گزارش تپش از جویندگان زیرخاكی كه جان‌شان را از دست دادند
نقشه مرگ برای جویندگان گنج
صدای تیشه‌ای كه به زمین می‌خورد، سكوت بیابان را شكسته و نور فانوسی مانند ستاره‌ای در آسمان در پهنای بیابان دیده می‌شود. هر شب كه می‌گذرد، عمق چاله بیشتر می‌شود. یک نفر انتهای چاله است و هر چند دقیقه یك بار طناب را تكان می‌دهد و دو نفر دیگر طناب را می‌كشند و دلو پر از خاك را از چاله که حالا به چاه تبدیل شده بیرون می‌آورند. خورشید كه كم‌كم تلاش می‌كند خود را از پشت كوه بالا بكشد، بار و بندیل خود را جمع می‌كنند و می‌روند و با تاریك شدن هوا دوباره سروكله‌شان پیدا می‌شود. یك روز صبح كه اهالی به سمت امامزاده می‌رفتند با موتوری روبهرو شدند كه كنار چاهی پارك بود. به سمت آن رفتند و به دنبال صاحب موتور گشتند اما خبری از او نبود. یكی از اهالی چراغ‌قوه تلفن همراهش را روشن كرد و به داخل چاه نور انداخت. پاهای مردی را دید كه در انتهای چاه دیده می‌شد. با آتش‌نشانی تماس گرفت و درخواست كمك كرد. چند دقیقه بعد با حضور امدادگران در محل، آتش‌نشانان برای كمك داخل چاه رفتند و تازه عمق فاجعه مشخص شد، جسد سه مرد در كنار هم در تونل چاه قرار داشت ... . بیابان‌های اطراف روستاها، خانه‌های اطراف امامزاده‌ها، زمین‌های اطراف تپه‌های باستانی و ... زخم‌خورده‌های تیشه این جویندگان گنج هستند كه تیشه به ریشه گذشته این مرز و بوم كهن می‌زنند. گاهی نیز خود قربانی نفرین گنج‌ها شده و قبل از این‌كه گنجی خارج كنند، پیكرهای بی‌جان‌شان را از عمق زمین بیرون می‌آورند. در حالی که براساس برخی خرافات گنج‌های نفرین‌شده باعث مرگ حفاران غیرمجاز می‌شود، کارشناسان علت آن را تجمع گاز‌های سمی در تونل‌های حفر شده و خفگی براثر آن می‌دانند.
امیرعلی حقیقت‌طلب تپش
مرگ در عمق چاه
نیمه تیرماه امسال بود كه معاون اجتماعی پلیس استان فارس از مرگ دو جوینده گنج در فراشبند خبر داد. به گفته سرهنگ كاووس محمدی، پس از اعلام مركز فوریت‌های پلیسی 110 مبنی بر حفاری غیرمجاز و گازگرفتگی منجر به فوت، بلافاصله ماموران انتظامی شهرستان فراشبند به محل حادثه اعزام شدند. ماموران در بررسی‌های اولیه مطلع شدند پنج نفر برای كشف اشیای عتیقه و زیرخاكی اقدام به حفر تونل كرده‌اند كه دو نفر از آنان پس از ورود به محل حفر شده، بر اثر استنشاق گاز چاه فوت كرده‌اند. در ادامه سه متهم دیگر پرونده دستگیر شدند.
غار سمی
24 مرداد امسال هم چهار مرد، قربانی نفرین گنج شدند! مدتی بود كه در سودای یافتن گنج به غاری در شهرستان گیلانغرب رفته و وسایل حفاری غیرمجاز برای یافتن گنج را به دامنه ارتفاعات غار مشرف به روستای كلاه‌‌دراز سفلی دهستان چله‌بخش مركزی شهرستان گیلانغرب رسانده بودند. آنها در این مدت در دهانه غاری كه در ارتفاعات بود، گودالی 15 متری حفر كرده بودند تا بتوانند راهی برای ورود به غار پیدا كنند. فكر و ذهن آنها شده بود یافتن گنج و چهارشنبه، بیست‌ودوم مرداد امسال تصمیم گرفتند وارد گودال شوند، اما دهانه گودال منتهی به غار كمی تنگ بود و نمی‌شد هر چهار نفر وارد غار شوند؛ بنابراین یكی‌یكی وارد غار شدند و دیگر بازنگشتند. اهالی كه به غیبت آنها مشكوك شده بودند با نیروهای امدادی تماس گرفته و درخواست كمك كردند. وقتی امدادگران به محل رسیدند، دهانه كوچك ورودی غار، عملیات را با مشكل روبهرو كرد. بعد از ساعت‌ها تلاش صبح روز 24 مرداد آتش‌نشانان به‌سختی وارد دهانه تنگ غار شده و با صحنه عجیبی روبهرو شدند. چهار مرد به فاصله نزدیك به یكدیگر افتاده بودند. اجساد آنها را ظهر پنجشنبه به‌سختی از داخل غار خارج كردند كه معلوم شد جویندگان گنج بر اثر گازگرفتگی فوت شدهاند.
سناریوی ناجوانمردانه
اواخر اردیبهشت امسال مردی هراسان و سراسیمه با پلیس و اورژانس تماس گرفت و مدعی شد كه او و دوستش در منطقه‌ای در حوالی روستای كزبر زنجان دچار حادثه شدهاند. به‌دنبال این تماس تیم‌های امدادی راهی محل حادثه شدند و مردی را دیدند كه دچار حادثه شده و پایش شكسته است. این مرد چاهی را به امدادگران نشان داد و گفت كه دوستش داخل چاه افتاده و نمی‌داند چه بلایی بر سرش آمده است. پس از آن، ماجرا به آتش‌نشانی گزارش شد و نجاتگران پس از حضور در محل وارد چاه شدند و پیكر بی‌جان مرد جوانی را كه داخل چاه افتاده بود بیرون كشیدند. بررسی‌های اولیه از این حكایت داشت كه مرد جوان بر اثر استنشاق گاز متان كه اعماق چاه را پر كرده بود، جانش را از دست داده است.
امدادگران مردی را كه در این حادثه زخمی شده بود به بیمارستان منتقل كردند و وی تحت درمان قرار گرفت. از سوی دیگر جسد قربانی حادثه نیز به پزشكی قانونی منتقل شد اما هنوز مدت زیادی از این ماجرا نگذشته بود كه شایعاتی عجیب در شهر پیچید. ازجمله این‌كه جنایتی هولناك در منطقه رخ داده و مردی بی‌رحمانه به قتل رسیده است. به‌دنبال انتشار این شایعه، تحقیقات پلیسی برای كشف حقیقت آغاز شد. مرد مجروح در ابتدا سعی كرد ماجرا را حادثه نشان دهد اما در تحقیقات گفت: با همدستی دو نفر از دوستانش راهی منطقه شده و اقدام به حفر چاه برای رسیدن به گنج كرده بودند كه یكی از دوستانش بر اثر گازگرفتگی در اعماق چاه جان‌باخت و او كه دستپاچه شده بود، هنگامی كه قصد داشت ماجرا را به پلیس و تیم‌های امدادی خبر دهد دچار حادثه شده و پایش شكسته است.
رنگ خون روی عتیقه
قرار نیست همیشه چاهی باشد و گازی سمی تا جان جویندگان گنج را بگیرد. گاهی نیز طمع، قاتل خریداران یا فروشندگان گنج می‌شود و پرونده‌ای جنایی را پیش روی پلیس قرار می‌دهد. جنایت‌هایی كه نقطه مشترك همه آنها معامله عتیقه است. در آخرین جنایت تا همین چند روز قبل درگیری بر سر عتیقه باعث قتل دو مرد در پیرانشهر شد. عاملان این قتل، بعد از كشتن قربانیان با اسلحه، فرار كرده بودند كه پلیس با بررسی صحنه درگیری دریافت، انگیزه جنایت درگیری بر سر عتیقه بوده است. تا زمانی كه طمع به‌دست‌آوردن زیرخاكی و رسیدن یك‌شبه به گنج وجود دارد، این جنایت‌ها هم تكرار می‌شود.
قتل سریالی به خاطر عتیقه
یكی از جنجالی‌ترین جنایت‌های تهران مربوط به قتل سریالی خریداران عتیقه توسط اتباع افغان بود. در این جنایت‌ها كه سه نفر قربانی شدند، قاتلان مدعی پیدا كردن عتیقه شده و برای جلب اعتماد قربانیان به آنها نمونه‌های واقعی نشان می‌دادند. بعد هم برای تحویل عتیقه، در ساختمان‌های نیمه‌كاره قرار می‌گذاشتند. زمانی كه خریدار همراه پول به محل قرار می‌آمد، خریداران قلابی با چاقو به جان آنها افتاده و بعد از كشتن طعمه‌شان با سرقت پول فرار می‌كردند. با افزایش جنایت‌های اعضای این باند در سال 92، پلیس تحقیقات گسترده‌ای را آغاز كرد و قاتلان را هنگام شكار طعمه جدیدشان دستگیر كرد. در این عملیات یكی از اعضای باند هنگام فرار جان باخت.
قتل عام خانوادگی بر سر عتیقه
قتل اعضای یك خانواده بر سر عتیقه هم از هولناك‌ترین جنایت‌های چند سال اخیر است. در این جنایت، رسیدگی به این پرونده از 23 اردیبهشت 92 با تماس مرد جوانی به پلیس مارلیك آغاز شد. مرد جوان از ناپدید شدن برادرش مرتضی و زن و بچه‌های او خبر داد. در تحقیقات میدانی مشخص شد مرتضی كارمند بانك بوده و مدتی است عتیقه خرید و فروش می‌كند. همچنین معلوم شد مرد جوان آخرین‌بار با متهم سابقه‌داری به نام اصغر دیده شده است. با این احتمال كه مرد سابقه‌دار از سرنوشت نامعلوم مرتضی و خانواده‌اش باخبر باشد، اصغر دستگیر شد و در بازرسی از خانه‌اش علاوه‌بر كشف سلاح كمری، مدارك هویتی مرتضی و النگوهای همسر مرد جوان نیز كشف شد. متهم در تحقیقات گفت: از آنجا كه مقتول در كار خرید و فروش عتیقه بود، او را به بهانه خرید عتیقه به بیجار كشاندم و مرتضی، همسر و بچه‌هایش را به قتل رساندم و سپس با پول‌هایی كه از آنها سرقت كرده بودم یك خودرو خریدم. جسد قربانیان را نیز در باغ و مزارع گندم جاده بیجار به همدان رها كردیم.
سكه‌هایی كه دروغین است
«سلام ارباب، من یه كشاورز هستم كه هنگام شخم‌زدن زمین‌هایم با كوزه‌ای پر از طلا روبهرو شدم. نمی‌دانستم با آن چه كنم. به همین خاطر استخاره كردم و شماره شما را به دست آوردم. من كه از قیمت سكه‌ها خبری ندارم اگر شما می‌خواهید آن را می‌فروشم.» شاید این پیامك برای شما هم ارسال شده باشد. پیامكی كه بوی كلاهبرداری می‌دهد. كافی است با شماره اعلامی تماس بگیرید تا فردی با لهجه محلی جواب شما را بدهد و طوری حرف بزند كه تصور می‌كنید با ساده‌لوح‌ترین آدم روی زمین صحبت می‌كنید. بعد هم قیمتی برای یك كوزه پر از سكه‌های طلا پیشنهاد می‌دهد كه تصور می‌كنید شانس به شما رو كرده است. حتی برای جلب اعتماد سكه‌ای طلا به شما می‌دهد تا مطمئن شوید معامله درست است.
حالا در روز معامله دو گزینه پیش روی شماست. اول این‌كه متوجه سكه‌های تقلبی نشوید و فقط پول‌تان را از دست بدهید و یا این‌كه متوجه شوید و مقاومت كنید و در برابر هم پول‌تان و هم جان‌تان را از دست بدهید. با این‌كه این روش نخ‌نما شده و پلیس بارها درباره آن هشدار داده، اما باز هم افرادی قربانی طمع خود شده و در دام این كلاهبرداران گرفتار می‌شوند.
مجازات معاملات عتیقه و یک نقص قانونی
عباس محمدی حقوقدان
آنچه از مفاد و روح قانونگذار ایرانی استنباط می‌شود، این است كه اصولا خرید و فروش هر كالایی مجاز است تا زمانی كه قانون آن را نهی نكرده باشد. در خصوص اشیای عتیقه به طور خاص، با قانون راجع به حفظ آثار ملی مواجه هستیم. ماده هفدهم این قانون بیان می‌كند: «كسانی كه بخواهند تجارت اشیای عتیقه را كسب خود قرار دهند، باید از دولت كسب اجازه كرده باشند، همچنین خارج كردن آنها از مملكت به اجازه دولت باید باشد.»
همچنین قانونگذار برای كشف اتفاقی عتیقه و واگذار كردن آن به دولت امتیازاتی در نظر گرفته است. اگر فردی اتفاقی به چنین اشیایی دست یابد، باید سریع مراتب را به سازمان میراث فرهنگی اطلاع دهد. هرگاه مقامات مربوطه دولتی این اموال را قابل ثبت در فهرست آثار ملی دانستند، نصف آن اموال به كاشف واگذار شده یا قیمت عادله آن با توجه به نظر كارشناسان و متخصصان به او داده می‌شود و دولت اختیار دارد كه نصف دیگر را هم ضبط یا بلاعوض به كاشف واگذار كند. همچنین اگر فرد از تقدیم اشیا به دولت خودداری كند، كل اشیای كشف‌شده به نفع دولت ضبط می‌شود.
از سوی دیگر مجازات سنگینی برای حفاری و استخراج اشیای عتیقه حفاظت‌شده در نظر گرفته شده است. براساس ماده یك لایحه قانونی راجع به جلوگیری از انجام اعمال حفاری‌های غیرمجاز و كاوش به قصد به‌دست‌آوردن اشیای عتیقه و آثار تاریخی كه براساس ضوابط بین‌المللی یكصد سال یا بیشتر از تاریخ ایجادشده یا ساخت آن گذشته باشد به مصوب ۲۷ اردیبهشت ۱۳۵۸، «انجام هرگونه حفاری و كاوش به قصد به‌دست‌آوردن اشیای عتیقه و آثار تاریخی مطلقا ممنوع است و مرتكب به حبس تأدیبی از شش ماه تا سه سال و ضبط اشیای مكشوفه و آلات و ادوات حفاری به نفع بیت‌المال محكوم می‌شود. چنانچه حفاری در اماكن تاریخی كه به ثبت ملی رسیده باشد، انجام شود مرتكب به حداكثر مجازات مقرر محكوم می‌شود.» این مجازات برای افرادی كه قصد حفاری دارند بازدارنده است و قانونگذار در قانون برای افرادی كه اقدام به حفاری یا خرید و فروش اشیای عتیقه كنند مجازات درنظر گرفته است. این مجازات باعث شد گاهی افرادی كه خود قربانی جرم می‌شوند از ترس مجازات معامله عتیقه، طرح شكایت نكنند و این موضوع دست كلاهبرداران را برای تكرار جرم باز می‌گذارد.
نیمه تیرماه امسال بود كه معاون اجتماعی پلیس استان فارس از مرگ دو جوینده گنج در فراشبند خبر داد. به گفته سرهنگ كاووس محمدی، پس از اعلام مركز فوریت‌های پلیسی 110 مبنی بر حفاری غیرمجاز و گازگرفتگی منجر به فوت، بلافاصله ماموران انتظامی شهرستان فراشبند به محل حادثه اعزام شدند. ماموران در بررسی‌های اولیه مطلع شدند پنج نفر برای كشف اشیای عتیقه و زیرخاكی اقدام به حفر تونل كرده‌اند كه دو نفر از آنان پس از ورود به محل حفر شده، بر اثر استنشاق گاز چاه فوت كرده‌اند. در ادامه سه متهم دیگر پرونده دستگیر شدند.
غار سمی
24 مرداد امسال هم چهار مرد، قربانی نفرین گنج شدند! مدتی بود كه در سودای یافتن گنج به غاری در شهرستان گیلانغرب رفته و وسایل حفاری غیرمجاز برای یافتن گنج را به دامنه ارتفاعات غار مشرف به روستای كلاه‌‌دراز سفلی دهستان چله‌بخش مركزی شهرستان گیلانغرب رسانده بودند. آنها در این مدت در دهانه غاری كه در ارتفاعات بود، گودالی 15 متری حفر كرده بودند تا بتوانند راهی برای ورود به غار پیدا كنند. فكر و ذهن آنها شده بود یافتن گنج و چهارشنبه، بیست‌ودوم مرداد امسال تصمیم گرفتند وارد گودال شوند، اما دهانه گودال منتهی به غار كمی تنگ بود و نمی‌شد هر چهار نفر وارد غار شوند؛ بنابراین یكی‌یكی وارد غار شدند و دیگر بازنگشتند. اهالی كه به غیبت آنها مشكوك شده بودند با نیروهای امدادی تماس گرفته و درخواست كمك كردند. وقتی امدادگران به محل رسیدند، دهانه كوچك ورودی غار، عملیات را با مشكل روبهرو كرد. بعد از ساعت‌ها تلاش صبح روز 24 مرداد آتش‌نشانان به‌سختی وارد دهانه تنگ غار شده و با صحنه عجیبی روبهرو شدند. چهار مرد به فاصله نزدیك به یكدیگر افتاده بودند. اجساد آنها را ظهر پنجشنبه به‌سختی از داخل غار خارج كردند كه معلوم شد جویندگان گنج بر اثر گازگرفتگی فوت شدهاند.
سناریوی ناجوانمردانه
اواخر اردیبهشت امسال مردی هراسان و سراسیمه با پلیس و اورژانس تماس گرفت و مدعی شد كه او و دوستش در منطقه‌ای در حوالی روستای كزبر زنجان دچار حادثه شدهاند. به‌دنبال این تماس تیم‌های امدادی راهی محل حادثه شدند و مردی را دیدند كه دچار حادثه شده و پایش شكسته است. این مرد چاهی را به امدادگران نشان داد و گفت كه دوستش داخل چاه افتاده و نمی‌داند چه بلایی بر سرش آمده است. پس از آن، ماجرا به آتش‌نشانی گزارش شد و نجاتگران پس از حضور در محل وارد چاه شدند و پیكر بی‌جان مرد جوانی را كه داخل چاه افتاده بود بیرون كشیدند. بررسی‌های اولیه از این حكایت داشت كه مرد جوان بر اثر استنشاق گاز متان كه اعماق چاه را پر كرده بود، جانش را از دست داده است.
امدادگران مردی را كه در این حادثه زخمی شده بود به بیمارستان منتقل كردند و وی تحت درمان قرار گرفت. از سوی دیگر جسد قربانی حادثه نیز به پزشكی قانونی منتقل شد اما هنوز مدت زیادی از این ماجرا نگذشته بود كه شایعاتی عجیب در شهر پیچید. ازجمله این‌كه جنایتی هولناك در منطقه رخ داده و مردی بی‌رحمانه به قتل رسیده است. به‌دنبال انتشار این شایعه، تحقیقات پلیسی برای كشف حقیقت آغاز شد. مرد مجروح در ابتدا سعی كرد ماجرا را حادثه نشان دهد اما در تحقیقات گفت: با همدستی دو نفر از دوستانش راهی منطقه شده و اقدام به حفر چاه برای رسیدن به گنج كرده بودند كه یكی از دوستانش بر اثر گازگرفتگی در اعماق چاه جان‌باخت و او كه دستپاچه شده بود، هنگامی كه قصد داشت ماجرا را به پلیس و تیم‌های امدادی خبر دهد دچار حادثه شده و پایش شكسته است.
رنگ خون روی عتیقه
قرار نیست همیشه چاهی باشد و گازی سمی تا جان جویندگان گنج را بگیرد. گاهی نیز طمع، قاتل خریداران یا فروشندگان گنج می‌شود و پرونده‌ای جنایی را پیش روی پلیس قرار می‌دهد. جنایت‌هایی كه نقطه مشترك همه آنها معامله عتیقه است. در آخرین جنایت تا همین چند روز قبل درگیری بر سر عتیقه باعث قتل دو مرد در پیرانشهر شد. عاملان این قتل، بعد از كشتن قربانیان با اسلحه، فرار كرده بودند كه پلیس با بررسی صحنه درگیری دریافت، انگیزه جنایت درگیری بر سر عتیقه بوده است. تا زمانی كه طمع به‌دست‌آوردن زیرخاكی و رسیدن یك‌شبه به گنج وجود دارد، این جنایت‌ها هم تكرار می‌شود.
قتل سریالی به خاطر عتیقه
یكی از جنجالی‌ترین جنایت‌های تهران مربوط به قتل سریالی خریداران عتیقه توسط اتباع افغان بود. در این جنایت‌ها كه سه نفر قربانی شدند، قاتلان مدعی پیدا كردن عتیقه شده و برای جلب اعتماد قربانیان به آنها نمونه‌های واقعی نشان می‌دادند. بعد هم برای تحویل عتیقه، در ساختمان‌های نیمه‌كاره قرار می‌گذاشتند. زمانی كه خریدار همراه پول به محل قرار می‌آمد، خریداران قلابی با چاقو به جان آنها افتاده و بعد از كشتن طعمه‌شان با سرقت پول فرار می‌كردند. با افزایش جنایت‌های اعضای این باند در سال 92، پلیس تحقیقات گسترده‌ای را آغاز كرد و قاتلان را هنگام شكار طعمه جدیدشان دستگیر كرد. در این عملیات یكی از اعضای باند هنگام فرار جان باخت.
قتل عام خانوادگی بر سر عتیقه
قتل اعضای یك خانواده بر سر عتیقه هم از هولناك‌ترین جنایت‌های چند سال اخیر است. در این جنایت، رسیدگی به این پرونده از 23 اردیبهشت 92 با تماس مرد جوانی به پلیس مارلیك آغاز شد. مرد جوان از ناپدید شدن برادرش مرتضی و زن و بچه‌های او خبر داد. در تحقیقات میدانی مشخص شد مرتضی كارمند بانك بوده و مدتی است عتیقه خرید و فروش می‌كند. همچنین معلوم شد مرد جوان آخرین‌بار با متهم سابقه‌داری به نام اصغر دیده شده است. با این احتمال كه مرد سابقه‌دار از سرنوشت نامعلوم مرتضی و خانواده‌اش باخبر باشد، اصغر دستگیر شد و در بازرسی از خانه‌اش علاوه‌بر كشف سلاح كمری، مدارك هویتی مرتضی و النگوهای همسر مرد جوان نیز كشف شد. متهم در تحقیقات گفت: از آنجا كه مقتول در كار خرید و فروش عتیقه بود، او را به بهانه خرید عتیقه به بیجار كشاندم و مرتضی، همسر و بچه‌هایش را به قتل رساندم و سپس با پول‌هایی كه از آنها سرقت كرده بودم یك خودرو خریدم. جسد قربانیان را نیز در باغ و مزارع گندم جاده بیجار به همدان رها كردیم.
سكه‌هایی كه دروغین است
«سلام ارباب، من یه كشاورز هستم كه هنگام شخم‌زدن زمین‌هایم با كوزه‌ای پر از طلا روبهرو شدم. نمی‌دانستم با آن چه كنم. به همین خاطر استخاره كردم و شماره شما را به دست آوردم. من كه از قیمت سكه‌ها خبری ندارم اگر شما می‌خواهید آن را می‌فروشم.» شاید این پیامك برای شما هم ارسال شده باشد. پیامكی كه بوی كلاهبرداری می‌دهد. كافی است با شماره اعلامی تماس بگیرید تا فردی با لهجه محلی جواب شما را بدهد و طوری حرف بزند كه تصور می‌كنید با ساده‌لوح‌ترین آدم روی زمین صحبت می‌كنید. بعد هم قیمتی برای یك كوزه پر از سكه‌های طلا پیشنهاد می‌دهد كه تصور می‌كنید شانس به شما رو كرده است. حتی برای جلب اعتماد سكه‌ای طلا به شما می‌دهد تا مطمئن شوید معامله درست است.
حالا در روز معامله دو گزینه پیش روی شماست. اول این‌كه متوجه سكه‌های تقلبی نشوید و فقط پول‌تان را از دست بدهید و یا این‌كه متوجه شوید و مقاومت كنید و در برابر هم پول‌تان و هم جان‌تان را از دست بدهید. با این‌كه این روش نخ‌نما شده و پلیس بارها درباره آن هشدار داده، اما باز هم افرادی قربانی طمع خود شده و در دام این كلاهبرداران گرفتار می‌شوند.
مجازات معاملات عتیقه و یک نقص قانونی
عباس محمدی حقوقدان
آنچه از مفاد و روح قانونگذار ایرانی استنباط می‌شود، این است كه اصولا خرید و فروش هر كالایی مجاز است تا زمانی كه قانون آن را نهی نكرده باشد. در خصوص اشیای عتیقه به طور خاص، با قانون راجع به حفظ آثار ملی مواجه هستیم. ماده هفدهم این قانون بیان می‌كند: «كسانی كه بخواهند تجارت اشیای عتیقه را كسب خود قرار دهند، باید از دولت كسب اجازه كرده باشند، همچنین خارج كردن آنها از مملكت به اجازه دولت باید باشد.»
همچنین قانونگذار برای كشف اتفاقی عتیقه و واگذار كردن آن به دولت امتیازاتی در نظر گرفته است. اگر فردی اتفاقی به چنین اشیایی دست یابد، باید سریع مراتب را به سازمان میراث فرهنگی اطلاع دهد. هرگاه مقامات مربوطه دولتی این اموال را قابل ثبت در فهرست آثار ملی دانستند، نصف آن اموال به كاشف واگذار شده یا قیمت عادله آن با توجه به نظر كارشناسان و متخصصان به او داده می‌شود و دولت اختیار دارد كه نصف دیگر را هم ضبط یا بلاعوض به كاشف واگذار كند. همچنین اگر فرد از تقدیم اشیا به دولت خودداری كند، كل اشیای كشف‌شده به نفع دولت ضبط می‌شود.
از سوی دیگر مجازات سنگینی برای حفاری و استخراج اشیای عتیقه حفاظت‌شده در نظر گرفته شده است. براساس ماده یك لایحه قانونی راجع به جلوگیری از انجام اعمال حفاری‌های غیرمجاز و كاوش به قصد به‌دست‌آوردن اشیای عتیقه و آثار تاریخی كه براساس ضوابط بین‌المللی یكصد سال یا بیشتر از تاریخ ایجادشده یا ساخت آن گذشته باشد به مصوب ۲۷ اردیبهشت ۱۳۵۸، «انجام هرگونه حفاری و كاوش به قصد به‌دست‌آوردن اشیای عتیقه و آثار تاریخی مطلقا ممنوع است و مرتكب به حبس تأدیبی از شش ماه تا سه سال و ضبط اشیای مكشوفه و آلات و ادوات حفاری به نفع بیت‌المال محكوم می‌شود. چنانچه حفاری در اماكن تاریخی كه به ثبت ملی رسیده باشد، انجام شود مرتكب به حداكثر مجازات مقرر محكوم می‌شود.» این مجازات برای افرادی كه قصد حفاری دارند بازدارنده است و قانونگذار در قانون برای افرادی كه اقدام به حفاری یا خرید و فروش اشیای عتیقه كنند مجازات درنظر گرفته است. این مجازات باعث شد گاهی افرادی كه خود قربانی جرم می‌شوند از ترس مجازات معامله عتیقه، طرح شكایت نكنند و این موضوع دست كلاهبرداران را برای تكرار جرم باز می‌گذارد.
