی نسبت به طرف مقابل و اصول اقتصادی ایجاب میکند به جای تکیه بر یک ظرفیت قابل تغییر، به ظرفیت داخلی کشور استناد کنیم. به عبارت بهتر، حتی اگر توافق هستهای احیا شود، نباید به یک متغیر مستقل در حوزه اقتصاد و سیاست خارجی کشورمان تبدیل شود و نگاه تاکتیکی به این توافق باید جایگزین نگاه استراتژیک شود.
صورت مساله مشخص است. در صورتی که اقتصاد مقاومتی به مبنا و الگوی ما در حوزه مالی، اعتباری و گردش سرمایه در داخل و خارجی از کشور تبدیل شده و پدیدهها و ظرفیتهایی محدود مانند برجام در ذیل این ساختار تعریف شود، در این حوزه ضمن بستن راه نفوذ دشمن خواهیم توانست اقتصاد خود را به صورت بنیادین و اصولی بازتعریف کنیم و برنده این رقابت پیچیده با آمریکا باشیم.
نباید فراموش کنیم حتی در صورت انعقاد برجام، تحریمها و محدودیتهای وضع شده از سوی دشمنان این مرز و بوم، بهعناوین و بهانههای گوناگون علیه کشورمان باقی خواهند ماند؛ بنابراین در اینجا به جای پدیدهها باید روی استراتژیها متمرکز شد و استراتژی خنثیسازی تحریم را به الگووارهای کلان در مناسبات داخلی و بینالمللی اقتصادی کشورمان تبدیل کرد.
تیتر خبرها