نسخه Pdf

لوکیشن خوب ، شخصیت‌ها را باورپذیر می‌کند

باید و نباید‌های طراحی هنری در تلویزیون

لوکیشن خوب ، شخصیت‌ها را باورپذیر می‌کند

اولین‭ ‬مواجهه‭ ‬مخاطب‭ ‬با‭ ‬هر‭ ‬سریال‭ ‬تلویزیونی‭ ‬و‭ ‬فیلم‭ ‬سینمایی‭ ‬جغرافیا‭ ‬و‭ ‬مكان‌های‭ ‬رخدادهای‭ ‬قصه‭ ‬و‭ ‬حضور‭ ‬شخصیت‌های‭ ‬فیلمنامه‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬اگر‭ ‬این‭ ‬انتخاب‌ها‭ ‬درست‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬جا‭ ‬باشد‭ ‬سریال‭ ‬می‌تواند‭ ‬در‭ ‬ارتباطش‭ ‬با‭ ‬مخاطب‭ ‬یك‭ ‬گام‭ ‬روبه‭ ‬جلو‭ ‬حركت‭ ‬كند‭ .‬


اهمیت‭ ‬طراحی‭ ‬صحنه

آیدین‭ ‬ظریف‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬باسابقه‌های‭ ‬طراحی‭ ‬هنری‭ ‬و‭ ‬صحنه‭ ‬در‭ ‬سینما‭ ‬و‭ ‬تلویزیون‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬حضور‭ ‬موثرش‭ ‬در‭ ‬سریال‌های‭ ‬مثل‭ ‬عملیات‭ ‬125‭ ‬و‭ ‬ستایش‭ ‬بسیار‭ ‬چشمگیر‭ ‬است‭. ‬او‭ ‬در‭ ‬آثاری‭ ‬همچون‭ ‬ااز‭ ‬یادها‭ ‬رفتهب،‭ ‬اداركوبب،‭ ‬اگیلداب،‭ ‬اتاریكی‭ ‬شب‭ ‬روشنایی‭ ‬روزب،‭ ‬اسیانورب،‭ ‬اخانه‭ ‬دخترب،‭ ‬اهمه‭ ‬چیز‭ ‬آنجاستب،‭ ‬اقبرستان‭ ‬غیرانتفاعیب،‭ ‬اشیش‭ ‬و‭ ‬بشب،‭ ‬ابرف‭ ‬روی‭ ‬شیروانی‭ ‬داغب،‭ ‬اعروسكب،‭ ‬اخیابان‭ ‬بیست‭ ‬و‭ ‬چهارمب،‭ ‬اانتقالب،‭ ‬اشبانه‭ ‬روزب،‭ ‬اصد‭ ‬سال‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سال‌هاب،‭ ‬ادر‭ ‬شهر‭ ‬خبری‭ ‬نیست،‭ ‬هست‭!‬ب،‭ ‬اشبب،‭ ‬اكافه‭ ‬ستارهب،‭ ‬امكسب،‭ ‬اشبانهب‭ ‬و‭ ‬اسربازهای‭ ‬جمعهببه‭ ‬عنوان‭ ‬طراح‭ ‬صحنه‭ ‬و‭ ‬مدیرهنری‭ ‬حضور‭ ‬داشته‭ ‬است‭. ‬ظریف‭ ‬درباره‭ ‬میزان‭ ‬اهمیت‭ ‬و‭ ‬جایگاه‭ ‬طراحی‭ ‬صحنه‭ ‬و‭ ‬انتخاب‭ ‬درست‭ ‬لوكیشن‌ها‭ ‬در‭ ‬ارتباط‭ ‬مخاطب‭ ‬با‭ ‬فیلم‭ ‬و‭ ‬سریال‭ ‬می‌گوید‭: ‬در‭ ‬برخی‭ ‬از‭ ‬آثار‭ ‬طراحی‭ ‬صحنه‭ ‬می‌تواند‭ ‬همپای‭ ‬بازیگر‭ ‬در‭ ‬موفقیت‭ ‬سریال‭ ‬اثر‭ ‬گذار‭ ‬باشد‭. ‬در‭ ‬برخی‭ ‬از‭ ‬آثار‭ ‬هم‭ ‬طراحی‭ ‬صحنه‭ ‬و‭ ‬لوكیشن‌ها‭ ‬تاثیر‭ ‬زیادی‭ ‬ندارد‭ ‬و‭ ‬شاید‭ ‬هم‭ ‬تهیه‌كننده‭ ‬و‭ ‬كارگردان‭ ‬برای‭ ‬این‭ ‬مقوله‭ ‬اهمیت‭ ‬زیادی‭ ‬قائل‭ ‬نباشند‭ ‬و‭ ‬تمركزشان‭ ‬روی‭ ‬بخش‌های‭ ‬دیگری‭ ‬مثل‭ ‬انتخاب‭ ‬بازیگران‭ ‬ستاره‭ ‬معطوف‭ ‬است‭. ‬نكته‭ ‬دیگر‭ ‬بحث‭ ‬شخصیتی‭ ‬طراح‭ ‬صحنه‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬خودش‭ ‬با‭ ‬برخورد‭ ‬و‭ ‬تفكرش‭ ‬تعیین‭ ‬می‌كند‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬چه‭ ‬پروژه‌ای‭ ‬حضور‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬و‭ ‬اگر‭ ‬كار‭ ‬بنیان‭ ‬درستی‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬كار‭ ‬طراح‭ ‬هنری‭ ‬هم‭ ‬موفق‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬مورد‭ ‬توجه‭ ‬قرار‭ ‬می‌گیرد‭.  ‬این‭ ‬طراح‭ ‬درباره‭ ‬این‭ ‬پرسش‭ ‬كه‭ ‬بحث‭ ‬بودجه‭ ‬اندك‭ ‬اختصاص‭ ‬یافته‭ ‬برای‭ ‬طراحی‭ ‬صحنه‭ ‬و‭ ‬لباس‭ ‬در‭ ‬یك‭ ‬پروژه‭ ‬در‭ ‬بحث‭ ‬تاثیر‌گذاری‭ ‬در‭ ‬كار‭ ‬طراح‭ ‬هنری‭ ‬چه‭ ‬تاثیراتی‭ ‬دارد،‭ ‬می‌گوید‭: ‬در‭ ‬كار‭ ‬ما‭ ‬
دو‭ ‬پارامتر‭ ‬اساسی‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬بودجه‭ ‬و‭ ‬زمان‭ ‬وجود‭ ‬دارد‭. ‬می‌شود‭ ‬با‭ ‬صرف‭ ‬زمان‭ ‬بیشتر‭ ‬در‭ ‬هزینه‌ها‭ ‬صرفه‌جویی‭ ‬كرد‭. ‬به‭ ‬این‭ ‬ترتیب‭ ‬كه‭ ‬طراح‭ ‬با‭ ‬صرف‭ ‬زمان‭ ‬و‭ ‬دقت‭ ‬بیشتر‭ ‬به‌دنبال‭ ‬لوكیشن‌های‭ ‬مناسب‭ ‬باشد‭  ‬یا‭ ‬این‌كه‭ ‬به‭ ‬دلیل‭ ‬كمبود‭ ‬وقت‭ ‬مجبور‭ ‬می‌شود‭ ‬هزینه‭ ‬كند‭ ‬و‭ ‬لوكیشن‭ ‬مورد‭ ‬نظر‭ ‬را‭ ‬بسازد‭. ‬البته‭ ‬در‭ ‬برخی‭ ‬از‭ ‬موارد‭ ‬هم‭ ‬طراح‭ ‬این‭ ‬اطمینان‭ ‬را‭ ‬دارد‭ ‬كه‭ ‬لوكیشن
‭ ‬مورد‭ ‬نظرش‭ ‬را‭ ‬پیدا‭ ‬نخواهد‭ ‬كرد‭ ‬و‭ ‬باید‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬طراحی‭ ‬كند‭ ‬و‭ ‬بسازد‭. ‬

آیدین‭ ‬ظریف‭ ‬درباره‭ ‬این‭ ‬مساله‭ ‬كه‭ ‬آیا‭ ‬یك‭ ‬طراح‭ ‬هنری‭ ‬فقط‭ ‬باید‭ ‬در‭ ‬زمینه‭ ‬كاری‭ ‬خودش‭ ‬اطلاعات‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬می‌گوید‭: ‬تفاوت‭ ‬عمده‭ ‬و‭ ‬مشخص‭ ‬طراحی‭ ‬صحنه‭ ‬با‭ ‬سایر‭ ‬بخش‌های‭ ‬یك‭ ‬فیلم‭ ‬بجز‭ ‬كارگردانی‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬طراح‭ ‬باید‭ ‬در‭ ‬زمینه‌های‭ ‬مختلف‭ ‬هم‭ ‬اطلاعات‭ ‬و‭ ‬شناخت‭ ‬وآگاهی‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬تا‭ ‬بتواند‭ ‬در‭ ‬كارش‭ ‬به‭ ‬موفقیت‭ ‬برسد‭. ‬

‭ ‬ظریف‭ ‬در‭ ‬بخش‭ ‬دیگر‭ ‬سخنانش‭ ‬ضمن‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬تاثیرات‭ ‬مثبت‭ ‬ایجاد‭ ‬شهرك‌های‭ ‬تخصصی‭ ‬و‭ ‬ویژه‭ ‬سینمایی‭ ‬و‭ ‬تلویزیونی‭ ‬تاكید‭ ‬می‌كند‭: ‬با‭ ‬وجود‭ ‬چنین‭ ‬شهرك‌هایی‭ ‬در‭ ‬بودجه‭ ‬خیلی‭ ‬از‭ ‬فیلم‭ ‬و‭ ‬سریال‌ها‭ ‬صرفه‌جویی‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬طراح‭ ‬می‌تواند‭ ‬با‭ ‬اندكی‭ ‬هزینه‭ ‬لوكیشن‭ ‬مورد‭ ‬نظرش‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬نوع‭ ‬شهرك‌ها‭ ‬پیدا‭ ‬كند‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬ضمن‭ ‬جنبه‭ ‬درآمدزایی‭ ‬این‭ ‬شهرك‌ها‭ ‬هم‭ ‬بسیار‭ ‬مهم‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬می‌توان‭ ‬با‭ ‬ایجاد‭ ‬بخش‌های‭ ‬متفاوت،‭ ‬مردم‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬مراكز‭ ‬برای‭ ‬گذرانیدن‭ ‬اوقات‭ ‬فراغت‭ ‬و‭ ‬تفریح‭ ‬جلب‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬ضمن‭ ‬ارتباطشان‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬فیلم‭ ‬و‭ ‬سریال‭ ‬دیدن‭ ‬تقویت‭ ‬كرد‭. ‬


شخصیت‌ها‭ ‬با‭ ‬مکان‭ ‬تعریف‭ ‬می‌شود

رضا‭ ‬مهدی‌زاده‭ ‬هم‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬طراحان‭ ‬نسل‭ ‬جوان‭ ‬و‭ ‬مستعد‭ ‬سینما،‭ ‬تئاتر‭ ‬و‭ ‬تلویزیون‭ ‬است‭. ‬او‭ ‬فارغ‌التحصیل‭ ‬كارشناس‭ ‬طراحی‭ ‬صحنه‭ ‬از‭ ‬دانشگاه‭ ‬هنر‭ ‬تهران،‭ ‬كارشناس‭ ‬ارشد‭ ‬مهندسی‭ ‬معماری‭ ‬از‭ ‬دانشكده‭ ‬هنر‭ ‬و‭ ‬معماری‭ ‬و‭ ‬مدیر‭ ‬گروه‭ ‬كارشناسی‭ ‬ارشد‭ ‬كارگردانی‭ ‬پردیس‭ ‬دانشگاه‭ ‬هنر‭ ‬تهران‭ ‬است‭. ‬او‭ ‬طراحی‭ ‬صحنه‭ ‬و‭ ‬لباس‭ ‬در‭ ‬آثاری‭ ‬نظیر‭ ‬امحاكمه‭ ‬در‭ ‬خیابانب‭ ‬و‭ ‬اكارگر‭ ‬ساده‭ ‬نیازمندیمب‭ ‬را‭ ‬به‌عهده‭ ‬داشته‭ ‬و‭ ‬همچنین‭ ‬طراحی‭ ‬صحنه‭ ‬در‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬70‭ ‬اثر‭ ‬نمایشی‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬نمایش‌های‭ ‬اسقراطب،‭ ‬ادایی‭ ‬وانیاب،‭ ‬ادن‭ ‬كامیلوب‭ ‬و‭ ‬اترورب،‭ ‬طراحی‭ ‬اپراهای‭ ‬افلوت‭ ‬سحرآمیزب‭ ‬و‭ ‬ااپرای‭ ‬هانسل‭ ‬و‭ ‬گرتلب‭ ‬در‭ ‬تالار‭ ‬رودكی‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬كارنامه‭ ‬هنری‭ ‬خود‭ ‬دارد‭. ‬او‭ ‬همچنین‭ ‬موفق‭ ‬به‭ ‬دریافت‭ ‬جوایز‭ ‬معتبر‭ ‬ملی‭ ‬و‭ ‬بین‌المللی‭ ‬ازجمله‭ ‬دریافت‭ ‬تندیس‭ ‬بهترین‭ ‬طراحی‭ ‬صحنه‭ ‬از‭ ‬سی‭ ‬و‭ ‬چهارمین‭ ‬جشنواره‭ ‬بین‌المللی‭ ‬تئاتر‭ ‬فجر‭ ‬برای‭ ‬طراحی‭ ‬صحنه‭ ‬نمایش‌های‭ ‬اترورب‭ ‬و‭ ‬اهیچكس‭ ‬نبود‭ ‬بیدارمان‭ ‬كندب‭ ‬نیز‭ ‬شده‭ ‬است‭.‬

مهدی‌زاده‭ ‬درباره‭ ‬میزان‭ ‬اهمیت‭ ‬طراحی‭ ‬هنری‭ ‬و‭ ‬صحنه‭ ‬در‭ ‬خلق‭ ‬یك‭ ‬اثر‭ ‬هنری‭ ‬می‌گوید‭: ‬فضا‭ ‬و‭ ‬معماری‭ ‬در‭ ‬یك‭ ‬فیلم‭ ‬یا‭ ‬سریال‭ ‬دارای‭ ‬جایگاهی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬شخصیت‭ ‬و‭ ‬كنشش‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬تعریف‭ ‬پیدا‭ ‬می‌كند‭ ‬و‭ ‬دارای‭ ‬هویت‭ ‬می‌شود‭ ‬بنابراین‭ ‬طراح‭ ‬هنری‭ ‬هدایتگری‭ ‬شخصیت‭ ‬به‭ ‬فضای‭ ‬اثر‭ ‬را‭ ‬انجام‭ ‬می‌دهد‭ ‬و‭ ‬اگر‭ ‬این‭ ‬فرآیند‭ ‬درست‭ ‬انجام‭ ‬شود‭ ‬می‌تواند‭ ‬باعث‭ ‬باور پذیری‭ ‬اثر‭ ‬برای‭ ‬مخاطب‭ ‬بشود‭. ‬از‭ ‬طرفی‭ ‬فضا‭ ‬و‭ ‬لوكیشن‭ ‬هم‭ ‬فرم‭ ‬و‭ ‬هم‌رنگ‭ ‬را‭ ‬تعریف‭ ‬می‌كند‭ ‬و‭ ‬رنگ‭ ‬می‌تواند‭ ‬انبوهی‭ ‬از‭ ‬هیجانات‭ ‬را‭ ‬ناخودآگاه‭ ‬به‭ ‬مخاطب‭ ‬تزریق‭ ‬كند‭. ‬بنابراین‭ ‬هم زمانی‭ ‬عملكرد‭ ‬طراح‭ ‬هنری‭ ‬در‭ ‬انتخاب‭ ‬فرم،‭ ‬رنگ‭ ‬و‭ ‬بافت‭ ‬ودرك‭ ‬كار‭ ‬بازیگر‭ ‬با‭ ‬این‭ ‬مختصات‭ ‬می‌تواند‭ ‬كاملا‭ ‬در‭ ‬خلق‭ ‬اثرش‭ ‬اثر گذار‭ ‬باشد‭. ‬

این‭ ‬طراح‭ ‬درباره‭ ‬این‭ ‬احتیاج‭ ‬و‭ ‬نیاز‭ ‬طراح‭ ‬هنری‭ ‬به‭ ‬داشتن‭ ‬اطلاعات‭ ‬سوای‭ ‬حرفه‌اش‭ ‬هم‭ ‬می‌گوید‭: ‬طراح‭ ‬صحنه‭ ‬باید‭ ‬در‭ ‬حوزه‭ ‬دكوپاژ‭ ‬و‭ ‬كارگردانی‭ ‬اطلاعات‭ ‬و‭ ‬آگاهی‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭. ‬زیرا‭ ‬موقعی‭ ‬كه‭ ‬براساس‭ ‬فیلمنامه‭ ‬لوكیشنی‭ ‬را‭ ‬انتخاب‭ ‬می‌كند‭ ‬باید‭ ‬كاملا‭ ‬تشریح‭ ‬كند‭ ‬كه‭ ‬جای‭ ‬دوربین‭ ‬كجا‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬فكر‭ ‬كند‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬ضمن‭ ‬به‭ ‬امكانات‭ ‬لنزهای‭ ‬دوربین‭ ‬فیلمبرداری‭ ‬و‭ ‬زیباشناسی‭ ‬قاب‭ ‬هر‭ ‬صحنه‭ ‬هم‭ ‬توجه‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭. ‬در‭ ‬كنار‭ ‬این‭ ‬بحث‌ها‭ ‬طراح‭ ‬باید‭ ‬به‭ ‬تكنیك‌های‭ ‬بازیگری،‭ ‬نور،‭ ‬صدا،‭ ‬حركت‭ ‬و‭ ‬میزانسن‭ ‬و‭ ‬قاب‭ ‬صحنه‭ ‬توجه‭ ‬کرده‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬همه‭ ‬این‭ ‬تعاریف‭ ‬لوكیشن‌ها‭ ‬را‭ ‬انتخاب‭ ‬كند‭. ‬

این‭ ‬طراح‭ ‬درباره‭ ‬میزان‭ ‬ساخت‭ ‬و‭ ‬ساز‭ ‬در‭ ‬هر‭ ‬اثر‭ ‬هنری‭ ‬خاطرنشان‭ ‬می‌كند‭: ‬یك‭ ‬طراح‭ ‬با‭ ‬داشتن‭ ‬اشراف‭ ‬به‭ ‬شرایط‭ ‬تولید‭ ‬و‭ ‬بودجه‭ ‬كار‭ ‬می‌تواند‭ ‬با‭ ‬دقت‭ ‬نظر‭ ‬به‭ ‬لوكیشن‭ ‬و‭ ‬فضاهای‭ ‬یافتنی‭ ‬اقدام‭ ‬كند‭. ‬البته‭ ‬این‭ ‬لوكیشن‌ها‭ ‬باید‭ ‬هماهنگ‭ ‬با‭ ‬موضوع‭ ‬و‭ ‬روحیه‭ ‬شخصیت‌های‭ ‬فیلم‭ ‬باشد‭. ‬