روزنامههای مطرح کشور در سالگرد شهید سلیمانی چگونه این اتفاق را بازتاب دادند؟
قـاب شهیـد و جلد مطبوعات
روزنامههایی که 14 دی 1398 منتشر شدند حال و هوای عجیبی داشتند. صبح سیزدهم دیماه تیتر داغ تمام خبرگزاریها به یک خبر اختصاص داشت و آن هم حادثه تروریستی نزدیک فرودگاه بغداد بود که به دستور مستقیم رئیسجمهوری آمریکا انجام شده بود. شبی که بامدادش با خون سرخ سردار شهید حاج قاسم سلیمانی رنگین شده بود، صبحش با التهاب تحریریه روزنامهها شروع شد و فردای آن روز کیوسکهای روزنامه فروشی داغ سردار را روی دست نشان عابران و رهگذران میدادند. تقریبا همه روزنامهها جلدشان را به این حادثه اختصاص داده بودند. چه روزنامههایی که سیاهپوش حاج قاسمشان شده بودند، چه روزنامههایی که داغ حسرت سردار ملیشان را بر پیشانی داشتند و چه روزنامههایی که خبر ترور ژنرال بالارده کشور را داغترین خبر روز میدیدند. زیاد نیستند در تاریخ، روزهایی که موضوع خبری جلد همه روزنامههای یک کشور یکی میشود. شاید بتوان یکیشدن موضوع خبر را به مهمبودن خبر ربط داد اما یکیبودن جهتگیری روزنامههای جناحهای مختلف یک کشور نشان از همبستگی تمام تفکرهای آن جامعه درباره آن موضوع خاص دارد. این یکیبودن و یکرنگ شدن کیوسکهای مطبوعات چند روز بعد در تشییع پیکر شهید سلیمانی خود را با وضوح بیشتری نشان داد. روز تشییع پیکر شهید سلیمانی، رود یکرنگ و مردمی که تابوت شهید را روی موج خود میبرد نشان داد این یکرنگی فقط در سطح جلد روزنامههای روی کیوسکها نبوده است. حالا پس از گذشت یک سال از حادثه ترور آمریکایی و به شهادت رسیدن سردار سلیمانی، تقریبا تمام رسانههای فارسی و برخی رسانههای غیرفارسی جهان دوباره به این موضوع پرداختهاند اما حالا دیگر شکل و شمایل پرداخت رسانهها و مطبوعات به این موضوع با شمایلی که سال گذشته داشتهاند متفاوت است و دیگر مطبوعاتی که از سردار شهید نوشتهاند از دل یک تحریریه بهتزده نیامدهاند. حالا جناحهای فکری و سیاسی یکسال فرصت داشتهاند که تفکر و بحث و مباحثه کنند. حالا رسانهها فرصت داشتهاند از مدتها قبل به این فکر کنند که در روز سالگرد شهادت سردار به چه زوایایی باید بپردازند. بعضی همچنان از داغ بر دل و جایگاه آسمانی حاج قاسم گفته، برخی به جایگاه رفیع این سردار ملی پرداختهاند و بعضی دیگر هم یک سال فرصت داشتهاند که فکر کنند چطور میتوانند از سردار شهید به نفع جریان فکری و سیاسی خودشان استفاده کنند اما پس از بررسی مطبوعات در سالگرد سردار شهید میتوان گفت همچنان شهید حاج قاسم سلیمانی از معدود نقاط مشترک جناحهای روبهروی هم است. در این گزارش به بررسی پرداخت مطبوعات به موضوع سردار سلیمانی در سالگرد شهادت ایشان پرداخته و برای نمونه 15روزنامه و یک هفتهنامه را مورد بررسی قرار دادهایم.
یكی شدن موضوع جلد روزنامهها در سالگرد شهادت سردار با روز شهادت سردار متفاوت است. اولین شماره روزنامهها پس از شهادت به سوگ سردار اختصاص داشت و همه تقریبا یك قول داشتند. اما حالا بعد از گذشت یك سال برخی رسانههای جناحی به فكر این افتادهاند كه چطور سردار فراجناحی را نزدیك به جناح فكری خود نشان دهند.
اخیرا اسحاق جهانگیری، معاون رئیسجمهوری در مصاحبهای با خبرگزاری جماران به روایت شخصی از حاجقاسم سلیمانی پرداخته و خاطراتی را از ایشان نقل كرده است. آقای جهانگیری نزدیك به جناح اصلاحطلب است و طبیعی است كه خاطرات ایشان از سردار شهید در مجامعی رقم خورده باشد كه در آن اصلاحطلبان حضور داشتهاند. این مصاحبه دستمایه گزارش چند روزنامه اصلاحطلب شده و به تیترهای جناحی در سالگرد شهادت سردار انجامیده است.
روزنامه شرق با انتشار عكس اسحاق جهانگیری روی جلد، تیتر زده است: «ارتباط سردار با بزرگان اصلاحطلب» و در گزارش خود به علاقه سردار به محمد خاتمی و ارتباط او با مرحوم هاشمی رفسنجانی و دیگر سران اصلاحطلب پرداخته است.
این جناحگیری در سالگرد شهادت سردار به استفاده روزنامههای اصلاحطلب از مصاحبه آقای جهانگیری ختم نشده و روزنامه كیهان نیز به نمایندگی از جناح اصولگرا به نقد حرفهای آقای جهانگیری پرداخته است. روزنامه كیهان كه عكس و تیتر خود را به مراسم سالگرد سردار در دانشگاه تهران و كلیدواژه انتقام اختصاص داده، در گزارشی صحبتهای آقای جهانگیری را تحریفآمیز خوانده و نوشته است: خاتمی به آرمانهایی پشت كرد كه حاجقاسم برای آنها جانفشانی كرد.
به همین سادگی و با دستمایه كردن یك مصاحبه و چند نقل خاطره، موضوع سردار فراجناحی كشور در سالگرد شهادتش به محل دعوای جناحی تبدیل شده است. تا آنجایی كه هفتهنامه صدا پا را از این حد منازعه جناحی نیز فراتر گذاشته و عكس روی جلد خود را به سردار سلیمانی اختصاص داده و تیتر یك خود را به این عبارت: «میراث ترور. آیا شهادت قاسم سلیمانی به سود پروژه راست رادیكال برای تقویت نظامیگری در ایران خواهد شد؟»
بازگشت کلیدواژه انتقام
پس از حادثه ترور سردار و در پی سخنان رهبر انقلاب کلیدواژه «انتقام سخت» بر سر زبان مردم و مطبوعات افتاد و خیلی از روزنامهها مثل روزنامه جامجم، اولین شماره پس از شهادت سردار را با تیتری منتشر کردند که این کلیدواژه را در خود داشت. کمکم انتقام سخت به عنوان یک شعار همهخواه در مراسم تشییع سردار و مجامع مردمی بعد از آن خود را نشان داد تا این که پس از حمله موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به پایگاه نظامی آمریکا در عینالاسد کمی این زخم تازه التیام گرفت اما همچنان مطالبه اقشاری از مردم بر انتقام سخت ادامه داشت.
حالا سخنان سردار قاآنی، فرمانده سپاه قدس و جانشین سردار شهید، در مراسم سالگرد شهادت سردار سلیمانی این كلیدواژه را به مطبوعات برگردانده است. سردار قاآنی و حجتالاسلاموالمسلمین رئیسی در مراسم سالگرد سردار از انتقام سخن گفتهاند و از اینكه پرونده انتقام از آمران و عاملان این ترور شوم هنوز بسته نشده است. همین سخنرانی باعث شده برخی روزنامهها مثل روزنامه قدس، كیهان، ابرار و اطلاعات عكس جلدشان در روز سالگرد سردار شهید را به سردار قاآنی یا حجتالاسلام رئیسی اختصاص داده و با انتخاب تیتری از سخنان ایشان بار دیگر كلیدواژه انتقام را به جلد مطبوعات برگرداندهاند.
از طرفی مطالبه دیگری كه پس از گذشت یك سال به مطالبه انتقام اضافه شده، پیگیری حقوقی ماجراست. نظر كارشناسان حقوقی بر این است كه دولت ایران باید ماجرای شكایت از ترور سردار كشورش را به محاكم بینالمللی بكشاند. این موضوع و همچنین موضوع تفكیك پیگیری حقوقی و انتقام در یادداشت بلندی از اردشیر نوریان در روزنامه اعتماد مطرح شده است.
اتفاقهای جالب مطبوعات
عکس و تیتر دو مجله «زن روز» و «کیهان ورزشی» وابسته به روزنامه کیهان به سردار سلیمانی اختصاص یافته است. این دو نشریه که از قدیمیترین نشریات فارسی به شمار میروند تا کنون عکس و تیتری غیر از موضوعات تخصصی خود را روی جلد نیاوردهاند.
از دیگر اتفاقهای جالب میتوان به یادداشتی در ویژهنامه خوب روزنامه ایران اشاره کرد. در یادداشتی تحلیلی در این ویژه نامه اطلاق نام «حاج قاسم» به شهید نقد شده است و نویسنده به این موضوع پرداخته که «سردار سلیمانی» که فراجناحی و متعلق به همه ملت ایران است نباید به «حاج قاسم» تبدیل شود که متعلق به قشری خاص است. این یادداشت در حالی در این ویژه نامه منتشر شده که کنار تمام صفحات این ویژه نامه نوشته شده است: ویژه اولین سالگرد شهادت حاج قاسم!
ویژهنامهها
چهار روزنامه مطرح كشور به انتشار ویژهنامه برای سالگرد شهادت سردار شهید پرداختهاند. روزنامه قدس، ایران، همشهری و جامجم هركدام در ضمیمههای رایگان خود به شرح زوایایی از زندگی سردار شهید پرداختهاند. حجم و كیفیت این ویژهنامهها نشان از كار قوی تحقیقی و مطبوعاتی دارد.
ویژهنامه روزنامه قدس در 56 صفحه، همشهری در 15 صفحه، ایران در 23 صفحه و جامجم در 112 صفحه به چاپ رسیدهاند.
-
سانتر کن، گل بزن
-
از اینترنت حواس چه میدانید؟
-
وداع با مصباح انقلاب
-
کرونا دوباره طغیان میکند؟
-
پرنسسهای شاد یا قهرمانهای مفلوک دیزنی
-
جهان در مسیر بحران
-
محله كارآفرینان شریف
-
قـاب شهیـد و جلد مطبوعات
-
زنده باد «مهندس»
-
پیام تسلیت دکتر علیعسکری در پی ارتحال آیتا... مصباح یزدی
-
بولتون: ترامپ آتش هیزم برای سوزاندن جنازه سیاسی خود را روشن کرده است
-
خوابزدهها
-
کرونا، سرما و آلودگی هوا
-
حکیم در میدان