بررسی ریشه بداخلاقی‌های انتخاباتی
دو شب پیش فردی با نام مستعار در یکی از پلتفرم‌ها و با حضور در اتاق‌های گفت‌وگوی مجازی با طرح برخی ادعاهای اخلاقی درباره رئیس شورای شهر تهران پرداخت و مدعی شد که در این خصوص مدارک و اسنادی دارد و آنها را به مراجع ذیصلاح ارائه می‌دهد. بعد از این اظهار نظرها واکنش‌هایی از سوی برخی فعالان رسانه و کارشناسان سیاسی صورت گرفت و هشدارهایی نسبت به رواج بی‌اخلاقی به ویژه در ایام نزدیک به برگزاری انتخابات داده شد. واقعیت آن است که طی چند دوره از برگزاری انتخابات و راه افتادن کمپین تبلیغاتی برخی بی‌اخلاقی‌ها رواج پیدا می‌کند. اساسا نامزدها و همچنین هواداران آنها از سویی در پی اثبات خود هستند و از سویی دیگر برای تضعیف رقیب از هر شیوه برای از میدان به در بردن او استفاده می‌کنند. در چنین شرایطی است که انتشار برخی شایعات که رنگ و لعاب افشاگری دارد زمینه تند و تیز فضای انتخاباتی و همچنین رواج بی‌اخلاقی را فراهم می‌آورد. اساسا انتخابات بخشی از حقوق اجتماعی و تکلیف سیاسی است و افراد جامعه در هر کشوری تلاش می‌کنند تا بر اساس پیشینه فرهنگی و سیاسی و همچنین ساختار عمومی خود وارد این عرصه شوند و براساس معیارهای خود نامزدها را مورد ارزیابی قرار دهند. طبعا در چنین شرایطی تبلیغات انتخاباتی می‌تواند کمک زیادی به روشن‌شدن اذهان مردم نسبت به نامزدها داشته باشد. هر نامزدی در پی آن است تا اذهان عمومی را متوجه خود کند و از این طریق به جلب حداکثر آرای سیاسی نائل آید. این رویکرد البته باید مبتنی بر اخلاق انتخاباتی باشد. یکی از بایسته‌های اخلاق انتخاباتی توجه به حقوق کاندیدای رقیب است. همان طور که شهروندان از حقوق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و اخلاقی برخوردارند نامزدها هم از چنین حقوقی بهره‌مند هستند و بنابراین در فضای انتخاباتی کاملا باید به این حقوق انسانی و قواعد مربوط به اجرای برنامه‌های تبلیغاتی پایبند بود. رعایت اخلاق انتخاباتی یکی از آداب پسندیده سیاسی است اما به طور معمول این رفتار شایسته از سوی رقبای سیاسی رعایت نمی‌شود. حسب برخی شواهد اعلام زودهنگام حضور افراد به عنوان نامزد انتخاباتی زمینه را برای تخریب آنها از سوی جریان رقیب فراهم می‌آورد. به همین خاطر برخی نامزدهای انتخابات ترجیح می‌دهند که در ایام نزدیک به انتخابات با چراغ خاموش حرکت کنند و به اصطلاح کمتر آتو دست رقبای سیاسی خود و هواداران آنها بدهند و لااقل فرصت طلایی را از آنها بگیرند تا کمتر مجالی برای تخریب انتخاباتی پیدا کنند. تجربه انتخابات در دوره‌های گذشته نشان داد که اساسا رواج بی‌اخلاقی‌ها به ویژه در آستانه انتخابات فضای جامعه را به شدت مشوش می‌کند و زمینه برخی تندی‌ها را در عرصه رقابت فراهم می‌آورد.
انسانیت نباید قربانی اهداف جناحی شود
محمد صالح مفتاح، فعال رسانه‌ای در این باره اعتقاد دارد انسانیت را نباید قربانی اهداف جناحی کرد. وی دراین باره به جام‌جم می‌گوید: یکی از آسیب‌هایی که در چند انتخابات اخیر داشتیم انتشار اخبار عجیب و غریبی است که واقعا فضای جامعه را دچار شک‌زدگی می‌کند. اگر قرار باشد انتخابات به صورت سالم برگزار شود و منجر به تعالی جامعه و بالابردن کیفیت حکمرانی در کشور باشد لازم است انتخابات در کمال آرامش صورت بگیرد تا مردم بتوانند انتخابات بهتری داشته باشند. اما متاسفانه شاهد هستیم که برخی بی‌اخلاقی‌ها در این فضا رخ می‌دهد. به گفته این کارشناس مسائل رسانه، بر اساس معیارهای اسلامی یکی از مراتب کفر این است که برای برادر مسلمان خود اسنادی را جمع‌آوری کنیم و بخواهیم در زمانی این اسناد و مدارک را علیه آنها به کار بگیریم. اگر واقعا مشکلی برای برخی افراد وجود دارد باید از مسیرش برای حل آن کوشید، نه این‌که بخواهیم اخلاق و انسانیت خود را پای منافع احزاب و گروه‌ها قربانی کنیم. مفتاح با بیان این‌که اگر جامعه بخواهد به صلاح برسد و اگر کسی به فکر خیر جامعه و کلیت کشور است باید جلوی این رفتارها را بگیرد، تصریح کرد: یکی از کارهایی که همه مخاطبان در این خصوص باید انجام دهند این است که اصلا چنین چیزهایی را نشنوند و در چنین فضاهایی حضور پیدا نکنند و با افرادی که با شیوه بی‌اخلاقی و غلط و ضداسلامی تلاش می‌کنند که نسبت‌های غیر اخلاقی به دیگران بدهند، همراهی نکنند و آنها را چه با حضورشان در چنین فضاهایی تایید نکند و چه این‌که اگر با موضوعاتی از این دست مواجه شدند حتما تذکر بدهند. اگر در خصوص این موضوعات تذکرات لازم داده نشود معلوم نیست که جامعه به چه سمت و سویی خواهد رفت. فارغ از این‌که چنین ادعایی که در زمان‌هایی طرح می‌شود که امکانی برای بررسی آن برای مردم و مسوولان وجود ندارد و صرفا به مشوش‌شدن فضای سیاسی کشور می‌انجامد. این آسیبی است که هم در بلندمدت اثرش را در جامعه می‌گذارد و هم در بلندمدت اخلاق جامعه را فاسد خواهد کرد. این‌که به بهانه‌های سیاسی برای خودمان مجاز بدانیم که برخی رفتارهای خلاف اخلاق را انجام بدهیم کاملا غلط است و همه جامعه را دچار بحران‌های بیشتر خواهد کرد.
تخریب با تکنیک‌های عملیات روانی
مرتضی خلفی‌زاده، مدیر خبرگزاری آنا بر این باور است که روح انتخابات در نظام‌های مردمسالار و دموکراتیک به این سمت رفته که با زیر پا گذاشتن اخلاق و با تکیه بر عملیات روانی، پویشی به نفع یک نامزد تشکیل شود و از یک‌سو در این مسیر تلاش کنند به جلب آرا به نفع نامزد مورد نظر بپردازند و از سویی دیگر، نظرات مردم را نسبت به نامزد رقیب منفی کنند. وی با بیان این‌که باید برای ساماندهی این فضا سازوکاری اندیشید به جام‌جم گفت: ما با این شیوه در دوره‌های مخلتف انتخاباتی مواجه بودیم. هم در مناظرات و هم در فضای رسمی و مجازی شاهد گوشه و کنایه‌های غیرمستقیم نامزدها، طرفداران آنها و همچنین مدیران تبلیغاتشان بودیم که با تکنیک‌های عملیات روانی و مبانی علوم ارتباطات به نفع اعراض خود و تخریب نامزد رقیب سوءاستفاده می‌کردند. این فعال رسانه در ادامه تصریح کرد: این‌که برای آگاهی دادن نسبت به رواج این بی‌اخلاقی‌ها، توصیه اخلاقی کنیم البته لازم بوده اما کافی نیست. به نظر من باید یک تجدیدنظر اساسی در سامانه انتخاباتی صورت گیرد تا باعث کاهش حجم این اتفاقات غیراخلاقی شود. وی در عین حال خاطر نشان کرد به هر صورت اشخاص و صاحبان قدرت بری از خطا نیستند. اما در عین حال باید پذیرفت این شیوه افشاگری‌ها باعث بروز بداخلاقی‌های انتخاباتی می‌شود. به گفته خلفی‌زاده، این نکته را هم باید در نظر گرفت که به هر صورت طرح موضوعاتی که با نام افشاگری در سطح جامعه انجام می‌شود به هر صورت مخاطب پسند است و باعث ایجاد عطش در فضای عمومی می‌شود و برخی اهالی رسانه هم ممکن است برای پاسخ به این نیاز و عطش از مرزهای اخلاقی عبور کنند. بنابراین نیازمند سازوکاری برای ارتقای سلامت انتخاباتی هستیم. مدیرعامل خبرگزاری آنا معتقد است در هر شکل و صورتی مشخص نیست تئوری جمهوری اسلامی و حاکمیت و دولت در فضای مجازی چیست و ما فضای حقیقی و مجازی را دو فضا یا در امتداد یکدیگر می‌دانیم. خلفی‌زاده تصریح کرد: در شرایطی که بسیاری با استفاده از هویت مجازی و جعلی با بهره‌گیری از برخی پلتفرم‌ها اقدام به اتهام‌زنی به دیگران و همچنین نامزدهای انتخاباتی می‌کنند و دست دستگاه قضا هم به خاطر ابهام قانونی برای برخورد با چنین افرادی بسته است، مشکلی است که باید برای آن فکر مناسبی کرد.
انسانیت نباید قربانی اهداف جناحی شود
محمد صالح مفتاح، فعال رسانه‌ای در این باره اعتقاد دارد انسانیت را نباید قربانی اهداف جناحی کرد. وی دراین باره به جام‌جم می‌گوید: یکی از آسیب‌هایی که در چند انتخابات اخیر داشتیم انتشار اخبار عجیب و غریبی است که واقعا فضای جامعه را دچار شک‌زدگی می‌کند. اگر قرار باشد انتخابات به صورت سالم برگزار شود و منجر به تعالی جامعه و بالابردن کیفیت حکمرانی در کشور باشد لازم است انتخابات در کمال آرامش صورت بگیرد تا مردم بتوانند انتخابات بهتری داشته باشند. اما متاسفانه شاهد هستیم که برخی بی‌اخلاقی‌ها در این فضا رخ می‌دهد. به گفته این کارشناس مسائل رسانه، بر اساس معیارهای اسلامی یکی از مراتب کفر این است که برای برادر مسلمان خود اسنادی را جمع‌آوری کنیم و بخواهیم در زمانی این اسناد و مدارک را علیه آنها به کار بگیریم. اگر واقعا مشکلی برای برخی افراد وجود دارد باید از مسیرش برای حل آن کوشید، نه این‌که بخواهیم اخلاق و انسانیت خود را پای منافع احزاب و گروه‌ها قربانی کنیم. مفتاح با بیان این‌که اگر جامعه بخواهد به صلاح برسد و اگر کسی به فکر خیر جامعه و کلیت کشور است باید جلوی این رفتارها را بگیرد، تصریح کرد: یکی از کارهایی که همه مخاطبان در این خصوص باید انجام دهند این است که اصلا چنین چیزهایی را نشنوند و در چنین فضاهایی حضور پیدا نکنند و با افرادی که با شیوه بی‌اخلاقی و غلط و ضداسلامی تلاش می‌کنند که نسبت‌های غیر اخلاقی به دیگران بدهند، همراهی نکنند و آنها را چه با حضورشان در چنین فضاهایی تایید نکند و چه این‌که اگر با موضوعاتی از این دست مواجه شدند حتما تذکر بدهند. اگر در خصوص این موضوعات تذکرات لازم داده نشود معلوم نیست که جامعه به چه سمت و سویی خواهد رفت. فارغ از این‌که چنین ادعایی که در زمان‌هایی طرح می‌شود که امکانی برای بررسی آن برای مردم و مسوولان وجود ندارد و صرفا به مشوش‌شدن فضای سیاسی کشور می‌انجامد. این آسیبی است که هم در بلندمدت اثرش را در جامعه می‌گذارد و هم در بلندمدت اخلاق جامعه را فاسد خواهد کرد. این‌که به بهانه‌های سیاسی برای خودمان مجاز بدانیم که برخی رفتارهای خلاف اخلاق را انجام بدهیم کاملا غلط است و همه جامعه را دچار بحران‌های بیشتر خواهد کرد.
تخریب با تکنیک‌های عملیات روانی
مرتضی خلفی‌زاده، مدیر خبرگزاری آنا بر این باور است که روح انتخابات در نظام‌های مردمسالار و دموکراتیک به این سمت رفته که با زیر پا گذاشتن اخلاق و با تکیه بر عملیات روانی، پویشی به نفع یک نامزد تشکیل شود و از یک‌سو در این مسیر تلاش کنند به جلب آرا به نفع نامزد مورد نظر بپردازند و از سویی دیگر، نظرات مردم را نسبت به نامزد رقیب منفی کنند. وی با بیان این‌که باید برای ساماندهی این فضا سازوکاری اندیشید به جام‌جم گفت: ما با این شیوه در دوره‌های مخلتف انتخاباتی مواجه بودیم. هم در مناظرات و هم در فضای رسمی و مجازی شاهد گوشه و کنایه‌های غیرمستقیم نامزدها، طرفداران آنها و همچنین مدیران تبلیغاتشان بودیم که با تکنیک‌های عملیات روانی و مبانی علوم ارتباطات به نفع اعراض خود و تخریب نامزد رقیب سوءاستفاده می‌کردند. این فعال رسانه در ادامه تصریح کرد: این‌که برای آگاهی دادن نسبت به رواج این بی‌اخلاقی‌ها، توصیه اخلاقی کنیم البته لازم بوده اما کافی نیست. به نظر من باید یک تجدیدنظر اساسی در سامانه انتخاباتی صورت گیرد تا باعث کاهش حجم این اتفاقات غیراخلاقی شود. وی در عین حال خاطر نشان کرد به هر صورت اشخاص و صاحبان قدرت بری از خطا نیستند. اما در عین حال باید پذیرفت این شیوه افشاگری‌ها باعث بروز بداخلاقی‌های انتخاباتی می‌شود. به گفته خلفی‌زاده، این نکته را هم باید در نظر گرفت که به هر صورت طرح موضوعاتی که با نام افشاگری در سطح جامعه انجام می‌شود به هر صورت مخاطب پسند است و باعث ایجاد عطش در فضای عمومی می‌شود و برخی اهالی رسانه هم ممکن است برای پاسخ به این نیاز و عطش از مرزهای اخلاقی عبور کنند. بنابراین نیازمند سازوکاری برای ارتقای سلامت انتخاباتی هستیم. مدیرعامل خبرگزاری آنا معتقد است در هر شکل و صورتی مشخص نیست تئوری جمهوری اسلامی و حاکمیت و دولت در فضای مجازی چیست و ما فضای حقیقی و مجازی را دو فضا یا در امتداد یکدیگر می‌دانیم. خلفی‌زاده تصریح کرد: در شرایطی که بسیاری با استفاده از هویت مجازی و جعلی با بهره‌گیری از برخی پلتفرم‌ها اقدام به اتهام‌زنی به دیگران و همچنین نامزدهای انتخاباتی می‌کنند و دست دستگاه قضا هم به خاطر ابهام قانونی برای برخورد با چنین افرادی بسته است، مشکلی است که باید برای آن فکر مناسبی کرد.
