با توسعه گردشگری مسؤولانه میتوان مشكل درآمد پایدار شهری مانند تهران را برطرف كرد
تهران؛ شهری که فراموش شده
دی ماه سال 93 بود كه اسكلت یك انسان در یكی از مناطق جنوبی پایتخت و در خیابان مولوی كشف شد. محققان پیش از این مدعی بودند سابقه زندگی در تهران به 3000 سال پیش برمیگردد اما كاوشهای باستانشناسان روی این اسكلت نشان داد سابقه آن به 5000 سال پیش برمیگردد و تاریخ زندگی در تهران بیش از این است. اما متاسفانه این سابقه چندهزار ساله و 230 سال مركزیت تهران همیشه مورد غفلت بوده و بیش از 2000 نقطه گردشگری در تهران كه برای گردش همه آنها 35 روز زمان لازم است، زیر سایه ترافیك همیشگی و آلودگی هوای وقت و بیوقت مغفول مانده است.
عدهای معتقدند نبود سازمانی مشخص برای مدیریت در بحث گردشگری در مغفول ماندن این نقطه قوت تهران تاثیرگذار بوده است. مهدی سیف، رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران با اشاره به اینكه این ستاد زیرمجموعه معاونت امور اجتماعی و فرهنگی است، از احتمال تبدیل شدن آن به سازمان گردشگری شهرداری میگوید. او در توضیح این احتمال میافزاید: سال گذشته موفق شدیم نظر شورای شهر تهران را برای تقدیم لایحه تبدیل ستاد گردشگری به سازمان جلب كنیم. گرچه ساختار شهرداری نیاز به كوچك شدن دارد اما پیشبینی كردیم كه برای سازمان گردشگری از بدنه داخلی شهرداری استفاده شود. سیف با بیان اینكه مدیریت واحدی حتی درباره موزههای تهران وجود ندارد، عنوان میكند: امیدواریم با ایجاد سازمان گردشگری به همگرایی برسیم. این كار موازیكاری با میراث فرهنگی نیست، چرا كه رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مدتی پیش پیشنهاد ایجاد معاونت گردشگری داده بود و از طرف دیگر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هم لایحه ارتقای گردشگری شهری را به دولت داده است.
لزوم ایجاد سازمان گردشگری در شهر تهران
اردشیر اروجی، مشاور پیشین روسای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با بیان اینكه در دوره سوم، شورای شهر تهران تصمیم داشت تا با مصوبهای سازمان گردشگری را ایجاد كند به جامجم میگوید: در این زمینه اختلافاتی وجود داشت و عدهای معتقد بودند كه ایجاد سازمان گردشگری در شهرداری تهران موازیكاری محسوب میشود اما به هیچ وجه اینگونه نیست.
وی با بیان اینكه تاریخ و مراكز فرهنگی شهر تهران این موضوع را میطلبد كه شهرداری بتواند یك سازمان گردشگری داشته باشد، میافزاید: البته در این زمینه شهرداری باید بهصورت ستادی بحث گردشگری پایتخت را مدیریت كند و كارهای اجرایی توسط بخش خصوصی انجام شود. تهران به لحاظ جاذبههای گردشگری از كیفیتی مطلوب برخوردار است. آمارها حاكی از آن است كه در مناطق 1، ۱۲ و ۲۰ بیشترین جاذبههای تاریخی شهر تهران قرار دارد؛ منطقه یك بهعنوان منطقهای تاریخی و زیارتی، منطقه ۱۲ به عنوان قلب تهران قدیم و منطقه ۲۰ نیز با امكانات تاریخی و تفریحی هدف اصلی تور تهرانگردی به شمار میرود؛ با این وجود اما آن گونه كه باید این امكان تاریخی گردشگران را به خود جذب نمیكند.
چرا تهران بهشت گردشگران نیست؟
اروجی با بیان اینكه علت این نبود استقبال مشكلات شهری از جمله ترافیك و آلودكی هواست، میگوید: شاید اگر در این دو بخش با مشكل مواجه نبودیم، گردشگران بیشتری جذب تهران میشدند به همین منظور برای حل این مشكلات به مدیریت ستادی نیاز است. به گفته این كارشناس برنامهریزی میراث فرهنگی و گردشگری، مدیریت ستادی باید وظیفه سیاستگذاری، برنامهریزی، هدایت، حمایت، نظارت و ارزشیابی بحث گردشگری را بهعهده داشته باشد. مشاور سابق روسای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با بیان اینكه تهران گردشگران متفاوتی دارد، عنوان میكند: یكی از آنها شهروندان تهرانی هستند كه با گردشگری در شهر با هویت پایتخت آشنا میشوند. دومین گروه ایرانیانی هستند كه برای گردش به پایتخت میآیند و علاقهمند به بازدید از جاذبههای تهران هستند. سومین گروه گردشگران خارجی هستند؛ تهران بهعنوان پایگاهی برای ورود گردشگران خارجی به ایران محسوب میشود اما متاسفانه برای حضور گردشگران خارجی در تهران برنامهریزیهای لازم انجام نشده و گردشگران خارجی پس از ورود به تهران بلافاصله به سایر شهرهای كشور از جمله شیراز، اصفهان، كرمان و... سفر میكنند. وی معتقد است برای جذب گردشگران داخلی و خارجی در پایتخت با توجه به آلودگی هوا و ترافیك به یك مدیریت زمان و مكان نیاز است و شهرداری برای این منظور میتواند گردشگری در شب را برنامه ریزی كند تا پس از پایان یافتن ترافیك گردشگران بتوانند از فضاهای شهری استفاده كنند. اروجی ادامه میدهد: حتی در برخی از كشورهای خارجی دو نوع كاربری شبانه و روزانه برای مغازهها دیده شده و سرویسهایی كه به صورت شبانه ارائه میشود برای گردشگران بسیار جذاب است؛ آنها معتقدند در شب آنچه را كه میخواهند گردشگران ببینند به مخاطبان نشان میدهند.
چگونه پول ناشی از گردشگری
به جیب شهرداری میرود؟
طبق پیش بینیهایی كه توسط سازمان جهانی توریسم انجام شده، صنعت جهانی توریسم از جمله معدود صنایعی است كه با وجود ركود در جامعه جهانی سالانه رشد قابل توجهی داشته و تا سال ۲۰۳۰ سالانه 3/3 درصد رشد خواهد داشت؛ اما برای این منظور و رسیدن به نقطه مطلوب در بحث گردشگری در پایتخت باید به برخی نكات توجه شود. اروجی در توضیح این نكات میگوید: به منظور رونق گردشگری در پایتخت هماهنگیهای لازم برای انتخاب مكانهای مناسب گردشگری باید توسط شهرداری انجام شود و این مكانها باید مسیرها و شرایط رفاهی مناسب داشته باشد. در این بین شبكه حمل و نقل گردشگری موضوع دیگری است كه شهرداری باید به آن توجه كند. وی با بیان اینكه مدیریت زمان و مكان در بحث گردشگری پایتخت از اهمیت ویژهای برخوردار است، میافزاید: نكته مهم دیگر در جذب گردشگر مدیریت اطلاعرسانی خواهد بود؛ در همین راستا هتلهای پایتخت باید برای تورهای تهرانگردی اطلاعرسانیهای مناسب انجام دهند، اطلاعرسانی از طریق رسانههای مكتوب و غیر مكتوب راه حل دیگری است كه میتواند به گردشگری در پایتخت كمك كند و شهرداری میتواند بر تورهای تهرانگردی نظارت داشته باشد تا براساس تعهداتشان عمل كنند و با اعتمادسازی تهران به برندی برای گردشگری تبدیل شود. نظارت بر هتلها، رستورانها، تورهای تهرانگردی، شبكههای حمل و نقل و فروشگاههای صنایعدستی میتواند تهران را به یك پهنه گردشگری تبدیل كند. كمبود فضاهایی به منظور پارك خودرو در پایتخت موضوعی است كه طی سالهای اخیر به معضلی برای تهرانیها تبدیل شده و به اعتقاد اروجی، این موضوع بر جذب گردشگر بسیار تاثیرگذار است. او در این باره میگوید: یكی از اقدامات مهمی كه شهرداری تهران برای جذب گردشگری باید انجام بدهد ساخت پاركینگ در كنار مراكز تفریحی و گردشگری است. برای مثال اگر گردشگری علاقهمند باشد از موزه میدان آزادی بازدید كند هیچ مكان مناسبی برای پارك خودرو وجود ندارد حتی موزه ملی ایران كه بهترین نقطه گردشگری محسوب میشود، فاقد پاركینگ است. اروجی تاكید میكند: نصب تابلوهای راهنما، موضوع دیگری است كه میتواند در جذب گردشگر موثر باشد و این وظیفه بهعهده شهرداری تهران است. متاسفانه جاذبههای گردشگری در پایتخت تابلوهای مشخصی ندارند؛ گرچه مناطق گردشگری خود نسبت به نصب تابلو اقدام میكنند، اما شهرداری آنها را چون مطابق قوانین شهری نیست،برمیدارد. این كارشناس با بیان اینكه با توجه به وسعت و موقعیت پایتخت راهاندازی یك سازمان بهمنظور مدیریت گردشگری نیاز است، عنوان میكند: با توقف گردشگران در پایتخت درآمد شهر و در كنار آن شهرداری افزایش پیدا میكند و شهرداری تهران به صورت غیرمستقیم صاحب درآمد میشود. به همین منظور ضرورت ایجاد مدیریت گردشگری شهر تهران پیش از بیش احساس میشود. به نظر میرسد، شهرداری تهران كه این روزها با كمبود درآمد به سختی دست و پنجه نرم میكند با توجه به نقاط گردشگری ارزشمند پایتخت میتواند به كسب درآمد غیرمستقیم بپردازد و در كنار رونق بخشیدن به زندگی شهروندان تهرانی گوشهای از مشكلات مدیریت شهری را با این درآمد مرتفع كند.
لزوم ایجاد سازمان گردشگری در شهر تهران
اردشیر اروجی، مشاور پیشین روسای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با بیان اینكه در دوره سوم، شورای شهر تهران تصمیم داشت تا با مصوبهای سازمان گردشگری را ایجاد كند به جامجم میگوید: در این زمینه اختلافاتی وجود داشت و عدهای معتقد بودند كه ایجاد سازمان گردشگری در شهرداری تهران موازیكاری محسوب میشود اما به هیچ وجه اینگونه نیست.
وی با بیان اینكه تاریخ و مراكز فرهنگی شهر تهران این موضوع را میطلبد كه شهرداری بتواند یك سازمان گردشگری داشته باشد، میافزاید: البته در این زمینه شهرداری باید بهصورت ستادی بحث گردشگری پایتخت را مدیریت كند و كارهای اجرایی توسط بخش خصوصی انجام شود. تهران به لحاظ جاذبههای گردشگری از كیفیتی مطلوب برخوردار است. آمارها حاكی از آن است كه در مناطق 1، ۱۲ و ۲۰ بیشترین جاذبههای تاریخی شهر تهران قرار دارد؛ منطقه یك بهعنوان منطقهای تاریخی و زیارتی، منطقه ۱۲ به عنوان قلب تهران قدیم و منطقه ۲۰ نیز با امكانات تاریخی و تفریحی هدف اصلی تور تهرانگردی به شمار میرود؛ با این وجود اما آن گونه كه باید این امكان تاریخی گردشگران را به خود جذب نمیكند.
چرا تهران بهشت گردشگران نیست؟
اروجی با بیان اینكه علت این نبود استقبال مشكلات شهری از جمله ترافیك و آلودكی هواست، میگوید: شاید اگر در این دو بخش با مشكل مواجه نبودیم، گردشگران بیشتری جذب تهران میشدند به همین منظور برای حل این مشكلات به مدیریت ستادی نیاز است. به گفته این كارشناس برنامهریزی میراث فرهنگی و گردشگری، مدیریت ستادی باید وظیفه سیاستگذاری، برنامهریزی، هدایت، حمایت، نظارت و ارزشیابی بحث گردشگری را بهعهده داشته باشد. مشاور سابق روسای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با بیان اینكه تهران گردشگران متفاوتی دارد، عنوان میكند: یكی از آنها شهروندان تهرانی هستند كه با گردشگری در شهر با هویت پایتخت آشنا میشوند. دومین گروه ایرانیانی هستند كه برای گردش به پایتخت میآیند و علاقهمند به بازدید از جاذبههای تهران هستند. سومین گروه گردشگران خارجی هستند؛ تهران بهعنوان پایگاهی برای ورود گردشگران خارجی به ایران محسوب میشود اما متاسفانه برای حضور گردشگران خارجی در تهران برنامهریزیهای لازم انجام نشده و گردشگران خارجی پس از ورود به تهران بلافاصله به سایر شهرهای كشور از جمله شیراز، اصفهان، كرمان و... سفر میكنند. وی معتقد است برای جذب گردشگران داخلی و خارجی در پایتخت با توجه به آلودگی هوا و ترافیك به یك مدیریت زمان و مكان نیاز است و شهرداری برای این منظور میتواند گردشگری در شب را برنامه ریزی كند تا پس از پایان یافتن ترافیك گردشگران بتوانند از فضاهای شهری استفاده كنند. اروجی ادامه میدهد: حتی در برخی از كشورهای خارجی دو نوع كاربری شبانه و روزانه برای مغازهها دیده شده و سرویسهایی كه به صورت شبانه ارائه میشود برای گردشگران بسیار جذاب است؛ آنها معتقدند در شب آنچه را كه میخواهند گردشگران ببینند به مخاطبان نشان میدهند.
چگونه پول ناشی از گردشگری
به جیب شهرداری میرود؟
طبق پیش بینیهایی كه توسط سازمان جهانی توریسم انجام شده، صنعت جهانی توریسم از جمله معدود صنایعی است كه با وجود ركود در جامعه جهانی سالانه رشد قابل توجهی داشته و تا سال ۲۰۳۰ سالانه 3/3 درصد رشد خواهد داشت؛ اما برای این منظور و رسیدن به نقطه مطلوب در بحث گردشگری در پایتخت باید به برخی نكات توجه شود. اروجی در توضیح این نكات میگوید: به منظور رونق گردشگری در پایتخت هماهنگیهای لازم برای انتخاب مكانهای مناسب گردشگری باید توسط شهرداری انجام شود و این مكانها باید مسیرها و شرایط رفاهی مناسب داشته باشد. در این بین شبكه حمل و نقل گردشگری موضوع دیگری است كه شهرداری باید به آن توجه كند. وی با بیان اینكه مدیریت زمان و مكان در بحث گردشگری پایتخت از اهمیت ویژهای برخوردار است، میافزاید: نكته مهم دیگر در جذب گردشگر مدیریت اطلاعرسانی خواهد بود؛ در همین راستا هتلهای پایتخت باید برای تورهای تهرانگردی اطلاعرسانیهای مناسب انجام دهند، اطلاعرسانی از طریق رسانههای مكتوب و غیر مكتوب راه حل دیگری است كه میتواند به گردشگری در پایتخت كمك كند و شهرداری میتواند بر تورهای تهرانگردی نظارت داشته باشد تا براساس تعهداتشان عمل كنند و با اعتمادسازی تهران به برندی برای گردشگری تبدیل شود. نظارت بر هتلها، رستورانها، تورهای تهرانگردی، شبكههای حمل و نقل و فروشگاههای صنایعدستی میتواند تهران را به یك پهنه گردشگری تبدیل كند. كمبود فضاهایی به منظور پارك خودرو در پایتخت موضوعی است كه طی سالهای اخیر به معضلی برای تهرانیها تبدیل شده و به اعتقاد اروجی، این موضوع بر جذب گردشگر بسیار تاثیرگذار است. او در این باره میگوید: یكی از اقدامات مهمی كه شهرداری تهران برای جذب گردشگری باید انجام بدهد ساخت پاركینگ در كنار مراكز تفریحی و گردشگری است. برای مثال اگر گردشگری علاقهمند باشد از موزه میدان آزادی بازدید كند هیچ مكان مناسبی برای پارك خودرو وجود ندارد حتی موزه ملی ایران كه بهترین نقطه گردشگری محسوب میشود، فاقد پاركینگ است. اروجی تاكید میكند: نصب تابلوهای راهنما، موضوع دیگری است كه میتواند در جذب گردشگر موثر باشد و این وظیفه بهعهده شهرداری تهران است. متاسفانه جاذبههای گردشگری در پایتخت تابلوهای مشخصی ندارند؛ گرچه مناطق گردشگری خود نسبت به نصب تابلو اقدام میكنند، اما شهرداری آنها را چون مطابق قوانین شهری نیست،برمیدارد. این كارشناس با بیان اینكه با توجه به وسعت و موقعیت پایتخت راهاندازی یك سازمان بهمنظور مدیریت گردشگری نیاز است، عنوان میكند: با توقف گردشگران در پایتخت درآمد شهر و در كنار آن شهرداری افزایش پیدا میكند و شهرداری تهران به صورت غیرمستقیم صاحب درآمد میشود. به همین منظور ضرورت ایجاد مدیریت گردشگری شهر تهران پیش از بیش احساس میشود. به نظر میرسد، شهرداری تهران كه این روزها با كمبود درآمد به سختی دست و پنجه نرم میكند با توجه به نقاط گردشگری ارزشمند پایتخت میتواند به كسب درآمد غیرمستقیم بپردازد و در كنار رونق بخشیدن به زندگی شهروندان تهرانی گوشهای از مشكلات مدیریت شهری را با این درآمد مرتفع كند.
تیتر خبرها