یک بام و دو هوای کاخ الیزه در غرب آسیا

مکرون از سفر به لبنان و عراق چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

یک بام و دو هوای کاخ الیزه در غرب آسیا

امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه روزهای پرمشغله‌ای را سپری می‌کند. او در جریان سفر به لبنان، به‌صراحت به مقامات این کشور هشدار داد اگر از طرح و الگوی مدنظر وی( پاریس) در راستای بازتعریف مناسبات سیاسی و اقتصادی این کشور پیروی نکنند، مشمول تحریم‌های کاخ الیزه خواهند شد. او در سفر خود به بغداد نیز مدعی شد برای کمک به عراق در اوج تنش‌های داخلی به این کشور سفر کرده است.

رئیس‌جمهور فرانسه پس از بازگشت از بیروت، به بغداد، پایتخت عراق سفر کرد تا دیدارهایی را با مقامات رسمی و مذهبی این کشور صورت دهد. مکرون در پیامی توییتری در این خصوص نوشت: خوشحالم برای نخستین‌بار به عراق و بغداد سفر می‌کنم، آمده‌ام تا حمایت خود را از عراق در یک زمان دشوار اعلام کنم. مکرون، بلندپایه‌ترین مقام خارجی است که در دوره نخست‌وزیری مصطفی الکاظمی که سه ماه آن سپری شده، به عراق سفر می‌کند. رئیس‌جمهور فرانسه با همتای عراقی برهم صالح، رئیس‌جمهور و مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر این کشور و نچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق دیدار و گفت‌وگو کرد. علی الشکری، مشاور رئیس‌جمهور عراق در واکنش به دیدارهای اخیر مکرون اظهار کرد: پاریس برای تقویت همکاری با بغداد تلاش می‌کند و از تمام روش‌های رسمی از حاکمیت و هم‌افزایی با عراق به عنوان یک کشور کاملاً مستقل حمایت خواهد کرد. عراق به دنبال تقویت و گسترش همکاری با فرانسه در همه بخش‌هاست.  سفر مکرون به عراق در حالی صورت گرفت که هفته گذشته، فلورانس پارلی، وزیر دفاع فرانسه نیز در سفری به این کشور، با مقامات بغداد و اقلیم کردستان عراق گفت‌وگو کرد.
دغدغه اصلی مکرون چیست؟
پرسش اصلی این است مکرون از سفر به عراق و لبنان و تلاش برای نقش‌آفرینی پررنگ و محوری در غرب آسیا و شمال آفریقا چه اهدافی را دنبال می‌کند؟ واقعیت این است پس از ناکامی‌های بزرگ مکرون در حوزه سیاست داخلی فرانسه که نقطه اوج آن را می‌توان در مواجهه با اعتراضات اقتصادی و اجتماعی جلیقه زردها و ناتوانی کاخ الیزه در کنترل موج ناشی از شیوع کرونا در این کشور دانست، سعی دارد از مولفه سیاست خارجی به عنوان نقطه قوت خود نزد شهروندان فرانسوی استفاده کند. نظرسنجی‌های موجود در فرانسه نشان می‌دهد میزان نارضایتی از مکرون همچنان بالاست و حتی بسیاری از تحلیلگران شکست وی در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده( سال 2022) را محتمل می‌دانند. در چنین شرایطی مکرون سعی دارد تمرکز افکار عمومی فرانسه را از حوزه سیاست داخلی به سوی حوزه سیاست خارجی معطوف کند.
مداخله‌گری‌های بحران‌ساز فرانسه در منطقه
به‌رغم ادعای مکرون مبنی بر کمک به حل و فصل گره‌های امنیتی و سیاسی به وجود آمده در لبنان و عراق، باید توجه داشت فرانسه به صورت سنتی یکی از بازیگران مداخله‌گر و بحران‌ساز در منطقه غرب آسیا محسوب می‌شود. پاریس همواره یکی از اضلاع خارجی ثابت حمایت از گروه‌های تروریستی و تکفیری در منطقه بوده و حتی چند بار از طرح‌های خطرناکی مانند حمله به تاسیسات زیربنایی و نظامی سوریه حمایت کرده است. در جریان جنگ 33روزه سال 2006میلادی و دیگر جنگ‌هایی که میان جریان مقاومت و رژیم‌صهیونیستی در منطقه رخ داده، فرانسه یکی از اصلی‌ترین حامیان تل‌آویو بوده و ابایی از طرح مکرر پیشنهاد خلع سلاح مقاومت نداشته است. از سال 2013میلادی و با تشدید تحرکات داعش و دیگر گروه‌های تروریستی-‌تکفیری در منطقه غرب آسیا، فرانسوی‌ها بازگشت هزاران عضو فرانسوی این گروه‌های تروریستی به خاک اروپا را تنها دغدغه خود می‌دانستند، اما از حضور آنها در منطقه غرب آسیا حمایت می‌کردند.
آیا فرانسوی‌ها کاخ سفید را دور زده‌اند؟
برخی تحلیلگران معتقدند فرانسوی‌ها قصد دارند از بحران‌های جاری در حوزه سیاست خارجی آمریکا استفاده کنند و محوریت خود را ( به عنوان اصلی‌ترین بازیگر غربی در منطقه) ایجاد، تثبیت و تقویت کنند. البته این مساله از دید ترامپ و دیگر مقامات آمریکایی پنهان نمانده است. مطابق اخبار موجود، مکرون رایزنی‌های خود با مقامات کاخ سفید را نیز درخصوص تحرکات خاص پاریس در منطقه افزایش داده و فعلا سعی دارد از ایجاد هرگونه رقابت آشکار و تنش مستقیم با واشنگتن در منطقه خودداری کند. با این حال نمی‌توان هدف کلان و اصلی کاخ الیزه در منطقه، یعنی تبدیل شدن به اصلی‌ترین بازیگر غربی مداخله‌گر در منطقه را نادیده انگاشت.
هدف فرانسه، نقش‌آفرینی بیشتر در منطقه است
ناصر قندیل، سردبیر روزنامه البناء درخصوص سفر اخیر مکرون به بیروت و بغداد به جام‌جم می‌گوید: مسجل است فرانسه قصد دارد نقش‌آفرینی خود را در منطقه تقویت کند. سفر مکرون به لبنان، نقطه آشکارساز این ماجراست. به نظر می‌رسد انفجار در بندر بیروت فرصت لازم را برای فرانسوی‌ها ایجاد کرده است. رئیس‌جمهور فرانسه از سرمایه‌گذاری‌های مالی، اقتصادی و تنظیم مناسبات سیاسی لبنان سخن گفته است. مهم‌تر این‌که مکرون سیاست‌های آمریکا در تقابل با جریان مقاومت را شکست خورده می‌داند. این سیاست ها طی یک‌سال اخیر به سخت‌ترین شکل ممکن از سوی واشنگتن دنبال شد، تا جایی که تحریم‌های گسترده‌ای در قبال لبنان از سوی کاخ‌سفید وضع شد.