کشاورزی، با برنامه درست صادرات، جان می‌گیرد

کشاورزی، با برنامه درست صادرات، جان می‌گیرد

ایران آن‌قدر در محصولات کشاورزی تنوع دارد که به جرات می‌توان گفت بسیاری از ایرانیان نمی‌توانند تمام میوه‌هایی که در داخل کشور به بار می‌آید را نام ببرند. با این حال همیشه گفته می‌شود محصولات کشاورزی بعد از نفت و مشتقات آن سهم قابل‌توجهی در صادرات ایران و نقش مهمی در تجارت منطقه و کشور‌‌‌‌‌‌‌‌‌های همسایه بر عهده دارد.

با این‌حال انگار هنوز برنامه مشخصی برای استفاده از ظرفیت کشاورزی ایران و صادرات محصولات این بخش به‌صورت حرفه‌ای و ثابت وجود ندارد. متاسفانه با این‌که سال‌هاست مراودات تجاری در این حوزه انجام می‌شود اما هنوز هم کارها به صورت سنتی و همراه با مشکلات عدیده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ پیش می‌رود که از یک‌سو با افزایش تلفات، سود آن کم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود و از سوی دیگر درآمد ارزی آن برای کشور و کشاورزان به شدت پایین می‌آید.
نکته حائز اهمیت این که بسیاری از مشکلات موجود در مسیر تولید و صادرات محصولات کشاورزی مشخص و مدت‌هاست در مورد آنها صحبت می‌شود که می‌توان با شناسایی گلوگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و معضلات جانبی و ارائه راه‌حل‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، مسیر بهره‌وری در این حوزه و آورده اقتصادی را بیشتر کرد و فشار را از روی منابع آبی کشور برداشت.  به گفته فعالان عرصه صادرات محصولات کشاورزی، مشکلات بانکی و نقل و انتقال ارز حاصل از صادرات، مهم‌ترین و اصلی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین مشکلات در مسیر کارهاست. همچنین شعب ایرانی بانک‌های حاضر در برخی کشورهای همسایه فعالیتی ندارند که گرفتاری‌ها را دوچندان کرده است.
مورد بعد به بحث بیمه و ناکافی بودن سقف پوشش باز‌می‌گردد. این مساله اعتماد و آرامش صادرکنندگان را سلب کرده و آنها نمی‌دانند آیا در صورت متضرر شدن، سازمان یا نهادی وجود دارد که چتر حمایتی‌اش را بالای سر آنها بگستراند یا نه.
ضرر‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مالی سنگین ناشی از نوسان نرخ ارز و نبود ‌ساز‌و‌کار مناسب برای پوشش و پشتیبانی از آن به‌ویژه در مورد محصولاتی که زود فاسد می‌شوند یا قیمت واحد ارزانی دارند، از دیگر موارد بسیار مهم به شمار می‌آید که حتما باید برای بهبود شرایط صادرات مورد توجه قرار گیرد.
صادرکنندگان محصولات کشاورزی درخواست دارند متناسب با سیاست توسعه روابط اقتصادی با کشور‌‌‌‌‌‌‌‌‌های منطقه برای حمل محموله‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کشاورزی فسادپذیر، کمبود کانتینر‌‌‌‌‌‌‌‌‌های یخچال‌‌‌‌‌‌‌‌‌دار رفع شود، زیرا یکی از اضلاع مهم توسعه این سیاست اقتصادی، لجستیک قوی است. همچنین ایجاد خطوط منظم کشتیرانی از مبادی بنادر مختلف جمهوری‌اسلامی ایران به بنادر کشور‌های ساحلی همسایه و دیگر کشورهایی که می‌توان از راه دریا با آنها ارتباط داشت، در واحد زمان تعریف و به‌صورت منظم عملیاتی شود.
اما با برگشت خوردن برخی محصولات طی سال‌های اخیر چنین به نظر می‌رسد که شناسنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌دار کردن صادرکنندگان و محصولات کشاورزی برای جلوگیری از مرجوع شدن محصولات از دیگر کشور‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به دلیل بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌کیفیتی، آلودگی به سموم و آفات گیاهی مهم و ضروری است.
ایران هم در شمال و هم جنوب بنادر خوبی دارد که می‌توان واردات و صادرات برخی محصولات کشاورزی از بنادری مثل بندر چابهار جهت رونق و توسعه اقتصادی و همچنین ایجاد کریدور شمال به جنوب و بالعکس در جهت اتصال بازار‌‌‌‌‌‌‌‌‌های شمالی و جنوب کشور در دستور کار قرار گیرد.

رضا نقیلو - گروه ایران