گفتوگو با تهیهکنندگان بخشهای مختلف برنامه شبهای هنر شبکه 4
شب نشینی با هنر
اگر اهل دیدن شبنشینیهای هنری تلویزیون باشید، احتمالا چشمتان به مجله تصویری شبهای هنر خورده است. برنامهای که سری جدید آن روی آنتن شبکه 4 رفته و از یکشنبه تا سهشنبه هر شب یکی از بخشهای دنیای هنر را واکاوی میکند. جواد مولانیا بهعنوان مجری اصلی این برنامه حضور دارد و چهرههای دیگری مثل رضا مهدوی و علیرضا بهرامی، جابر قاسمعلی، ایوب آقاخانی، محمدرضا شرفی خبوشان و مسیحا ربیعی نیز در این سری بهتازگی به جمع مجریان این برنامه اضافه شدند. در این برنامه علاوه بر میز موسیقی، روایت، شعر، تئاتر و سینما میز جدیدی با عنوان میز تجسمی نیز اضافهشده که به مسائل حوزه هنرهای تجسمی اختصاص دارد. اما کم و کیف شکلگیری فصل تازه این دورهمی هنری هم موضوعی بود که ما از تهیهکنندگان هرکدام از این بخشها آن را جویا شدیم.
شب روایت یکی از بخشهای شبهای هنر است که هرهفته با موضوعات تازهای به استقبال مخاطبانش میرود. علیرضا وحید زاده، تهیهکننده شب روایت در گفتوگو با جامجم درباره نگاهی که در این شب برای انتخاب موضوع و مهمانان دارند، بیان کرد: مسأله تیم ما از جهت تولید برای یک برنامه تلویزیونی، بحث روایت داشتن است. ما قائلیم که مخاطب حتی ناخودآگاه روایت را درک میکند و پای برنامهای مینشیند که روایت دارد. از این منظر در هر موردی که میخواهیم ورود کنیم ابتدا کشف میکنیم که در آن فصل قرار است چه اتفاقی بیفتد، اگر بخواهم یکخطی بگویم برای شبشعر که با روایت ادغام شدند ما به دو سیر رسیدیم، برای شعر به اینکه قرار است به پرتره شاعران معاصر مؤثر در ادبیات برسیم، یعنی کسانی که هم چهرهاند هم متخصص و اتفاقی را در شعر رقم زدند و نقطه عطفی در شعر فارسی محسوب میشوند.
علاوه بر بخش ادبیات، شب روایت هم بخشی است که با این برنامه ادغامشده، در این فضا هم به گفته وحید زاده خطربطی برای اتفاقاتی که در این شب میافتد در نظر گرفتهشده. او میگوید: برای میز روایت میخواستیم به چیستی روایت بپردازیم. در این شب قرار است به انسان ایرانی و روایت بپردازیم، این یعنی نویسندههایی که به یکی از جنبههای سبک زندگی ایرانی در داستانهایشان پرداختند، حال این سبک زندگی میتواند یک موقعیت باشد مثلا قطار یا ممکن است یک مکان باشد مثل یک شهر یا اتفاقی مثل سربازی و این موارد در داستانشان نمود دارد. درواقع قرار است قسمتهای این بخش صرفاً پرداختن به یک عنصر و جزو یکی از موضوعات داستان ایرانی و روایت بر اساس محوریت یک کتاب یا چند کتاب یک نویسنده باشد.
حضور مهمانانی که کمتر آنها در قاب تلویزیون دیدیم هم اتفاق دیگری است که در طول این بخش رخ میدهد، جریانی که دشواریهای خود را هم برای دعوت از این چهرهها دارد و وحیدزاده دربارهاش میگوید: ماجرا این است که دو مشکل در این فضا وجود دارد، یکی آنکه برخی از چهرهها حاضر نیستند به دلیل ملاحظات زمانی، حرفهای و دلایلی که دارند به تلویزیون بیایند البته بعضی از اینها هم بهواسطه غنای تیم محتوایی در برنامه حاضر شدند.
او افزود: مشکل دیگری که ما داریم در حوزه موضوعات است. خیلی از موارد آنقدر به آن پرداخته نشده و در انحصار رسانههای غربی قرارگرفته و ما تلاشی نکردیم که آن را توضیح دهیم یا مصادرهاش کنیم که وقتی سمت آن میرویم، این انگ به ما میخورد که شما خارج از چارچوب در حال پیش رفتن هستید و گاهی کل برنامه صرف آن میشود که اصلا چرا ما این موضوع را انتخاب کردیم. در واقع بیشتر از مهمانان، بحث موضوع است که جنجالی میشود. این اتفاق هم صرفا سر این است دوستانی که هستند گاهی به موضوع نگاه تخصصی ندارند و فقط حواشی را مدنظر قرار میدهند یا اگر نگاه تخصصی هم دارند، به خاطر آنکه قبلا آن شخصیت در رسانه و برنامههایی که زودتر از ما اقدام کردند؛ حاضرشده، گویی مصادره شده و دیگر قابل بازیابی نیست.
همیشه با ورود موضوعهای تازه و مطرح شدن آنها در یکبرنامه به واسطه نگاههایی که از بیرون وجود دارد،قطعا نقدهای مختلفی اتفاق میافتد، اینکه این ماجرا مانعی برای این گروه ایجاد کرده یا نه، سوالی بود که وحیدزاده دربارهاش بیان کرد: گاهی ممکن است ما هم خطا داشتهباشیم اما سعیمان این است که با تیم محتوایی پر و پیمان از جنبههای مختلف فیلتری وجود داشتهباشد و آن تخصص در اولویت باشد و بعد هم چارچوبهایی را که وجود دارد همراه با آن درنظر بگیریم. به هر حال این اتفاق رخ داده وگاهی باعث شده که موضوعی کنار گذاشتهشود و از خیرش بگذریم.
وحیدزاده در آخر هم از آمادگی برای پاسخ به هر شبهه و نقدی گفت و خاطرنشان کرد: چون تیم محتوایی غنی است ما از نظر علمی پاسخگو هستیم؛ یعنی هر کس شبههای دارد ما هم در دسترس هستیم و هم پاسخگو و آن فرد میتواند مباحثه کند و اگر سوالی دارد که چگونه این موضوعات انتخاب میشوند و اصلا چرا آن شخصیت را چهرهای میدانیم که در نظامجمهوری اسلامی قابل بیان است، چون همه اینها بحث میشود و اکثر دوستانی که در تیم محتوایی هستند دانش آکادمیک دارند و با مطالعه سراغ موضوعات رفتهاند، میتوانند پاسخگو باشند.
نگاه پروندهای ادامهدار
موسیقی هم از بخشهایی است که همیشه طرفداران خودش را دارد و شب موسیقی یکی از برگهای این مجله تصویری است که محمد علیبازی تهیهکنندگیاش را به عهده دارد. او درباره تمایز این برنامه با سری قبل شبهای موسیقی به جامجم گفت: تفاوت این سری با فصلهای قبل این است که ما پروندهای در حال پیشروی هستیم، یعنی از ابتدا تا الان قرار است پرونده موسیقی پاپ را کار کنیم و به جز موارد استثنا و مناسبتها، تقریبا تمام برنامهها را درباره موسیقی پاپ رفتیم. موضوعاتی مثل وضعیت اقتصاد موسیقی پاپ چطور است؟ کنسرتها چطور برگزار میشوند؟ وضعیت هنرمندان و موسیقی در دوران کرونا و از همه مهمتر به بخشی به نام مافیا در موسیقی پاپ پرداختیم. این روند هم تا جایی که طبق تشخیص گروه جا داشتهباشد تا به این فضا بپردازیم ادامه میدهیم.
او با اشاره به بخش دیگری که مدنظر دارند، افزود: برای درگذشت استاد شجریان ما ویژهبرنامهای را تدارک دیدیم که فکر میکنم تنها برنامه ویژهای بود که از تلویزیون رفتیم و درباره استاد احمدعلی راغب هم ویژه برنامهای را تدارک دیدیم. یعنی برنامه به روز است و اتفاقاتی که در این حوزه رخ میدهد را رصد و بررسی میکنیم.
حساسیتهایی که در حوزه موسیقی وجود دارد هم موضوع دیگری بود که علیبازی در خصوص آن بیان کرد: به هر حال ما در این گروه سالهاست که در حوزه موسیقی فعالیت میکنیم و تلویزیون را میشناسیم و میدانیم چه حرفی باید در رسانه زدهشود. تا الان هم مشکل خاصی برای ما ایجاد نشده، به جز مواردی که در حال گرفتن استعلام هستیم که آیا میتوانیم آنها را به برنامه بیاوریم یا خیر؟
این نگاه و چارچوبها در فضای انتخاب مهمان هم، اتفاق دیگری بود که کم و کیف آن را از آقایتهیهکننده جویا شدیم. او عنوان کرد: حوزه پاپ هم چیزی نبوده که به این شکل در تلویزیون به آن پرداخته شود. در سریهای قبل برنامههای موسیقی معمولا درباره موسیقی کلاسیک و سنتی کار میکردند، اما اینبار ما از خوانندههای مطرح، تهیهکنندگان، کارشناسان و کسانی که حرفی برای گفتن دارند، دعوت کردیم و تقریبا همه را هم توانستیم به برنامه بیاوریم و محدودیتی نداشتیم. البته در حال حاضر به طور کلی نه تنها برای برنامه ما بلکه برای اغلب برنامههای تلویزیونی مشکل است و دوستان هنرمند هم گاهی در این فضا گارد دارند. البته برنامه ما زنده و تخصصی موسیقی است و این باعث میشود ما بتوانیم با دوستان هنرمند یا کسانی که در این فضا هستند، بهتر کار کنیم. خیلی از آنها این برنامه را قبول دارند و آن را میشناسند و مهمتر از همه می دانند قرار است درباره مباحث تخصصی صحبت کنیم نه جریانهای متفرقه. به همین دلیل اغلب راضی میشوند اما هستند کسانی که همان ابتدا بدون آنکه بپرسند ماجرا چیست میگویند نمیآییم. با این حال این جریان ابتدا کمی مشکل بودولی هر چه بیشتر پیش میرود و برنامه جا میافتد، کار ما هم برای دعوت راحت میشود.
میزان مخاطبان و بازخوردهایی که در این فضا گرفتهاند هم موضوعی بود که در آخر علیبازی دربارهاش گفت: تا الان بازخوردها جالب توجه بوده، جریانی که از پیامکهایی که برای ما میآید هم مشخص است. به هر حال چون کسانی که به برنامه میآیند برای مردم هم جذابند، بحثها جالب توجه است و همه اینها در کنار به روز بودن باعث شده بازخوردی که باید را دریافت کنیم.
جریانسازی با سینما و تئاتر
شب نمایش عنوان یکی از شبهایی است که با اقبال خوبی هم همراه شده، مسعود امجدیان تهیهکنندگی آن را به عهده دارد. او درباره این شب و ویژگیهایی که دارد به جامجم گفت: در مورد میز تئاترِ شب سینما و تئاتر باید عرض کنم که این برنامه در حال حاضر تنها برنامه تخصصی رسانهملی با موضوع نمایش است. اما با توجه به شرایط فعلی تئاتر کشور و تعطیلی سراسری آن تصمیم گرفتیم موضوعاتی را انتخاب کنیم که هم برای مخاطبان تخصصی و هم برای مخاطبان عمومی جلوهای تازه داشتهباشد. برای نمونه میتوانم پرداختن به موضوع «دراما تراپی»یا نمایش درمانی اشاره کنم که بازخوردهای بسیارخوبی داشت. بهعلاوه در این میز سعی کردیم مباحثی را مطرح نماییم که جریانسازی کند.
او افزود: گذشته از اینها در شرایط فعلی خوشبختانه آثاری با مباحث انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به اشکال مختلف در حال اجرا هستند که تلاش شده است همواره در خلال مباحث برنامه یا در قالب موضوع برنامه به آنها پرداخته شود. این رویه در ادامه برنامه با تاکید بیشتر و سوژهیابی جزئیتر ادامه خواهد داشت. امیدواریم بتوانیم در دو قسمت پیش رو به وضعیت تئاتر در استانها بپردازیم، چراکه همواره هنرمندان تئاتر در استانها از سوی تلویزیون مورد بیمهری قرارگرفتهاند و سخنشان شنیده نشدهاست. میز سینما که یکی دیگر از بخشهای شبهای نمایش است هم نگاه ویژه ای دارد، فضایی که امجدیان با اشاره به آن گفت: در مورد میز سینما مساله ما از ابتدا پرداختن به مسائل روز سینما نبود. چراکه بر این باور بودیم دربرنامههای مشابه چنین رویکردی بارها تکرار شده است. بنابراین در میز سینما با نگرهای تخصصی به کنکاش حول چگونگی خلق و گسترش درام در فیلمنامه و مباحث مرتبط با فیلمنامه نویسی پرداختیم و تلاش کردیم تا با واکاوی و تحلیل شخصیتهای داستانی اعم از شخصیتهای اجتماعی، فرهنگی، دینی و... به مباحثی چون قهرمان و ضد قهرمان، منحنی تحول شخصیت، شخصیت استعلایی و موضوعاتی از این دست بپردازیم. به طور کلی در میز سینما مخاطب به شکلی هدفمند شاهد پرداختی تخصصی حول فیلمنامهنویسی بوده است و در سایه شناخت درام با چگونگی داستانپردازی و نقش آن در میزان اثربخشیاش بر روند تولیدیک اثر سینمای آشنا شده است. کارشناسان میز سینما در برنامه مابا پرداخت تخصصی به مقوله فیلمنامهنویسی دریچههای نوینی را پیش روی مخاطبان و اهالی سینما گشودهاند که پیش از این در برنامههای سینمایی کمتر به آنها پرداخته شده بود.
اشاره به رشد و تعالی انسان از منظر فیلمنامهنویسی و همچنین آسیبشناسی تاثیر بحران کرونا برسینما از دیگر نکات قابل تامل برنامه شب سینما بودهاست. در ادامه به گفته او تلاش خواهدشد تا با حضور کارشناسان سینمایی به مباحث تحلیلی و ساختاری سینما به شکلی ریشهایتر و تخصصیتر پرداختهشود.
ماجرای دعوت از مهمانان در این بخش هم داستان خودش را دارد، موضوعی که او بااشاره به بخشی از این فضا از آن گفت و افزود: هرچند ما در میز تئاتری تاکنون مشکلی برای دعوت از مهمانها نداشتیم، اما برعکس در میز سینما متاسفانه تاکنون تعداد زیادی از اهالی سینما و تلویزیون(که برخی هماکنون در حال کار با برخی شبکههای سینما هم هستند) حاضر نشدند به برنامه خودشان بیایند. البته این کم لطفی این دوستان زمانی برای ما مشخصتر میشود که میبینیم مشکل آنها صرفا تلویزیون نیست، که اگر بود با بودجههای کلان برای تلویزیون کار نمیکردند، مساله متاسفانه در جای دیگری است. گاهی برخی عزیزانی که دعوت میشوند توسط برخی سینماگران مورد حمله یا بیمهری قرار میگیرند. خب طبیعتا افراد نمیخواهند منزوی شوند بنابراین نهایتا ما «نه» زیاد میشنویم. با این وجود من باید عرض کنم برنامه شب سینمای ما، به جرات بیحاشیهترین و تخصصیترین برنامه سینمایی این سالهای تلویزیون بوده است و من خالصانه از همه اهالی سینما دعوت میکنم با حضور در این برنامه که بدون تعارف و دور از شعارزدگی برنامه خودشان است، به اعتلای سینمای ایران کمک کنند.
-
چند کلمه علیه فراموشی
-
هنوز بهترین کارم را نکشیدهام
-
روحانی: آنچه وعده دادیم عمل کردیم
-
منابع و درآمدهای ارزی پاشنه آشیل بودجه است
-
شب نشینی با هنر
-
تاریخ را آب برد
-
چهقدر جای آگاهی خالیست!
-
شیوع کرونا در زبان فارسی
-
امتحان دوباره كرونا
-
ترامپ وجهه آمریکا را خراب کرده است
-
ایران حق دریافت خسارت دارد
-
عدالت آزمونهای حضوری
-
خانههای گرم و ناامن
-
هاشمی: جوابی برای استدلال رهبری نداریم