نوسازی و نواندیشی در موسیقی کودک ایرانی
موسیقی کودک در فرهنگ شنیداری و ادبیات آهنگین ایران پدیده‌ای جدید از مظاهر زندگی شهرنشینی مدرن و از نمادهای رشد طبقه متوسط شهری معاصر است. از عمر آن هنوز یک قرن نیز نگذشته و در همین مدت نیز رشد منظمی نداشته است. از این حیث می‌توان گفت که موسیقی کودک هم‌دوش مباحث دیگری چون ادبیات منظوم و منثور و نقاشی ویژه کودکان در ایران نبوده و نسبت به خاستگاه تاریخی خود چندان رشد یافته نیست.
یکی از علل آن، فقدان یک «نهاد ناظر» در درازمدت بوده است. نهادی ناظر بر روند تولید محتوا، طراحی المان‌هایی متناسب با عوامل سازنده زیباشناسی و تفکر ایرانی، متکی بر پژوهش‌های دامنه‌دار و درازمدت و دارای توان برای القای تغییرات لازم در جهت ادامه طرح‌ها و برنامه‌ها.
شاید چندان تفاوتی نکند که این نهاد، وابسته به بودجه دولتی باشد یا بخش خصوصی. آنچه مهم است، وجود و تضمین شرایطی است که دوام و بقای روند کار و فعالیت این نهاد را در مدتی طولانی تعهد کند.
موسیقی کودک از زمینه‌هایی است که چنین صبر و سرمایه‌ای را طلب می‌کند و از زمره اموری است که با طرح‌های ضربتی و سیاست‌های مقطعی چندان سازگار نیست؛ هرچه انتظار از حاصل کار بیشتر باشد، دوام و عمق عوامل سازنده آن بیشتر باید باشد و این واقعیتی انکارناپذیر است.
تاریخ موسیقی معاصر ایران نشان می‌دهد که روند توجه و تولید موسیقی کودک (و در واقع تولید محتوا در ادبیات آهنگین کودک ایرانی) عملا در مقاطع گوناگون تاریخی به‌طور متناوب گاه در دست بخش دولتی و گاه در دست بخش خصوصی بوده و در مقاطعی کوتاه‌مدت، دستاوردهای درخشان و ماندگاری را نیز به همراه داشته است.
نمی‌توان از این واقعیت گریخت که مقایسه این دستاوردها با یکدیگر امری است نه ممکن و نه لازم، چرا که شرایط جامعه ایرانی در این 100سال گذشته و به‌ویژه 40 سال اخیر؛ بسیار متغیر و غیر‌قابل قیاس با یکدیگر بوده است. شاید مهم‌ترین دلیل لزوم تاسیس نهاد ناظری که وصفش رفت، جمع‌بندی دستاوردهای گذشته برای ترسیم وضعیت امروز و تعیین بستر آینده باشد.
با در نظر گرفتن چنین پیشینه و چشم‌اندازی است که می‌توان روند تولیدات اخیر مرکز موسیقی حوزه هنری در زمینه موسیقی و شعر (بخوانید ادبیات آهنگین) کودک ایرانی را ارزیابی کرد.
این مرکز از گذشته‌ای نه‌چندان دور در این زمینه فعال بوده و آثار ماندگار از ادوار گوناگون فعالیت خود به‌جای گذاشته است؛ به طوری که مطالعه تاریخ ادبیات آهنگین کودک ایرانی بدون بررسی تولیدات این مرکز، مطالعه‌ای کامل نخواهد بود.
در ایام اخیر، توجه خاص مرکز موسیقی حوزه هنری به این موضوع به تولیداتی جدید و متفاوت منجر شده است. به‌ویژه، اهتمام در بهره‌گیری از آهنگسازانی که در سال‌های گذشته تسلط و مهارت خود را در این رشته از کار با آفرینش آثاری پراستقبال به ثبوت رسانده‌اند.
آثاری که در حافظه جمعی خوش نشسته‌اند و سرمشق آفرینش‌های بعدی قرار گرفته‌اند. آثاری که تنوع برداشت‌ها، رویکردهای متنوع را در ساخت و ارائه و بالاخره ادراک هنرمند از بستر فرهنگی امروز و فردا را گواهند . آثاری که نشان دهنده راه‌های رنگین‌تری از آفرینش و اجرا خواهند بود و هرکدام بخشی از پیکره بزرگ ادبیات آهنگین کودک ایرانی معاصر را تشکیل خواهند داد.
سیدعلیرضا میرعلینقی - پژوهشگر موسیقیشاید چندان تفاوتی نکند که این نهاد، وابسته به بودجه دولتی باشد یا بخش خصوصی. آنچه مهم است، وجود و تضمین شرایطی است که دوام و بقای روند کار و فعالیت این نهاد را در مدتی طولانی تعهد کند.
موسیقی کودک از زمینه‌هایی است که چنین صبر و سرمایه‌ای را طلب می‌کند و از زمره اموری است که با طرح‌های ضربتی و سیاست‌های مقطعی چندان سازگار نیست؛ هرچه انتظار از حاصل کار بیشتر باشد، دوام و عمق عوامل سازنده آن بیشتر باید باشد و این واقعیتی انکارناپذیر است.
تاریخ موسیقی معاصر ایران نشان می‌دهد که روند توجه و تولید موسیقی کودک (و در واقع تولید محتوا در ادبیات آهنگین کودک ایرانی) عملا در مقاطع گوناگون تاریخی به‌طور متناوب گاه در دست بخش دولتی و گاه در دست بخش خصوصی بوده و در مقاطعی کوتاه‌مدت، دستاوردهای درخشان و ماندگاری را نیز به همراه داشته است.
نمی‌توان از این واقعیت گریخت که مقایسه این دستاوردها با یکدیگر امری است نه ممکن و نه لازم، چرا که شرایط جامعه ایرانی در این 100سال گذشته و به‌ویژه 40 سال اخیر؛ بسیار متغیر و غیر‌قابل قیاس با یکدیگر بوده است. شاید مهم‌ترین دلیل لزوم تاسیس نهاد ناظری که وصفش رفت، جمع‌بندی دستاوردهای گذشته برای ترسیم وضعیت امروز و تعیین بستر آینده باشد.
با در نظر گرفتن چنین پیشینه و چشم‌اندازی است که می‌توان روند تولیدات اخیر مرکز موسیقی حوزه هنری در زمینه موسیقی و شعر (بخوانید ادبیات آهنگین) کودک ایرانی را ارزیابی کرد.
این مرکز از گذشته‌ای نه‌چندان دور در این زمینه فعال بوده و آثار ماندگار از ادوار گوناگون فعالیت خود به‌جای گذاشته است؛ به طوری که مطالعه تاریخ ادبیات آهنگین کودک ایرانی بدون بررسی تولیدات این مرکز، مطالعه‌ای کامل نخواهد بود.
در ایام اخیر، توجه خاص مرکز موسیقی حوزه هنری به این موضوع به تولیداتی جدید و متفاوت منجر شده است. به‌ویژه، اهتمام در بهره‌گیری از آهنگسازانی که در سال‌های گذشته تسلط و مهارت خود را در این رشته از کار با آفرینش آثاری پراستقبال به ثبوت رسانده‌اند.
آثاری که در حافظه جمعی خوش نشسته‌اند و سرمشق آفرینش‌های بعدی قرار گرفته‌اند. آثاری که تنوع برداشت‌ها، رویکردهای متنوع را در ساخت و ارائه و بالاخره ادراک هنرمند از بستر فرهنگی امروز و فردا را گواهند . آثاری که نشان دهنده راه‌های رنگین‌تری از آفرینش و اجرا خواهند بود و هرکدام بخشی از پیکره بزرگ ادبیات آهنگین کودک ایرانی معاصر را تشکیل خواهند داد.
