نسل آینده موسیقی ایران، در جشنواره ملی موسیقی جوان، رقابتی سخت و فشرده را پشت سر میگذارند
استعدادهایی که همچنان شکوفا میشوند
تقریبا100نفر از مطرحترین استادان موسیقی ایران در شاخههای مختلف، آهنگسازی و نوازندگی انواع سازها هر سال آثار جوانان و نوجوانانی را بررسی و ارزیابی میکنند. این آثار از سراسر ایران، به جشنواره ملی موسیقی جوان ارسال میشود. این روزها پانزدهمین دوره این جشنواره در حال برگزاری و مرحله اول داوریهای این دوره به انجام رسیده است. شیوع ویروس کرونا و تعطیلی یا معلق شدنهای مقطعی کلاسهای آموزش موسیقی آزاد، در هنرستانها و حتی دانشگاهها مانع برگزاری پانزدهمین دوره نشده است همانطور که دوره چهاردهم آن هم سال گذشته در اوج پاندمی برگزار شد. امسال و سال گذشته، جشنواره به صورت مجازی برگزار شده است. به این ترتیب که شرکتکنندگان آثارشان را به جشنواره ارسال کردهاند و داوران بدون نام و عنوان این آثار را بررسی کردهاند. اظهارات داوران درباره تاثیر کرونا بر جشنواره و شرکتکنندگان، از کاهش سطح کمی و تعداد شرکتکنندگان در جشنواره حکایت دارد و البته در برخی بخشها و رشتهها سطح کیفی شرکتکنندگان هم کاهش داشته است. اما هنوز اخباری از درخشش استعدادهای جوان از سراسر ایران در بخشهای مختلف جشنواره مخابره میشود و نوجوانان و جوانان زیادی از گوشه و کنار ایران به نقشی که قرار است جشنواره در آینده آنها ایفا کند، امیدوارند.
جشنواره ملی موسیقی جوان، هر سال در بخشهای مختلف با محوریت نوازندگی برگزار شده اما امسال پانزدهمین دوره جشنواره بخش آهنگسازی هم دارد و در مجموع در چهار بخش در حال برگزاری است. این دوره به دبیری هومان اسعدی در بخشهای موسیقی دستگاهی ایران، موسیقی کلاسیک، موسیقی نواحی ایران و آهنگسازی در حال برگزاری است.
در بخش موسیقی دستگاهی ایران، خوانندگان و نوازندگان سازهای تار، تنبک، دف، سنتور، سهتار، عود، قانون، کمانچه، نی، در بخش موسیقی کلاسیک، نوازندگان سازهای ابوا، پیانو، ترومبون، ترومپت، فلوت، کلارینت، کنترباس، گیتار، ویلون، ویلونسل، ویولا، هورن و در بخش موسیقی نواحی ایران، خوانندگان و نوازندگان سازهای زهی، بادی و کوبهای از مناطق مختلف کشور با هم رقابت میکنند.
بخش آهنگسازی با امکان استفاده از سازهای دستگاهی، نواحی و کلاسیک اضافه شده و برای شرکتکنندگان سقف سنی 29 سال در نظر گرفته شده است.
جشنواره ملی موسیقی جوان هر سال در سه گروه و سه بخش برگزار شده است. سه گروه سنی شامل گروه سنی «الف» 15 تا 18 سال، گروه سنی«ب» 19 تا 23 سال و گروه سنی «ج» 24 تا 29 سال. البته افراد توانمند کمتر از 15 سال هم این شانس را دارند که در گروه سنی «الف» شرکتکنند.
100داور و هزاران شرکتکننده
جشنواره ملی موسیقی جوان، جشنوارهای به گستردگی تمام ایران است. از همه شهرها شرکتکنندگانی دارد و بارها برگزیدگان این جشنواره، هنرآموزانی در شهرهای دور از پایتخت بودهاند.
در پانزدهمین دوره این جشنواره بیش از 2500 نوازنده و خواننده از سراسر ایران شرکت کردهاند. بیشترین استقبال از خوانندگی و نوازندگی موسیقی دستگاهی ایران صورت گرفته و در مرحله بعد، نوازندگی موسیقی کلاسیک و بعد از آن موسیقی نواحی استقبال شرکتکنندگان را به دنبال داشته است.آثار این شرکتکنندگان توسط100داور ارزیابی میشود که تمامی آنها از استادان بنام موسیقی ایران هستند. از معروفترین داوران میتوان به حسین علیزاده، داریوش پیرنیاکان، اردشیر کامکار، حمیدرضا نوربخش، سیاوش ظهیرالدینی، مسعود شعاری و احسان ذبیحیفر اشاره کرد.
هر سال بهتر از پارسال
احسان ذبیحیفر، داور بخش ویژه جشنواره موسیقی جوان است که با عنوان آفرینش در تکنوازی شناخته میشود. این استاد نوازندگی کمانچه و قیچک، چند سالی است با جشنواره موسیقی جوان همکاری دارد و معتقد است شرکتکنندگان جشنواره به طور میانگین هر سال بهتر از سال قبل ظاهر شدهاند.
ذبیحیفر در گفتوگو با خبرنگار جامجم تاکید کرد: در نبود سیاستهای بلندمدت برای موسیقی و شرایط سخت اقتصادی، برگزاری جشنواره ملی موسیقی جوان، اتفاقی مهم و مبارک است و شرکتکنندگان بخش ویژه هر سال بهتر ظاهر شدهاند.
ذبیحیفر معتقد است مهمترین ویژگی جشنواره موسیقی جوان این است که نسل آینده موسیقی ایران را مخاطب قرار داده و فرصت آزمودن جوانان را فراهم میکند و به همه علاقهمندان موسیقی انگیزه میدهد که داشتهها و آموختههایشان را عرضه کنند و از بهترین استادان موسیقی کشور که داور جشنواره هستند، راهکارهای موفقیت و پیشرفت
را بیاموزند.
ذبیحیفر- که سابقه تدریس موسیقی را در کارنامهاش دارد، تاکید میکند آنچه هنرستانها و دانشکدهها برای جوانان علاقهمند به موسیقی انجام میدهند، انتقال دانش آکادمیک و مبتنی بر روشهای آموزشی است که هنرآموز یا دانشجو را از نقطهای به نقطه دیگر میرساند و البته همه علاقهمندان به موسیقی فرصت تحصیل در هنرستان یا دانشکده را ندارند اما جشنواره موسیقی جوان، شرایط متفاوتی فراهم میکند.
ذبیحیفر در توضیح این نکته میگوید: در این جشنواره هر کسی با موسیقی سر و کار دارد، چه در مراکز آکادمیک آموزش دیده باشد یا نه، این شانس را دارد که در جشنواره هنرش را به نمایش بگذارد و خودش را در برابر همسالانش محک بزند. به نوعی جشنواره یک فضای عمومی رقابتی است برای ارائه آثار هنری و توانمندیهای افراد. هر موسیقیدان جوانی، در طول سال یک بار این فرصت را پیدا میکند که داشتهها و تواناییهایش را در رقابت با همسالان خودش ارزیابی کند، توسط بهترین استادان مورد آزمایش قرار بگیرد تا ببیند در مسیر درستی پیش میرود یا نه، موقعیت خودش را پیدا کند تا انگیزه بیشتری برای رشد و بالندگی داشنه باشد. این به نظرم امکان ویژهای است.
او معتقد است هر جوان فعال در عرصه موسیقی نیاز دارد توانمندی و جایگاه خودش را در موسیقی بداند و با معیارهای تخصصی خودش مورد ارزیابی استادان با تجربه قرار بگیرد تا زمینههای رشدش فراهم شود.
ذبیحیفر، ضمن ابراز امیدواری برای گستردهتر شدن جشنواره و فراهم کردن فرصتهای بیشتر، درباره بخش ویژه جشنواره موسیقی جوان امسال توضیح میدهد: این بخش یکی از ویژگیهای جشنواره است که از وقتی در جشنواره ایجاد شده، هر سال بهتر از سال قبل برگزار شده و نتایج بهتری داشته است. چون در هر دوره، شرکتکنندگان بیشتر از قبل متوجه شدهاند که قرار است چه کاری بکنند و معیارهای ارزیابی برایشان روشنتر شده است. این داور تصریح کرد: آنچه من در این بخش از جشنواره دیدهام، بچههای هنرمند و خلاقی است که سال به سال بهتر عمل میکنند.
او درباره اضافه شدن بخش آهنگسازی گفت: این بخش، انگشت میگذارد روی توانمندی و خلاقیت موسیقیدانهای جوان کشور. در بخشهای دیگر جشنواره، معلومات آکادمیک و تسلط آنها بر سنتهای موسیقی ایرانی، مناطق و کلاسیک محک میخورد اما در این بخش خلاقیتهای آنها در آفرینش و خلق اثر بررسی میشود. این نقطه ایدهآل در موسیقی است و اگر بتوانیم در جشنواره زمینه وقوع آن را فراهم کنیم، اتفاقات مهمی در آینده موسیقی کشور رقم خواهد خورد.
او توضیح میدهد: از فایلهای ارسالی شرکتکنندگان میشود دریافت هر سال نسبت به سال قبل، معنا و شیوههای نوآوری و آفرینش را بهتر درک کردهاند.