بررسی میدانی پدیده بازگشت دانشجویان ایرانی به کشور به دلیل مشکلات ارزی
موج مهاجرتمعکوس مغزهای ایرانی
خدا میداند بعد از آشفتگیهای ارزی و جهشهای چند برابری دلار چه تعداد دانشجوی ایرانی كه پی رویاهایشان به گوشه و كنار جهان رفتهاند، به وطن برگشتهاند یا عزم برگشت دارند. از هر كسی كه میپرسیم، میگوید «خیلی» و هنوز معلوم نیست این تعداد دقیقا چند نفر است ولی مجتبی صدیقی، رئیس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم گفته است شاید تا پایان سال تعداد دانشجویانی كه به ایران برمیگردند 40درصد بیشتر از برگشتهایی كه قبلا بود بشود و موج تازهای از فرار دانشجویان از خارج به داخل کشور را شکل دهد.
مارها چندان واضح و روشن نیست، حتی این كه فعلا چه تعداد ایرانی در دانشگاههای خارجی درس میخوانند محل بحث است. یكبارگفته شده بود این آمار حدود 70 هزار نفر است و باز هم گفته شده بود اگر دانشجویانی كه در دانشگاههای تاییدنشده درس میخوانند اضافه شوند این رقم به صدهزار نفر میرسد.
وضعیت آمار دانشجویان پزشكی، اما بهتر است و آخرین اطلاعرسانی مربوط میشود به مهر امسال كه قائممقام معاون آموزشی وزیر بهداشت گفت، این افراد حدود ده هزار نفرند كه 7000 نفرشان در دانشگاههای تاییدشده درس میخوانند كه میشود 3000 دانشجوی تایید نشده.
وقتی پای ارز و دلار وسط میآید اما چندان تفاوتی میان تاییدشدهها و تاییدنشدهها نیست و فرقی نمیكند آن دانشگاه خارجی كجای عالم واقع شده چون دانشجوی ایرانی اگر بورسیه یا بچهپولدار نباشد قیمت دلار میشود همه دغدغهاش. این دغدغه تا به امروز خیلی از دانشجویان ایرانی دانشگاههای خارجی را راهی كشور كرده و خیلیهای دیگر عنقریب است كه به كشور برگردند، عدهای هم ماندهاند دو به شك كه بالاخره بمانند یا نه كه بعید است با این وضعیت دلار و نرخهای جهشیاش دو به شك ماندنشان چندان طولانی شود.
خواهر یكی از این دانشجویانِ دودل كه در دانشگاه مریلند دكتری میخواند به ما میگوید، دیگر توان تهیه دلار با نرخ آزاد را ندارند و از پس ارسال چهار، 5000دلار برای هر ترم برنمیآیند و بعید نیست همین روزها یا همین ماهها دانشجویشان به كشور برگردد. مادر دختری نیز كه برای تحصیل به مركز اروپا رفته، مردد است ولی به ما میگوید، فعلا خانوادگی دارند مقاومت میكنند تا ببینند آینده چه میشود. همین زن اما میگوید آنهایی كه دیگر توانی برای مقاومت و پولی برای خرید ارز با نرخ آزاد ندارند دستهدسته برمیگردند به این امید كه بتوانند در یكی از دانشگاههای كشور پذیرش بگیرند و لااقل بیمدرك نمانند.
جایابی دانشجویان برگشتی
ماجرای پذیرش خارجرفتهها در دانشگاههای داخلی اما ماجرای آسانی نیست و سختتر از آنی است كه به نظر میرسد. رئیس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم با ما حرف نزد تا چند و چون این پذیرش را از او جویا شویم و او لااقل آمار بدهد كه بعد از بحران ارزی چند نفر و در چه رشتههایی پذیرش شدهاند. با این حال از گفتههای حمید اكبری قائممقام معاون آموزشی وزیربهداشت میتوان دریافت كه روند پذیرش خارجرفتهها در دانشگاههای وطنی دستكم برای متقاضیان رشتههای علوم پزشكی، سخت و شاید حتی نشدنی است. طبق گفتههای او تا مهر امسال 1600 دانشجو، متقاضی انتقال به دانشگاههای علوم پزشكی داخل بودهاند كه از این تعداد ۷۰۰ نفر واجد شرایط انتقال تشخیص داده شدهاند و تا یازدهم مهر گذشته فقط 92 نفر موفق به دریافت پذیرش شدند.
این92 نفر شاید گویای شانس متقاضیان برای پذیرش باشد، شانسی كه واقعا اندك است به اندكی یك شانزدهم هرچیز. اكبری اما گفته است كه این شانسِ اندك علت دارد و برمیگردد به فراوانی دانشجویان ایرانی كه برای تحصیل در رشتههای پزشكی به خارج كشور میروند و ظرفیت محدود دانشگاههای داخلی.
با وجود این توضیحات ولی به نظر میرسد مسائل دیگری نیز در رابطه با دانشجویان خارج كشور وجود دارد، مواردی كه برمیگردد به برخی نگاههای خاص نسبت به كیفیت تحصیل در بیشتر دانشگاههای خارجی و اصلا برخی انگیزهها كه سبب خروج دانشجویان از كشور میشود.
این نگاه خاص در گفتوگوی ما با حمایت میرزاده، سخنگوی كمیسیون آموزش مجلس كاملا مشهود بود، كسی كه معتقد است كیفیت آموزشی دانشگاههای ایرانی از بسیاری از خارجیها بالاتر است و وضعیت تحصیلی بسیاری از دانشجویان داخلی از خارجرفتهها بهتر است. او میگوید سفرهای زیادی به كشورهای مختلف داشته و وضعیت دانشجویان ایرانی را از نزدیك رصد كرده بنابراین مصر است بر این كه بگوید خیلی از این دانشجویان با استدلالهای واهی به خارج كشور رفتهاند و این استدلالها به اندازهای است كه حتی برخی خانوادهها برای داشتن آیندهای روشن، فرزندانشان را برای گرفتن دیپلم به خارج از كشور میفرستند.
میرزاده میگوید قبول كنید عدهای از افرادی كه برای تحصیل به دانشگاههای خارجی رفتهاند كسانی هستند كه به دلیل ضعف تحصیلی موفق به ورود به دانشگاههای داخلی نشدهاند پس آیا درست است اینها هم ارز دولتی كه باید صرف موادغذایی و دارو شود بگیرند و هم بعد از ترك دانشگاههای خارجی بدون چون و چرا در دانشگاههای ایرانی پذیرش شوند؟ و میپرسد آیا دور از انصاف نیست برای اینها در دانشگاههای برتر كشور جایابی شود و بچههای این سرزمین كه درس خوانده و زحمت كشیدهاند فقط به این علت كه پول نداشته و در داخل ماندهاند بمانند پشت كنكور دانشگاه؟
شك نداریم بخشی از دانشجویان خارجرفته مشمول این تردیدها میشوند ولی اینكه بخواهیم همه را به یك چوب برانیم قطعا دور از واقعیت است. تحصیل در دانشگاههای خارجی جرم نیست و تا قبل از بحرانهای ارزی نیز همواره بیسرو صدا انجام میشد ولی حالا كه دلار كیمیاست، نمیشود روی مشکلات این عده چشم بست.
وضعیت آمار دانشجویان پزشكی، اما بهتر است و آخرین اطلاعرسانی مربوط میشود به مهر امسال كه قائممقام معاون آموزشی وزیر بهداشت گفت، این افراد حدود ده هزار نفرند كه 7000 نفرشان در دانشگاههای تاییدشده درس میخوانند كه میشود 3000 دانشجوی تایید نشده.
وقتی پای ارز و دلار وسط میآید اما چندان تفاوتی میان تاییدشدهها و تاییدنشدهها نیست و فرقی نمیكند آن دانشگاه خارجی كجای عالم واقع شده چون دانشجوی ایرانی اگر بورسیه یا بچهپولدار نباشد قیمت دلار میشود همه دغدغهاش. این دغدغه تا به امروز خیلی از دانشجویان ایرانی دانشگاههای خارجی را راهی كشور كرده و خیلیهای دیگر عنقریب است كه به كشور برگردند، عدهای هم ماندهاند دو به شك كه بالاخره بمانند یا نه كه بعید است با این وضعیت دلار و نرخهای جهشیاش دو به شك ماندنشان چندان طولانی شود.
خواهر یكی از این دانشجویانِ دودل كه در دانشگاه مریلند دكتری میخواند به ما میگوید، دیگر توان تهیه دلار با نرخ آزاد را ندارند و از پس ارسال چهار، 5000دلار برای هر ترم برنمیآیند و بعید نیست همین روزها یا همین ماهها دانشجویشان به كشور برگردد. مادر دختری نیز كه برای تحصیل به مركز اروپا رفته، مردد است ولی به ما میگوید، فعلا خانوادگی دارند مقاومت میكنند تا ببینند آینده چه میشود. همین زن اما میگوید آنهایی كه دیگر توانی برای مقاومت و پولی برای خرید ارز با نرخ آزاد ندارند دستهدسته برمیگردند به این امید كه بتوانند در یكی از دانشگاههای كشور پذیرش بگیرند و لااقل بیمدرك نمانند.
جایابی دانشجویان برگشتی
ماجرای پذیرش خارجرفتهها در دانشگاههای داخلی اما ماجرای آسانی نیست و سختتر از آنی است كه به نظر میرسد. رئیس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم با ما حرف نزد تا چند و چون این پذیرش را از او جویا شویم و او لااقل آمار بدهد كه بعد از بحران ارزی چند نفر و در چه رشتههایی پذیرش شدهاند. با این حال از گفتههای حمید اكبری قائممقام معاون آموزشی وزیربهداشت میتوان دریافت كه روند پذیرش خارجرفتهها در دانشگاههای وطنی دستكم برای متقاضیان رشتههای علوم پزشكی، سخت و شاید حتی نشدنی است. طبق گفتههای او تا مهر امسال 1600 دانشجو، متقاضی انتقال به دانشگاههای علوم پزشكی داخل بودهاند كه از این تعداد ۷۰۰ نفر واجد شرایط انتقال تشخیص داده شدهاند و تا یازدهم مهر گذشته فقط 92 نفر موفق به دریافت پذیرش شدند.
این92 نفر شاید گویای شانس متقاضیان برای پذیرش باشد، شانسی كه واقعا اندك است به اندكی یك شانزدهم هرچیز. اكبری اما گفته است كه این شانسِ اندك علت دارد و برمیگردد به فراوانی دانشجویان ایرانی كه برای تحصیل در رشتههای پزشكی به خارج كشور میروند و ظرفیت محدود دانشگاههای داخلی.
با وجود این توضیحات ولی به نظر میرسد مسائل دیگری نیز در رابطه با دانشجویان خارج كشور وجود دارد، مواردی كه برمیگردد به برخی نگاههای خاص نسبت به كیفیت تحصیل در بیشتر دانشگاههای خارجی و اصلا برخی انگیزهها كه سبب خروج دانشجویان از كشور میشود.
این نگاه خاص در گفتوگوی ما با حمایت میرزاده، سخنگوی كمیسیون آموزش مجلس كاملا مشهود بود، كسی كه معتقد است كیفیت آموزشی دانشگاههای ایرانی از بسیاری از خارجیها بالاتر است و وضعیت تحصیلی بسیاری از دانشجویان داخلی از خارجرفتهها بهتر است. او میگوید سفرهای زیادی به كشورهای مختلف داشته و وضعیت دانشجویان ایرانی را از نزدیك رصد كرده بنابراین مصر است بر این كه بگوید خیلی از این دانشجویان با استدلالهای واهی به خارج كشور رفتهاند و این استدلالها به اندازهای است كه حتی برخی خانوادهها برای داشتن آیندهای روشن، فرزندانشان را برای گرفتن دیپلم به خارج از كشور میفرستند.
میرزاده میگوید قبول كنید عدهای از افرادی كه برای تحصیل به دانشگاههای خارجی رفتهاند كسانی هستند كه به دلیل ضعف تحصیلی موفق به ورود به دانشگاههای داخلی نشدهاند پس آیا درست است اینها هم ارز دولتی كه باید صرف موادغذایی و دارو شود بگیرند و هم بعد از ترك دانشگاههای خارجی بدون چون و چرا در دانشگاههای ایرانی پذیرش شوند؟ و میپرسد آیا دور از انصاف نیست برای اینها در دانشگاههای برتر كشور جایابی شود و بچههای این سرزمین كه درس خوانده و زحمت كشیدهاند فقط به این علت كه پول نداشته و در داخل ماندهاند بمانند پشت كنكور دانشگاه؟
شك نداریم بخشی از دانشجویان خارجرفته مشمول این تردیدها میشوند ولی اینكه بخواهیم همه را به یك چوب برانیم قطعا دور از واقعیت است. تحصیل در دانشگاههای خارجی جرم نیست و تا قبل از بحرانهای ارزی نیز همواره بیسرو صدا انجام میشد ولی حالا كه دلار كیمیاست، نمیشود روی مشکلات این عده چشم بست.
تیتر خبرها
-
موج مهاجرتمعکوس مغزهای ایرانی
-
ای شکوه پابرجا...
-
تدبیر یا تحریم؛ مسأله این است
-
بســــــــاز بفروش سینما را مبتذل میکند
-
طلیعه دهه پنجم انقلاب
-
قرار نبود اینجور شه!
-
خودروهای آینده چه شکلی است؟
-
چشم انتظار بازگشت باران
-
جام عنابــــــی یا آبــــــی؟
-
قربانی سینما شدم
-
مثبت و منفی ارز دانشجویی
-
افشای طرح جاسوسی امارات و آمریکا علیه ایران و قطر
-
پیامهای تسلیت رهبر انقلاب بهمناسبت درگذشت مرحوم حبیبی و مرحوم مهرآئین
-
نماینده پوتین:هدف نشست ورشو ضربه زدن به صلح در خاورمیانه است
-
گوایدو ممنوع الخروج شد
-
۸ زن و کودک در حمله جنگندههای ائتلاف آمریکا کشته شدند
-
ربط همه مشكلات به تحریم، نامعتبر است