باید و نبایدهای طراحی هنری در تلویزیون
لوکیشن خوب ، شخصیتها را باورپذیر میکند
اولین مواجهه مخاطب با هر سریال تلویزیونی و فیلم سینمایی جغرافیا و مكانهای رخدادهای قصه و حضور شخصیتهای فیلمنامه است و اگر این انتخابها درست و به جا باشد سریال میتواند در ارتباطش با مخاطب یك گام روبه جلو حركت كند .
اهمیت طراحی صحنه
آیدین ظریف از جمله باسابقههای طراحی هنری و صحنه در سینما و تلویزیون است كه حضور موثرش در سریالهای مثل عملیات 125 و ستایش بسیار چشمگیر است. او در آثاری همچون ااز یادها رفتهب، اداركوبب، اگیلداب، اتاریكی شب روشنایی روزب، اسیانورب، اخانه دخترب، اهمه چیز آنجاستب، اقبرستان غیرانتفاعیب، اشیش و بشب، ابرف روی شیروانی داغب، اعروسكب، اخیابان بیست و چهارمب، اانتقالب، اشبانه روزب، اصد سال به این سالهاب، ادر شهر خبری نیست، هست!ب، اشبب، اكافه ستارهب، امكسب، اشبانهب و اسربازهای جمعهببه عنوان طراح صحنه و مدیرهنری حضور داشته است. ظریف درباره میزان اهمیت و جایگاه طراحی صحنه و انتخاب درست لوكیشنها در ارتباط مخاطب با فیلم و سریال میگوید: در برخی از آثار طراحی صحنه میتواند همپای بازیگر در موفقیت سریال اثر گذار باشد. در برخی از آثار هم طراحی صحنه و لوكیشنها تاثیر زیادی ندارد و شاید هم تهیهكننده و كارگردان برای این مقوله اهمیت زیادی قائل نباشند و تمركزشان روی بخشهای دیگری مثل انتخاب بازیگران ستاره معطوف است. نكته دیگر بحث شخصیتی طراح صحنه است كه خودش با برخورد و تفكرش تعیین میكند كه در چه پروژهای حضور داشته باشد و اگر كار بنیان درستی داشته باشد كار طراح هنری هم موفق میشود و مورد توجه قرار میگیرد. این طراح درباره این پرسش كه بحث بودجه اندك اختصاص یافته برای طراحی صحنه و لباس در یك پروژه در بحث تاثیرگذاری در كار طراح هنری چه تاثیراتی دارد، میگوید: در كار ما
دو پارامتر اساسی به نام بودجه و زمان وجود دارد. میشود با صرف زمان بیشتر در هزینهها صرفهجویی كرد. به این ترتیب كه طراح با صرف زمان و دقت بیشتر بهدنبال لوكیشنهای مناسب باشد یا اینكه به دلیل كمبود وقت مجبور میشود هزینه كند و لوكیشن مورد نظر را بسازد. البته در برخی از موارد هم طراح این اطمینان را دارد كه لوكیشن
مورد نظرش را پیدا نخواهد كرد و باید آن را طراحی كند و بسازد.
آیدین ظریف درباره این مساله كه آیا یك طراح هنری فقط باید در زمینه كاری خودش اطلاعات داشته باشد میگوید: تفاوت عمده و مشخص طراحی صحنه با سایر بخشهای یك فیلم بجز كارگردانی این است كه طراح باید در زمینههای مختلف هم اطلاعات و شناخت وآگاهی داشته باشد تا بتواند در كارش به موفقیت برسد.
ظریف در بخش دیگر سخنانش ضمن اشاره به تاثیرات مثبت ایجاد شهركهای تخصصی و ویژه سینمایی و تلویزیونی تاكید میكند: با وجود چنین شهركهایی در بودجه خیلی از فیلم و سریالها صرفهجویی میشود و طراح میتواند با اندكی هزینه لوكیشن مورد نظرش را در این نوع شهركها پیدا كند و در ضمن جنبه درآمدزایی این شهركها هم بسیار مهم است و میتوان با ایجاد بخشهای متفاوت، مردم را به این مراكز برای گذرانیدن اوقات فراغت و تفریح جلب و در ضمن ارتباطشان را با فیلم و سریال دیدن تقویت كرد.
شخصیتها با مکان تعریف میشود
رضا مهدیزاده هم از جمله طراحان نسل جوان و مستعد سینما، تئاتر و تلویزیون است. او فارغالتحصیل كارشناس طراحی صحنه از دانشگاه هنر تهران، كارشناس ارشد مهندسی معماری از دانشكده هنر و معماری و مدیر گروه كارشناسی ارشد كارگردانی پردیس دانشگاه هنر تهران است. او طراحی صحنه و لباس در آثاری نظیر امحاكمه در خیابانب و اكارگر ساده نیازمندیمب را بهعهده داشته و همچنین طراحی صحنه در بیش از 70 اثر نمایشی از جمله نمایشهای اسقراطب، ادایی وانیاب، ادن كامیلوب و اترورب، طراحی اپراهای افلوت سحرآمیزب و ااپرای هانسل و گرتلب در تالار رودكی را نیز در كارنامه هنری خود دارد. او همچنین موفق به دریافت جوایز معتبر ملی و بینالمللی ازجمله دریافت تندیس بهترین طراحی صحنه از سی و چهارمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر برای طراحی صحنه نمایشهای اترورب و اهیچكس نبود بیدارمان كندب نیز شده است.
مهدیزاده درباره میزان اهمیت طراحی هنری و صحنه در خلق یك اثر هنری میگوید: فضا و معماری در یك فیلم یا سریال دارای جایگاهی است كه شخصیت و كنشش در آن تعریف پیدا میكند و دارای هویت میشود بنابراین طراح هنری هدایتگری شخصیت به فضای اثر را انجام میدهد و اگر این فرآیند درست انجام شود میتواند باعث باور پذیری اثر برای مخاطب بشود. از طرفی فضا و لوكیشن هم فرم و همرنگ را تعریف میكند و رنگ میتواند انبوهی از هیجانات را ناخودآگاه به مخاطب تزریق كند. بنابراین هم زمانی عملكرد طراح هنری در انتخاب فرم، رنگ و بافت ودرك كار بازیگر با این مختصات میتواند كاملا در خلق اثرش اثر گذار باشد.
این طراح درباره این احتیاج و نیاز طراح هنری به داشتن اطلاعات سوای حرفهاش هم میگوید: طراح صحنه باید در حوزه دكوپاژ و كارگردانی اطلاعات و آگاهی داشته باشد. زیرا موقعی كه براساس فیلمنامه لوكیشنی را انتخاب میكند باید كاملا تشریح كند كه جای دوربین كجا است و به آن فكر كند و در ضمن به امكانات لنزهای دوربین فیلمبرداری و زیباشناسی قاب هر صحنه هم توجه داشته باشد. در كنار این بحثها طراح باید به تكنیكهای بازیگری، نور، صدا، حركت و میزانسن و قاب صحنه توجه کرده و با همه این تعاریف لوكیشنها را انتخاب كند.
این طراح درباره میزان ساخت و ساز در هر اثر هنری خاطرنشان میكند: یك طراح با داشتن اشراف به شرایط تولید و بودجه كار میتواند با دقت نظر به لوكیشن و فضاهای یافتنی اقدام كند. البته این لوكیشنها باید هماهنگ با موضوع و روحیه شخصیتهای فیلم باشد.