
عقبنشینی دیرهنگام
پس از حمله طرفداران ترامپ به ساختمان کنگره، که منجر به کشته و زخمی شدن دهها نفر در واشنگتن شد، رئیسجمهوری آمریکا ترجیح داده است سریع نقش مستقیم خود را در بروز این حملات منکر شود. ترامپ اکنون نه تنها آینده سیاسی خود را در خطر میبیند، بلکه احتمال دادگاهی شدن خود به واسطه اقدامات غیرمتعارف امنیتی و سیاسی را بعید نمیداند. دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا ضمن محکوم کردن حمله برخی از هوادارانش به ساختمان کنگره اعلام کرد در روز ۲۰ژانویه (یکم بهمن) دولت تازه سوگند خواهد خورد و او هم اکنون بر انتقال آرام، قانونمند و روان قدرت تمرکز دارد.
دونالد ترامپ تاکنون هیچگاه پیروزی جو بایدن را به رسمیت نشناخته بود و این نخستین بار است که او علنا از پذیرش پایان دوره ریاستجمهوری خود و تفویض قدرت به رئیسجمهوری منتخب سخن میگوید.
ترامپ در پیام اخیر خود، هرج و مرج در کنگره را محکوم کرده و خواستار محاکمه حملهکنندگان شده است. دونالد ترامپ در حالی حمله به ساختمان کنگره را محکوم کرد که یک روز پیش از آن به هوادارانش گفته بود آنها را دوست دارد و از آنها خواسته بود به آرامی محل را ترک کنند.
مناقشه بر سر حضور یا عدم حضور ترامپ در قدرت، معطوف به تاریخ 20ژانویه 2021(10 روز دیگر) است. با این حال، ترامپ پس از خروج یا اخراج از کاخسفید، با بحرانهای دیگری نیز مواجه خواهد بود که بهسادگی نمیتوان آنها را نادیده گرفت. حتی اگر کنگره در پروسه استیضاح ترامپ ناکام بماند و او تا 20ژانویه( آخرین روز ریاستجمهوری) در کاخسفید حضور پیدا کند، دموکراتها قصد دارند با واسطه جرایم صورت گرفته از سوی هواداران ترامپ در روز ششم ژانویه امسال(که منجر به کشته شدن پنجنفر و زخمی شدن دهها نفر دیگر شد) پرونده قضایی وی را به جریان بیندازند.
در این صورت، ترامپ از مشارکت در صحنه سیاسی آمریکا منع خواهد شد و رویای تاسیس حزب تازه تاسیس خود را بر باد رفته میبیند.
نکته مهمتر اینکه حتی ممکن است در صورت اصرار دموکراتها و ساختار قضایی آمریکا، ترامپ راهی زندان شود. به نظر میرسد پیگیری پروندههای قضایی، سیاسی و مالیاتی ترامپ به صورت جدی، از سوی دموکراتها و حتی برخی سران حزب جمهوریخواه در آیندهای نزدیک مورد توجه قرار گیرد.
دموکراتها تصور نمیکردند در سایه اختلافاتی که میان ترامپ و دیگر اعضای حزب جمهوریخواه به وجود خواهد آمد، روزی بتوانند کاخسفید، مجلس نمایندگان، مجلس سنا را به صورت همزمان در کنترل و اختیار خود در آورند. حتی در دوران ریاستجمهوری اوباما نیز در بیشتر موارد، کنگره در اختیار جمهوریخواهان بود. مسالهای که قدرت مانور اوباما را در مواجهه با جمهوریخواهان محدود میکرد. اما اکنون دموکراتها، مجلس سنا و مجلس نمایندگان را نیز به تسخیر خود درآوردهاند. این بهترین وضعیت ممکن برای بایدن محسوب میشود. در این میان، پیروزی اخیر دموکراتها در انتخابات سنا در ایالت جورجیا، شوک سختی به جمهوریخواهان وارد کرده است.
اگرچه آثار و تبعات حوادث اخیر در آمریکا در کوتاهمدت بیشتر گریبانگیر حزب جمهوریخواه میشود، اما در نهایت ساختار و حاکمیت ایالات متحده را هدف قرار خواهد داد. بیدلیل نیست که بسیاری از تحلیلگران آمریکایی مانند رکس تیلرسون، وزیر خارجه سابق این کشور از مدتها قبل نسبت به وقوع جنگ داخلی در آمریکا هشدار دادهاند.