راه‌های علمی و موثر برای رفع موهای زائد را بشناسید
از ریشه بزن، نه ساقه...
دوست ندارید به آیینه نگاه كنید. انگار كه مورچه‌ها زیر پوست‌تان لانه كرده‌اند و رنگ طبیعی پوست تغییر كرده است. چندمین‌باری است كه به‌خاطر رشد سریع موهای زائد، قرار دوستانه شما به هم خورده؛ چون موها این‌قدر بلند نیستند كه بتوانید آنها را با موچین بكنید و از طرفی از زیر پوست پیدا هستند. خجالت می‌كشید و مقنعه و روسری را تا دم چانه بالا می‌كشید. شال را سفت می‌بندید كه موهای زائد اطراف صورت دیده نشود. هر روز صبح كه چشم باز می‌كنید، اولین دغدغه، پنهان كردن موهای زائد یا حتی سایه ریشه آنها زیر پوست است و... بی‌شمار حس ناخوشایند دیگر كه البته فقط شما نیستید كه آنها را تحمل می‌كنید... حتما برای خلاص شدن از این مشكل، راه‌های بی‌شماری را امتحان كرده‌اید و همیشه هم گوش‌به زنگ راهكار موثر و جدید هستید. براساس آخرین خبر منتشر شده، دانه گیاه «چیا» می‌تواند موهای زائد را از بین ببرد. به نظرشما این حرف درست است یا نه؟ اصلا راهكار نهایی و قطعی‌ای برای ریشه‌كنی یا حداقل كند شدن رشد این موها وجود دارد؟ برای پاسخ به همه این سوال‌ها با دكتر داریوش دائر متخصص پوست، مو و زیبایی صحبت كرده‌ایم كه در ادامه می‌خوانید.
«در بدن هر فرد، حدود پنج میلیون تار مو وجود دارد كه در سطح بدن پراكنده‌اند. از این تعداد حدود یك میلیون تار مو در ناحیه سر و گردن و چهار میلیون تارموی دیگر در سایر نقاط بدن وجود دارند.
موها را بشناسیم
دكتر داریوش دائر می‌گوید: «تعداد تارهای موی سر هر انسان، حدود صد هزار تار بوده و 900 هزار تار موی باقی‌مانده، روی صورت، گوش، بینی، گردن، ابروها و مژه‌ها پراكنده هستند. تعداد بسیار زیادی از این موها در حالت كركی و بدون ریشه بوده و با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند.
این متخصص پوست درباره تغییر وضعیت موها و تبدیل شدن آنها به موهای زائد می‌گوید: هرگاه بخشی از این موهای كركی به‌ویژه در خانم‌ها از حالت كركی و نامرئی خارج شده و به موهای كامل یا تِرمینال تبدیل شوند، با مشكل موی ناخواسته یا همان هیرسوتیسم یا موی زائد مواجه می‌شویم.
این موهای ناخواسته ممكن است در نواحی‌ای مانند پشت لب، چانه، گردن، بناگوش، گونه‌ها، دور سینه‌ها یا خط میانی سینه و شكم رشد كرده و از نظر ظاهری شكل ناخوشایندی به فرد بدهد.
دكتر دائر درباره تفاوت دو مورد می‌گوید: بروز موی ناخواسته یا هیرسوتیسم با پرمویی یا هیپرتریكوز متفاوت است. اما همین‌قدر بدانید كه این دو مقوله با هم فرق دارند.
باید ابتدا علت زمینه‌ای برطرف شود
«یكی از علت‌های مهم بروز هیرسوتیسم یا موی ناخواسته در خانم‌ها، اختلالات هورمونی، همراه با مشكل كیست‌های متعدد تخمدانی (PCO) یا بدون كیست است. علت مهم دیگر، وجود اختلالات غده فوق‌كلیه یا آدرنال است كه از نارسایی آدرنال تا تومورهای مختلف این غده را شامل می‌شود. اختلال در عملكرد غده هیپوفیز یا تیروئید؛ مصرف بعضی داروها و درنهایت، زمینه ژنتیك در پیدایش موهای ناخواسته، نقش دارند.» دكتر دائر درباره بررسی علت موهای زائد می‌گوید: این زمینه‌های پزشكی، قطعا برای فرد موردنظر قابل تشخیص نیست. بنابراین باید با بروز این موها به متخصص پوست و مو و یا غدد مراجعه كنید تا با انجام آزمایش‌های لازم، علت شناسایی شود.
رفع موها صددرصد نیست
نخستین پرسش افراد مبتلا به موهای زائد، مساله میزان رفع این موهاست. درواقع بسیاری می‌خواهند بدانند روزی از شر همه این موها خلاص می‌شوند یا نه؟ دكتر دائر در این‌باره این‌طور توضیح می‌دهد: میزان بهبود طولانی مدت موهای ناخواسته تا 85 درصد یا بیشتر هم می‌رسد؛ اگر از روش‌های درمانی-زیبایی مورد تایید پزشك استفاده شود.
او ادامه می‌دهد: «با توضیح‌هایی كه گفته شد، موهای ناخواسته اغلب زمینه بیماری یا ژنتیك دارند. بنابراین برای درمان آنها علاوه بر درمان بیماری زمینه‌ای، از روش‌هایی كه علم استفاده از آنها را توصیه می‌كند، باید كمك گرفت.
با این راه‌ها به جنگ موهای زائد بروید
دكتر دائر با این توضیح كه برای درمان هر مشكلی باید از روش‌های علمی كمك گرفت، می‌گوید: در حال حاضر برای درمان موهای زائد می‌توان از روش كندن یا اپیلاسیون استفاده كرد. روشی كه از قدیم نیز مورد استفاده قرار
می‌گرفته است.
او درباره سایر راهكارها می‌گوید: بی‌رنگ كردن موها با مواد شیمیایی مثل دكلره از دیگر راهكارهاست. تراشیدن با تیغ نیز روش دیگری است. الكترولیز روشی دیگری برای درمان موهای زائد بود كه پیش از لیزر مورد استفاده قرار می‌گرفت.
لیزر، آخرین دستاورد مبارزه
درحال حاضر از لیزر برای درمان موهای زائد كمك می‌گیرند. در این روش از اشعه لیزر، ویژه درمان موهای ناخواسته كه قوی‌ترین و مؤثرترین درمان به حساب می‌آید، كمك می‌گیرند. با درمان لیزری و استفاده از منابع لیزری دایود، الكساندرایت یا ان‌دی یاگ -كه متناسب با نوع پوست مردم خاورمیانه و از جمله ایران است-میزان بهبود طولانی مدت موهای ناخواسته امكان‌پذیر است. همان‌طور كه اشاره شد تا 85 درصد یا بیشتر هم احتمال درمان وجود دارد.
این راه‌ها را امتحان نكنید
وقتی درباره بعضی از باورهای رایج برای از بین بردن موهای زائد از دكتر دائر سوال می‌كنم می‌گوید: باورهای نادرست، فقط آسیب‌ها زننده هستند و در ادامه درباره هریك به این شكل توضیح می‌دهد.
1 چیا، اشتباهی تازه: «دانه چیا از دسته دانه‌های موسیلاژدار و جاذب آب است و از این نظر به تخم شربتی یا تخم ریحان شباهت دارد. بنابراین به علت جذب آب بالا، داشتن مواد مغذی و رفع تشنگی، انتخاب خوبی است.
دكتر داریوش دائر پس از این توضیح درباره دانه چیا ادامه می‌دهد: با این توضیح‌ها، دانه چیا از نظر تغذیه‌ای، تامین آب مورد نیاز بدن و در نتیجه حفظ شادابی پوست مؤثر است اما در هیچ مرجع و منبع علمی‌ای از دانه چیا برای درمان موهای ناخواسته (موهای زائد) اسمی برده نشده و نوشیدن آن تأثیری در مقابله یا درمان موهای ناخواسته
ندارد.
2 تریاك، اشتباهی قدیمی : شاید یكی از اقوام نزدیك، همسایه یا دوستی از سر دلسوزی، كوبیده تریاك و مالیدن آن به پوست صورت برای ریشه‌كن شدن موهای زائد را به شما پیشنهاد داده باشد. به نظر شما این روش می‌تواند اثرگذار باشد؟ دكتر دائر در این‌باره می‌گوید: تریاك از دیرباز به عنوان مسكن و مخدر در درمان درد و بی‌حسی كاربرد داشته، اما مصرف موضعی و مالیدن آن بر نواحی دچار رویش موهای ناخواسته، هیچ اثر ثابت شده علمی ندارد. این متخصص پوست و مو ادامه می‌دهد: استفاده موضعی از تریاك حتی ممكن است واكنش‌های حساسیتی شدیدی هم در پی داشته باشد.
دكتر دائر درباره این باور قدیمی كه مخلوط تریاك و سركه اثر بیشتری دارد، توضیح می‌دهد: درصورتی كه تریاك با سركه مخلوط شود، احتمال بروز حساسیت، شدت بیشتری داشته و چه بسا به عوارض جبران ناپذیری از قبیل زخم عمیق و آسیب دائمی پوست منجر شود.
3 روغن مورچه، اشتباهی میانه: بعضی افراد به‌دلیل ترس از اعتیاد به تریاك به استفاده از روغن مورچه روی می‌آوردند. البته حق دارند، چون این موها واقعا آزاردهنده‌اند. دكتر دائر درباره اثربخشی استفاده از روغن مورچه می‌گوید: روغن مورچه حاوی اسید فُرمیك است. بنابراین می‌تواند ساقه موها را تجزیه و تخریب كند و به شكل موقت، موها دچار ریزش شوند.
او ادامه می‌دهد: ولی احتمال نفوذ روغن مورچه به لایه‌های عمقی‌تر پوست و بروز سوختگی شدید و تخریب موقت یا دائمی پوست منطقه موردنظر، دور از انتظار نبوده و از این نظر روشی بسیار خطرناك است.
موها را بشناسیم
دكتر داریوش دائر می‌گوید: «تعداد تارهای موی سر هر انسان، حدود صد هزار تار بوده و 900 هزار تار موی باقی‌مانده، روی صورت، گوش، بینی، گردن، ابروها و مژه‌ها پراكنده هستند. تعداد بسیار زیادی از این موها در حالت كركی و بدون ریشه بوده و با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند.
این متخصص پوست درباره تغییر وضعیت موها و تبدیل شدن آنها به موهای زائد می‌گوید: هرگاه بخشی از این موهای كركی به‌ویژه در خانم‌ها از حالت كركی و نامرئی خارج شده و به موهای كامل یا تِرمینال تبدیل شوند، با مشكل موی ناخواسته یا همان هیرسوتیسم یا موی زائد مواجه می‌شویم.
این موهای ناخواسته ممكن است در نواحی‌ای مانند پشت لب، چانه، گردن، بناگوش، گونه‌ها، دور سینه‌ها یا خط میانی سینه و شكم رشد كرده و از نظر ظاهری شكل ناخوشایندی به فرد بدهد.
دكتر دائر درباره تفاوت دو مورد می‌گوید: بروز موی ناخواسته یا هیرسوتیسم با پرمویی یا هیپرتریكوز متفاوت است. اما همین‌قدر بدانید كه این دو مقوله با هم فرق دارند.
باید ابتدا علت زمینه‌ای برطرف شود
«یكی از علت‌های مهم بروز هیرسوتیسم یا موی ناخواسته در خانم‌ها، اختلالات هورمونی، همراه با مشكل كیست‌های متعدد تخمدانی (PCO) یا بدون كیست است. علت مهم دیگر، وجود اختلالات غده فوق‌كلیه یا آدرنال است كه از نارسایی آدرنال تا تومورهای مختلف این غده را شامل می‌شود. اختلال در عملكرد غده هیپوفیز یا تیروئید؛ مصرف بعضی داروها و درنهایت، زمینه ژنتیك در پیدایش موهای ناخواسته، نقش دارند.» دكتر دائر درباره بررسی علت موهای زائد می‌گوید: این زمینه‌های پزشكی، قطعا برای فرد موردنظر قابل تشخیص نیست. بنابراین باید با بروز این موها به متخصص پوست و مو و یا غدد مراجعه كنید تا با انجام آزمایش‌های لازم، علت شناسایی شود.
رفع موها صددرصد نیست
نخستین پرسش افراد مبتلا به موهای زائد، مساله میزان رفع این موهاست. درواقع بسیاری می‌خواهند بدانند روزی از شر همه این موها خلاص می‌شوند یا نه؟ دكتر دائر در این‌باره این‌طور توضیح می‌دهد: میزان بهبود طولانی مدت موهای ناخواسته تا 85 درصد یا بیشتر هم می‌رسد؛ اگر از روش‌های درمانی-زیبایی مورد تایید پزشك استفاده شود.
او ادامه می‌دهد: «با توضیح‌هایی كه گفته شد، موهای ناخواسته اغلب زمینه بیماری یا ژنتیك دارند. بنابراین برای درمان آنها علاوه بر درمان بیماری زمینه‌ای، از روش‌هایی كه علم استفاده از آنها را توصیه می‌كند، باید كمك گرفت.
با این راه‌ها به جنگ موهای زائد بروید
دكتر دائر با این توضیح كه برای درمان هر مشكلی باید از روش‌های علمی كمك گرفت، می‌گوید: در حال حاضر برای درمان موهای زائد می‌توان از روش كندن یا اپیلاسیون استفاده كرد. روشی كه از قدیم نیز مورد استفاده قرار
می‌گرفته است.
او درباره سایر راهكارها می‌گوید: بی‌رنگ كردن موها با مواد شیمیایی مثل دكلره از دیگر راهكارهاست. تراشیدن با تیغ نیز روش دیگری است. الكترولیز روشی دیگری برای درمان موهای زائد بود كه پیش از لیزر مورد استفاده قرار می‌گرفت.
لیزر، آخرین دستاورد مبارزه
درحال حاضر از لیزر برای درمان موهای زائد كمك می‌گیرند. در این روش از اشعه لیزر، ویژه درمان موهای ناخواسته كه قوی‌ترین و مؤثرترین درمان به حساب می‌آید، كمك می‌گیرند. با درمان لیزری و استفاده از منابع لیزری دایود، الكساندرایت یا ان‌دی یاگ -كه متناسب با نوع پوست مردم خاورمیانه و از جمله ایران است-میزان بهبود طولانی مدت موهای ناخواسته امكان‌پذیر است. همان‌طور كه اشاره شد تا 85 درصد یا بیشتر هم احتمال درمان وجود دارد.
این راه‌ها را امتحان نكنید
وقتی درباره بعضی از باورهای رایج برای از بین بردن موهای زائد از دكتر دائر سوال می‌كنم می‌گوید: باورهای نادرست، فقط آسیب‌ها زننده هستند و در ادامه درباره هریك به این شكل توضیح می‌دهد.
1 چیا، اشتباهی تازه: «دانه چیا از دسته دانه‌های موسیلاژدار و جاذب آب است و از این نظر به تخم شربتی یا تخم ریحان شباهت دارد. بنابراین به علت جذب آب بالا، داشتن مواد مغذی و رفع تشنگی، انتخاب خوبی است.
دكتر داریوش دائر پس از این توضیح درباره دانه چیا ادامه می‌دهد: با این توضیح‌ها، دانه چیا از نظر تغذیه‌ای، تامین آب مورد نیاز بدن و در نتیجه حفظ شادابی پوست مؤثر است اما در هیچ مرجع و منبع علمی‌ای از دانه چیا برای درمان موهای ناخواسته (موهای زائد) اسمی برده نشده و نوشیدن آن تأثیری در مقابله یا درمان موهای ناخواسته
ندارد.
2 تریاك، اشتباهی قدیمی : شاید یكی از اقوام نزدیك، همسایه یا دوستی از سر دلسوزی، كوبیده تریاك و مالیدن آن به پوست صورت برای ریشه‌كن شدن موهای زائد را به شما پیشنهاد داده باشد. به نظر شما این روش می‌تواند اثرگذار باشد؟ دكتر دائر در این‌باره می‌گوید: تریاك از دیرباز به عنوان مسكن و مخدر در درمان درد و بی‌حسی كاربرد داشته، اما مصرف موضعی و مالیدن آن بر نواحی دچار رویش موهای ناخواسته، هیچ اثر ثابت شده علمی ندارد. این متخصص پوست و مو ادامه می‌دهد: استفاده موضعی از تریاك حتی ممكن است واكنش‌های حساسیتی شدیدی هم در پی داشته باشد.
دكتر دائر درباره این باور قدیمی كه مخلوط تریاك و سركه اثر بیشتری دارد، توضیح می‌دهد: درصورتی كه تریاك با سركه مخلوط شود، احتمال بروز حساسیت، شدت بیشتری داشته و چه بسا به عوارض جبران ناپذیری از قبیل زخم عمیق و آسیب دائمی پوست منجر شود.
3 روغن مورچه، اشتباهی میانه: بعضی افراد به‌دلیل ترس از اعتیاد به تریاك به استفاده از روغن مورچه روی می‌آوردند. البته حق دارند، چون این موها واقعا آزاردهنده‌اند. دكتر دائر درباره اثربخشی استفاده از روغن مورچه می‌گوید: روغن مورچه حاوی اسید فُرمیك است. بنابراین می‌تواند ساقه موها را تجزیه و تخریب كند و به شكل موقت، موها دچار ریزش شوند.
او ادامه می‌دهد: ولی احتمال نفوذ روغن مورچه به لایه‌های عمقی‌تر پوست و بروز سوختگی شدید و تخریب موقت یا دائمی پوست منطقه موردنظر، دور از انتظار نبوده و از این نظر روشی بسیار خطرناك است.
