در گفتوگو با سیدرضا محقق، تهیه کننده فیلم «آه سرد» بررسی شد
سینمای اخلاق محور
سیدرضا محقق امسال در مقام تهیه کننده، دو فیلم «آه سرد» و «چرا گریه نمی‌کنی» را در جشنواره فیلم فجر چهل‌و‌یکم دارد.
فیلم آه سرد به کارگردانی ناهید عزیزی که امروز در سئانس اول پردیس ملت به‌عنوان سینمای رسانه نمایش داده می‌شود، درباره پسری است که به‌دنبال انتقام از شخصی است که در زندان به سر می‌برد و یک‌سری اتفاقاتی برایش رخ می‌دهد که دچار عذاب وجدان می‌شود. محقق پیش از این تهیه کننده فیلم‌های «دِرِب» که در جشنواره فیلم فجر سال‌های گذشته نیز حضور داشته، برنده جایزه بالون نقره‌ای جشنواره سه قاره نانت شده است. «آیرو»، «ممیرو» و «او خوب سنگ می‌زند» از دیگر آثاری است که محقق تهیه‌کنندگی آن را به‌عهده گرفته است. حضور این تهیه کننده با فیلم آه سرد در جشنواره فیلم فجر بهانه‌ای برای گفتوگو با این تهیه‌کننده می‌شود که در ادامه از نظر می‌گذرانید:
اگر بخواهید آه سرد را به شیوه‌ای برای مخاطب معرفی کنید که کنجکاوی ایجاد کند، چه می‌گویید؟
مهم‌ترین موضوع فیلم آه سرد این است که کارگردان آن یک خانم (ناهید عزیزی) است و نوع فضایی که در این کار جریان دارد، مانند فیلم دِرِب، جزو علاقه‌مندی‌های من است و قصه آن خیلی برایم جذاب بود و ذهنم را درگیر کرد. سینمای هنری را همیشه دنبال می‌کنم و این فیلم هم می‌توانست از جمله کارهایی باشد که بتوانم بعدها به عنوان کار خوب در کارنامه‌ام داشته باشم. آه سرد، جزو کارهایی است که فرآیند تولید سخت را پشت سرگذاشته است. لوکیشن آه سرد حوالی شهرهای سردسیر ایران بوده و در حدود یک‌ماه فیلمبرداری گاهی در برف بودیم که شرایط خیلی سختی از لحاظ تولید بر کار ما حاکم بود و برف تا یک متر بالا می‌آمد.
از چه لحاظ این قصه برای شما جذابیت داشت؟
کنش، واکنش و ارتباط عاطفی که بین این دوشخصیت وجود دارد، خیلی ذهنم را درگیر کرد و دغدغه سنگینی برایم بود. علاوه بر این، فضای سرد و یخ و پر از هیجان و این‌که انسان‌ها چطور می‌توانند از خودشان بگذرند و چگونه روی احساس خود پا بگذارند اما در انتها متوجه می‌شویم که این امکان‌پذیر نیست و چنین چیزی در سرشت انسان وجود ندارد.
چقدر ساخت فیلم زمان برد و با چه چالش‌هایی روبه‌رو بودید؟
حدود یک‌ماه فیلمبرداری ما زمان برد و مسعود امینی تیرانی هم فیلمبردار ما بود. از لحاظ چالش‌هایی که با آن مواجه بودیم، وقتی وارد یک منطقه کوهستانی می‌شوید، تولید شما در زمستان خیلی سخت خواهد شد. همچنین گروه ما خیلی همدل بود و این تیم خیلی به ما روحیه می‌داد و عشقی که در دل بچه‌ها وجود دارد، تمام موانع را از بین می‌برد. فیلم‌سازی سخت است اما عشق و دوست داشتن آن را آسان می‌کند و موانع را برای شما می‌شکند.
با توجه به این‌که فیلم‌های جشنواره در اولویت اکران هستند، چقدر فکر می‌کنید فیلم‌تان گیشه دارد؟
قطعا فیلم آه سرد دیده می‌شود و فیلم خوبی است و تمام استانداردهای فنی سینمایی و جذابیتی را که مخاطب به‌دنبال آن هست، دارد و فیلمی است که به نظرم جواب می‌دهد. به هرحال از هر فیلمی باید به اندازه خودش انتظار داشته باشید و شما گاهی نمی‌توانید از فیلم‌ها عکس‌العمل زیادی از مخاطب دریافت کنید.
چقدر به سیمرغ و جایزه فکر می‌کنید و اگر جایزه بگیرید، فکر می‌کنید مسیر را برای فیلم‌سازی شما آسان می‌کند یا سخت یا این‌که نفس فیلم‌سازی برای شما اهمیت دارد؟
خدا را شکر می‌کنم که همیشه کار خوب ساختم و دنبال فیلم ساختن نیستم، بلکه دنبال کار خوب ساختن هستم. به طور قطع دریافت سیمرغ انگیزه‌های مضاعفی برایم به وجود می‌آورد که کار را برایم سخت‌تر می‌کند. به طور قطع، اگر این اتفاقات بیفتد که دور از ذهن نیست، برایم جایزه گرفتن در ایران و جشنواره خودمان خیلی ارزشمند است و تا زمانی که هستم در سینمای مستقل و خصوصی کار خواهم کرد. همچنین جوانان ما انسان‌های بسیار توانمند و با انگیزه هستند و اگر بتوانم برای سینما کاری کنم، کمک خواهم کرد تا بتوانیم این مسیر را برای دوستان دیگر هموار کنم و وظیفه و رسالت ما این است.
سال‌های بسیاری است که جشنواره فیلم فجر برگزار می‌شود، فکر می‌کنید چه تأثیری در سینمای ایران دارد و حضور فیلم‌سازان اول و بزرگ چه تأثیری در خود جشنواره توانسته بگذارد؟
جشنواره فیلم فجر یکی از بزرگ‌ترین اتفاقات و رویدادهای کشور ماست و قطعا این اتفاق خیلی ممتاز بوده و خواهد بود و فیلم‌های بسیاری از فیلم‌سازان ما در جشنواره دیده شده است و نوعی محفل یا به قولی جشن در سینمای ایران به شمار می‌آید. من هیچ کاری را سخت‌تر از سینما نمی‌دانم و جشنواره فیلم فجر نقطه عطف و حساسی برای یک فیلم‌ساز است. بسیاری از کسانی که فیلم‌سازی را دنبال می‌کنند، دوست دارند یک روز فیلم‌شان به جشنواره بیاید و آنجا از اثرشان رونمایی کنند، چون ما فیلم را برای آرشیو شدن در خانه که نمی‌سازیم، بلکه می‌سازیم که دیگران آن را ببینند. این‌که ما در فیلم رسالت‌مان چیست و چه پیامی دارد نیز مهم است و این در جشنواره فجر دیده می‌شود. افتخار می‌کنم که دو فیلم در جشنواره است و این فیلم‌ها باید دیده شود. شاید جشنواره خارجی زیادی رفته باشم و همین امسال فیلم درب را در بوسان داشتم و جزو فیلم‌های افتتاحیه بود و «شهر خاموش» هم جایزه بهترین کارگردانی تالین را گرفت اما جشنواره فجر برای من بسیار مهم و به‌عنوان یکی از جشنواره‌های بزرگ است. ما همیشه باید با جشنواره دوست باشیم و اگر حرف و نظری داریم باید در فیلم حرف‌مان را بزنیم و به‌طور قطع نباید با جشنواره نامهربانی کنیم.
شعار جشنواره امسال «اخلاق، امید، آگاهی و تأکید روی سینمای اجتماعی سالم» است، چقدر فکر می‌کنید فیلم‌های جشنواره می‌تواند سلیقه مخاطب را تغییر دهد و سیاه‌نما نباشد؟
اولین مقوله در رسالت فیلم‌سازی، نمایش اخلاق است. شکی نیست که انسان‌ها با امید زنده هستند و فیلم‌سازی باید برای ما آگاهی و بصیرت به ارمغان بیاورد. فیلم‌های جشنواره را ندیدم که بدانم در چه سطحی هستند اما دوستانی که فیلم‌ها را دیدند به چنین نکاتی برخورد کردند و قطعا رسالت سینما نیز اخلاق محوری است.
اگر بخواهید آه سرد را به شیوه‌ای برای مخاطب معرفی کنید که کنجکاوی ایجاد کند، چه می‌گویید؟
مهم‌ترین موضوع فیلم آه سرد این است که کارگردان آن یک خانم (ناهید عزیزی) است و نوع فضایی که در این کار جریان دارد، مانند فیلم دِرِب، جزو علاقه‌مندی‌های من است و قصه آن خیلی برایم جذاب بود و ذهنم را درگیر کرد. سینمای هنری را همیشه دنبال می‌کنم و این فیلم هم می‌توانست از جمله کارهایی باشد که بتوانم بعدها به عنوان کار خوب در کارنامه‌ام داشته باشم. آه سرد، جزو کارهایی است که فرآیند تولید سخت را پشت سرگذاشته است. لوکیشن آه سرد حوالی شهرهای سردسیر ایران بوده و در حدود یک‌ماه فیلمبرداری گاهی در برف بودیم که شرایط خیلی سختی از لحاظ تولید بر کار ما حاکم بود و برف تا یک متر بالا می‌آمد.
از چه لحاظ این قصه برای شما جذابیت داشت؟
کنش، واکنش و ارتباط عاطفی که بین این دوشخصیت وجود دارد، خیلی ذهنم را درگیر کرد و دغدغه سنگینی برایم بود. علاوه بر این، فضای سرد و یخ و پر از هیجان و این‌که انسان‌ها چطور می‌توانند از خودشان بگذرند و چگونه روی احساس خود پا بگذارند اما در انتها متوجه می‌شویم که این امکان‌پذیر نیست و چنین چیزی در سرشت انسان وجود ندارد.
چقدر ساخت فیلم زمان برد و با چه چالش‌هایی روبه‌رو بودید؟
حدود یک‌ماه فیلمبرداری ما زمان برد و مسعود امینی تیرانی هم فیلمبردار ما بود. از لحاظ چالش‌هایی که با آن مواجه بودیم، وقتی وارد یک منطقه کوهستانی می‌شوید، تولید شما در زمستان خیلی سخت خواهد شد. همچنین گروه ما خیلی همدل بود و این تیم خیلی به ما روحیه می‌داد و عشقی که در دل بچه‌ها وجود دارد، تمام موانع را از بین می‌برد. فیلم‌سازی سخت است اما عشق و دوست داشتن آن را آسان می‌کند و موانع را برای شما می‌شکند.
با توجه به این‌که فیلم‌های جشنواره در اولویت اکران هستند، چقدر فکر می‌کنید فیلم‌تان گیشه دارد؟
قطعا فیلم آه سرد دیده می‌شود و فیلم خوبی است و تمام استانداردهای فنی سینمایی و جذابیتی را که مخاطب به‌دنبال آن هست، دارد و فیلمی است که به نظرم جواب می‌دهد. به هرحال از هر فیلمی باید به اندازه خودش انتظار داشته باشید و شما گاهی نمی‌توانید از فیلم‌ها عکس‌العمل زیادی از مخاطب دریافت کنید.
چقدر به سیمرغ و جایزه فکر می‌کنید و اگر جایزه بگیرید، فکر می‌کنید مسیر را برای فیلم‌سازی شما آسان می‌کند یا سخت یا این‌که نفس فیلم‌سازی برای شما اهمیت دارد؟
خدا را شکر می‌کنم که همیشه کار خوب ساختم و دنبال فیلم ساختن نیستم، بلکه دنبال کار خوب ساختن هستم. به طور قطع دریافت سیمرغ انگیزه‌های مضاعفی برایم به وجود می‌آورد که کار را برایم سخت‌تر می‌کند. به طور قطع، اگر این اتفاقات بیفتد که دور از ذهن نیست، برایم جایزه گرفتن در ایران و جشنواره خودمان خیلی ارزشمند است و تا زمانی که هستم در سینمای مستقل و خصوصی کار خواهم کرد. همچنین جوانان ما انسان‌های بسیار توانمند و با انگیزه هستند و اگر بتوانم برای سینما کاری کنم، کمک خواهم کرد تا بتوانیم این مسیر را برای دوستان دیگر هموار کنم و وظیفه و رسالت ما این است.
سال‌های بسیاری است که جشنواره فیلم فجر برگزار می‌شود، فکر می‌کنید چه تأثیری در سینمای ایران دارد و حضور فیلم‌سازان اول و بزرگ چه تأثیری در خود جشنواره توانسته بگذارد؟
جشنواره فیلم فجر یکی از بزرگ‌ترین اتفاقات و رویدادهای کشور ماست و قطعا این اتفاق خیلی ممتاز بوده و خواهد بود و فیلم‌های بسیاری از فیلم‌سازان ما در جشنواره دیده شده است و نوعی محفل یا به قولی جشن در سینمای ایران به شمار می‌آید. من هیچ کاری را سخت‌تر از سینما نمی‌دانم و جشنواره فیلم فجر نقطه عطف و حساسی برای یک فیلم‌ساز است. بسیاری از کسانی که فیلم‌سازی را دنبال می‌کنند، دوست دارند یک روز فیلم‌شان به جشنواره بیاید و آنجا از اثرشان رونمایی کنند، چون ما فیلم را برای آرشیو شدن در خانه که نمی‌سازیم، بلکه می‌سازیم که دیگران آن را ببینند. این‌که ما در فیلم رسالت‌مان چیست و چه پیامی دارد نیز مهم است و این در جشنواره فجر دیده می‌شود. افتخار می‌کنم که دو فیلم در جشنواره است و این فیلم‌ها باید دیده شود. شاید جشنواره خارجی زیادی رفته باشم و همین امسال فیلم درب را در بوسان داشتم و جزو فیلم‌های افتتاحیه بود و «شهر خاموش» هم جایزه بهترین کارگردانی تالین را گرفت اما جشنواره فجر برای من بسیار مهم و به‌عنوان یکی از جشنواره‌های بزرگ است. ما همیشه باید با جشنواره دوست باشیم و اگر حرف و نظری داریم باید در فیلم حرف‌مان را بزنیم و به‌طور قطع نباید با جشنواره نامهربانی کنیم.
شعار جشنواره امسال «اخلاق، امید، آگاهی و تأکید روی سینمای اجتماعی سالم» است، چقدر فکر می‌کنید فیلم‌های جشنواره می‌تواند سلیقه مخاطب را تغییر دهد و سیاه‌نما نباشد؟
اولین مقوله در رسالت فیلم‌سازی، نمایش اخلاق است. شکی نیست که انسان‌ها با امید زنده هستند و فیلم‌سازی باید برای ما آگاهی و بصیرت به ارمغان بیاورد. فیلم‌های جشنواره را ندیدم که بدانم در چه سطحی هستند اما دوستانی که فیلم‌ها را دیدند به چنین نکاتی برخورد کردند و قطعا رسالت سینما نیز اخلاق محوری است.
