روزنامه جامجم در گفتوگو با سیاستمداران و تحلیلگران به بررسی چرایی وقوع بحرانهای متعدد در لبنان میپردازد
راز بلوای بــیــروت
لبنان روزهای سختی را سپری میكند. انفجار اخیر در بندر بیروت، سفر رئیسجمهور فرانسه به پایتخت لبنان و وقوع ناآرامیهای اخیر در این كشور، جملگی قطعات پازلی است كه از مدتها قبل شاهد آن بودهایم! لبنان هیچگاه آرام و قرار نداشته است؛ از جنگ و تحریم گرفته تا بیدولتی و منازعات خیابانی گسترده از مصادیق گرههای كوری است كه هرازگاهی به وقوع ناآرامی در سرزمین سروها منجر میشود. به راستی این همه آشوب و بحران در طول سالهای گذشته و اخیر در یك كشور كوچك، چگونه قابل تحلیل و تفسیر است؟ در این گزارش مروری بر عوامل دخیل در بحرانهای مزمن اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و امنیتی در لبنان خواهیم داشت و نظر كارشناسان، تحلیلگران و سیاستمداران لبنانی را دراینخصوص جویا شدهایم:
همسایگی لبنان با سرزمینهای اشغالی، مولد بحرانهای امنیتی و سرزمینی زیادی این كشور بوده است. تجربیات سالهای گذشته و اخیر نشان میدهد نقش تلآویو در ناآرامیهای مستمر لبنان، محوری و اساسی بوده و در برخی موارد مانند آزادسازی جنوب لبنان از اشغال صهیونیستها یا جنگ 33 روزه تابستان 2006 میلادی، صهیونیستها به طرف مستقیم منازعه با بیروت تبدیل شدهاند.
شیخ صهیب حبلی، عضو ارشد علمای اهل سنت لبنان در گفتوگو با جامجم دراینخصوص میگوید:رژیم صهیونیستی بانی و طرفدار ایجاد بحرانهای پایدار در لبنان است. هدف تلآویو از این اقدام، تسلط بر ملت لبنان و از بین بردن جبهه مقاومت است. به طور كلی صهیونیستها معتقدند لبنان با ثبات نباید وجود عینی داشته باشد زیرا در این صورت، تلآویو كمترین قدرت مانوری در بیروت نخواهد داشت و طرفداران رژیم صهیونیستی در لبنان به حاشیه رانده میشوند. اصلیترین عامل بحرانهای متعدد در لبنان را توطئههای رژیم صهیونیستی و حامیان آن میدانم.
خیانت اعراب
همپیمانی اعراب با رژیم صهیونیستی و بازیگران غربی، بهخصوص دو کشور آمریکا و فرانسه در راستای ایجاد بحرانهای دنبالهدار و عمیق امنیتی - سیاسی در لبنان، نقش موثری در تشدید ناآرامیهای داخلی در لبنان داشته است.هم پیمانی دستگاههای امنیتی عربستان سعودی و امارات عربی متحده در جنگ 33 روزه سال 2006 و دیگر توطئههای صورت گرفته علیه محور مقاومت و تسهیل محاصره اقتصادی لبنان از سوی آنها(به سود منافع آمریکا) مولفه دیگری است که نمیتوان از کنار آن به سادگی گذشت.
طلالعتریسی،رئیس مرکز مطالعات سیاسی و اجتماعی دانشگاه لبنان در این خصوص به جام جم میگوید:برخی کشورهای عربی نسبت به اسرائیل به مثابه یک منبع قدرت مینگرند. آنها در جریان طرح های کلانی مانند معامله قرن نیز اکنون در حال تکمیل پازل طراحی شده از سوی واشنگتن و تلآویو هستند. انعکاس این همپیمانی را ما در تقابل اعراب با محور مقاومت و جریانهای منبعث از مقاومت مشاهده میکنیم.یکی از مفاد طرح معامله قرن، خلع سلاح مقاومت است.از این رو برخی کشورهای عربی در راستای رسیدن به این هدف، با طرحهای فتنهگرایانهای که از سوی تلآویو و حامیان غربی آن در بیروت و دیگر مناطق منطقه طرح میشود، همراه میشوند.
تحریمهای آمریكا
طی دو سال اخیر، تحریمهای آمریكا علیه بانكهای لبنانی، آن هم به بهانه همكاری با حزبا... مولد بحرانهای اقتصادی سختی برای شهروندان این كشور بودهاست. بهعنوانمثال، وزارت خزانهداری آمریكا بانك اعتباری جمال در لبنان و شركتهای تابعه آن را به اتهام همكاری با حزبا... لبنان تحریم كرده است. هدف از این اقدامات، افزایش فشارهای اقتصادی بر لبنان، كاهش ارزش لیره (واحد پول لبنان) و قرار دادن شهروندان لبنانی و اعضای جبهه مقاومت این كشور در مقابل یكدیگر است.
وئام وهاب، وزیر مشاور سابق دولت لبنان در این خصوص به جامجم میگوید: كاملا مشخص است كه حزبا... و جبهه مقاومت، متعلق به كل ملت لبنان هستند و نمیتوان تفكیكی و تمایزی میان آنها قائل شد. بر همین اساس، تحریم حزبا... توسط آمریكا نهتنها غیرقانونی محسوب میشود، بلكه دقیقا به معنای تحریم كل لبنان است. تلاشهای غرب و رژیم اسرائیل در ایجاد شكاف میان طرفداران پرشمار مقاومت و حزبا... ناكام مانده و در آینده نیز ناكام خواهد ماند.
ساختار اقتصادی نامتوازن
اقتصاد لبنان، یكی از كانونهای آسیبپذیری این كشور در برابر بحرانها و فشارهای خارجی و داخلی بوده است. رشد سرسام آور بدهیهای خارجی لبنان، گرفتن وامهای كلان از بانكهای بینالمللی، وارداتمحور بودن بخش مهمی از اقتصاد این كشور و عدم ثبات در ترسیم ساختارهای مالیاتی، جملگی به افزایش ضریب آسیبپذیری اقتصادی این كشور منجر شده است.
انباشت حجم انبوه بدهیهای خارجی لبنان ( كه اكنون به حدود 90 میلیارد دلار میرسد ) نقش بهسزایی در كاهش رشد اقتصادی این كشور داشته است.
ناصر قندیل، وزیر سابق لبنان و سردبیر روزنامه البناء در این خصوص به جامجم میگوید:هنوز اصلاحات عمیق و كلانی در حوزه اقتصادی لبنان صورت نگرفته است. افرادی مانند سعدالدین حریری و همراهانش همواره معتقدند كه باید از كشورهای خارجی وامهای كلان دریافت كرد. اما این مساله اقتصاد كشور( لبنان) را آسیبپذیر نموده و امكان تمركز موثر بر ظرفیتهای داخلی را از بین برده است. سیستم بانكی لبنان نیز گردش ساختاری مناسبی در سالهای متمادی نداشته است. بانكهای لبنانی به مردم این كشور لیره ( واحد پول لبنان ) را میدهند و در عمل مردم این كشور را تشویق به خرید دلار از بازار میكنند. محصول این روند، بالارفتن قیمت ارزش دلار در برابر لیره است.
تلاش غرب و تلآویو برای خلع سلاح مقاومت
تلاش مشترک بازیگران غربی،رژیم صهیونیستی در راستای خلع سلاح مقاومت،یکی دیگر از عوامل وقوع بحرانهای متعدد در لبنان محسوب میشود.هدف از تلاش طولانی مدت بازیگران غربی و صهیونیستی در خلع سلاح مقاومت، تبدیل لبنان به حیاط خلوت راهبردی و جغرافیایی رژیم صهیونیستی است.
ولید سکریه، نماینده پارلمان لبنان در این خصوص به جامجم میگوید:دشمنان لبنان از سلاح مقاومت هراسانند،زیرا همین سلاح بود که منجر به عده سلطه پذیری لبنان در برابر دشمنان ما شد و خروج صهیونیستها از خاک کشورمان و پیروزی ما در نبردهای نظامی( مانند جنگ 33 روزه) را رقم زد.دشمنان جهت هدف قرار دادن سلاح مقاومت و خلع سلاح آن، توطئههای زیادی را طراحی و بحرانهای متعددی را در کشورمان ایجاد میکنند. در حال حاضر و پس از فاجعه بیروت نیز شاهد استمرار همین روند هستیم.این در حالیاست که سلاح مقاومت ضامن بقای لبنان است.
فساد گسترده در لبنان
فساد و عدم شفافیت اداری در لبنان، یكی از مولفههای دخیل در بیثباتی مزمن و دائمی در این كشور محسوب میشود. مطابق اعلام سازمان جهانی شفافیت، سطح فساد در بخش عمومی لبنان بالاست. این كشور، در حوزه فساد اداری در بخش عمومی، رتبه 138 را در میان 180 كشور دنیا به دست آورده است. میزان شفافیت اداری در لبنان، حدود 28 درصد بوده كه برای شهروندان این كشور ناامیدكننده است.
تنوع جمعیتی، مذهبی و نژادی
جمعیت لبنان 000/825/6 نفر تخمین زده شده است. با این حال، حدود 16 میلیون لبنانی در خارج از مرزهای این كشور زندگی میكنند: یعنی حدود 5/2برابر جمعیت ساكن در لبنان! فراتر از آن، حدود نیمی یا ۵۰درصد از جمعیت لبنان مسلمان( شیعه و سنی) و ۴۵ درصد مسیحی و ۵ درصد دروزی هستند و اقلیتهای بسیار كوچك یهودی نیز در این كشور وجود دارد. لبنان دارای جمعیت كوچكی از كردها نیز میباشد كه از مناطق شمالی سوریه و جنوبشرق تركیه مهاجرت کردهاند و میان ۷۵ تا ۱۰۰ هزار نفر تخمین زده میشوند كه در مناطق سنینشین زندگی میكنند. حدود ۴۰۰ هزار نفر آواره فلسطینی نیز از سال ۱۹۴۸ در لبنان زندگی میكنند. در یك تقسیمبندی نژادی و قومی كلانتر، اعراب60 درصد، آشوریان و سریانیها 35 درصد و ارمنیها 4 درصد و اقلیتهای كوچك (كردها و هندوها) یك درصد جمعیت این كشور را تشكیل میدهند.
دكتر هادی آجیلی، استاد روابط بینالملل دانشگاه علامه طباطبایی دراینخصوص به جامجم میگوید: كلیت وجود مذاهب، اقوام و نژادهای مختلف در لبنان، نمیتواند یك تهدید به شمار آید. ضمن آنكه به لحاظ فرهنگی و اجتماعی، جامعه لبنان این تنوع را پذیرفته است.بسیاری از اقوام و مذاهب لبنانی، با یكدیگر مراودات دوستانهای دارند. حتی در تقسیمبندیهای سیاسی نیز شاهد ائتلاف گروههای مذهبی و نژادی مختلف با یكدیگر هستیم. با این همه نباید فراموش كرد كه دشمنان امنیت و ثبات لبنان، از مولفه تنوع قومیتی و مذهبی در این كشور همواره به عنوان یك مجرا و ابزار برای ایجاد بحرانهای عمیق میان شهروندان استفاده كردهاند.
ایجاد و هدایتگری بحران توسط سفارتخانههای غربی
سفارتخانههای كشورهای غربی در لبنان، خصوصا سفارتخانههای آمریكا، فرانسه و عربستان در طول سالهای متمادی، نقش بسزایی در تولید بحرانهای داخلی و پیوسته در این كشور عربی ایفا كردهاند. در تازهترین این موارد، دورتی شیا، سفیر آمریكا در لبنان صراحتا شهروندان لبنانی را درخصوص حمایت از حزبا... تهدید كرد و حمایت آنها از جریان مقاومت را مستوجب خسارات و هزینههایی برای آنها دانست.
دكتر عدنان منصور، وزیر خارجه سابق لبنان در این خصوص به جامجم میگوید: سفارت آمریكا در راستای ایجاد ناامنی در لبنان، عملا خطوط قرمز دیپلماتیك و سیاسی را زیر پا گذاشته و صراحتا در اوضاع داخلی بیروت دخالت میكند. این مساله هرگز قابل قبول نیست و ناقض استقلال یك كشور است. سفیر یك كشور چگونه به خود اجازه میدهد تا برخلاف كنوانسیونها و پروتكلهای دیپلماتیك، از یك جریان خاص (جریان غربگرا) در بیروت حمایت كرده و در مقابل، از یك جریان، یعنی جریان مقاومت اعلام برائت كند؟ سفارت یك كشور خارجی، چنین حقی را در بیروت ندارد. این اقدامات بازتابی از خشم آمریكا نسبت به قدرت مقاومت است. قدرتی كه محاسبات دشمنان را بر هم ریخته است.
مصرفزدگی زیاد جامعه
بیروت از حیث كیفیت زندگی از برترین شهرهای جهان عرب محسوب میشود و تجملگرایی و مصرفزدگی، منجر به بروز آسیبهای اجتماعی و اقتصادی فراوانی در لبنان شده است. به عبارت بهتر، با وجود اینكه حداقل در آمد ماهانه كارگران در لبنان 490 دلار میباشد ( كه نسبت به حداقل در آمد در تركیه نیز بالاتر است )، سبك زندگی تجملگرایانه در بسیاری از مناطق لبنان، منجر به تحمیل هزینههای فرهنگی و اجتماعی زیادی به این كشور ( در كنار هزینههای اقتصادی) شده است.
فادی اسماعیل بودیه سردبیر نشریه المرایا در این خصوص به جامجم میگوید:مصرفزدگی در هر جامعهای منجر به بروز آفتهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی میشود. در این میان، با وجود معضلاتی كه در حوزه اقتصاد و تجارت در لبنان وجود دارد، مصرفزدگی جامعه میتواند حكم یك سم كشنده را برای این كشور داشته باشد. دشمنان لبنان نیز این موضوع را دریافته و درصدد ترویج مصرفزدگی در این كشور برآمدهاند. با توجه به جوانبودن جامعه لبنان و میانگین سنی افراد آن- كه زیر 30 سال است - این موضوع ظهور و بروز بیشتری در كشورمان داشته است.
-
بارداری ایمن در عصر کرونا
-
بعد از ریو فکر میکردم دنیا به آخر رسیده
-
حشمت به زبان آذری
-
غیبت پررنگ بیمهها در نبرد با کرونا
-
به دنبال صادرات 100میلیارد دلاری هستیم
-
راز بلوای بــیــروت
-
تیزتر از چاقوی ابراهیم...
-
صدای پای آب میآید
-
چشم انتظار راستیآزمایی
-
یک گزارش جنجالی
-
بیم پساكرونا
-
اهمیت استقلال در مناسبات نظام بینالملل
-
اعطای تسهیلات باعث افزایش تولید نخواهد شد
-
لزوم رصد تحرکات دشمنان منطقه