سعید آجرلو، کارشناس و فعال رسانه‌ای در گفت‌وگو با «جام‌جم»:
رسانه جای کارآمدی را نمی‌گیرد
سعید آجرلو، مدیرمسئول روزنامه «صبحنو» در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به این‌که در بسیاری از تحولات سیاسی و اجتماعی به‌رغم همه کوتاهی‌ها و قصور دستگاه‌ها، نهادها، ارگان‌ها و سازمان‌های مختلف تلاشی وجود دارد که همه تقصیرات را متوجه رسانه‌ها به‌ویژه صداوسیما کنند، خاطرنشان کرد: گره‌زدن همه مسائل به رسانه اتفاق خطرناکی است که متاسفانه در کشور ما باب شده است و این موضوع اساسا منطقی نیست که هر مشکلی را متوجه رسانه کنیم و عنوان شود اگر مشکلی وجود دارد صرفا ناشی از کارکرد رسانه است و در میدان واقعیت چنین چیزی وجود ندارد.
کارآمدی دستگاه‌ها
وی با اشاره به برخی معضلات و مشکلات موجود در کشور مثل تورم، اشتغال، رکود و... گفت: در بسیاری از موضوعات حتما رسانه‌ها به‌عنوان انتقال‌دهندگان پیام نقش مهمی را ایفا می‌کنند اما واقعیت آن است که رسانه به‌رغم نقش‌آفرینی، متغیری اصلی نیست بلکه نقش اساسی در این زمینه متوجه کارآمدی دستگاه‌ها است.
این کارشناس رسانه ادامه داد: اگر مثلا شیب تورم در کشور سیر نزولی پیدا کند جامعه طبیعتا از آن خشنود خواهد شد و اتفاقا از این منظر رسانه می‌تواند احساس خوبی به جامعه منتقل کند اما حل مسائل اصلی درباره این موضوع مهم اقتصادی ارتباطی به رسانه ندارد. طبعا اگر رسانه به این موضوع نپردازد و پیام‌های امیدآفرین در این حوزه را به مردم منتقل نکند اهمال کرده اما مسأله اصلی اینجاست که رسانه‌ها صرفا می‌توانند ترسیم‌کننده این چشم‌انداز باشند و اساسا باید چنین چشم‌اندازی در سطح مدیران و دست‌اندرکاران و نهادهای سیاستگذار وجود داشته باشد تا رسانه در قالب اطلاع‌رسانی و تحلیل به بسط آن بپردازد.
توقعات غیرموجه از رسانه
آجرلو با بیان این‌که این نگاه رسانه‌زده که همه بار را به دوش رسانه بگذاریم و توقعات غیرموجه از آن داشته باشیم از منطق درستی برخوردار نیست، گفت: رواج این نوع نگاه بسیار خطرناک است و رسانه را متلاشی می‌کند و در عین حال کمکی هم به حل مسأله نمی‌کند. وی با اشاره به گسترش شبکه‌های اجتماعی و شبکه‌های مجازی خاطرنشان کرد: اگرچه طرح بسیاری از مسائل در این فضا با بزرگنمایی همراه است اما بالاخره صورتی از واقعیت هم دارد و این موضوع قابل چشم‌پوشی نیست. ما نمی‌توانیم بگوییم که نارضایتی اجتماعی در حد ناچیزی است. این درحالی‌است که در آسیب‌شناسی موضوعات و تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی باید با واقعیت بدون فیلتر در سطح سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری مواجه شویم. مدیرمسئول روزنامه صبحنو درباره ماهیت اصلی اغتشاشات و تنش‌های اجتماعی گفت: از نظر من مسأله اساسی کسانی که به خیابان‌هاآمدند نه براندازی است و نه تغییر نظام، بلکه مهم‌ترین آن حل مشکلات اقتصادی است. هرچند در جریان اغتشاشات اخیر با برخی مطالبات و خواسته‌های اجتماعی، فرهنگی و هویتی هم مواجه بودیم اما حل مسائل اقتصادی و دادن چشم‌انداز به آنها و کارآمدی سیستم اجرایی کشور واقعا متغیر اصلی در این مناسبات است.
دیگر مدل روابط‌عمومی کارایی ندارد
این کارشناس رسانه درباره نوع مواجهه دستگاه‌ها و نهادها و دیگر مجموعه‌ها ازجمله رسانه‌ها با تحولات و مسائل کشور خاطرنشان کرد: ما در جریان اتفاقات اخیر از یک‌سو در معرض بمباران رسانه‌ای طرف مقابل قرار داشتیم و از سوی دیگر نوع اطلاع‌رسانی و انتقال پیام ما به مخاطب هم محل تامل بود. به نظر می‌رسد که دستگاه‌های ما در حوزه انتقال پیام به مدل روابط‌عمومی عادت کردند که از کارایی‌های لازم برخوردار نیست چون درون‌سازمانی و عمومی است اما نوع انتقال پیام در شبکه‌های مجازی به‌صورت افقی صورت می‌گیرد. وی تغییر آرایش رسانه‌ای کشور را اقدامی ضروری دانست و تصریح کرد: نهادها و دستگاه‌ها باید بپذیرند که آرایش رسانه‌ای پیشین دیگر کارایی ندارد و از تاثیرگذاری زیادی برخوردار نیست. نکته دیگر این‌که دست‌اندرکاران و مسئولان باید قبول کنند که در کنار اهمیت دادن به مسائل دیگر، موضوع مدیا و رسانه هم اهمیت زیادی دارد و این موضوع پسینی نیست بلکه پیشینی است و این‌که تاثیر زیادی ندارد. بنابراین باید تامل کرده و آدم‌های کیفی را وارد موضوع کنیم و همان‌قدر که درواقع برندینگ و مدیا مهم است موضوعات دیگر هم مهم است.
بازتعریف رسانه برای مسئولان
مدیرمسئول روزنامه صبحنو با اشاره به این‌که در تنش و ناآرامی‌های روزهای اخیر رفتار و کنش دست‌اندرکاران، پلیس، نخبگان و ... در معرض رصد بود خاطرنشان کرد: واقعیت این است که در سطوح دستگاه دولتی باید تعاریف جدیدی از نقش رسانه ارائه شود و از سوی دیگر باید به این نکته هم توجه داشت که رسانه‌ها هم نباید منتظر اطلاعیه، اعلامیه و بیانیه دیگر باشند بلکه باید خودشان واقعیت‌ها را کشف کنند.
وی با اشاره به برخی معضلات و مشکلات موجود در کشور مثل تورم، اشتغال، رکود و... گفت: در بسیاری از موضوعات حتما رسانه‌ها به‌عنوان انتقال‌دهندگان پیام نقش مهمی را ایفا می‌کنند اما واقعیت آن است که رسانه به‌رغم نقش‌آفرینی، متغیری اصلی نیست بلکه نقش اساسی در این زمینه متوجه کارآمدی دستگاه‌ها است.
این کارشناس رسانه ادامه داد: اگر مثلا شیب تورم در کشور سیر نزولی پیدا کند جامعه طبیعتا از آن خشنود خواهد شد و اتفاقا از این منظر رسانه می‌تواند احساس خوبی به جامعه منتقل کند اما حل مسائل اصلی درباره این موضوع مهم اقتصادی ارتباطی به رسانه ندارد. طبعا اگر رسانه به این موضوع نپردازد و پیام‌های امیدآفرین در این حوزه را به مردم منتقل نکند اهمال کرده اما مسأله اصلی اینجاست که رسانه‌ها صرفا می‌توانند ترسیم‌کننده این چشم‌انداز باشند و اساسا باید چنین چشم‌اندازی در سطح مدیران و دست‌اندرکاران و نهادهای سیاستگذار وجود داشته باشد تا رسانه در قالب اطلاع‌رسانی و تحلیل به بسط آن بپردازد.
توقعات غیرموجه از رسانه
آجرلو با بیان این‌که این نگاه رسانه‌زده که همه بار را به دوش رسانه بگذاریم و توقعات غیرموجه از آن داشته باشیم از منطق درستی برخوردار نیست، گفت: رواج این نوع نگاه بسیار خطرناک است و رسانه را متلاشی می‌کند و در عین حال کمکی هم به حل مسأله نمی‌کند. وی با اشاره به گسترش شبکه‌های اجتماعی و شبکه‌های مجازی خاطرنشان کرد: اگرچه طرح بسیاری از مسائل در این فضا با بزرگنمایی همراه است اما بالاخره صورتی از واقعیت هم دارد و این موضوع قابل چشم‌پوشی نیست. ما نمی‌توانیم بگوییم که نارضایتی اجتماعی در حد ناچیزی است. این درحالی‌است که در آسیب‌شناسی موضوعات و تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی باید با واقعیت بدون فیلتر در سطح سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری مواجه شویم. مدیرمسئول روزنامه صبحنو درباره ماهیت اصلی اغتشاشات و تنش‌های اجتماعی گفت: از نظر من مسأله اساسی کسانی که به خیابان‌هاآمدند نه براندازی است و نه تغییر نظام، بلکه مهم‌ترین آن حل مشکلات اقتصادی است. هرچند در جریان اغتشاشات اخیر با برخی مطالبات و خواسته‌های اجتماعی، فرهنگی و هویتی هم مواجه بودیم اما حل مسائل اقتصادی و دادن چشم‌انداز به آنها و کارآمدی سیستم اجرایی کشور واقعا متغیر اصلی در این مناسبات است.
دیگر مدل روابط‌عمومی کارایی ندارد
این کارشناس رسانه درباره نوع مواجهه دستگاه‌ها و نهادها و دیگر مجموعه‌ها ازجمله رسانه‌ها با تحولات و مسائل کشور خاطرنشان کرد: ما در جریان اتفاقات اخیر از یک‌سو در معرض بمباران رسانه‌ای طرف مقابل قرار داشتیم و از سوی دیگر نوع اطلاع‌رسانی و انتقال پیام ما به مخاطب هم محل تامل بود. به نظر می‌رسد که دستگاه‌های ما در حوزه انتقال پیام به مدل روابط‌عمومی عادت کردند که از کارایی‌های لازم برخوردار نیست چون درون‌سازمانی و عمومی است اما نوع انتقال پیام در شبکه‌های مجازی به‌صورت افقی صورت می‌گیرد. وی تغییر آرایش رسانه‌ای کشور را اقدامی ضروری دانست و تصریح کرد: نهادها و دستگاه‌ها باید بپذیرند که آرایش رسانه‌ای پیشین دیگر کارایی ندارد و از تاثیرگذاری زیادی برخوردار نیست. نکته دیگر این‌که دست‌اندرکاران و مسئولان باید قبول کنند که در کنار اهمیت دادن به مسائل دیگر، موضوع مدیا و رسانه هم اهمیت زیادی دارد و این موضوع پسینی نیست بلکه پیشینی است و این‌که تاثیر زیادی ندارد. بنابراین باید تامل کرده و آدم‌های کیفی را وارد موضوع کنیم و همان‌قدر که درواقع برندینگ و مدیا مهم است موضوعات دیگر هم مهم است.
بازتعریف رسانه برای مسئولان
مدیرمسئول روزنامه صبحنو با اشاره به این‌که در تنش و ناآرامی‌های روزهای اخیر رفتار و کنش دست‌اندرکاران، پلیس، نخبگان و ... در معرض رصد بود خاطرنشان کرد: واقعیت این است که در سطوح دستگاه دولتی باید تعاریف جدیدی از نقش رسانه ارائه شود و از سوی دیگر باید به این نکته هم توجه داشت که رسانه‌ها هم نباید منتظر اطلاعیه، اعلامیه و بیانیه دیگر باشند بلکه باید خودشان واقعیت‌ها را کشف کنند.
ضمیمه قفسه کتاب
تیتر خبرها
