حمایت گسترده از نویسندهای که جایزهاش را برای حمایت از فلسطین پس گرفته بودند
مجازات حمایت از حقوق بشر!
بعد از آنکه نویسنده انگلیسی -پاکستانی، به دلیل حمایت از فلسطین و مشارکت در پویش جهانی BDS از گرفتن جایزه نلیزاکس محروم شد، رسانههای متعددی درباره آن نوشتند از جمله گزارشی که روز اول مهر با عنوان «نژادپرستی ادبی» در صفحه 9 روزنامه جامجم منتشر کردیم و ابعاد ماجرا را به طول کامل توضیح دادیم؛ اینکه نلی زاکس که بوده، جایزهاش به چه کسانی تعلق میگیرد، چرا این جایزه قرار بود به کامیلا شمسی اهدا شود و در نهایت چرا آن را پس گرفتند؟ این اتفاق در جهان سر و صدای زیادی به پا کرده و خبر رسیده پس از آنکه مسؤولان جایزه ادبی «نلی زاکس» از اعطای جایزه نقدی به کامیلا شمسی، برنده امسال این رویداد ادبی به دلیل فعالیت علیه رژیم صهیونیستی خودداری کردند، نویسندگان از سراسر جهان حمایت خود را از او اعلام کردند.
جایزه ادبی «نلی زاکس» که به نام شاعر آلمانی برنده نوبل برگزار میشود امسال «کامیلا شمسی» نویسنده انگلیسی پاکستانی را به عنوان برنده نهایی خود اعلام کرده بود، اما پس از چند روز و در تصمیمی عجیب، هیات داوران آلمانی این جایزه ادبی اعلام کرد به سبب نقش این نویسنده در بایکوت رژیمصهیونیستی و فعالیتهایش در حمایت از مردم فلسطین، از تصمیم خود صرف نظر کرده و جایزه ۱۵ هزار یورویی را به این نویسنده نخواهد داد. حالا اقدام مسؤولان این جایزه ادبی واکنش بیش از ۲۵۰ نویسنده را به دنبال داشته است.
چه کسانی حمایت کردند؟
در میان کسانی که از کامیلا شمسی حمایت کرده و این اقدام جایزه نلیزاکس را نکوهش کردهاند میتوان نامهای آشنایی دید؛ کسانی که جزو بهترین نویسندگان جهان هستند، جوایز ادبی متعددی دریافت کردهاند و حتی در میان آنها اسم کسانی وجود دارد که زمانی برنده جایزه نلیزاکس شدهاند و نیز افراد دیگری که شاید در حوزه داستاننویسی قلم نزده باشند اما صاحب اندیشه و شناخته شده هستند.
بر اساس گزارشی که ایسنا درباره این حمایتها به نقل از گاردین منتشر کرده، از دسته اول میتوان به این افراد اشاره کرد: «آرونداتی روی» (برنده جایزه بوکر)، «جان ماکسول کوئتسی» (برنده جایزه نوبل ادبیات و بوکر) و «سلی رونی» (برنده جایزه انکور، جایزه کتاب سال بریتانیا و کاستا) .
همچنین نام «مایکل اونداتیه» که از برندگان پیشین این جایزه است نیز به عنوان یکی از حامیان شمسی در این نامه سرگشاده دیده میشود.
از دسته دوم حامیان کامیلا شمسی میتوان به کسانی چون «نوآم چامسکی»، «یان مارتل»، «جنت وینترسون» و «بن اوکری» اشاره کرد.
حمایتکنندگان چه کردهاند؟
کسانی که اقدام جایزه نلی زاکس را زیر سوال بردهاند، در نامه سرگشادهای که بیست و سوم سپتامبر در وبسایت «لاندن ریویو آو بوکس (London Review of Books) منتشر شد، نوشتهاند: «مسؤولان جایزه «نلی زاکس» تصمیم گرفتهاند یک نویسنده را برای حمایت از حقوق بشر مجازات کنند».
حامیان شمسی این سوال را مطرح میکنند که «معنای یک جایزه ادبی که حق حمایت از حقوق بشر و اصول اولیه آزادی بیان و آزادی انتقاد را زیر سوال میبرد، چیست؟ بدون وجود این ارزشها، هنر و ادبیات به خوشگذرانیهایی بیمعنی تبدیل میشوند».
بیش از صد نویسنده این نامه را تنها در یک روز دست به دست و امضا کردهاند و بانی آن «أهداف سویف» و «عمر رابرت همیلتون»، موسسان جشنواره ادبیات فلسطین بودهاند.
چند نکته برای یادآوری
ابطال جایزه شمسی را میتوان عواقب ضدیهودی خواندن جنبش تحریم و بایکوت رژیمصهیونیستی در پارلمان آلمان در ماه می تلقی کرد.
بنا بر اعلام، جایزه ادبی «نلی زاکس» به یاد شاعر برنده نوبل توسط شهر دورتموند آلمان به نویسندگانی تعلق میگیرد که در جهت ایجاد و بهبود ارتباط فرهنگی میان افراد فعالیت میکنند و «میلان کوندرا» و «مارگارت اتوود» از جمله برندگان مطرح پیشین آن هستند.
یک سخنگوی شهر «دورتموند» با اشاره به این که اعضای هیئت داوران این جایزه تصمیم گرفتهاند هیچ بیانیهای جدیدی منتشر نکنند، اعلام کرد: «شورای شهر «دورتموند» هیئت داوران جایزه ادبی «نلی زاکس» را ملزم به انتخاب یک برنده دیگر برای این دوره از جایزه کرده است».