سانتر کن، گل بزن

چرا تیم‎های ایرانی دست از توپ‌های هوایی برنمی‎دارند؟

سانتر کن، گل بزن

«سانتر کنید و گل بزنید.» این قانون نانوشته فوتبال ایران است و بیش از نیم قرن است در فوتبال ایران مورد استفاده قرار می‎گیرد. حتی حالا که در لیگ بیستم به سر می‏بریم، تمامی تیم‎های حاضر در این فصل از تمام توان و تلاش خود برای سانتر کردن استفاده کردند، سانتری که امید دارند در نهایت تبدیل به گل شود که البته در اکثر قریب به اتفاق موارد چنین نمی‎شود.

سانتر، سانتر و سانتر
سانتر کردن و سرزدن مهم‎ترین بخش قانونی است که در اصطلاح عامیانه سیستم «علی اصغری»
خوانده می‎شود. بسیاری گمان می‎کنند که علی پروین مبدع این تاکتیک نه‌چندان جذاب است اما همان‎طور که در سطور پیشین ذکر شد این قانون نانوشته بیش از نیم قرن است که در فوتبال ایران مورد استفاده قرار می‎گیرد.
این لیگ مثل فصل‌های گذشته مدعیانی به‌نام استقلال، سپاهان و تراکتور دارد. قهرمان چهار‌باره لیگ‌برتر یعنی پرسپولیس هم در آن حضور دارد اما «سانتر کن و گل بزن» هنوز یکی از مهم‎ترین تاکتیک‎های تمام تیم‎هاست؛ بدون استثنا تمام تیم‎ها،
حتی پرسپولیس.
آمار و ارقام‎ نشان می‎دهد میزان سانتر کردن در فوتبال ایران بسیار بالاست.
کافی است تعداد سانترهای هر یک از تیم‎های لیگ‌برتر تا این هفته از رقابت‎ها را مرور کنیم:
فولاد       518
ذوب‌آهن اصفهان       514
آلومینیوم اراک     423
شهرخودرو         429
مس رفسنجان     418
سپاهان     416
استقلال     401
صنعت‎نفت آبادان     368
گل‎گهر سیرجان     353
نساجی مازندران     302
ماشین‌سازی تبریز     235
پیکان     225
تراکتور      225
سایپا     211
پرسپولیس     189
نفت مسجدسلیمان        187
البته این میزان سانتر کردن به معنای این نیست که این تیم‌ها در این زمینه عالی کار می‎کنند. خیر، چنین نیست. اما پیش از آن ابتدا باید به این سوال پاسخ بدهیم که چرا یک تیم زیاد سانتر می‎کند؟ شاید مهم‎ترین دلیل آن فقدان گلزن تمام‌عیار در نوک حمله تیم‎هاست.در تیم‌هایی هم که مهاجم ششدانگ دارند گاهی به دلیل ضعف در کار گروهی مدام سانترمی‌کنند تا بلکه موقعیتی برای مهاجم ایجاد و گلی زده شود.
نکته تاسف‌بار دیگر این که همین سانترکردن هم با اشکالاتی در فوتبال ایران همراه است. آمار می‌گوید بیش از 61 درصد سانترهای ایران معمولا بی‌هدف است و از سر ناچاری  یا عادت زده می‏شود.  حتی پرسپولیس به عنوان قهرمان چهارباره لیگ‌برتر  که معمولا یکی از بهترین تیم‎ها از نظر ارسال سانتر صحیح است هم در این فصل عملکرد موفقیت‎آمیزی ندارد. تیمی که در فینال لیگ قهرمانان آسیا سانترهای بی‌هدف زیادی روی دروازه اولسان داشت در هفته‎های ابتدایی لیگ برتر آمار جالبی در زمینه سانتر کردن از خود بر جای نگذاشت و اشتباهات زیادی را مرتکب شد.
در فرهنگ لغت برای کلمه سانتر در فوتبال این معنی تعریف شده است: ارسال هوایی توپ از کناره‌ها به سمت دروازه حریف.
اما سال‎هاست که تیم‎های ایرانی با وجود اصرار زیادی که برای این کار دارند اصلا خوب این کار را انجام نمی‏دهند.  با این حال لیگ بیستم هم، مثل ادوار گذشته لیگ، لیگ سانترهاست و متاسفانه تاکتیک اصلی اکثر تیم‎ها به سانتر از جناحین خلاصه می‎شود. بی‌شک مهم‌ترین نکته‌ای که می‌توان به اتخاذ این تاکتیک اصلی از سوی مربیان اشاره کرد به «نبود زمین مناسب در ایران» برمی‌گردد که اجازه بازی روی زمین را از بازیکنان و مربیان می‌گیرد‌. در این باره به بازی‌های پرسپولیس در لیگ قهرمانان آسیا دقت کنید که زمین مناسب و هموار با چمن باکیفیت چه تاثیر مهمی روی نتیجه‌گیری این تیم داشت.