آغاز سال تحصیلی در دانشگاهها با سرگردانی دانشجویان غیر بومی همراه بوده است؛ نبود و گرانی خوابگاه، علت اصلی این اتفاق است
زلزله در خوابگاههای دانشجویی
گرانی مسكن روی خوابگاههای دانشجویی هم تاثیر گذاشته است. این را حالا بسیاری از دانشجوهای تازهواردی كه در شهری غیر از شهر خودشان قبول شدهاند و باید زندگی دانشجویی را تجربه كنند، با پوست و گوشت خود احساس میكنند. اگر تا سال گذشته با 300، 400 هزار تومان میشد سقف بالای سری البته از نوع دانشجویی پیدا كرد، حالا دانشجویان باید بیش از این دست به جیب شوند و در كنار غم دوری از خانواده و سختیهای زندگی دانشجویی و خوابگاهی، باید سختی جوركردن پول خوابگاه را هم به جان بخرند.
از همان ابتدا، از زمانی كه دفترچه ثبتنام آزمون ورودی دانشگاه سراسری سال 98 منتشر شد، خانوادهها با مورد عجیبی روبهرو شدند. بسیاری از دانشگاهها و دانشكدهها در بخش توضیحات، در مقابل وضعیت خوابگاه، از نبود تعهد برای ارائه خوابگاه گفته بودند. شرایط برای خوابگاهها امسال به حدی بد است كه از میان 67 دانشكده و دانشگاه علوم پزشكی كشور، 51 دانشگاه اعلام كردهاند كه تعهدی برای ارائه خوابگاه به پذیرفتهشدگان كنكور 98 ندارند. این اما تنها مشكل نیست، اجارهبهای خوابگاهها برای سال تحصیلی جدید به تناسب خوابگاهها بین ۱۲ تا ۱۸درصد افزایش داشته، اتفاقی كه رئیس صندوق رفاه هم به آن اشاره كرده است. او البته عنوان كرده كه 65درصد سراهای دانشجویی كشور، عمر ۲۵ سال به بالا دارند و هزینه جایگزین كردن آنها و حتی هزینه تعمیر و نگهداری این بناهابالاست.
با شرایط ویژه
در سال تحصیلی 98، فقط 52 دانشگاه اعلام كردهاند كه خوابگاه خودگردان دارند. در این میان اما دانشگاههایی هم هستند كه درباره خوابگاه تصمیمات دیگری دارند. در دفترچه كنكور سراسری، 18 دانشگاه صراحتا اعلام كردهاند كه فاقد خوابگاه هستند. هشت دانشگاه فقط برای دانشجویان روزانه، آن هم به صورت محدود، خوابگاه ارائه میدهند و هیچ تعهدی در قبال دانشجویان نوبت شبانه ندارند.
برخی دانشگاهها هم شرایط ویژه گذاشتهاند. 12 دانشگاه جزو دانشگاههایی هستند كه برای پذیرش دانشجویانی كه خوابگاه میخواهند، شرایط خاص در نظر گرفتهاند. دانشجویانی كه در استانهای مجاور ساكن هستند، اجازه استفاده از خوابگاه را ندارند. برخی خوابگاهها هم فقط تعهد استفاده 85درصدی دانشجویان را داده بودند. در این میان اما بعضی از دانشگاهها رتبه دانشگاهی را ملاك تخصیص خوابگاه قرار دادهاند.
در 14 دانشگاه رتبه دانشگاهی ملاك است. در توضیحات این دانشگاهها، نیازسنجی دانشجویان رتبههای برتر ملاك قرار میگیرد. برخی هم شرایط عجیبوغریب گذاشتهاند. دانشجویی كه خواستار خوابگاه است، باید جزو رتبههای برتر باشد و در سه سال تحصیلی هم معدل بالای 17 داشته باشد. در دانشگاههای علامه طباطبایی و شیراز، دانشجویانی كه رتبه زیر هزار دارند، در اولویت استفاده از خدمات خوابگاه قرار دارند. دانشگاه گیلان، اما شرایط را سختتر كرده است، دانشجویان دانشگاه روزانه برای گرفتن خوابگاه باید رتبهبندی شوند و هر دانشجویی كه رتبه بالاتری گرفت، خوابگاه را به دست خواهد آورد. دانشگاه قم، چند شرط برای خوابگاه دادن به دانشجویانش گذاشته است.
خوابگاه تنها مختص دانشجویانی است كه بدون سهمیه، رتبه زیرهزار داشته باشند. دانشجویانی كه رتبه زیر200 داشته باشند هم رایگان صاحب خوابگاه میشوند.
ماهی یك میلیون و 600 هزار تومان
چند سالی میشود كه دانشگاهها با مشكل خوابگاه روبهرو هستند. كمبود خوابگاهها برای امروز نیست. سال گذشته هم دانشگاهها با مشكلات كمبود خوابگاه مواجه بودند. پارسال البته شرایط دانشگاهها برای ارائه خوابگاه بهتر بوده و بیش از نیمی از دانشگاهها هم به دانشجویان خوابگاه میدادند.
بهجز مشكلات خوابگاهی اما این افزایش قیمت خوابگاههاست كه كمر دانشجویان را خم كرده است. هزینههای تامین خوابگاهها در دانشگاهها حالا این قدر زیاد شده كه تعداد خوابگاههای خودگردان خیلی زیاد شده و خوابگاهها هر چقدر دوست دارند، از دانشجویان كرایه میگیرند. دانشگاه خودگردانی در شیراز ترمی یك میلیون و صدهزار تومان از دانشجویان دخترش كرایه میگیرد. كرایهای كه باید از یكم تا هفتم ماه تسویه شود.
هرچند كه طبق نظر آنها میتوان با ده میلیون پول پیش و ماهی 200 هزار تومان هم صاحب یك تختخواب شد. شرایط در خوابگاه دزفول بهتر است. خوابگاه خصوصی كه البته محیط كاملا دانشجویی ندارد و كارمندان هم در آن ساكن هستند، از مشتریهایش كه طالب اتاقهای چهار تخته هستند، ماهانه حدود 230 هزار تومان و برای اتاقهای شش و هشت تختخوابه هم به ترتیب، 220 هزار و 210 هزار تومان پرداختی دریافت میكند.
هرچند كه این خوابگاه به اندازه یك ماه كرایه خانه هم پول پیش میگیرد. در یاسوج، همه چیز عجیب است. خوابگاهی كه زیر نظر دانشگاه یاسوج فعالیت میكند، ماهی یك میلیون و 600هزار تومان از دانشجویان پرداختی میگیرد. اینها البته با هزینههای آب، برق، گاز و پسماندهاست. خوابگاهی در اصفهان، ترمی دریافتی دارد و برای هر ترم هم به اندازه یك میلیون و 200 هزار تومان از دانشجویانش دریافت میكند، هزینهای كه تا هفتم هر ترم باید تسویه شود. در خوابگاه دیگری در اصفهان، هر دانشجو هر ماه برای یك تخت باید 480 هزار تومان پرداخت كند.
برای ورود به خوابگاهی در همدان، باید 600هزار تومان، پول پیش داد و برای هر ماه هم به اندازه 160 هزار تومان پرداخت كرد. اینها همه البته برای دانشجویان مجرد است. شرایط برای دانشجویان متاهل بحرانی است، با وجود اینكه سال گذشته، دولت بودجهای برای خوابگاههای متاهلی اختصاص داده است و طبق اساسنامه ماده 65 قانون برنامه ششم باید خوابگاههای متاهلی توسعه پیدا كند، اما با شروع سال تحصیلی، دانشگاهها با كمبود خوابگاههای متاهلی روبهرو هستند.
افزایش قیمت با كمترین امكانات
یكی از دانشجویان ترم پنجم، مقطع كارشناسی ارشد دانشگاه خواجه نصیر كه در رشته جیآیاس (یكی از گرایشهای مهندسی نقشهبرداری) و نوبت شبانه درس میخواند از این گلایه میكند كه خوابگاههای دانشجویی، تبدیل به یك منبع پولسازی شدهاند. او به ما میگوید: «مشكلات خوابگاهی ما زیادند. هم برای نوبت ما و هم برای نوبت روزانه، دانشگاه با مشكلات خوابگاه روبهرو است.» اما یكی از مشكلات مهمی كه از نظر او واقعا سخت است، فضای كم اتاقها هستند. اتاقهایی كه شش نفره و چهار نفره هستند اما ابعاد آن خیلی كوچكتر از این تعداد است.
به گفته او، فضای اتاقهای خوابگاه آن قدر كوچك است كه حتی برای یك نماز خواندن هم جا نیست و ساكنان خوابگاه باید منتظر بمانند تا نماز خواندن هماتاقیشان تمام شود بعد تردد
كنند.
امكانات كم خوابگاه از دیگر مشكلات این دانشجویان است. به جز امكانات اولیه رفاهی مانند نداشتن نمازخانه و لباسشویی، خوابگاه او حتی سرویس اینترنت خیلی كندی هم دارد. سرویس اینترنتی كه به گفته او از ساعت 2 بعدازظهر تا 8 صبح روز بعد، قطع میشود.
غذای بیكیفیت و گران هم از مشكلات دیگر است. غذایی كه به دانشجویان نوبت شبانه، 3000 تا 4000 تومان به فروش میرسد، اینها همه در حالی است كه همین غذا به دانشجویان نوبت روزانه به قیمت 700، 800 تومان تا نهایتا 1200 تومان به فروش میرسد. اینها اما تنها مشكلات نیستند. این دانشجوی جیآیاس توضیح میدهد كه مسیر خوابگاه از دانشگاه هم خیلی دور است و دانشجویان برای رسیدن به دانشگاه حدود یك ساعت و نیم در راه هستند. برای چنین خوابگاهی هم ماهی 560 هزار تومان برای یك اتاق چهار نفره، پرداخت میكنند؛ كرایه تختی كه در سال گذشته، 370 هزار تومان بود، یعنی افزایش قیمتی به اندازه 190 هزار تومان.
خوابگاه نداریم
شرایط بد خوابگاههای دخترانه و پسرانه این دانشگاه به گوش مسؤولان امور دانشجویی و خوابگاهی دانشگاه هم رسیده است؛ هرچند كه به گفته یكی دیگر از دانشجویان، قول و قرارهایی هم مطرح شده است، او اما امیدی به درست شدن شرایط ندارد. این دانشجو به ما میگوید: «یكی دو روز دیگر كلاسهای ما شروع میشود اما هنوز خوابگاه نداریم.»
این دانشجوی مقطع كارشناسی ارشد دانشگاه خواجه نصیر عنوان میكند كه اگر با استادی كاری داشته باشند، جایی برای اسكان وجود ندارد و آنها باید طوری برنامهریزی كنند كه هم به كارشان برسند و هم در شهر غریب نمانند. او و بسیاری از دانشجویان همدورهاش كه نیاز به خوابگاه دارند، هنوز منتظرند و همین هم كار را برای آنها مشكل میكند. به گفته او، با این اتفاق، مسؤولان خوابگاه هر قیمتی كه بدهند، او و دیگر دانشجویان مجبور به قبولش هستند و همه اینها استرس و نگرانی زیادی را به آنها وارد میكند. دانشجویان، به خاطر دوری از خانواده با استرس روبهرو هستند و این سردرگمی، فشارهای بیشتری را به آنها وارد میكند. این دانشجوی دانشگاه خواجه نصیر در پاسخ به این سوال كه چرا خانهای را در شهر تهران اجاره نمیكنید، میگوید: «خانواده ما با اطمینان خاطر از اینكه دانشگاهی كه در آن درس میخوانیم، خوابگاه را تامین میكند، به ما اجازه درس خواندن و ورود به این شهر را دادهاند.» و همین باعث شده است كه بسیاری از خانوادهها حتی با وجود این كه وضعیت خوابگاهها در شرایط بدی است و این روزها بین زمین و هوا گیر كردهاند، چشم امیدشان را از خوابگاهها برندارند، حتی اگر آن خوابگاه امكانات رفاهی كمی داشته باشد و پول زیادی را هم به جیب بزند.
با شرایط ویژه
در سال تحصیلی 98، فقط 52 دانشگاه اعلام كردهاند كه خوابگاه خودگردان دارند. در این میان اما دانشگاههایی هم هستند كه درباره خوابگاه تصمیمات دیگری دارند. در دفترچه كنكور سراسری، 18 دانشگاه صراحتا اعلام كردهاند كه فاقد خوابگاه هستند. هشت دانشگاه فقط برای دانشجویان روزانه، آن هم به صورت محدود، خوابگاه ارائه میدهند و هیچ تعهدی در قبال دانشجویان نوبت شبانه ندارند.
برخی دانشگاهها هم شرایط ویژه گذاشتهاند. 12 دانشگاه جزو دانشگاههایی هستند كه برای پذیرش دانشجویانی كه خوابگاه میخواهند، شرایط خاص در نظر گرفتهاند. دانشجویانی كه در استانهای مجاور ساكن هستند، اجازه استفاده از خوابگاه را ندارند. برخی خوابگاهها هم فقط تعهد استفاده 85درصدی دانشجویان را داده بودند. در این میان اما بعضی از دانشگاهها رتبه دانشگاهی را ملاك تخصیص خوابگاه قرار دادهاند.
در 14 دانشگاه رتبه دانشگاهی ملاك است. در توضیحات این دانشگاهها، نیازسنجی دانشجویان رتبههای برتر ملاك قرار میگیرد. برخی هم شرایط عجیبوغریب گذاشتهاند. دانشجویی كه خواستار خوابگاه است، باید جزو رتبههای برتر باشد و در سه سال تحصیلی هم معدل بالای 17 داشته باشد. در دانشگاههای علامه طباطبایی و شیراز، دانشجویانی كه رتبه زیر هزار دارند، در اولویت استفاده از خدمات خوابگاه قرار دارند. دانشگاه گیلان، اما شرایط را سختتر كرده است، دانشجویان دانشگاه روزانه برای گرفتن خوابگاه باید رتبهبندی شوند و هر دانشجویی كه رتبه بالاتری گرفت، خوابگاه را به دست خواهد آورد. دانشگاه قم، چند شرط برای خوابگاه دادن به دانشجویانش گذاشته است.
خوابگاه تنها مختص دانشجویانی است كه بدون سهمیه، رتبه زیرهزار داشته باشند. دانشجویانی كه رتبه زیر200 داشته باشند هم رایگان صاحب خوابگاه میشوند.
ماهی یك میلیون و 600 هزار تومان
چند سالی میشود كه دانشگاهها با مشكل خوابگاه روبهرو هستند. كمبود خوابگاهها برای امروز نیست. سال گذشته هم دانشگاهها با مشكلات كمبود خوابگاه مواجه بودند. پارسال البته شرایط دانشگاهها برای ارائه خوابگاه بهتر بوده و بیش از نیمی از دانشگاهها هم به دانشجویان خوابگاه میدادند.
بهجز مشكلات خوابگاهی اما این افزایش قیمت خوابگاههاست كه كمر دانشجویان را خم كرده است. هزینههای تامین خوابگاهها در دانشگاهها حالا این قدر زیاد شده كه تعداد خوابگاههای خودگردان خیلی زیاد شده و خوابگاهها هر چقدر دوست دارند، از دانشجویان كرایه میگیرند. دانشگاه خودگردانی در شیراز ترمی یك میلیون و صدهزار تومان از دانشجویان دخترش كرایه میگیرد. كرایهای كه باید از یكم تا هفتم ماه تسویه شود.
هرچند كه طبق نظر آنها میتوان با ده میلیون پول پیش و ماهی 200 هزار تومان هم صاحب یك تختخواب شد. شرایط در خوابگاه دزفول بهتر است. خوابگاه خصوصی كه البته محیط كاملا دانشجویی ندارد و كارمندان هم در آن ساكن هستند، از مشتریهایش كه طالب اتاقهای چهار تخته هستند، ماهانه حدود 230 هزار تومان و برای اتاقهای شش و هشت تختخوابه هم به ترتیب، 220 هزار و 210 هزار تومان پرداختی دریافت میكند.
هرچند كه این خوابگاه به اندازه یك ماه كرایه خانه هم پول پیش میگیرد. در یاسوج، همه چیز عجیب است. خوابگاهی كه زیر نظر دانشگاه یاسوج فعالیت میكند، ماهی یك میلیون و 600هزار تومان از دانشجویان پرداختی میگیرد. اینها البته با هزینههای آب، برق، گاز و پسماندهاست. خوابگاهی در اصفهان، ترمی دریافتی دارد و برای هر ترم هم به اندازه یك میلیون و 200 هزار تومان از دانشجویانش دریافت میكند، هزینهای كه تا هفتم هر ترم باید تسویه شود. در خوابگاه دیگری در اصفهان، هر دانشجو هر ماه برای یك تخت باید 480 هزار تومان پرداخت كند.
برای ورود به خوابگاهی در همدان، باید 600هزار تومان، پول پیش داد و برای هر ماه هم به اندازه 160 هزار تومان پرداخت كرد. اینها همه البته برای دانشجویان مجرد است. شرایط برای دانشجویان متاهل بحرانی است، با وجود اینكه سال گذشته، دولت بودجهای برای خوابگاههای متاهلی اختصاص داده است و طبق اساسنامه ماده 65 قانون برنامه ششم باید خوابگاههای متاهلی توسعه پیدا كند، اما با شروع سال تحصیلی، دانشگاهها با كمبود خوابگاههای متاهلی روبهرو هستند.
افزایش قیمت با كمترین امكانات
یكی از دانشجویان ترم پنجم، مقطع كارشناسی ارشد دانشگاه خواجه نصیر كه در رشته جیآیاس (یكی از گرایشهای مهندسی نقشهبرداری) و نوبت شبانه درس میخواند از این گلایه میكند كه خوابگاههای دانشجویی، تبدیل به یك منبع پولسازی شدهاند. او به ما میگوید: «مشكلات خوابگاهی ما زیادند. هم برای نوبت ما و هم برای نوبت روزانه، دانشگاه با مشكلات خوابگاه روبهرو است.» اما یكی از مشكلات مهمی كه از نظر او واقعا سخت است، فضای كم اتاقها هستند. اتاقهایی كه شش نفره و چهار نفره هستند اما ابعاد آن خیلی كوچكتر از این تعداد است.
به گفته او، فضای اتاقهای خوابگاه آن قدر كوچك است كه حتی برای یك نماز خواندن هم جا نیست و ساكنان خوابگاه باید منتظر بمانند تا نماز خواندن هماتاقیشان تمام شود بعد تردد
كنند.
امكانات كم خوابگاه از دیگر مشكلات این دانشجویان است. به جز امكانات اولیه رفاهی مانند نداشتن نمازخانه و لباسشویی، خوابگاه او حتی سرویس اینترنت خیلی كندی هم دارد. سرویس اینترنتی كه به گفته او از ساعت 2 بعدازظهر تا 8 صبح روز بعد، قطع میشود.
غذای بیكیفیت و گران هم از مشكلات دیگر است. غذایی كه به دانشجویان نوبت شبانه، 3000 تا 4000 تومان به فروش میرسد، اینها همه در حالی است كه همین غذا به دانشجویان نوبت روزانه به قیمت 700، 800 تومان تا نهایتا 1200 تومان به فروش میرسد. اینها اما تنها مشكلات نیستند. این دانشجوی جیآیاس توضیح میدهد كه مسیر خوابگاه از دانشگاه هم خیلی دور است و دانشجویان برای رسیدن به دانشگاه حدود یك ساعت و نیم در راه هستند. برای چنین خوابگاهی هم ماهی 560 هزار تومان برای یك اتاق چهار نفره، پرداخت میكنند؛ كرایه تختی كه در سال گذشته، 370 هزار تومان بود، یعنی افزایش قیمتی به اندازه 190 هزار تومان.
خوابگاه نداریم
شرایط بد خوابگاههای دخترانه و پسرانه این دانشگاه به گوش مسؤولان امور دانشجویی و خوابگاهی دانشگاه هم رسیده است؛ هرچند كه به گفته یكی دیگر از دانشجویان، قول و قرارهایی هم مطرح شده است، او اما امیدی به درست شدن شرایط ندارد. این دانشجو به ما میگوید: «یكی دو روز دیگر كلاسهای ما شروع میشود اما هنوز خوابگاه نداریم.»
این دانشجوی مقطع كارشناسی ارشد دانشگاه خواجه نصیر عنوان میكند كه اگر با استادی كاری داشته باشند، جایی برای اسكان وجود ندارد و آنها باید طوری برنامهریزی كنند كه هم به كارشان برسند و هم در شهر غریب نمانند. او و بسیاری از دانشجویان همدورهاش كه نیاز به خوابگاه دارند، هنوز منتظرند و همین هم كار را برای آنها مشكل میكند. به گفته او، با این اتفاق، مسؤولان خوابگاه هر قیمتی كه بدهند، او و دیگر دانشجویان مجبور به قبولش هستند و همه اینها استرس و نگرانی زیادی را به آنها وارد میكند. دانشجویان، به خاطر دوری از خانواده با استرس روبهرو هستند و این سردرگمی، فشارهای بیشتری را به آنها وارد میكند. این دانشجوی دانشگاه خواجه نصیر در پاسخ به این سوال كه چرا خانهای را در شهر تهران اجاره نمیكنید، میگوید: «خانواده ما با اطمینان خاطر از اینكه دانشگاهی كه در آن درس میخوانیم، خوابگاه را تامین میكند، به ما اجازه درس خواندن و ورود به این شهر را دادهاند.» و همین باعث شده است كه بسیاری از خانوادهها حتی با وجود این كه وضعیت خوابگاهها در شرایط بدی است و این روزها بین زمین و هوا گیر كردهاند، چشم امیدشان را از خوابگاهها برندارند، حتی اگر آن خوابگاه امكانات رفاهی كمی داشته باشد و پول زیادی را هم به جیب بزند.