آیا متخلفان تنبیه خواهند شد؟
تدابیر انضباطی؛ این ادعای وزارت ارشاد برای مواجهه با متخلفان است و به گفته دستیار ارشد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، ثبت سفارش‌ این كاغذها مربوط به پنج ماهه اول سال ۹۷ یعنی پیش از تشكیل كارگروه ساماندهی كاغذ است و خوشبختانه اعضای كارگروه كه نمایندگان تام الاختیار دستگاه‌های متولی هستند با همفكری و هماهنگی، تدابیر انضباطی لازم را در خصوص این شركت‌ها شروع كرده‌اند.
گویا شركت‌های متخلف شناسایی شده و سایر سفارش‌هایی كه ثبت كرده‌اند، متوقف شده است. فهرست اسامی این شركت‌ها در اختیار سازمان تعزیرات قرار گرفته و قرار است با این متخلفان به صورت قانونی برخورد شود. در كنار این موارد به این واردكنندگان اعلام شده  اگر كاغذهای وارداتی را تعیین تكلیف نكنند سایر اقدامات تنبیهی از جمله متوقف كردن درخواست‌های در جریان و همچنین تقاضای ابطال كارت بازرگانی در دستور كار قرار می‌گیرد.


 تخلف در واردات كاغذ
ادامه دارد؟
یكی از مهم‌ترین عواملی كه در بحران كاغذ نقش داشته، واردات كاغذ با ارز دولتی و فروش آن به صورت آزاد است. این نكته بارها و بارها طی چند سال اخیر مطرح شده و حتی شنیده‌های ما حاكی است كه همین حالا بسیاری از انبارهای كاغذ در منطقه شورآباد  و کهریزک تهران، به مقداری كاغذ ذخیره كرده‌اند كه تزریق آنها به بازار بتواند تعادل بین عرضه و تقاضا را برقرار كند و مرهمی باشد برا این وضعیت بحرانی. اقدامات دولت و حتی ثبت سفارش واردات كاغذ توسط كارگروه و ساماندهی اوضاع واردات در كارگروه كاغذ هم تا امروز تاثیر ملموسی نداشته است. در این زمینه حسین انتظامی، دستیار ارشد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح كرده است در سال گذشته ۲۶۰ هزار تن كاغذ، ویژه مطبوعات و كتاب با ارز دولتی وارد شده كه فقط ۱۰ درصد آن با موافقت معاونت‌های تخصصی وزارت فرهنگ به دست مصرف‌كنندگان مطبوعاتی و انتشاراتی رسیده است.
باید این نكته را در نظر داشت كه سال گذشته، كارگروه كاغذ تشكیل شده بود كه مانع چنین بی‌نظمی‌ها و نابسامانی‌هایی باشد اما باز هم بر اساس اظهارات حسین انتظامی۱۳۰ شركت بازرگانی  تخلف داشته‌اند كه تخلف ۴۵ شركت بیش از هزار تن است. یعنی كاغذ وارد شده با ارز دولتی را به صورت آزاد در بازار فروخته‌اند. البته انتظامی می‌گوید این تخلف‌ها قبل از تشكیل كارگروه كاغذ رخ داده است.


آیا بازار كاغذ آرام خواهد گرفت؟
تخلف در واردات و عرضه كاغذ یارانه‌ای، مربوط به پنج ماه اول سال گذشته است. این ادعای حسین انتظامی است و به استناد همین مساله باید حدس زد كه از شش ماه دوم سال گذشته تخلفی در این زمینه صورت نگرفته و بعد از بررسی پرونده‌های تخلف باید بازار كاغذ آرام بگیرد و پس از آن دست‌كم شاهد افزایش قیمت نباشیم، اما در همین روزهای اخیر قیمت كاغذ دوباره رشد داشته است!
اگر واردات و عرضه این محصول كاملا در كنترل دولت است، چه مولفه‌هایی به افزایش قیمت كاغذ منجر شده تا حدی كه به گفته مدیر انتشارات بین‌المللی شمع و مه، این روزها انتشار كتاب در ایران گران‌تر از انتشار كتاب در اروپا تمام می‌شود!
منتقدان و صاحب‌نظران در این زمینه نظرات متعددی دارند. سیدحسین میرباقری، رئیس اتحادیه فروشندگان كاغذ و مقوا، به دفاع از صنفش، حضور و دخالت دولت را دلیل برهم خوردن نظم طبیعی بازار می‌داند و به خبرگزاری تسنیم گفته: از زمانی كه مسؤولیت كار به وزارت ارشاد سپرده شد، واردكنندگان ملزم شدند كاغذ وارداتی خود را به وزارت ارشاد تحویل دهند و این وزارتخانه، كاغذ را تنها میان ناشران توزیع كند، قیمت كاغذ در بازار سه برابر شده است.
ابوالفضل روغنی، رئیس صنف تولیدكنندگان كاغذ و مقوا معتقد است برهم خوردن عرضه و تقاضا، دلیل اصلی افزایش قیمت كاغذ است. او به ایپینا گفته بالا رفتن قیمت دلار و عدم حمایت به موقع دولت در تخصیص ارز مورد نیاز برای واردات به منظور جبران كسری نیاز داخلی سبب شده تا قیمت با افزایش قابل‌توجهی مواجه شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در جریان بازدید از نمایشگاه كتاب تهران، درباره بحران كاغذ به اظهارات روغنی و انتظامی صحه گذاشته و توضیح داده است: در مجموع بیش از 200  هزار تن كاغذ به كشور وارد شده كه در شش ماهه دوم سال گذشته 23 هزار تن از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توزیع شد. البته پیدا كردن آمار تمام كسانی كه در سال 97 كاغذ وارد كردند، راحت نبود اما درمجموع سازمان تعزیرات آماری داد كه چه كسانی كاغذ وارد كردند و قرار است سازمان تعزیرات نحوه ورود كاغذ به كشور در سال گذشته را بررسی كند تا در سال 1398 تدبیر درست‌تری صورت گیرد.
به گفته وزیر ارشاد، میزان درخواست كاغذ حدود 200 میلیون دلار بود اما به دلیل مضیقه‌های ارزی كمتر از 60 میلیون دلار تخصیص و تامین ارز برای كاغذ صورت گرفت.