کودتای ناکام سعودی‌ها در اردن

ولیعهد سابق اردن و چند مقام ارشد این کشور به اتهام تلاش برای کودتا بازداشت شدند

کودتای ناکام سعودی‌ها در اردن

شاید در بحبوحه جنگ یمن و رخدادهای خاصی که در منطقه غرب آسیا رخ می‌دهد، کسی تصور نمی‌کرد که اردن طی روزهای اخیر به کانون اصلی اخبار منطقه تبدیل شود. به نظر می‌رسد مقامات سعودی، در راه‌اندازی کودتایی دیگر در منطقه ناکام مانده‌اند. با این حال مقامات اردنی ضمن تایید کلی این اخبار، هنوز از بیان جزئیات جدید در این خصوص اجتناب کرده‌اند.

پترا، خبرگزاری دولتی اردن اعلام کرد دو مقام ارشد دربار اردن و حداقل 20 مقام نظامی روز شنبه ۳ آوریل به دلایل امنیتی بازداشت شده‌اند. در جریان عملیات نیروهای امنیتی ـ اطلاعاتی اردن شریف حسن بن زیاد، سفیر پیشین اردن در عربستان سعودی و ابراهیم عوض‌ا...، رئیس پیشین دادگاه سلطنتی و وزیر پیشین برنامه و بودجه این کشور بازداشت شده‌اند بر اساس گزارش شبکه یورونیوز، جزئیاتی از دلایل امنیتی این بازداشت‌ها منتشر نشده‌است. بسیاری از رسانه‌ها و تحلیلگران عرب، تحولات شنبه اردن را کودتا خوانده‌اند. ملک عبدا...، پسر ملک حسین هاشمی، از سال ۱۹۹۹ پادشاه اردن است. اردن، متولی مسجدالاقصی در بیت‌المقدس است و کشور ۱۰ میلیونی اردن در‌حال‌حاضر ، پذیرای ۶۰۰هزار پناهجوی سوری است.
 عربستان پشت ماجراست
بر اساس آنچه منابع آگاه در منطقه و اردن می‌گویند، نقش عربستان سعودی در وقوع کودتای ناکام در اردن غیرقابل انکار بوده است. حتی برخی رسانه‌های صهیونیستی نیز از نقش خاص ریاض و همراهی ابوظبی ( امارات متحده عربی) در این ماچرا پرده برداشته‌اند. روزنامه صهیونیستی یدیعوت احارانوت در گزارشی به اتفاقات اخیر اردن پرداخت و دولت سعودی و یک کشور عربی حاشیه خلیج‌فارس را پشت پرده کودتا در این کشور دانست. این روزنامه نوشت طبق گفته منابع عالی‌رتبه اردنی، دولت سعودی و این کشور عربی حاشیه خلیج‌فارس [نام این کشور در گزارش ذکر نشده است] با یکدیگر برای انجام کودتا در اردن هماهنگ بوده و از اتفاقات آگاه بودند. یدیعوت احارانوت پیش‌بینی کرد کشور دیگر عربی، امارات متحده عربی باشد.
به نوشته این روزنامه، عبدا... دوم، پادشاه اردن از نقشه کودتا آگاه بوده و ماه گذشته در سفری غیرمنتظره وارد عربستان شد و با محمد بن‌سلمان دیدار کرد. شرح این سفر و سخنان رد و بدل شده، هیچ‌وقت رسانه‌ای نشد. پس از آن شاه اردن به همه از جمله اسرائیل و موساد گفت به کسی اعتماد ندارد و در راستای ثبات قدرت خود در اردن تلاش خواهد کرد. یکی از دلایل ممانعت پادشاه اردن از عبور هواپیمای نتانیاهو از آسمان این کشور و پرواز به سمت امارات متحده عربی، انتقام از ابوظبی به دلیل همکاری با کودتاگران در اردن بود.
دوباره بن‌سلمان
در این میان، بار دیگر شاهد پررنگ شدن نقش محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان سعودی هستیم. بررسی ارتباطات خاصی که میان دو فرد اصلی دستگیر شده و 20 مقام نظامی و امنیتی اردن در ماجرای کودتای اخیر به چشم می‌خورد، بیانگر حقایقی است که نمی‌توان به‌سادگی از کنار آن گذشت. چنان‌که اشاره شد حسن بن زید، قبلا سفیر و فرستاده ویژه پادشاه اردن در عربستان سعودی بوده است. ابراهیم عوض‌ا... اما در سال ۲۰۰۷، رئیس کاخ پادشاهی الهاشمی و پیش از آن، رئیس دفتر شاه اردن بوده است. پایگاه خبری عربی 21 در این خصوص می‌نویسد: میان دو فرد بازداشت شده و مقامات سعودی ارتباطات مستقیم و مستحکمی وجود داشته است. بسیاری در اردن بر این باورند که این دو نفر، تابعیت یا گذرنامه سعودی دارند. عوض‌ا... در سال‌های اخیر به عنوان مشاور محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی فعالیت داشته است. وی یکی از مهندسان خصوصی‌سازی شرکت نفتی سعودی آرامکو بوده است.
 ردگم کنی سعودی‌ها
در حالی که مقامات اردنی با سکوت معنادار در برابر اخباری که در خصوص نقش خاص عربستان سعودی در کودتای ناکام در اردن منتشر می‌شود، عملا این اخبار را تایید کرده‌اند اما مقامات سعودی سعی دارند خود را حامی پادشاه و حکومت اردن نشان دهند. فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان در بیانیه‌ای اعلام کرد، کشورش در کنار عبدا... دوم، پادشاه اردن و حسین بن عبدا...، ولیعهد این کشور می‌ماند. وی در این بیانیه مدعی شده است ثبات و شکوفایی اردن اساس ثبات و شکوفایی سراسر منطقه است و پادشاه و ولیعهد عربستان بر حمایت نامحدود از هر چیزی که موجب تقویت روابط اردن و عربستان شود، تاکید دارند.

ویدئوی جنجالی برادر پادشاه اردن
در این میان، گزارش‌هایی نیز درباره بازداشت شاهزاده حمزه، ولیعهد سابق و برادر نانتی ملک عبدا... پادشاه اردن منتشر شده است. شاهزاده حمزه بن حسین نیز در پیامی ویدئویی تاکید کرده در بازداشت خانگی است، ادعایی که ارتش اردن آن را رد می‌کند اما می‌گوید در قالب تحقیقات امنیتی فراگیر به اطلاع شاهزاده حمزه هم رسانده شده است تا از هر اقدامی که هدف آن امنیت و ثبات کشور باشد، بپرهیزد. ولیعهد سابق اردن که برادر نانتی عبدا... دوم، شاه این کشور نیز محسوب می‌شود، در این ویدئو که به گفته خودش برای توضیح اتفاقاتی که روزشنبه (14فروردین) در اردن رخ داده ضبط کرده است، دولت عبدا... دوم را به فساد، بی‌کفایتی و آزار منتقدان متهم کرد.شاهزاده حمزه با تکذیب ارتکاب هرگونه اقدام خطا گفت: «رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اردن به دیدار من آمد و گفت اجازه ندارم از کشور خارج شوم، با دیگران ارتباط داشته باشم یا با کسی ملاقات کنم زیرا در دیدارهایی که داشته‌ام - چه حضوری و چه مجازی - انتقاداتی از دولت یا شاه اردن مطرح شده است. اما من توطئه‌ای علیه عبدا... دوم نکرده‌ام. مسوول در هم شکستن دولت، فساد یا بی‌کفایتی که به مدت ۱۵تا ۲۰سال در ساختار دولتی ما بوده و بدتر هم شده، نیستم! من مسوول بی‌اعتمادی مردم به نهادهای دولتی نیستم. آنها مسوول هستند.»