سالی که سخت گذشت

مروری فوری از مهم‌ترین حوادث سیاسی در سال 98

سالی که سخت گذشت

سال 98 را در یک نگاه می‌توان سالی پرآشوب عنوان کرد که در آن به لحاظ داخلی و بین‌المللی، شاهد تحولات زیادی بودیم که عمده آنها چندان خاطره خوشی در ذهن ملت ایران به جا نگذاشتند. یکی از تلخ‌ترین رویدادهای امسال که خودش مقدمه برخی دیگر از حوادث بود شهادت سردار سلیمانی، فرمانده سپاه قدس سپاه پاسداران بود که متعاقبا منجر به حادثه تلخ سقوط هواپیمای اوکراینی و شهادت جمعی از هموطنانمان شد. در آخرین روزهای سال نیز شاهد شیوع ویروس کرونا هستیم که اهالی سیاست نیز از این بیماری در امان نمانده‌اند و در روزهای گذشته شاهد درگذشت برخی چهره‌های سیاسی در این ارتباط بوده‌ایم. در صفحه امروز جام‌جم به برخی از حوادث و رویدادهای مهم سیاسی این سال پرحادثه نگاهی انداخته‌ایم.

آغاز گام‌های کاهش تعهدات هسته‌ای

18اردیبهشت: جمهوری اسلامی ایران مصادف با اولین سالگرد خروج آمریکا از برجام با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد دیگر حاضر به تحمل بدعهدی‌های طرف مقابل نیست و در واکنش به خروج آمریکا از برجام و تعلل کشورهای اروپایی، پایبندی خود به تعهداتش در برجام را در گام‌های دوماهه کاهش می‌دهد. ایران در اولین گام که در همان 18 اردیبهشت انجام شد پایبندی به سقف تعیین شده در برجام در خصوص اورانیوم غنی شده و آب سنگین را متوقف کرد.  ایران از همان ابتدا اعلام کرد در صورت اجرای تعهدات طرف مقابل، حاضر است به شرایط قبل از
18 اردیبهشت بازگردد و در غیر این صورت گام‌های بعدی را خواهد برداشت.
 در پی ادامه روند بدعهدی طرف مقابل، جمهوری اسلامی ایران چهار گام بعدی را نیز عملیاتی کرد، گام‌هایی که با فاصله‌های زمانی 60 روزه و شامل برداشته شدن تمامی محدودیت‌های مربوط به تحقیق و توسعه، محدودیت‌های مربوط به سطح غنی‌سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن‌سازی رآکتور آب سنگین اراک وآغاز گازدهی در فردو بود. آخرین گام ایران در 15 دی برداشته شد و آن‌طور که مسؤولان سازمان انرژی اتمی اعلام کرده‌اند در حال حاضر ایران هیچ‌یک از محدودیت‌های فنی قید شده در برجام را اجرا نمی‌کند.



تلاش ناکام برای میانجیگری

22خرداد: شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن در صدر هیاتی عالی رتبه به‌عنوان اولین مقام ارشد ژاپنی پس از 41 سال به ایران سفر و با رهبر انقلاب همچنین رئیس‌جمهور کشورمان دیدارهایی داشت.
یکی از اهداف این سفر به صورت رسمی، میانجیگری میان تهران و واشنگتن و کاهش تنش در منطقه اعلام شده بود و شینزو آبه ابتدای دیدار با رهبر انقلاب اسلامی گفت: من قصد دارم پیام رئیس‌جمهور آمریکا را به جنابعالی برسانم.  اما رهبر انقلاب اسلامی خطاب به نخست‌وزیر ژاپن گفتند: ما در حسن‌نیت و جدی بودن شما تردیدی نداریم، اما درخصوص آنچه از رئیس‌جمهور آمریکا نقل کردید، من شخص ترامپ را شایسته‌ مبادله‌ هیچ پیامی نمی‌دانم و هیچ پاسخی هم برای او ندارم و نخواهم داد.





ضرب شست

30 خرداد: بامداد پنجشنبه 30 خرداد 98 در حالی که یک فروند پهپاد جاسوسی آمریکا از نوع گلوبال هاوک وارد حریم هوایی کشورمان شده بود و باوجود هشدارهای قبلی به دیدزنی خود ادامه می‌داد از سوی سامانه دفاعی بومی سوم خرداد متعلق به پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هدف قرار گرفت و در سواحل کوه مبارک استان هرمزگان سرنگون شد. پهپاد تجسسی گلوبال‌هاوک، بزرگ‌ترین پهپاد دنیا است که با برد پروازی بالا و تجهیزات و سنسورهای پیشرفته تجسسی می‌تواند اطلاعات جمع‌آوری کرده و از نیروهای زمینی، هوایی و دریایی پشتیبانی اطلاعاتی کند. از اطلاعات این پهپاد برای افزایش دقت سلاح‌های مختلفی مانند موشک‌ها و همچنین حفاظت از نیروهای خودی و هدایت آنها استفاده می‌شود. بعد از اعلام رسمی ایران مبنی بر ساقط کردن پهپاد جاسوسی، آمریکایی‌ها تلاش کردند این خبر را در حد یک بلوف نظامی جلوه دهند اما بعد از انتشار عکس ها و فیلم‌هایی از لاشه‌های سوخته پهپاد ، ارتش آمریکا رسما ساقط شدن پهپاد این کشور توسط سامانه پدافندی ایران را تایید کرد. 




دزدی دریایی  انگلیس

13تیر: مقامات منطقه جبل الطارق و نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا در یک دزدی دریایی آشکار، کشتی حامل نفت ایران به نام گریس1 را به بهانه نقض تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه متوقف و ضبط کردند.
چند روز بعد نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۲۸ تیرماه اعلام کرد، کشتی انگلیسی به نام استنا ایمپرو هنگام عبور از
تنگه هرمز به علت رعایت نکردن قوانین و مقررات بین المللی دریایی بنا به درخواست سازمان بنادر و دریانوردی استان هرمزگان، توسط یگان شناوری منطقه یکم نیروی دریایی سپاه توقیف شد. با توقیف این نفتکش ماجرای نفتکش‌ها وارد فاز تازه‌ای شد. سرانجام پس از پنج هفته و در 24 مرداد، گریس۱ آزاد شد و پس از آزادی نام آدریان دریا بر آن گذاشته شد. در ادامه و اول مهر ماه نیز نفتکش استنا ایمپرو آزاد شد.




فتنه بنزینی

25 آبان: مجموعه‌ای از آشوب‌ها در اعتراض به افزایش قیمت بنزین، حوادث تلخی را در آبان سال 98 رقم زد. اصل ماجرا از نیمه شب 24 آبان شروع شد که براساس مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی، قیمت بنزین افزایش یافت. متعاقب اعلام این خبر سلسله اعتراضاتی در کشور به‌ویژه در شهرهای بزرگ مثل تهران، ‌مشهد، ‌شیراز، اصفهان،‌ قزوین و ... شکل گرفت که در ابتدا صرفا ماهیتی اعتراضی داشت اما کمی بعد با صحنه‌گردانی رسانه‌های خارجی و اپوزیسیون و نقش‌آفرینی عناصر داخلی آنها نوع واکنش از حالت اعتراض به آشوب و تنش انجامید و برخی از عناصر فتنه   با تخریب اموال عمومی و خصوصی و حتی شلیک گلوله به سمت مردم عادی و ماموران انتظامی کشور را وارد موقعیتی خطرناک کردند.



شهادت سردار دل‌ها

13 دی: در ساعت یک بامداد جمعه 13 دی 98، سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی فرمانده اول محور مقاومت و نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در یک حمله هوایی جنایتکارانه که به دستور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در فرودگاه بین‌المللی بغداد انجام شد به شهادت رسید. سردار سلیمانی برای انجام دیدارهای رسمی با مقامات عراقی و به دعوت آنها وارد بغداد شده بود و در این سفر ابومهدی المهندس جانشین فرماندهی و فرمانده میدانی حشدالشعبی و هشت نفر از همراهان به شهادت رسیدند. رهبر انقلاب در اولین ساعات بعد از این ترور با انتشار پیامی ضمن تسلیت به مردم و خانواده سردار سلیمانی، نوید انتقامی سخت از آمریکایی‌ها را دادند.




سیلی سخت

18 دی: بعد از شهادت سردار سلیمانی، این پیش‌بینی و انتظار وجود داشت که ایران حتما درصدد اقدام متقابل علیه عملیات تروریستی آمریکا خواهد بود. این انتظار بالاخره در روز 18دی به‌سر آمد و پایگاه نظامی آمریکا در عراق در عملیاتی با عنوان رسمی شهید سلیمانی، هدف
قرار گرفت. در این عملیات نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با شلیک ۱۳موشک از طراز قیام و فاتح ۳۱۳ از کرمانشاه، ‌پایگاه عین الاسد در استان الانبار عراق را در هم کوبید. این عملیات در ساعت ۱:۲۰ بامداد یعنی همان ساعت هدف قرار گرفتن خودروی سردار قاسم سلیمانی انجام شد. همچنین رسانه‌ها از حمله موشکی به یک پایگاه نیروهای آمریکایی در نزدیکی فرودگاه اردبیل در منطقه کردستان عراق خبر دادند. با وجود تکذیب اولیه مقامات آمریکایی در مورد تلفات نیروهای آمریکایی، بعدها در گزارش‌های بعدی مقامات پنتاگون اعلام شد که بیش از صد نفر از نیروهای آمریکایی در این حمله دچار آسیب مغزی شدند.




سقوط هواپیمای اوکراینی


18 دی: در روز 18 دی و ساعاتی بعد از انجام عملیات ایران علیه پایگاه نظامی آمریکا در عراق اعلام شد که یک هواپیمای اوکراینی با شماره پرواز 752 به مقصد کی یف با 176 سرنشین که 139 نفر آنها ایرانی بودند ساعت ۶:۱۹ ، پس از برخاستن از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی در نزدیکی شاهدشهر استان تهران سقوط کرد. از 18 دی براساس اطلاع‌رسانی مقامات رسمی، هواپیمای اوکراینی دچار سانحه شده بود اما در روز 21دی بیانیه ای از سوی ستاد کل نیروهای مسلح مبنی بر اشتباه یکی از اپراتورهای پدافند هوایی کشور در شرایط جنگی حاکم بر منطقه و انهدام هواپیما صادر شد.



اقامه نماز جمعه بعد از 8 سال

27 دی:  در آستانه سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، نماز جمعه عبادی ـ سیاسی ۲۷ دی‌، به امامت رهبر معظم انقلاب در مصلای امام خمینی(ره) اقامه شد. نمازی که مردم بعد از هشت سال دوباره شاهد آن بودند. رهبر انقلاب در این مراسم  به محورهای مهمی اشاره کردند. از جمله تاکید بر این مطلب که پس‌از شهادت سردار سلیمانی وحدتی در سطوح مختلف جامعه ایجاد شده است. ابراز همدردی نسبت به وقوع حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی، هشدار درباره رفتار غربی هایی که خواهان مذاکره مجدد با ایران بودند، تاکید بر تقویت قدرت نظامی و قدرت اقتصادی از جمله موضوعات مهم در بیانات رهبری در این مراسم بود.



تعیین تکلیف مجلس یازدهم

2 اسفند: انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی و اولین میاندوره‌ای پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری برگزار شد.  بر اساس نتایج انتخابات، تکلیف 279 کرسی مجلس یازدهم در دور اول مشخص شد و تعیین تکلیف 11 کرسی نیز به دور دوم که
29 فروردین برگزار می‌شود موکول شد. در انتخابات دوم اسفند، تکلیف  هفت کرسی مجلس خبرگان در  پنج حوزه انتخابیه هم مشخص شد.  بر اساس نتایج اعلام شده، میزان مشارکت در این دوره انتخابات حدود 42.5 درصد بود و از میان ۵۷  میلیون ۹۱۸ هزار و ۱۵۹ نفر،
۲۴ میلیون و ۵۱۲ هزار و ۴۰۴ نفر در انتخبات شرکت کردند.  اصولگرایان توانستند اکثریت کرسی‌ها را به خود اختصاص دهند. از جمله چهره‌های مطرح که در این دوره انتخابات به مجلس راه یافتند می‌توان به محمدباقر قالیباف، مصطفی میرسلیم، مرتضی آقاتهرانی، علی نیکزاد، فریدون عباسی و ... اشاره کرد. 



ابتلای سیاسیون
به کرونا
طی ماه جاری و به دلیل شیوع ویروس کرونا در کشورمان شاهد مبتلا شدن برخی سیاسیون و در مواردی فوت برخی از آنها هستیم.


8  اسفند:
حجت‌الاسلام سید هادی خسروشاهی، از نویسندگان و محققان برجسته حوزه بر اثر ابتلا به کرونا در بیمارستان مسیح دانشوری درگذشت. وی در  اولین سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی مدتی سفیر ایران در واتیکان بود.

12 اسفند :
سید محمد میرمحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در بیمارستان مسیح دانشوری درگذشت.
از سمت‌های قبلی او می‌توان به نمایندگی قم در مجلس و معاونت ریاست جمهوری اشاره کرد.


15 اسفند:
حسین شیخ‌الاسلام از دانشجویان پیرو خط امام حاضر در تسخیر لانه جاسوسی و از دیپلمات‌های با سابقه و انقلابی وزارت خارجه روز پنجشنبه بر اثر ابتلاء به بیماری کرونا در بیمارستان مسیح دانشوری درگذشت.


17 اسفند:
فاطمه رهبر، منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم و عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی هم روز شنبه در 55 سالگی درگذشت. وی در ادوار هفتم، هشتم و نهم نیز نماینده مردم تهران در مجلس بود.



19 اسفند:
دیروز محمد رضا راه چمنی، دبیرکل حزب وحدت و همکاری ملی و نماینده مردم سبزوار در دوره دوم، سوم، چهارم و پنجم مجلس که سابقه ریاست بر سازمان بهزیستی کشور را نیز داشت درگذشت.