ریل‌گذاری اقتصاد جهانی در سال 2021 میلادی

حضور ترامپ در کاخ سفید، مولد منازعات اقتصادی تازه‌ای میان دولت آمریکا و دیگر بازیگران در عرصه تجارت بین‌الملل بود. کار به جایی رسید که آمریکا مصوبات سازمان تجارت جهانی را رسما نادیده انگاشت و یکجانبه‌گرایی و حمایت‌گرایی اقتصادی را به مبنای رفتار کاخ‌سفید علیه چین، اتحادیه اروپا و دیگر کشورها مبدل کرد. از سوی دیگر، خروج رسمی انگلیس از اتحادیه اروپا که در روزهای پایانی سال 2020 محقق شد، خود مولد نگرانی‌های اقتصادی جدیدی در اتحادیه اروپا و لندن، برای سال جدید میلادی است. مولفه نوسانات بازار نفت و جدال دائمی میان اعضای اوپک را نیز باید در ترسیم مختصات اقتصادی جهان سال2021 دخیل کرد تا بتوان تصویر واقع‌بینانه‌تری در خصوص اقتصاد جهانی ارائه کرد. براساس آنچه ذکر شد، موارد زیر در سال2021 و در حوزه اقتصاد بین‌الملل قابل‌پیش‌بینی خواهد بود:
با انعقاد رسمی معاهده تجاری بزرگ چین و اتحادیه اروپا با یکدیگر، قدرت مانور ایالات‌متحده در حوزه اقتصاد جهانی، فارغ از عدول یا عدم عدول دولت بایدن از مشی اقتصادی ترامپ کاهش خواهد یافت. دموکرات‌های آمریکا تلاش خواهند کرد تا دو طرف معاهده (چین و اتحادیه اروپا) را وادار به عدم انعقاد معاهده فوق کنند، اما بعید است در این خصوص به موفقیتی دست یابند.
در سال2021، برگزیت کماکان به یک مولفه برهم‌زننده اقتصادی در معادلات دوجانبه انگلیس و اتحادیه اروپا تبدیل خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود حجم اقتصاد انگلیس در سال2021 میلادی به میزانی قابل‌توجه کاهش یافته و در مقابل، شاهد افزایش تورم در این کشور باشیم. همچنین اتحادیه اروپا و منطقه یورو، حداقل تا پایان نیمه سال2021، با عوارض کوتاه‌مدت اقتصادی و تجاری ناشی از خروج رسمی انگلیس از اروپا مواجه خواهند شد.
نوسانات بازار نفت، تحت تاثیر بحران‌های قابل‌پیش‌بینی و غیرقابل‌پیش‌بینی در جهان ادامه خواهد یافت. همین مساله، مجادله میان اعضای اوپک (و حتی دیگر تولیدکنندگان نفت جهانی) را تشدید خواهد کرد. بعید است در سال2021 و خصوصا در بزنگاه‌های حساس، میان اعضای اوپک بر سر کاهش یا افزایش تولید نفت از سوی این مجموعه به‌راحتی اتفاق‌نظر صورت گیرد.
مطابق آنچه صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده است، عوارض اقتصادی ناشی از شیوع کرونا، حتی در صورت واکسیناسیون کامل جهان و مهار کووید-19، حداقل تا یک دهه گریبانگیر اکثر کشورها خواهد بود.
در سال 2021 و در صورت مهار کامل ویروس کرونا، اقدامات حمایتی کوتاه‌مدت کشورها جهت بازسازی زیرساخت‌های اقتصادی آسیب‌دیده آغاز خواهد شد. بسیاری از کشورها نیز در سال جدید میلادی، دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول را در دستورکار قرار خواهند داد.

 مانور دوباره کرونا   در جهان 2021

 مهم‌ترین دغدغه عمومی و جهانی طی شش‌ماهه نخست سال 2021میلادی، واکسیناسیون کرونا و مهار کووید-19 خواهد بود. سازمان ملل متحد در قالب برنامه جمعی کواکس چنین اقدامی را به صورت محدود در جهان صورت می‌دهد و در کنار آن، واکسن‌های تولیدشده توسط شرکت‌های دارویی و آزمایشگاهی در جهان نیز وارد فاز تست نهایی و سپس تزریق عمومی خواهد شد.
با همه این اوصاف، با شکل‌گیری جنبش‌های ضد واکسن در سراسر دنیا و حتی کشورهای اروپایی، احتمال دارد شاهد بروز چالش‌هایی در مسیر واکسیناسیون عمومی کووید-19 باشیم. خصوصا آن‌که واکسن فایزر- بیون‌تک عوارضی را از خود در میان برخی دریافت‌کنندگان واکسن نشان داده است.
فراتر از آن، تلاش‌های پشت‌پرده ایالات متحده آمریکا، انگلیس و اتحادیه اروپا برای انحصاری کردن حق توزیع واکسن کرونا به قوت خود ادامه خواهد داشت.
جهش ویروس کرونا در کشورهایی مانند انگلیس، پروسه واکسیناسیون عمومی در جهان را نسبت به آنچه در قبل تصور می‌شد، پیچیده‌تر و در مواردی سخت‌تر کرده است. در این میان، برخی دولت‌ها مانند دولت برزیل مخالفت خود را با استفاده از هرگونه واکسنی اعلام کرده‌اند، حتی اگر این واکسن ساخت داخلی آن کشورها باشد! گرچه برخی کشورها (مانند کشورهای عضو اتحادیه اروپا) وعده داده بودند که تا ماه مارس سال2021، واکسیناسیون عمومی را در کشورهای خود به اتمام می‌رسانند، اما در تحقق این وعده‌ها تردید جدی وجود دارد.

 جابه‌جایی پازل‌های سیاسی جهان در سال 2021

مهم‌ترین تحولاتی که امکان وقوع آنها در جهان و در سال جدید میلادی وجود دارد، به شرح زیر است:
با توجه به برگزاری انتخابات جدید در سرزمین‌های اشغالی و عدم توانایی احزاب صهیونیستی (از جمله حزب لیکود به رهبری نتانیاهو) در کسب حد نصاب لازم برای تشکیل کابینه، شاهد استمرار بحران سیاسی در تل‌آویو خواهیم بود. بسیاری از تحلیلگران سال آشفته و سختی را به لحاظ سیاسی در سرزمین‌های اشغالی پیش‌بینی کرده‌اند. در این میان، احتمال سقوط نهایی نتانیاهو از قدرت و دادگاهی شدن وی به سبب فسادهای مالی مکرر وی نیز وجود دارد.

رژیم سعودی نیز در سال2021 روزهای سختی را سپری خواهد کرد. با توجه به ارتباط پشت پرده‌ای که میان دولت بایدن و شاهزادگان سعودی مخالف بن سلمان در ریاض وجود دارد، احتمال می‌رود شاهد رخدادهایی مانند کودتا در دربار سعودی یا تسویه حساب‌های داخلی میان مهره‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی در ریاض باشیم. بی‌دلیل نیست که ولیعهد سعودی‌ها سعی دارد ضمن هم افزایی با صهیونیست‌ها، خود را به هر قیمت ممکن در مسند قدرت حفظ کند.


با وجود این‌که استقرار بایدن در 20ژانویه امسال در کاخ‌سفید قطعی به نظر می‌رسد، اما بحران‌سازی‌های ترامپ و هوادارانش در داخل ایالات متحده و در مصاف با دولت جدید آمریکا ادامه خواهد یافت. به عبارت بهتر، دامنه منازعاتی که از سوم نوامبر 2020 (زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و حتی قبل از آن) در ایالات متحده شکل گرفته بود، قطعا به سال 2021 نیز تسری پیدا خواهد کرد. برخی صاحب‌نظران سیاسی در آمریکا از جمله رکس تیلرسون، وزیر خارجه اسبق این کشور، درخصوص وقوع جنگ داخلی در ایالات متحده هشدار داده و ترامپ و همراهانش را به خویشتنداری فرا خوانده‌اند! با این حال رئیس‌جمهوری شکست خورده آمریکا قصد ندارد به‌سادگی از تقابل با دموکرات‌ها و حتی برخی جمهوریخواهان مخالف خود دست بردارد.

کناره‌گیری آنگلا مرکل از قدرت در سال 2021، خلأ سیاسی جدیدی را در آلمان و اتحادیه اروپا ایجاد خواهد کرد. گرچه سران حزب متبوع مرکل (حزب دموکرات مسیحی) در ماه ژانویه امسال جانشین وی را مشخص می‌کنند، اما اکثر نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که شهروندان آلمانی اعتماد خود را نسبت به دو حزب سنتی این کشور (دموکرات مسیحی و سوسیال دموکرات) جهت تصدیگری مسند صدر اعظمی از دست داده‌اند. بنابراین، وقوع بحران‌های سیاسی در آلمان یا حتی تشکیل دولتی حداقلی در این کشور، در سال جدید میلادی کاملا محتمل خواهد بود.

با توجه به استمرار تظاهرات جلیقه زردها و دیگر گروه‌های مخالف نظام سرمایه‌داری در فرانسه طی دو سال اخیر، قطعا در سال 2021میلادی نیز شاهد استمرار این تحرکات اعتراضی خواهیم بود. از سوی دیگر، با تنزل شدید محبوبیت امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری این کشور (که در آخرین نظرسنجی سال2020 محبوبیت وی به زیر 30درصد رسیده است)، قدرت مانور سیاسی مکرون در پاریس به‌شدت محدود خواهد شد. بنابراین، سال2021 سال آرامی برای کاخ الیزه و مکرون نخواهد بود.

بوریس جانسون به‌رغم توافقی که بر سر برگزیت (خروج از اتحادیه اروپا) و در دقایق پایانی مذاکره با اتحادیه اروپا با این مجموعه به دست آورد، هنوز نتوانسته است احزاب مخالف و حتی برخی هم حزبی‌های خود را درخصوص این توافق مجاب کند.  فراتر از آن، استقلال‌طلبان اسکاتلند معتقدند با توجه به خروج رسمی انگلیس از اتحادیه اروپا، باید همه‌پرسی استقلال از انگلیس را رسما برگزار کرده و خروج خود از حاکمیت انگلستان را کلید بزنند.

اگرچه بوریس جانسون و همراهانش سعی دارند به هر نحو ممکن جلوی برگزاری همه‌پرسی در اسکاتلند را بگیرند، اما اصرار اسکاتلندی‌ها مبنی بر انجام این همه‌پرسی، چالش سیاسی - اجتماعی جدیدی را در انگلیس ایجاد خواهد کرد. مطابق آخرین نظرسنجی‌ها، 54درصد اسکاتلندی‌ها خواستار پیوستن به اتحادیه اروپا و خروج از حاکمیت انگلیس هستند.

 حرکت رو به جلوی محور مقاومت در سال جدید
تحقق و تثبیت پیروزی جبهه مقاومت در سوریه، پیروزی نظامی و سیاسی انصارا... در یمن، عزم ملت عراق و گروه‌های مقاومت در خصوص اخراج اشغالگران آمریکایی، تسلط حزب‌ا... لبنان بر معادلات امنیتی این کشور به‌رغم توطئه‌ها و تحریم‌های غرب و فراتر از این موارد، عزم جبهه مقاومت بر انتقام از قاتلان سردار سپهبد حاج‌قاسم سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس، قطعا محور مقاومت را در موقعیت برتر و بالاتری نسبت به دشمنان آمریکایی و صهیونیستی در منطقه قرار خواهد داد.  در این معادله، تکلیف مهره‌ها و عوامل واشنگتن و تل‌آویو در منطقه مشخص خواهد بود. اگرچه برخی مقامات آمریکایی معتقدند آشکارسازی روابط برخی کشورهای عربی و رژیم‌اشغالگر قدس می‌تواند منجر به تقویت جبهه غربی-عبری-عربی در منطقه شود، اما نباید فراموش کرد در سال 2017میلادی، داعش به عنوان محصول مشترک آمریکا و صهیونیست‌ها و رژیم‌های مرتجع منطقه توسط جبهه مقاومت در هم شکسته شد.
شواهد و قراین موجود، از جمله بحران‌های شدید داخلی و بین‌المللی که واشنگتن و تل‌آویو با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، جایی را برای تحقق اهداف شوم و توسعه‌طلبانه آنها در منطقه و جهان اسلام باقی نگذاشته است. بدون شک سال2021، به کام جریان مقاومت و به سود این جریان اصیل و گفتمان‌ساز خواهد بود.

دامنه پیروزی‌های منطقه‌ای، نظامی، گفتمانی و سیاسی جبهه مقاومت، به آنچه در سال 2020میلادی مشاهده کردیم محدود نخواهد بود. بدون شک در سال جدید میلادی و سال‌های آتی نیز شاهد ادامه ساخت بنای مستحکمی خواهیم بود که مقاومت به برکت خون شهدای خود ایجاد کرده است.  تجربیات سال 2020میلادی نشان داد هر اندازه کنش دشمنان مقاومت در برابر این جبهه مردمی و معنوی شدیدتر باشد، پاسخ مقاومت و متعاقبا هزینه‌های شکست غرب و رژیم‌صهیونیستی نیز سنگین‌تر و بیشتر خواهد بود. جبهه مقاومت در سال 2021 میلادی، رصد هوشمندانه‌ای نسبت به تحرکات زیربنایی و تاکتیکی دولت جدید آمریکا و متحدان آن در منطقه خواهد داشت.  جبهه مقاومت نه تنها تسلیم مواردی مانند بازتعریف داعش در منطقه غرب آسیا و عادی‌سازی روابط اعراب و رژیم‌صهیونیستی نخواهد شد، بلکه دشمنان را با هزینه‌های به مراتب بیشتر از آنچه تصور می‌شود، وادار به عقب‌نشینی از منطقه خواهند کرد. گروه‌های مختلف مقاومت در هم‌پیمانی و هم‌افزایی با یکدیگر، این رصد هوشمندانه و اقدام قاطعانه را ادامه خواهند داد.
در مقابل، ایالات متحده آمریکا دیگر توان پرداخت هزینه‌های تصاعدی شکست در منطقه غرب آسیا را ندارد. دمشق، صنعا، بغداد و بیروت، هر یک به نقطه آشکارساز شکست سیاست‌های منطقه‌ای کلان آمریکا تبدیل شده و در سال جدید میلادی نیز این روند ادامه پیدا خواهد کرد. کابوس‌های آمریکا و صهیونیست‌ها در سال2021 در راه خواهد بود.