احمد مسعود و معمای پنجشیر
احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی افغانستان در توییتی خطاب به جهان، اعتراض خود را به حملات هوایی پاکستان اعلام کرده‌است. او در این توییت نوشت: «طالبان با ما نمی‌جنگند اما ارتش پاکستان و آی‌اس‌آی ISI (سازمان اطلاعات ارتش پاکستان)، آنها را رهبری می‌کنند. طالبان آن‌قدر قوی نیستند که با ما رقابت کنند اما ارتش پاکستان با آنها همکاری می‌کند.» او همچنین در هشتگ این توییت، خواستار تحریم پاکستان شد.  همچنین احمد مسعود، رهبر جبهه پنجشیر در یک پیام صوتی از مردم خواست که در گوشه گوشه افغانستان علیه طالبان قیام کنند. وی در این پیام گفت: «ما با استقبال از اعلامیه علمای دین، از طالبان خواسته بودیم جنگ را متوقف کنند و اختلافات از راه گفت‌وگو حل شود اما طالبان برخلاف تصمیم عالمان دین پس از اعلامیه جبهه پنجشیر با تمام قوا حمله کردند و چهره واقعی خود را نشان دادند که هیچ اعتقادی به دین و تصمیم علما و همچنین اتحاد ندارند.» رهبر جبهه پنجشیر در ادامه گفت که نیروهای وی در نقاط مختلف این ولایت حضور داشته و به جنگ علیه طالبان ادامه خواهند داد.
ردپای خارجی‌ها در دره پنجشیر
بدون شک آنچه امروز در پنجشیر می‌گذرد، از ابعاد مختلفی قابل تامل است. در این خصوص نکاتی وجود دارد که نمی‌توان به سادگی از کنار آنها گذشت:
نخست این‌که نقش کشور پاکستان در سقوط پنجشیر، آن هم از طریق تجاوز به خاک افغانستان و حمله نظامی به این کشور غیر قابل انکار است. به عبارت بهتر، پاکستان با این اقدام نشان داد که اهمیتی برای ثبات و آرامش در افغانستان و تحقق استقلال و ثبات در این کشور قائل نیست. پاکستان به صورت خاص در دوران ریاست جمهوری ژنرال پرویز مشرف و قبل از اشغال افغانستان توسط آمریکا به وضوح متوجه شد که هزینه‌ها و تبعات دخالت در امور داخلی افغانستان تا چه اندازه‌ای سنگین است. از سوی دیگر، اسلام‌آباد قاعدتا باید این موضوع را پس از خروج فرارگونه آمریکا و اعضای ناتو دریافته باشد که افغانستان باتلاق و گورستان قدرت‌های خارجی محسوب می‌شود. قطعا مقامات پاکستانی و افسران ارشد ISI ، هنوز روایات زنده‌ای از ماجرای زمینگیرشدن اشغالگران شوروی در افغانستان دارند. اکنون پاکستان به عنوان کشور همسایه افغانستان، به جای تلاش برای تحقق گفت‌وگوی بین گروه‌های افغانی، خود به جزئی از منازعه تبدیل شده است. این بدترین تصمیمی بود که اسلام‌آباد در قبال تحولات اخیر پنجشیر و افغانستان اتخاذ کرد.
نکته دوم این‌که بخشی از ساکنان پنجشیر، این بار مانند دوران حضور شهید احمد شاه مسعود، به دفاع از پنجشیر و همراهی با فرزند او نپرداختند. دلیل این مساله، یکی به پاسخ‌ندادن مثبت اولیه
احمد مسعود به پیشنهاد مذاکره و گفت‌وگو با طالبان و دیگری به شرایط امروزی افغانستان باز می‌گردد. در افغانستان امروز، متغیری به نام داعش وجود دارد که دست‌پرورده آمریکا و رژیم سعودی بوده و اکنون نیروهای آن در 15 ولایت افغانستان به صورت پراکنده مستقر هستند. همچنین افغانستان امروز در شرایطی خاص قرار دارد: در بیستمین سالگرد حادثه 11سپتامبر 2001 میلادی، نیروهای اشغالگر آمریکایی و ناتو از افغانستان خارج شده‌اند. شکست آمریکا و متحدانش در جنگ افغانستان و در عین حال حمایت واشنگتن از تروریست‌های تکفیری در این کشور جنگ‌زده، اقتضا می‌کند که گروه‌های مختلف در افغانستان، بیش از هر زمان دیگری روی توطئه‌های جدید غرب بر کشورشان متمرکز شوند.
نکته سوم، به آینده افغانستان پس از تصرف ولایت پنجشیر توسط طالبان بازمی‌گردد. قطعا نام پنجشیر به عنوان نماد مقاومت همچنان در اذهان باقی مانده و خواهد ماند. بدیهی است که در برهه حساس و سرنوشت‌ساز فعلی در افغانستان، باید صرفا متغیری به نام صلح و امنیت را در افغانستان در نظر گرفت و دیگر مولفه‌ها را حول همین محور ترسیم کرد. تنها مسیر رسیدن به این صلح و امنیت داخلی نیز گفت‌وگوهای مکرر گروه‌های افغانی و رسیدن آنها به تفاهمات و راهکارهای مشترک در راستای تعریف ارکان و اضلاع افغانستان پس از خروج ناتو است. این حقیقتی است که سران طالبان، احمد مسعود و دیگر رهبران و گروه‌های افغان باید درک عمیقی نسبت به آن داشته باشند.
نکته چهارم به نقش‌آفرینی پشت پرده دو کشور بحران‌ساز اروپایی در افغانستان، یعنی انگلیس و فرانسه باز می‌گردد. متاسفانه تقاضای تجهیز تسلیحاتی پنجشیر توسط لندن و پاریس( که از سوی احمد مسعود ارائه شد)، خود حکم خطایی محاسباتی و اعتقادی از سوی مسعود را داشته است. بدیهی است که کشورهای عضو ناتو که خود مولد بحران‌های 20 ساله در افغانستان بوده‌اند، نمی‌توانند به نقطه اتکا و حتی طرف مشورتی در منازعات داخلی در این کشور تبدیل شوند.لندن و پاریس در این معادله، نه‌تنها کمکی به مسعود نکردند، بلکه سعی کردند به کاتالیزور و عواملی تحریک‌کننده در تسریع و تشدید درگیری‌ها در پنجشیر تبدیل شوند. این در حالی بود که مذاکره اولیه طالبان و احمد مسعود می‌توانست به حل این بحران توسط دو گروه درگیر منجر شود. این موضوع می‌توانست به الگویی برای دیگر مذاکرات داخلی در افغانستان در مواقع بروز بحران‌های مشابه نیز مبدل شود.یکی از مهم‌ترین مهارت‌های احمد شاه مسعود که منجر به پیروزی وی در نبردهای متعدد با دشمنان می‌شد، یکی تمایل ذاتی وی به استقرار ثبات در افغانستان و دیگری مرزبندی با دشمنان خارجی این کشور بود.
شیر دره پنجشیر
نام پنجشیر، با نام قهرمان این دیار و ولایت، شهید احمد شاه مسعود عجین شده است. این قهرمان مقاومت افغانستان در طول عمر 48ساله خود، هرگز زیر بار زور و سلطه دیگران، از آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی گرفته تا طالبان (در دوران جنگ‌های داخلی افغانستان در دهه 1990) نرفت. احمد شاه مسعود، سیاستمدار و فرمانده نظامی و وزیر دفاع پیشین افغانستان بود. در دهه 1990، احمد شاه مسعود پس از غلبه طالبان بر کابل و سایر نقاط افغانستان، نیروهای نظامی مخالف طالبان در شمال افغانستان را رهبری می‌کرد. او دره پنجشیر را به نماد مقاومت در افغانستان تبدیل کرد.
هر بار که طالبان عزم تصرف پنجشیر را می‌کرد، با برجای گذاشتن تعداد زیادی کشته و اسیر از این منطقه عقب‌نشینی می‌کرد. طالبان تا سال 2001 (زمان اشغال افغانستان توسط آمریکا) در حسرت تسخیر پنجشیر ماند.
نکته حائز اهمیت این‌که احمد شاه مسعود روز 9 سپتامبر 2001، یعنی دو روز قبل از وقوع حادثه پر رمز و راز و مشکوک انهدام برج‌های دوقلوی تجارت جهانی در نیویورک، براثر انفجار دو فرد انتحاری مظنون به ارتباط با شبکه القاعده که خود را خبرنگار معرفی کرده بودند، به شهادت رسید. بدون شک اگر احمد شاه مسعود در زمان وقوع حادثه 11 سپتامبر و حوادث پس از آن زنده بود، در مقابله با اشغال کشورش توسط آمریکا و ناتو لحظه‌ای تردید نمی‌کرد. در آخرین ملاقات بین احمد شاه مسعود و رابین رافائل، معاون وزارت خارجه آمریکا در سال ۱۹۹۸، رافائل به مسعود پیشنهاد کرده بود اسلحه را زمین گذارده و تسلیم نیروهای طالبان شود. احمد شاه مسعود صراحتا به این مقام آمریکایی تاکید کرده بود نه‌تنها تسلیم طالبان نخواهد شد، بلکه از دولت‌های خارجی دستور نخواهد گرفت و اجازه احداث پایگاه نظامی در افغانستان را به هیچ نیروی خارجی از جمله نیروهای آمریکایی نخواهد داد.
 بی‌دلیل نبود که بسیاری از تحلیلگران و منابع آگاه در افغانستان، شهادت وی را توطئه‌ای از سوی سازمان‌های جاسوسی و نظامی آمریکا (با هدف مانع‌زدایی در مسیر اشغال افغانستان) می‌دانستند. بر همگان مسجل است که اشغال افغانستان توسط ایالات متحده، از همان ابتدای سال 2000 میلادی توسط دولت جورج واکر بوش و نومحافظه‌کاران برنامه‌ریزی شده بود و وقوع حادثه 11 سپتامبر، تنها یک بهانه در عملیاتی‌سازی این نقشه از پیش‌تعیین‌شده بوده است. تا به امروز، از احمد شاه مسعود به‌عنوان یکی از قهرمانان جنگ‌های چریکی و نامنظم در افغانستان و جهان نام برده می‌شود.
بازی اسلام‌آباد با آتش
دیروز، پس از مقاومت چندروزه و سخت نیروهای مقاومت پنجشیر، برخی منابع خبری گزارش دادند که نیروهای طالبان با کمک نیروی هوایی و پهپادی ارتش پاکستان توانسته‌اند بر مرکز ولایت پنجشیر مسلط شوند. به‌عبارت بهتر، طالبان نه به‌تنهایی بلکه با کمک مستقیم ارتش پاکستان توانست پنجشیر را به تسلط خود در‌آورد. به این ترتیب، پاکستان رسما خاک افغانستان، کشور همسایه خود را مورد حمله قرار داده است. دو منبع وابسته به جبهه مقاومت اعلام کردند در نبرد اخیر در استان پنجشیر، نیرو‌های ویژه پاکستانی که با این استان آشنا هستند و نقشه این منطقه را دارند، به سنگر‌های نیرو‌های مقاومت از هوا هجوم آوردند. اسپوتنیک با بیان این‌که نیرو‌های کماندو و ویژه پاکستان به پنجشیر حمله کرده‌اند افزود، عملیات پنجشیر در شرایطی پیگیری می‌شود که ژنرال فیض حمید، رئیس نهاد اطلاعاتی پاکستان (آی‌اس‌آی) در کابل حضور داشت.
برخی شبکه‌های اجتماعی به نقل از ضیاء آریانژاد، نماینده سمنگان در پارلمان سابق افغانستان، خبر حمله پهپاد‌ی پاکستان به پنجشیر را تایید کردند و نوشتند: «پنجشیر با پهپاد‌های نیرو‌های هوایی پاکستان و با استفاده از بمب‌های هوشمند بمباران شده است.»
منابعی از جبهه مقاومت پنجشیر گزارش داده‌اند که خلبان‌های پاکستانی با استفاده از جنگنده‌های آمریکایی که به‌دست طالبان افتاده است، مواضع جبهه مقاومت را در پنجشیر هدف قرار می‌دهند. این حملات که دخالت مستقیم یک کشور خارجی در کشوری دیگر محسوب می‌شود و بدون شک برای طرف مهاجم، یعنی پاکستان تبعاتی حقوقی و راهبردی خواهد داشت. شناخت نداشتن طالبان با ادوات جنگی هوایی و حتی استفاده از هلیکوپتر، موجب شد که به سهولت دخالت ارتش پاکستان در این حملات روشن شود. براساس اخبار منتشر شده، فهیم دشتی، سخنگوی جبهه مقاومت افغانستان در پنجشیر که خبر کشته شدن او در توییت‌هایی از احمد مسعود، فرزند احمد شاه مسعود و ژنرال بسم‌ا... محمدی، وزیر دفاع سابق افغانستان تایید شده‌است، به همراه ژنرال ودود، از فرماندهان پنجشیری در منطقه‌ای امن مورد حمله پهپادهای پاکستانی قرار گرفت که در این حمله هر دو نفر کشته شدند. گفته می‌شود این دو با خودروی احمد مسعود در حال تردد بودند.