آژانس، بازوی نظارتی آمریکا
ابراهیم کارخانهای رئیس کمیته هستهای مجلس نهم
آژانس بینالمللی انرژی اتمی به وظایفی که براساس اساسنامه برای این مجموعه فنی در نظر گرفته شده عمل نمیکند. این مطلبی است که ابراهیم کارخانهای رئیس کمیته هستهای مجلس نهم و استاد فیزیک هستهای در گفتوگو با جامجم بیان کرده است. به گفته این نماینده ادوار مجلس، دستور کار اصلی آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجرای نظارت بر مفاد ان پی تی است که در سال 1968 به تصویب سازمان ملل رسیده است. در این مصوبه کاملا مشخص شده که وظایف آژانس صرفا پرداختن به مسائل فنی در ذیل موضوعات مرتبط با انرژی هستهای است اما متاسفانه از همان ابتدای شکلگیری این نهاد بینالمللی، قدرتهای سلطه گر بخصوص ایالات متحده از این سازمان به عنوان بازویی نظارتی برای پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده کردند. به عبارت دیگر در شرایط کنونی عمده تصمیمگیریهای آژانس عملا تحتتاثیر سیاستهای آمریکاست. نکته قابل تامل اینکه حتی انتخاب دبیر کل این آژانس هم به واسطه نوع مراودات و هماهنگیهایی است که آمریکا بین اعضای این مجموعه بینالمللی برقرار میکند.
وی با بیان اینکه آژانس صرفا باید در حوزه مباحث فنی مرتبط با موضوع انرژی هستهای اظهار نظر کند تصریح کرد: بنابراین چون آژانس برخلاف موارد ان پی تی عمل کرده است جمهوری اسلامی ایران باید در رابطه با موضعگیریهای دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ورود این سازمان به مسائل سیاسی به صورت شفاف و قدرتمندانه عمل کند.
کارخانهای درباره رویکردهای پیشین آژانس در خصوص مسائل مرتبط با انرژی هستهای ایران خاطرنشان کرد: یکی از این موارد این که برابر مصوبات، اطلاعات دریافتی پیرامون انرژی هستهای از سوی آژانس باید در همین سازمان به صورت مخفیانه و محرمانه باقی بماند. در حالی که بارها شاهد بودیم اطلاعاتی که در اختیار آژانس است سر از سرویسهای جاسوسی آمریکا و اسرائیل در میآورد. اساسا به طور کلی آموزشهایی که کارشناسان آژانس میبینند عمدتا در آمریکاست. کما اینکه در برجام قرار شد بین 90 تا 100 نیروی آژانس بر برنامه هستهای ایران نظارت کنند. در خبرها آمده بود این کارشناسان در آمریکا آموزش دیدهاند که چگونه با برنامه هستهای ایران مواجه شوند. موضوع دیگر ترور دانشمندان هستهای کشورمان است. همچنین بارها اعلام شده که ریشه اصلی ترور دانشمندان هستهای کشورمان که نمونه آخر آن شهادت فخریزاده است به واسطه اطلاعاتی بوده که آژانس در اختیار آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار داده بود.
نماینده مجلس نهم در ادامه تصریح کرد: در توافقی که بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای 1+5 امضا شده، وظیفه آژانس نظارت بر تعهدات ایران بود. وقتی الان چند سال است طرفهای مقابل به هیچ تعهدی عمل نکردند طبعا دیگر منطقی نیست که آژانس بر برنامه هستهای ایران نظارت داشته باشد زیرا برجام زمانی وجود دارد که طرفهای مقابل به وظایف خود عمل کنند اما الان که طرفهای مقابل آن را زیر پا گذاشتهاند و بعد هم به طور یکجانبه اعلام کردهاند که ایران تعهدات خود را نقض کرده و میزان اورانیوم ذخیره شده خود را افزایش داده است پس دیگر معنا ندارد آژانس بر مفاد برجامی نظارت کند.
کارخانهای گفت: واقعیت این که آقای گروسی وآژانس ادعا میکنند در مواجهه با مسائل هستهای ایران مباحث فنی را مطرح میکنند اما در پس پرده چنین ادعاهایی پیگیری اهداف سیاستی آمریکاست. در همین زمینه طرح این موضوع هم ضروری به نظر میرسد که براساس اساسنامه ، وظیفه آژانس نظارت بر مفاد ان پی تی است. در عین حال به این نکته هم باید توجه داشت که آمریکا براساس اعلام رسمی، تاکنون بیش از 1200آزمایش هستهای انجام داده است. این نقض مفاد صریح انپیتی است. اما با وجود این واقعیت، آژانس به هیچ وجه موضعی در برابر آمریکا ندارد اما در نقطه مقابل خواستار کاهش فعالیتهای هستهای ایران است. بنابراین جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات پیش رو با آقای گروسی باید به صورت شفاف مواضع خود را اعلام کند.